افسانه بایگان بدون شک یکی از ستارگان پرطرفدار در دهه شصت و اویل هفتاد سینمای ایران محسوب می‌شود که تا کنون در آثار بسیار فاخری به ایفای نقش پرداخته است. در این مقاله از وب‌سایت پلازا قصد داریم تا به بیوگرافی افسانه بایگان؛ مرور زندگی شخصی، حرفه، حواشی و حقایق جالب پیرامون این بازیگر بپردازیم.
افسانه بایگان اهل ایران و متولد سال 1340 است و بازیگری را با فیلم کوتاه بوق شروع کرد. او در ۱۵ سالگی رتبهٔ دوم مسابقه دختر شایستهٔ ایران در مجلهٔ زن روز را کسب نمود. از شاخص‌ترین نقش‌های خانم بایگان می‌توان به نقش ترکان بانو در سریال سربداران اشاره کرد. وی به عنوان بازیگر تا کنون در آثاری زیادی در حوزه سینما، تئاتر و تلویزیون حضور داشته است. در ادامه مقاله پیش‌رو از پلازا با بیوگرافی افسانه بایگان همراه شما مخاطبان محترم هستیم.
فهرست مطالب:
اطلاعات شخصی افسانه بایگان
- تاریخ تولد: 26 دی 1340
- قد افسانه بایگان: 165 سانتی‌متر
- وضعیت تاهل: متاهل (مصطفی شایسته کارگردان و تهیه‌کننده سینما)
- تحصیلات افسانه بایگان: دیبلم
- صفحه اینستاگرام افسانه بایگان: @bayegan_afsaneh
- فرزندان افسانه بایگان: یک پسر به نام امیرعلی شایسته
زندگی خصوصی افسانه بایگان
افسانه بایگان در بیست و ششم روز دی ماه سال 1340 در خیابان نوفل‌لوشاتو تهران متولد شد. وی نوه میرزا جواد مؤتمن‌الممالک، اشراف‌زاده، نویسنده و شاعر اواخر دوران قاجار و نماینده مجلس شورای ملی ایران، است. مادرش به بازیگری بسیار علاقه داشت، ولی به‌خاطر پرورش در یک خانواده منضبط و سختگیر، متأسفانه موفق به فعالیت در این حوزه نشد. درواقع پدربزرگ مادری افسانه، سِمَت مستشار دیوان عالی کشور را برعهده داشت. همچنین عموی پدرش فضل‌الله بایگان فرزند میرزا جواد مؤتمن‌الممالک از پیشگامان تئاتر ایران بود. نکته جالب اینجاست که زنده یاد فریدون مشیری شاعر بزرگ معاصر ایرانی، پسر عمه افسانه بایگان است.
بایگان در کانون فکری کودکان و نوجوانان در زمینه‌های مختلفی چون شعر و موسیقی بسیار فعال بود که این خود زمینه‌ساز نخستین تجربه حضورش در مقابل دوربین به سال 1351 برای فیلم کوتاه «بوق» به کارگردانی علی علیزاده شد. سال 1355 افسانه در سن پانزده سالگی به تشویق مادر خود برای مسابقات دختر شایسته ایران شرکت نمود که جلوه پالیزبان، فینالیست کرمانشاهی نفر اول و وی هم مقام نفر دوم را بدست آورد. او مدرک دیپلم خود را از دبیرستان آذر تهران گرفت و به‌دلیل همزمانی با انقلاب اسلامی در سال 1357 نتوانست در دانشگاه شرکت نماید.
افسانه بایگان قبل از انقلاب با مصطفی شایسته کارگردان و تهیه‌کننده سینما ازدواج کرد که ثمره این زندگی یک پسر بنام امیرعلی است که در حال حاضر مقیم کشور آمریکا است.
زندگی شغلی افسانه بایگان
افسانه بایگان پیش‌تر تجربه بازی برای فیلم کوتاه بوق را در سال 1351 داشت، امّا فعالیت حرفه‌ای‌اش در قاب تلویزیون نخستین بار، سال 1360 برای سریال سربداران به کارگردانی محمدعلی نجفی استارت خورد. وی در نقش ترکان خاتون کنار بازیگرانی مثل مرحوم امین تارخ، سوسن تسلیمی، مرحوم فیروز بهجت‌محمدی، عنایت بخشی، مرحوم محمدعلی کشاورز و علی نصیریان حضور داشت.
