عوارض ماسک زدن ؛ روش های پیشگیری و درمان آکنه های ناشی از ماسک زدن

یکی از عوارض ماسک زدن طولانی مدت، بروز مشکلات پوستی و آکنه است. آکنه‌هایی که بر اثر ماسک زدن بر روی صورت نمایان می‌شوند، قابل پیشگیری و درمانند که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.

با شروع ویروس کرونا و دستورالعمل‌های جدید سازمان جهانی بهداشت، یکی از بهترین شیوه‌های پیشگیری از ابتلا به کووید 19، استفاده از ماسک است. اما ماسک زدن طولانی مدت نیز می‌تواند باعث بروز برخی مشکلات پوستی مانند حساسیت و آکنه شود. پزشکان، پرستاران و کادر درمانی بیمارستان‌ها، بیشترین قشری هستند که از عوارض ماسک زدن طولانی مدت آسیب می‌بینند.

بسیاری از پزشکان و پرستاران ممکن است 12 ساعت با ماسک و شیلد صورت در بیمارستان حضور داشته باشند و زمانی برای تعویض ماسک خود نداشته باشند. تاکنون حدود 83 درصد از کارکنان خط مقدم سلامت، دچار مشکلات پوستی ناشی از استفاده طولانی مدت از ماسک شده‌اند.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

آکنه پوستی ناشی از ماسک زدن چیست؟

به آکنه پوستی ناشی از ماسک زدن، اصطلاحا «ماسکنه» می‌گویند؛ یعنی آکنه‌هایی که بر اثر استفاده از ماسک بر روی پوست ظاهر می‌شوند. ماسکنه در مناطقی از پوست به وجود می‌آید که بر اثر اصطکاک پوست و ماسک تحت فشار قرار دارد. این آکنه‌ها اغلب در اطراف لب‌ها، بینی و قسمت‌هایی که تحت پوشش ماسک و شیلد صورت قرار دارند، نمایان شده و پوست را آزرده می‌کنند. زمانی که ماسک می‌زنیم، پوست صورت بر اثر فشار و گرما شروع به تعریق کرده و جوش می‌زند.

زمانی که پوست صورت در زیر ماسک دچار تعریق شود، به تدریج دچار سوزش و خارش شده و کمی بعد نیز جوش‌ها و آکنه‌های ناشی از آن بر روی صورت ظاهر می‌شوند. اغلب پزشکان و پرستاران از زمان شیوع ویروس کرونا با عوارض ماسک زدن درحال دست و پنجه نرم کردن، هستند و دچار عارضه‌های پوستی مختلف شده‌اند. افرادی که پوست‌های حساسی دارند نیز به این مشکل مبتلا می‌شوند و این مشکل تنها گریبان‌گیر کادر درمانی نیست.

علاوه بر بروز آکنه‌های پوستی، مشکلات تنفسی و احساس خفگی نیز از عوارض ماسک زدن محسوب می‌شوند. این مشکلات سبب می‌شوند افراد بسیاری از ماسک زدن، خسته و آزرده شوند و در این مقطع زمانی حساس از ماسک استفاده نکنند. اما برای حل این مشکل، شیوه‌های پیشگیری و درمان ساده و کاربردی وجود دارد که با بکارگیری آنها می‌توانید این مشکل را به راحتی برطرف کنید.

شیوه های پیشگیری از عوارض ماسک زدن

همانطور که می‌دانید، پیشگیری بهتر از درمان است و پیش از بروز آکنه و حساسیت‌های مختلف باید از پوست خود محافظت کنید. برای پیشگیری از بروز عوارض ماسک بر روی صورت می‌توانید از روش‌های ساده اما کاربردی زیر استفاده کنید تا از پوست خود در برابر آسیب‌های ناشی از ماسک محافظت کنید.

1. استفاده از ماسک های سبک و پارچه ای

برای به حداقل رساندن میزان تعریق و حساسیت پوستتان به ماسک، سعی کنید از ماسک‌های پارچه‌ای از جنس پنبه یا نخ استفاده کنید. ماسک‌هایی که دارای الیاف پارچه‌ای هستند، بهترین و ایمن‌ترین ماسک‌های موجود در بازار محسوب می‌شوند؛ زیرا این ماسک‌ها عاری از هرگونه مواد صنعتی و حساسیت‌زا هستند و به پوست شما آسیب وارد نمی‌کنند. به خاطر داشته باشید که پیش از استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای حتما آنها را بشویید. البته تهیه این ماسک‌ها در منزل نیز کار ساده‌ای است و به راحتی می‌توانید خودتان این ماسک‌ها را درست کنید.

نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که تا حد امکان از ماسک‌های N95 استفاده نکنید؛ زیرا این ماسک‌ها بسیار سفت و سنگین هستند و پس از مدتی استفاده، آثار آن بر روی صورت باقی می‌ماند. از طرفی دیگر، این ماسک‌ها تنها هوایی که شما از بیرون تنفس می‌کنید را فیلتر کرده و هوایی که در بازدم به بیرون انتقال می‌دهید را بدون هیچگونه فیلتری به بیرون منتقل می‌کنند. این امر سلامت اطرافیان شما را به خطر می‌اندازد و به همین دلیل استفاده از این ماسک‌ها اصلا توصیه نمی‌شود.

2. شستن پوست صورت پیش از ماسک زدن

سعی کنید پیش از استفاده از ماسک، صورت خود را بشویید و اگر مستعد آکنه هستید، حداقل روزی دو مرتبه صورت خود را با مواد شوینده‌ای که به آنها حساسیت ندارید، با دقت بشویید. استفاده از ژل‌ها و محلول‌هایی که حاوی اسید سالیسیلیک و یا مواد ضدباکتری بنزوئیل پروکساید هستند، گزینه بسیار خوبی برای پیشگیری از عوارض ماسک زدن و آکنه‌های پوستی محسوب می‌شوند. این مواد منافذ باز پوست را تمیز نگه داشته و از بروز هرگونه جوش و آکنه جلوگیری می‌کنند. شستشوی صورت با صابون گوگرد نیز از سوی متخصصان پوست توصیه شده است.

