اعتیاد به گوشی موبایل؛ نشانه ها و راهکارهای ترک آن

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و نقش برجسته لوازم الکترونیکی هوشمند در پیشبرد امور روزمره، با پدیده فراگیری به نام اعتیاد به گوشی تلفن همراه روبرو هستیم. آیا شما نیز به گوشی تلفن همراه خود اعتیاد دارید؟ در ادامه به این پرسش پاسخ می‌دهیم.

گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها، لپتاپ‌ها و بسیاری دیگر از لوازم الکترونیکی هوشمندی که در طی سال‌های اخیر و با پیشرفت روزافزون تکنولوژی روانه بازار شده‌اند، یک هدف مشترک دارند؛راحت‌تر کردن زندگی برای بشر. به طور قطع می‌توان گفت به هدف خود نیز رسیده‌اند. انجام بسیاری از امور روزمره بشر با وجود این لوازم، بسیار راحت‌تر از پیش است و حتی برخی مشاغل برای ادامه حیات خود به استفاده از این تکنولوژی‌ها نیازمندند. اما این تنها یک روی سکه است؛ روی دیگر آن زمانی است که همین لوازم مفید و یاری‌دهنده، بلای جان شده و حتی خواب و خوراک را از کاربر خود می‌گیرند.

از میان تمام این وسایل الکترونیکی، گوشی‌های هوشمند مدت زمان بیشتری نسبت به بقیه،در اختیار انسان قرار دارند، به سهولت حمل می‌شوند و بسیاری از کارهای مهم ارتباطی و اینترنتی را انجام می‌دهند. پس زیاد موجب تعجب نخواهد بود اگر بگوییم امروزه اعتیاد به گوشی تلفن همراه پدیده‌ای فراگیر در میان عموم مردم جهان، به خصوص جوانان و اخیرا نیز کودکان شده است. در ادامه این مطلب به بررسی نشانه‌های اعتیاد به تلفن همراه و روش‌های ترک اعتیاد به گوشی می‌پردازیم.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

• اعتیاد به گوشی های هوشمند چیست؟
• نشانه های اعتیاد به گوشی
• تاثیر اعتیاد به گوشی در زندگی روزمره افراد
• راهکارهای ترک اعتیاد به گوشی
• بهترین اپلیکیشن های ترک اعتیاد به گوشی

اعتیاد به گوشی های هوشمند چیست؟

علی‌رغم اهمیت گوشی‌های تلفن هوشمند در امور روزمره و گسترش و سهولت ارتباطات،این ابزار هوشمند می‌تواند ابعاد وسیعی از زندگی انسان را تحت تاثیر قرار دهد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فرد تصور می‌کند کنترل استفاده خود از گوشی تلفنش را دارد، درحالی که واقعیت خلاف این موضوع را ثابت می‌کند و فرد توسط گوشی تلفن خود کنترل شده و به آن اعتیاد پیدا کرده است.

اگر شما جزء آن دسته از افرادی هستید که زمان بیشتری را صرف حضور در شبکه‌های اجتماعی مجازی می‌کنند و زمان کمی برای ارتباط با افراد حقیقی و اطرافیان خود صرف می‌کنند، یا نمی‌توانید دست از چک کردن مداوم پیام‌ها یا انجام بازی‌های مختلف در گوشی خود، بردارید، باید با این واقعیت روبرو شوید؛ شما دچار معضل اعتیاد به گوشی هستید! اعتیاد به گوشی همراه که اصطلاح نوموفوبیا (ترس از دوری از تلفن همراه) به آن نسبت داده می‌شود، معمولا با سوختی به نام اینترنت، تغذیه می‌شود. به عبارت دیگر، اعتیاد به گوشی ، به تنهایی نمی‌تواند اتفاق بیفتد بلکه این گوشی هوشمند تنها درگاهی است که افراد را به دنیای مجازی و اینترنت پرسرعت متصل می‌سازد.

دلیل عمده بروز این معضل به علم روانشناسی برمی‌گردد. اعتیاد به گوشی تلفن همراه، در اکثر مواقع از وجود مشکلات روحی چون، افسردگی،اضطراب و انزوا خبر می‌دهد. در واقع گوشی همراه به پناهگاهی برای فرار افراد از جامعه و افراد حقیقی تبدیل شده است. مردم در مکان‌های عمومی مانند مترو، اتوبوس و سایر محل‌ها، به جای برقراری ارتباط کلامی یا حتی چشمی با یکدیگر، ترجیح می‌دهند به گوشی تلفن خود خیره شوند و خود را با آن مشغول کنند.