بایگان در دهه شصت تا اویل هفتاد، درواقع یکی از پرکارترین بازیگران سینما و نخستین سوپراستار زن محسوب می‌شود که در آثاری پرمخاطب چون بگذار زندگی کنم اثری از شاپور قریب ایفای به نقش پرداخت. علاوه بر این او برای نقش‌آفرینی در آثاری مانند دو فیلم با یک بلیت و کافه ستاره، کاندید دریافت جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره بین‌المللی فیلم فجر شد.
بازی بایگان در فیلم خواهران غریب، کنار زنده یاد خسرو شکیبایی بسیار خوب و درخشان بود و برای آن نامزد دریافت دیپلم افتخار از چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر شد.
فیلم های افسانه بایگان
افسانه بایگان نخستین بازی‌اش در سینما را در فیلم گمشده به کارگردانی مهدی صباغ‌زاده در سال 1364 تجربه نمود. این اثر با بیش از دو میلیون و 278 هزار تماشاگر، رکورد پرفروش‌ترین فیلم اکران شده سینمای ایران را در سال 1356 به خود اختصاص داد. در این فیلم علاوه بر بایگان بازیگرانی چون فرامرز قریبیان، مرحوم جعفر والی و زنده یاد جمشید مشایخی به ایفای نقش پرداختند.
| سال | نام فیلم | کارگردان |
|---|---|---|
| 1364 | گمشده | مهدی صباغ‌زاده |
| 1365 | دبیرستان | اکبر صادقی |
| 1365 | حریم مهرورزی | ناصر غلامرضایی |
| 1365 | تشکیلات | منوچهر مصیری |
| 1365 | بگذار زندگی کنم | شاپور قریب |
| 1366 | مکافات | منوچهر مصیری |
| 1366 | گل مریم | حسن محمدزاده |
| 1367 | طوبی | خسرو ملکان |
| 1368 | فانی | افشین شرکت |
| 1368 | شنگول و منگول | پرویز صبری |
| 1368 | آخرین مهلت | پرویز تأییدی |
| 1369 | دو فیلم با یک بلیط | داریوش فرهنگ |
| 1370 | گرگ‌های گرسنه | سیروس مقدم |
| 1370 | قرق | احمد هاشمی |
| 1370 | شانس زندگی | شهریار پارسی‌پور |
| 1371 | اتل متل توتوله | محمد جعفری |
| 1371 | مریم و میتیل | فتحعلی اویسی |
| 1371 | شکوه بازگشت | سیروس مقدم |
| 1371 | خوش خیال | مهران تأییدی |
| 1371 | حمله خرچنگ‌ها | پرویز تأییدی |
| 1371 | آلما | اکبر صادقی |
| 1372 | بدل | جهانگیر جهانگیری |
| 1373 | مجازات | جهانگیر جهانگیری |
| 1373 | روز دیدنی | فرزین مهدی‌پور |
| 1374 | خواهران غریب | کیومرث پوراحمد |
| 1375 | نابخشوده | ایرج قادری |
| 1376 | یاغی | جهانگیر جهانگیری |
| 1376 | مرد عوضی | محمدرضا هنرمند |
| 1376 | شبیخون | جمشید آهنگرانی |
| 1376 | زخمی | کامران قدکچیان |
| 1376 | پنجه در خاک | ایرج قادری |
| 1376 | بدلکاران | مهدی صباغ‌زاده |
| 1376 | جهان پهلوان تختی | بهروز افخمی |
| 1377 | طوطیا | ایرج قادری |
| 1378 | عشق شیشه‌ای | غلامرضا حیدرنژاد |
| 1383 | کافه ستاره | سامان مقدم |
| 1385 | محاکمه | ایرج قادری |
| 1386 | کنعان | مانی خقیقی |
| 1386 | قرنطینه | منوچهر هادی |
| 1386 | در شهر خبری نیست، هست | رضا خطیبی |
| 1387 | سوپر استار | تهمینه میلانی |
| 1387 | چشمک | جهانگیر جهانگیری |
| 1387 | آقای هفت رنگ | شهرام شاه‌حسینی |
| 1388 | زمهریر | علی روئین‌تن |
| 1388 | آدمکش | رضا کریمی |
| 1389 | ایستگاه آخر | شاپور قریب |
| 1389 | زن‌ها شگفت انگیزند | مهرداد فرید |
| 1393 | پی 22 | حسین قاسمی جامی |
| 1393 | خبر خاصی نیست | مصطفی شایسته |
| 1394 | 50 کیلو آلبالو | مانی حقیقی |
| 1394 | نگار | رامبد جوان |
| 1395 | میلیونر میامی | مصطفی احمدی |
| 1399 | سیاه باز | حمید همتی |
لازم به ذکر است که افسانه بایگان در فیلم شکوه بازگشت علاوه بر بازیگری، طراحی صحنه و لباس این اثر را هم بر عهده داشت. او در سال 1375 برای فیلم تختی اثر شادروان استاد علی حاتمی در چند سکانس بازی کرد اما با درگذشت کارگردان، کار نیمه تمام ماند. بعدها بهروز افخمی با داستانی به نویسندگی خودش تحت عنوان جهان پهلوان تختی، این اثر را به اتمام رساند.
