یافتههای جدید نشان میدهد که دایناسور ها تقریباً 30 میلیون سال قبلتر از زمانی که تاکنون دانشمندان تخمین زده بودند، شروع به رشد کردهاند. این نتایج در طی پیدا شدن دو گونه جدید و عظیمالجثه از دایناسور ها در دوره پیدایش اولیه آنها به دست آمده است.
باور دارید که دایناسور ها بینظیرند؟ ساعتها میتوان در مورد رپتورها افسانهسرایی کرد یا در مورد آخرین تی رکسی که پیدا شده است صحبت کرد. حتی در مورد پرواز باشکوه آنکیورنیس چندین سطر حماسه نوشت. در میان همه این موجودات غولپیکر همیشه نجیبزادگانی همانند تایتان ها با سری افراشته و دم دراز بودند. گروهی دیگر همانند برونتوسور و تیتانوسور یا اجداد خزندگان کنونی بودند که در دریا و خشکی فرمانروایی میکردند.
در حالی که وال آبی هماکنون سنگین وزن ترین موجود دریاها است، همتایان قدیمی او فرمانروایان قدر قدرت خشکی بودند. ملانوروسور و سستیوسور پادشاهان خشکی در 230 میلیون سال قبل، همگی زیر مجموعه ساروپود ها یا همان خزنده پایان غولپیکر عهد دایناسور ها هستند. سرگذشت این موجودات غولپیکر تنها در طی یک روز به پایان رسید. رشد و نمو این موجودات از مدتها قبل شروع شده بود و یافتههای جدید نشان میدهد که شاید زودتر از زمانی که دانشمندان قبلا آن را تخمین زده بودند، فرمانروایان غولآسا شروع به تکامل کرده اند.
یافتههایی که از آن صحبت کردیم هفته پیش در مجله عملی Nature Ecology & Evolution منتشر شده است. دیرینهشناسان با بررسی فسیل های باقیمانده از دو گونه دایناسور به این نتیجه رسیدند که این دو گونه در ابرقاره پانگه آ که قدمتی در حدود 201 تا 237 میلیون سال داشته است زندگی میکردند. این تحلیل جدید، اختلاف زیادی با آنچه که دانشمندان سابق بر این پیدا کرده بودند، دارد. اختلاف در حدود 30 میلیون سال است. شاید وقت آن رسیده است که کتابهای علوم خودتان را خط خطی کنید و اعداد را تغییر دهید.
فسیل های به دست آمده را نمیتوان در دسته ژوراسیک قرار داد چرا که مشخصههایی که ساروپود (خزنده پایان) اولیه را تعریف میکند، نشان میدهد که این گونه دو راه متفاوت برای رشد داشتند. بعضی از این صفات، مانند سیستم تنفسی به صورت مشابه در دایناسور های پرنده که تفاوت پیدایش 30 میلیون ساله دارند نیز مشاهده شده است.
سیسلیا اپلودیتینی، نویسنده این مقاله، در این مورد میگوید:
ارگان های تنفسی دایناسور ها همانند آنچه که در پرندگان امروزی شاهد آن هستیم، در گذر زمان توسعه یافته و کیسههای هوایی بزرگی ایجاد شده است که به موجود اجازه میداد، اکسیژن بیشتری که مورد نیاز جثه بزرگ آنها بود در داخل بدن نگه دارند. همچنین این کیسهها علاوه بر نقش تنفسی بر اساس اینکه در درون استخوانبندی آنها جای داشت، میتوانست به نوعی باعث کاهش وزن شود و شاید در بعضی موارد به دایناسور کمک میکرد که بزرگ جثه تر هم دیده شود.
سیسلیا اپلودیتینی پژوهشگر و محقق آرژانتینی است. او پس از پایان دوره دکتری مشغول به مطالعه بر روی گونه ای با عنوان لسمسور شد. این دایناسور در دسته خزنده پایان قرار دارد و نوعی ساروپود محسوب میشود. اما گونه ای که در مقاله اخیرش توصیف میکند اندازهای دو برابر بزرگتر از گونه های پیشین دارد. او و همکارانش در سال 2015، اسکلت گونهای را یافتند که تا به حال توصیف نشده بود. این فسیل جدید اینگونه توصیف میشود که این دایناسور دیدگاه ما را نسبت به پدید آمدن دایناسورهای غولپیکر تغییر خواهد دارد. ما در دوره تریاس (نخستین دوره از دوران زیستی که در حدود 251 میلیون سال پیش اتفاق افتاده است) انتظار وجود دایناسورهایی کوچک جثه و در حدود 3 تن داشتیم، اما اسکلت کنونی بزرگتر از موارد پیشین است.