علاوه بر این، استفاده از گوشی تلفن همراه و کنترل امور از طریق آن، باعث ترشح هورمون دوپامین در مغز می‌شود.این هورمون نقش مهمی در پدیده وابستگی و تغییر روحیه انسان دارد.

نشانه های اعتیاد به گوشی

بیشتر افراد منکر اعتیاد خود به گوشی تلفن همراه می‌شوند و تصور می‌کنند همه چیز تحت کنترل است در حالیکه اینطور نیست. به همین دلیل چند نمونه از نشانه‌های بارز اعتیاد به تلفن همراه را ذکر خواهیم کرد. هریک از آنان را به دقت با رفتار خود مقایسه کنید. در انتها نتیجه‌گیری اینکه آیا شما نیز از جمله افراد وابسته به گوشی هستید یا خیر به عهده خودتان خواهد بود.

ناتمام ماندن وظایف در محل کار و منزل به دلیل مشغولیت با گوشی همراه

استفاده از تلفن همراه در بسیاری از مواقع سبب ناتمام ماندن وظایف روزمره می‌شود. به طوریکه فرد در زمانی از روز به خود می‌آید و متوجه می‌شود که کوهی از کارهای ناتمام محاصره شده است.

گوشه‌گیری و دوری از خانواده و دوستان حقیقی به دلیل فعالیت در فضای مجازی

این مورد در بیشتر نوجوانانی که به استفاده از تلفن همراه اعتیاد دارند بیشتر به چشم می‌خورد. در این مورد شاهد گوشه‌گیری فرد از قرارگرفتن در جمع‌های دوستانه و خانوادگی پرهیز کرده و ترجیح می‌دهد زمان بیشتری را صرف صحبت‌ کردن با دوستان مجازی خود کند.

عدم صداقت در ذکر زمان استفاده از تلفن همراه به اطرافیان

اکثر افرادی که بیش از حد از تلفن همراه خود استفاده می‌کنند، در مورد میزان زمانی که صرف گوشی خود می‌کنند به اطرافیان خود دروغ می‌گویند و آن را پنهان می‌کنند. چرا که خود این افراد در ناخودآگاهشان از مشکل خود خبر داشته و رنج می‌برند اما برای فرار از سرزنش‌ها و نصیحت‌های دیگران، متوسل به دروغ و پنهانکاری می‌شوند.

ابتلا به فوبیا گم شدن گوشی (فومو)

وابستگی شدید به گوشی سبب می‌شود تا همواره ترس گم کردن آن در ذهن انسان وجود داشته باشد و همیشه با حس ترس و اضطراب دنبال تلفن همراه خود بگردد؛ چرا که فرد وابسته، توان تصور حتی یک لحظه را بدون تلفن همراه خود ندارد.

داشتن حس وحشت و اضطراب از جا گذاشتن گوشی در منزل

یکی دیگر از نشانه‌های اعتیاد به گوشی ، بروز حس ترس و اضطراب شدیدی است که فرد پس از جا گذاشتن تلفن خود در منزل تجربه می‌کند. اگر شما نیز از این دسته افراد هستید که نمی‌توانید حتی یک روز را بدون تلفن همراه خود سپری کنید، می‌توان گفت دچار وابستگی شدیدی به تلفن همراه خود هستید.

تاثیر اعتیاد به گوشی در ابعاد مختلف زندگی افراد

اعتیاد به گوشی تلفن همراه همانند سایر موارد اعتیاد، تاثیر مخربی بر زندگی فرد وابسته خواهد گذاشت. به عنوان مثال بارها اتفاق افتاده که زوجی را در رستوران یا کافی‌شاپ ببینیم که به جای صحبت و وقت گذراندن با یکدیگر مشغول انجام فعالیت‌های مختلف با تلفن همراه خود هستند. تاثیر اعتیاد به گوشی در نوجوانان و کودکان بسیار بیشتر از افراد بزرگسال خواهد بود. تحقیقات نشان داده است که اعتیاد به گوشی در کودکان درصد بروز اختلالات روحی به خصوص پرخاشگری در آنان را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهد.