سریال های افسانه بایگان
همان طور که در بیوگرافی افسانه بایگان اشاره شد، این هنرمند بازیگری در تلویزیون را با با سریال سربداران به کارگردانی محمدعلی نجفی آغاز کرد. او پس از این کار تا مدت‌ها در سینما مشغول بود تا اینکه سال 1375 برای نقش جعده همسر امام حسن (ع) در سریال تنهاترین سردار به کارگردانی مهدی فخیم‌زاده انتخاب شد. در این سریال علاوه بر بایگان بازیگرانی چون ابوالفضل پورعرب، اکبر زنجانپور، مرحوم داود رشیدی، اسماعیل محرابی، سیروس ابراهیم زاده، مرحوم فتحعلی اویسی و مهدی فخیم زاده به ایفای نقش پرداختند.
| سال | نام سریال | کارگردان | شبکه |
|---|---|---|---|
| 1360-1363 | سربداران | مجمدعلی نجفی | شبکه یک |
| 1375 | تنهاترین سردار | مهدی فخیم زاده | شبکه یک |
| 1375 | زیر چتر خورشید | بهمن زرین‌پور | شبکه دو |
| 1375 | سرنخ | کیومرث پوراحمد | شبکه یک |
| 1377 | نرگس | شاپور قریب | شبکه یک |
| 1377 | زیر بازارچه | رضا ژیان | شبکه دو/پخش در نوروز 78 |
| 1377-1378 | روزهای زندگی | سیروس مقدم | شبکه سه/پخش در سال 79 |
| 1379 | کمین | مسعود کرامتی | شبکه سه |
| 1379 | غریبه | جواد اردکانی | شبکه دو |
| 1379 | آتش و شبنم | محمدابراهیم سلطانی فر | شبکه یک |
| 1380 | با من بمان | حمید لبخنده | شبکه سه |
| 1380 | روشنایی دشت | عبدالله باکیده | شبکه دو |
| 1380 | نخل و تنهایی | بهروز طاهری | شبکه یک/پخش در ماه رمضان |
| 1386 | پیامک از دیار باقی | سیروس مقدم | شبکه یک/پخش در نوروز 87 |
| 1387 | روز حسرت | سیروس مقدم | شبکه یک/پخش در ماه رمضان |
| 1389 | وضعیت سفید | حمید نعمت‌الله | شبکه یک |
| 1390 | راه طولانی | رضا کریمی | شبکه یک |
| 1395 | پریا | حسین سهیلی‌زاده | شبکه سه |
| 1396 | گمشدگان | رضا کریمی | شبکه دو |
| 1396 | تعطیلات رؤیایی | علیرضا امینی | شبکه دو/پخش در نوروز 97 |
| 1397 | روزهای بی‌قراری | کاظم معصومی | شبکه دو/پخش از بهار 98 |
| 1399 | با خانمان | برزو نیک نژاد | شبکه سه/پخش در زمستان99 |
| 1400 | دردسرهای شیرین | سهیل موفق | شبکه پنج/ پخش در نوروز 1401 |
آثار شبکه نمایش خانگی افسانه بایگان
بایگان در این حیطه در دو اثر به ایفای نقش پرداخته است. وی در سال 1399 برای نقش ناهید در سریال دل به کارگردانی منوچهر هادی انتخاب شد. در این اثر علاوه بر افسانه بایگان بازیگری مثل حامد بهداد، ساره بیات، یکتا ناصر، بیژن امکانیان، نسرین مقانلو، کوروش تهامی، بهرام افشاری و سعید راد به ایفای نقش پرداختند. متأسفانه این سریال پس از پخش چندان مورد توجه مخاطبان قرار نگرفت و بعدها سعید راد از بازی در آن ابراز پشیمانی نمود.