سعی کنید حداقل روزی دو مرتبه صورت خود را بشویید و از مرطوب‌کننده یا آب‌رسان استفاده کنید. نکته قابل مهم درباره شستشوی پوست صورت این است که این کار را بیش از حد نیز انجام ندهید؛ زیرا در این صورت نتیجه معکوس می‌گیرید و پوستتان مستعد بروز آکنه و جوش می‌شود.

3. آرایش کردن را کنار بگذارید

زمانی که می‌خواهید ماسک بزنید، سعی کنید از لوازم آرایشی مانند پنکیک و کرم پودر استفاده نکنید؛ زیرا این محصولات آرایشی حاوی برخی مواد شیمیایی هستند که در صورت محصور شدن زیر ماسک و تعریق، موجب بروز آکنه و جوش می‌شوند. به جای آنها می‌توانید از کرم‌های مرطوب کننده ملایم و یا روغن نارگیل و آرگان استفاده کنید. البته این محصولات نیز به میزان اندک باید استفاده شوند تا خاصیت محافظتی و درمانی آنها حفظ شود.

درمان آکنه پوستی ناشی از ماسک زدن

اگر پیش از این از شیوه‌های پیشگیری بروز آکنه و مقابله با عوارض ماسک زدن، آگاهی کافی نداشتید و دچار ماسکنه شده‌اید، می‌توانید آنها را درمان کنید. اما درمان این آکنه‌ها به چه صورت است و چگونه باید انجام شود؟ برای درمان ماسکنه باید از داروهای پوستی بدون نسخه مانند پماد بنزوئیل پروکساید استفاده کرده و آن را تنها بر روی جوش‌ها و آکنه استعمال کنید. به خاطر داشته باشید که برای شروع باید از غلظت 2.5 یا 5 درصد استفاده کنید و برای تاثیرگذاری بیشتر به سراغ غلظت 10 درصد آن نروید.

برای درمان عوارض ماسک بر روی صورت همچنین می‌توانید از محلول رتینول استفاده کرده و آکنه‌های خود را درمان کنید. برای انجام این کار، در شب اول باید محلول را بر روی کل صورت خود قرار دهید و از شب‌های بعد، آن را تنها بر روی آکنه‌ها استعمال کنید. افرادی که دارای پوست‌های تیره هستند نیز می‌توانند از محلول اسید گلیکولیک استفاده کنند تا لک‌ها و تیرگی پوست خود را برطرف سازند. البته استفاده طولانی مدت از این محلول‌ها توصیه نمی‌شود و پس از اینکه آکنه‌ها از بین رفتند، باید مصرف آنها را قطع کنید.

اگر حساسیت‌ها و دانه‌های موجود بر روی پوست شما بیشتر شبیه به خراشیدگی باشد و موجب خارش پوست شوند، این عارضه دیگر آکنه نیست و احتمالا به درماتیت تماسی مبتلا شده‌اید. برای درمان این نوع از درماتیت یا آکنه‌های عمیق می‌توانید از کرم هیدروکورتیزون (Hydrocortisone) استفاده کنید. این کرم برای درمان آکنه بسیار موثر است و می‌تواند اثرات آن را از روی پوست محو کند.

اگر تمامی شیوه‌های درمانی ذکر شده را امتحان کردید اما آکنه‌های شما همچنان بر روی پوستتان باقی ماندند، باید به دنبال علل دیگری به جزء عوارض ماسک باشید. در برخی مواقع این عارضه‌های پوستی بر اثر استرس و رژیم غذایی نامناسب بروز پیدا می‌کنند. ترس و استرس در این ایام بر افراد زیادی غالب شده است و نگرانی از ابتلا به ویروس کرونا در میان مردم بسیار شایع است. همین ترس و استرس نیز می‌تواند عامل بروز آکنه‌های پوستی شود. اما ممکن است دلیل آن را به اشتباه متوجه شویم و گمان کنیم که این حساسیت‌ها و جوش‌ها بر اثر استفاده از ماسک بر روی پوست صورت ما ظاهر شده‌اند. بی‌خوابی شبانه نیز می‌تواند عامل دیگری باشد که موجب بروز آکنه و جوش بر روی پوست می‌شود.

با این حال تمام این موارد در کنار عوارض ماسک می‌توانند باعث بروز ماسکنه شوند. اما علت عمده و اصلی حساسیت‌های پوستی در این ایام، استفاده طولانی مدت از ماسک است که این مشکل، گریبان‌گیر اکثر پزشکان و پرستاران شده است. اما برای غلبه بر استرس خود می‌توانید از دمنوش‌های گیاهی آرام‌بخش مانند گل گاو زبان و چای بابونه استفاده کنید و در رژیم غذایی خود نیز لبنیات را قرار دهید.

با استفاده از شیوه‌های پیشگیری که در بخش قبل به آنها اشاره کردیم، تا حد زیادی می‌توانید از بروز این مشکل پیشگیری کنید. شستشوی صورت پیش از استفاده از ماسک و عدم استفاده از ماسک‌های N95 دو مورد از اصلی‌ترین مواردی هستند که رعایت کردن آنها می‌تواند عوارض ماسک زدن را کاهش دهد. استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای و شستشوی آنها نیز می‌تواند اقدام موثری در جهت پیشگیری از بروز آکنه و جوش باشد.