تا قبل از کشف شدن این فسیل ها همه باستان شناسان اعتقاد داشتند که ساروپود ها در دوران ژوراسیک پدیدار شده اند و قدمت آنها به 180 میلیون سال قبل باز میگردد؛ اما مشاهدات اخیر نشان میدهد که غولهای عظیمالجثهای در اوایل دوران تریاس وجود داشتند. عظیمالجثه بودن این موجودات دلیلی برای پیدایش آنها، سالها قبل و گسترش آنها در میلیونها سال قبلتر است.
ماهها طول کشید تا خاک و سنگ از میان استخوانهای انباشته شده در طول میلیونها سال قبل پاک شود. زمانی که روی استخوانها مشخص شد، محققان با یک گونه جدید مواجه شدند که نام آن را تاکنون اینجنتیا پریما (Ingentia prima) نهادهاند که مشخصاتی از دو گونه آنتتونیتروس که یک دایناسور از آفریقای جنوبی است و لسمسور با خود دارد. مهرههای آنها دارای حفرههایی هوایی بود که در گونه های بعدی شاهد آن بودیم، است و یک الگوی رشد سریع که روی اسپورهای استخوانها همانند حلقههای تنه درختان نقش بسته است، نشان میدهد این موجودات هر سال پیشرفت زیادی در رشد و تکامل داشته اند.
الیزابت فریدمن فاولر، دیرینهشناس دیگری است که در مطالعات اخیر دخیل نبوده اما نظر جالبی در مورد تکامل لسمسور ها دارد:
در بسیار از دایناسور ها استخوانهای غضروفی زمانی که هنوز به تکامل کامل نرسیده اند رشد میکند و با گذشت زمان و بالا رفتن سن، این استخوانهای غضروفی جایشان را به استخوانبندی سفت و محکم میدهند. این در حالی است که با ارزیابی بافتشناسی که در لسمسور ها صورت گرفته است نشان میدهد این موجودات در سال هایی که فصل رشد مناسب بوده، هنوز استخوانهای غضروفی رو به رشد و تکاملی داشته اند.
ساروپود ها قهرمانان بزرگ کردن جثه بودند. این مطالعات نشان میدهد که نسل اولیه ساروپود ها به اندازههای بزرگتر از انتظار رسیده اند که در نتیجه افزایش نرخ رشد هرساله آنها و حفظ همین نرخ در طول سال های آتی به وجود آمده است. برای اینکه شما بتوانید جثه عظیم داشته باشید باید واقعا سریع رشد کنید یا اینکه در طول سال های متوالی همچنان به رشد ادامه دهید و شاید بتوانید هر دو مورد را ترکیب کنید. بیشتر گونه های دایناسورها ترجیح دادند که زود رشد کنند و در جوانی از میان بروند.
رشد سریع اندازه موجودات گیاهخواری همانند ساروپود ها، دلیل قانعکنندهای است که نشان میدهد چگونه این گونه توانسته است در طول میلیونها سال خطرناک، جان سالم به در ببرد و همچنان به رشد خود ادامه دهد.
آپلودیت میگوید:
بزرگ جثه بودن و حتی بزرگ جثه شدن در طول زمان در زمان دایناسورها میتوانست یکی از دلایل بقا باشد. مخصوصا جانوران گیاهخوار که هیچ سپر دفاعی به غیر از جثه بزرگ نداشتند وگرنه ساروپود ها هم باید مثل بیشتر گیاهخواران زودتر از آنچه فکر میکردیم نابود میشدند. جثه گوشتخوارانی که در زمان نسل اولیه ساروپود ها زندگی میکردند به اندازه تمساحهای کنونی و شاید کمی بزرگتر بودند که اغلب آنها توان شکار موجوداتی در اندازههای خودشان را داشتند که یک نقطه قوت برای رشد گیاهخوارن بزرگ جثه بود.
کلام آخر
هنوز هم در مورد اینکه دایناسورها چگونه رشد و نمو پیداکردهاند، شبهاتی وجود دارد اما یافتههای کنونی باعث میشود که اطلاعات زیادی از چگونگی پیدایش فرمانروایان منقرض شده به دست آوریم. هنوز هم یافتههای جدیدی وجود دارد که انسانها به آن دست پیدا نکرده اند و هر تلاش میتواند شروع راه دیگر باشد. در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.