تاثیرات روحی و روانی معضل اعتیاد به گوشی همراه، معمولا در دراز مدت آسیب‌های غیرقابل جبرانی بر فرد خواهد گذاشت. از جمله تاثیرات مخرب اعتیاد به گوشی بر روان انسان می‌توان به، بروز اختلال در سیستم خواب، افزایش اضطراب و افسردگی،افزایش اختلالات وسواس فکری عملی و بروز مشکلات عدیده در روابط عاطفی اشاره کرد. اعتیاد به گوشی نه تنها تاثیرات مخرب روانی با خود به همراه دارد، بلکه سلامت جسمی انسان را نیز تهدید می‌کند. مواردی از قبیل، آسیب‌های چشمی، آرتروز گردن، دفرمه شدن مهره‌های ستون فقرات، کاهش باروری در مردان ،افزایش آمار ابتلا به بیماری‌های میکروبی و افزایش تصادفات رانندگی، تنها گوشه‌ای از آسیب‌های فیزیکی و جسمی است که اعتیاد به گوشی، برای انسان به ارمغان خواهد آورد.

راهکارهای ترک اعتیاد به گوشی

اعتیاد به گوشی همراه به قدری فراگیر شده است که اکثر ما نمی‌توانیم حتی بیش از 2 یا 3 متر از گوشی خود دور باشیم. سوال اصلی این است؛ چطور استفاده خود از گوشی تلفن را محدود کنیم؟چه روش‌هایی برای ترک اعتیاد به گوشی وجود دارد؟! برای یافتن پاسخ با ما همراه باشید.

زمان مشخصی را برای استفاده از گوشی معین کنید

اختصاص میزان زمان مشخص در روز به شما کمک خواهد کرد که استفاده خود از تلفن همراه را هدفمندتر کرده و زمان اضافی برای بطالت در فضای مجازی نداشته باشید و تنها به انجام کارهای ضروری بپردازید. همچنین می‌توانید استفاده از گوشی را به عنوان پاداشی برای انجام یک کار یا وظیفه مهم روزانه در نظر بگیرید. به عنوان مثال پس از انجام نظافت منزل به خود پاداش داده و 15 دقیقه تلفن همراه خود را چک کنید.

در زمان‌های مشخصی از روز تلفن همراه خود را خاموش کنید

برای افزایش بازدهی و کیفیت انجام امور روزمره، در مکان‌هایی که وجود تلفن همراه ضروری نیست، آن را خاموش کنید. خاموش کردن تلفن همراه در محیط‌هایی چون باشگاه ورزشی، جلسات کاری، هنگام صرف غذا یا بازی با فرزندانتان، باعث می‌شود تمرکز خود را به کاری که انجام می‌دهید معطوف کنید.

تلفن همراه یا لوازم الکترونیکی را با خود به تخت خواب نبرید

تحقیقات ثابت کرده است که نگاه کردن به نور ساطع شده از تلفن همراه یا لوازم الکترونیکی دیگر، دو ساعت پیش از زمان خواب باعث بروز اختلال در سیستم خواب افراد می‌شود. به جای استفاده از گوشی در زمان خواب، آن را در اتاق دیگری بگذارید و وقت خود را با مطالعه کتاب پر کنید. مطالعه کتاب پیش از خواب باعث بهبود عملکرد مغز خواهد شد. برای مطالعه بیشتر در مورد تنظیم سیستم خواب بدن روی این مطلب کلیک کنید.

زمان استفاده خود از گوشی را با انجام فعالیت‌های سالم‌تری پر کنید

اگر برای پرکردن زمان خود یا فرار از تنهایی به گوشی خود پناه می‌برید، بهتر است دنبال فعالیت‌های مفید دیگری بگردید و سعی کنید ارتباطات حقیقی و رو در روی خود را در دنیای واقعی بهبود ببخشید.

برخی از شبکه‌های اجتماعی زمان‌بر و بیهوده را از گوشی خود پاک کنید.

ازدیاد اپلیکیشن‌های ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی گوناگون، باعث سردرگمی کاربران و افزایش اضطراب آنان می‌شود. با پاک کردن برنامه‌های غیر ضروری از گوشی خود، حجم زمانی چک کردن آن را کاهش دهید.

