نتایج یک تحقیق که به تازگی منتشر شده از ارتباط میان استرس و بیماری خودایمنی حکایت دارد. این تحقیق 30 ساله با بررسی بیش از یک میلیون نفر از مردم سوئد انجام گرفته است.
یک تحقیق بسیار گسترده، از ارتباط محکم میان اختلالات استرسی از جمله «اختلال استرسی پس از ضایعه روانی» (PTSD) و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری‌های ورم مفاصل و بیماری کرون (التهاب بافت‌های دیواره روده) خبر می‌دهد. در «بیماری خودایمنی» دستگاه ایمنی بدن به اشتباه حمله به خود بدن را آغاز می‌کند. این تحقیق 30 سال به طول انجامیده است و یک گروه بیش از یک میلیون نفری را مورد آزمایش و بررسی قرار داده است.
پیوند میان استرس ناشی از ضایعه‌های روانی و اختلالات خودایمنی تا حدی برای همه ما واضح است. بسیاری از ما هنگامی که استرس را تجربه کرده‌ایم همراه با آن مشکلات فیزیکی چون شکم‌درد را هم از خود بروز داده‌ایم. اما نکته عجیب اینکه تاکنون مطالعات علمی چندانی درباره رابطه مستقیم میان وضعیت‌های روان‌پزشکی مرتبط با استرس و بیماری‌های مختلف مربوط به دستگاه ایمنی بدن صورت نگرفته بود.
این تحقیق فوق‌العاده وسیع که یک مطالعه مشاهده‌ای محسوب می‌شود با بررسی بیش از یک میلیون نفر از مردم سوئد در طول 30 سال صورت پذیرفته است. بالغ بر 100,000 نفر از این افراد در نهایت دارای یک اختلال استرسی از «اختلال استرسی پس از ضایعه روانی» گرفته تا «اختلال استرس حاد» و «اختلالات سازگاری»، تشخیص داده شدند. این افراد با یک میلیون فرد دیگری که در این دوره 30 ساله مورد بررسی قرار گرفته بودند و هیچ اختلال استرسی در آنها مشاهده نشده بود مورد مقایسه قرار گرفتند.
نتایج بسیار جالب بود و نشان می‌داد آن‌هایی که یک اختلال استرسی در آنها مشاهده شده بود 30 تا 40 درصد احتمال بیشتری دارد که متعاقب آن، از یکی از 41 نوع متفاوت از بیماری‌های خودایمنی نیز رنج ببرند. این 41 بیماری خودایمنی شامل روماتیسم مفصلی، پسوریازیس (بیماری پوستی مزمن)، بیماری کرون و بیماری سلیاک (اختلال خودایمنی روده باریک) نیز می‌شوند.
ما از طریق مطالعات پیشین می‌دانیم که استرس بیش از حد می‌تواند دستگاه ایمنی بدن ما را با اختلال مواجه سازد؛ اما این اولین تحقیقی است که رابطه‌ای میان «اختلال استرسی پس از ضایعه روانی» و نیز سایر اختلالات استرسی از یک طرف و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های خودایمنی از طرف دیگر را در یک گروه بزرگ از افراد نشان داده است.
– Unnur Anna Valdimarsdóttir یکی از سرپرستان تیم تحقیقاتی
کلام آخر
خطر ابتلا به بیماری خودایمنی در افرادی که در سنین پایین به «اختلال استرسی پس از ضایعه روانی» مبتلا می‌شوند بالاتر است. حتی جالب‌تر از این، آن‌هایی که بلافاصله پس از تشخیص «اختلال استرسی پس از ضایعه روانی»، با دریافت داروهای ضدافسردگی تحت درمان قرار گرفتند، کمتر به بیماری‌های خودایمنی دچار شدند. در حالی که این آخری، از تئوری وجود یک رابطه مستقیم و علی (علت و معلولی) میان استرس و ابتلا به یک بیماری خودایمنی پشتیبانی می‌کند، محققان در این مورد محتاطانه عمل کرده و با اشاره به اینکه این تنها یک مطالعه مشاهده‌ای است گفتند فقط می‌توان «همبستگی» میان این دو را اثبات شده دانست.
شاید قانع کننده‌ترین نتیجه‌ای که از این مطالعه می‌توان گرفت این است که با اطمینان می‌توان گفت رابطه محکمی میان استرس روان‌شناختی و شرایط التهابی فیزیکی وجود دارد. یک تئوری قوی که برخی تحقیقات هم آن را تایید کرده‌اند وجود دارد که احتمال می‌دهد که التهاب مغزی می‌تواند باعث ایجاد چندین اختلال روانی شود. حتی یک تحقیق که اخیرا انجام شده پا را از این فراتر گذاشته و یک همبستگی آشکار میان التهاب مغزی و تفکر درباره خودکشی را نشان می‌دهد.
در حالی که در این‌جا باز هم معمای معروف « کدام نخست بوده است، مرغ یا تخم‌مرغ؟» و اینکه اختلالات روانی و شرایط التهابی کدام یک علت و کدامیک معلول است مطرح می‌شود، واقعیت این است که این رابطه ممکن است بسیار پیچیده‌تر از این‌ها باشد. بیماری‌های خودایمنی و شرایط روان‌شناختی ممکن است در وهله اول دو روی یک سکه باشند و هرچه بتوانیم بیشتر از این رابطه عجیب و کلی سر در بیاوریم، بهتر خواهیم توانست این مجموعه عظیم از بیماری‌های مختلف روانی و جسمی را درمان کنیم. این تحقیق جدید در مجله انجمن پزشکی آمریکا چاپ شده است. در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.