بهترین اپلیکیشن های ترک اعتیاد به گوشی

یکی دیگر از روش های ترک اعتیاد به گوشی که می‌تواند در این زمینه موثر عمل کند، استفاده از برنامه های ترک اعتیاد به گوشی است. با فراگیر شدن این معضل در میان مردم، اپلیکیشن‌های متعددی برای ترک اعتیاد به گوشی طراحی شدن که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

امکانات پیش‌فرض گوشی‌های آیفون

اپل مدت‌ها قبل گفته بود که نگران میزان استفاده کاربران خودش از گوشی‌های هوشمند است و در برنامه‌ریزی‌های جدید خود که سلامت‌محور هستند، دوست دارد این مدت‌ زمان را بهینه کند. بر همین اساس به‌روزرسانی سیستم‌عامل iOS را با تمرکز بیشتری بر روی محدود کردن زمان مصرف‌شده کاربران در گوشی‌ها، توسعه داده است.

سیستم‌عامل iOS 12، علاوه بر قسمت عدم مزاحمت (Do Not Disturb) پیشرفته‌تر و اعلان پیام‌های مربوط به گوشی به صورت هوشمندانه، دارای بخش ویژه‌ای به نام Screen Time است که به تازگی به iOS اضافه شده و به شما نشان خواهد داد که چقدر از زمان خودتان را صرف کار با گوشی کرده‌اید. تیم کوک خودش این ویژگی را روی صحنه برگزاری مراسم WWDC 2018 معرفی کرد. به دنبال معرفی این ویژگی تیم کوک از پیشرفت هوش مصنوعی سیری (Siri AI) در iOS 12 گفت و افزود که سیری عملکرد بهتری روی گوشی‌های قدیمی‌تر اپل خواهد داشت.

این ویژگی جدید به کاربران خواهد گفت که چقدر از زمان خودشان را صرف گوشی کرده‌اند تا بتوانند بر اساس کارکرد خودشان این زمان را مدیریت کنند. کریگ فدریگی، معاون ارشد مهندسی نرم‌افزار اپل، درباره این قابلیت گفت:

این برنامه طراحی شده است تا شما زمان خودتان را مدیریت کنید.

اپلیکیشن Offtime (برای اندروید و ios)

اپلیکیشن Offtime  یکی از کاربردی‌ترین نرم افزارهای ترک اعتیاد به گوشی است. این اپلیکیشن قابلیت استفاده هم برای اندروید و هم برای ios را دارد. با تنظیم مودهای محتلف برای این برنامه و تعیین محدودیت‌های دلخواه، در ساعات مقرری به طور خودکار دسترسی کاربر به برنامه‌های مختلف تلفن همراهش توسط این برنامه مسدود می‌شود و ناچار به عدم استفاده از تلفن همراه می‌شود.

اپلیکیشن Flipd (برای اندروید و ios)

اپلیکیشن Flipd روش متفاوتی برای درمان اعتیاد به گوشی دارد. این اپلیکیشن به جای مسدود کردن فعالیت کاربر، برنامه‌های مفیدی را که کاربر می‌تواند زمان خود را به جای استفاده از گوشی صرف آنان کند، به او معرفی می‌کند. همچنین برای بهبود تمرکز و افزایش کیفیت ساعات خواب، نکات مفید و جالب توجهی را ارائه می‌دهد.

برنامه BreakFree ( برای اندروید و ios)

این برنامه با بررسی میزان استفاده کاربر از تلفن همراه، این آمار را در قالب جدول‌ها و نمودارهای زمانی به او عرضه می‌کند. به عبارت دیگر به طور واضح به کاربر نشان می‌دهد که استفاده بیش از حد از گوشی چه اثراتی روی زندگی شخصی او خواهد گذاشت. همچنین یکی از ویژگی‌های جذاب این برنامه ترک اعتیاد به گوشی این است که می‌توانید زمانی که صرف گوشی خود کرده‌اید را با دیگر دوستانتان که آنان نیز در حال کاهش زمان مصرفی برای تلفن همراه هستند مقایسه کرده و به نوعی با یکدیگر رقابت کنید.

در این مطلب به بررسی پدیده جدید و فراگیر اعتیاد به تلفن همراه پرداختیم و راهکارهایی نیز برای درمان آن ارائه دادیم. نظر شما در مورد این معضل چیست؟ آیا شما نیز از جمله افراد وابسته به گوشی‌های هوشمند هستید؟ تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.