| سال | نام سریال | کارگردان |
|---|---|---|
| 1398 | دل | منوچهر هادی |
| 1401 | دیو و ماه‌پیشونی | حسین قناعت |
تئاترهای افسانه بایگان
مرحوم سیمین دانشور در تمام زندگی‌اش درخواست‌های هنرمندانی که مشتاق بودند رمان سووشون را اجرا نمایند، رد کرد و فقط منیژه محامدی نمایشنامه‌نویس، مترجم و کارگردان تئاتر بود که توانست اجازه به صحنه بردن نمایشی این را بگیرد. در تئاتر سووشون بازیگرانی مثل افسانه بایگان (در نقش زری)، محمد اسکندری (در نقش یوسف)، مهدی میامی، محسن زهتاب، آزیتا لاچینی، مهوش افشارپناه، فریده سپاه منصور، حبیب دهقان‌نسب به ایفای نقش پرداختند.
- اسفند 1395 پرفورمنس مکاشفات شخصی (رویداد) کاری شایان افکاری
- 1 اسفند 1379 تا 28 اردیبهشت 1380 تئاتر سووشون به کارگردانی منیژه محامدی
از دیگر فعالیت‌های این بازیگر می‌توان به کتاب خوانی افسانه بایگان برای برنامه تلویزیونی سطر آخر در سال 1401 اشاره کرد.
جوایز و افتخارات افسانه بایگان
افسانه بایگان تا کنون توانسته افتخارات متعددی بدست بیاورد. در جدول زیر در بیوگرافی افسانه بایگان می‌توانید جوایز و افتخارات این بازیگر و اطلاعات مربوط به آن را مشاهده نمایید.
| سال | عنوان | جشنواره |
|---|---|---|
| 1369 | کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای دو فیلم با یک بلیط | نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر |
| 1374 | دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم خواهران غریب | چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر |
| 1384 | کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم کافه ستاره | بیست و چهارمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر |
شایعات و حواشی افسانه بایگان
به‌طور کلی امروزه در سینمای ایران و جهان همواره بازیگران مشهور با حواشی مختلفی روبه‌رو هستند. بازیگری همانند افسانه بایگان هم از این قاعده مستثنی نیست.
از داغ‌ترین شایعات درباره این بازیگر می‌توان به نیما فلاح پسر افسانه بایگان اشاره کرد، که برخی از سایت‌ها به این شایعه دامن زدند. اما خیلی زود کذب بودن خبر مشخص شد. از دیگر شایعات در مورد این بازیگر خبر ازدواجش با یک پسر جوان بود که با انتشار یک عکس این خبر بسیار داغ شد. درواقع این خبر هم صحت نداشت و عکس مربوط به پشت صحنه یکی از فیلم‌های اخیر بایگان با یکی از عوامل پشت صحنه بود، که متأسفانه به عنوان همسر ایشان پخش شده بود.
شاید برای شما این سوال بر اساس شایعاتی پیش آمده، مثل همسر اول افسانه بایگان کیست؟ یا اینکه افسانه بایگان چند بار ازدواج کرده است؟ در جواب به این سوالات باید عنوان کنیم ایشان در کل زندگی خود تنها یکبار، آن هم با مصطفی شایسته ازدواج کرده است.
.svg){kind=avatar}
حقایق پنهان افسانه بایگان
او در یک مصاحبه درباره ماجرای انتخاب نام افسانه چنین عنوان کرد که: پدرم نام افسانه را انتخاب کرد. مادرم با این کار مخالفت داشت، زیرا معتقد بود شاید مانند یک قصه زندگی‌اش پرماجرا شود. امّا پدرم گفته بود که اگر اینگونه هم شود چه اشکالی دارد؟ بالاخره هم پدرم برنده شد و من هم اسم خودم را خیلی دوست دارم، زیرا عاشق قصه‌ها هستم.
پسر افسانه بایگان به نام امیرعلی شایسته در ایالت میشیگان آمریکا زندگی می‌کند. بایگان به شعر و شاعری بسیار علاقه دارد و دفتر کوچکی بنام مهر مکتوب اشعارش را چاپ کرده است. او طی مصاحبه‌ای با یکی از رسانه‌ها اذغان نمود که سال 1374 تنها به‌دلیل شهرت بالا، مدتی ممنوع الکار شد.
از دیگر حقایق پنهان درباره این بازیگر باید به بیماری افسانه بایگان اشاره کرد. او طی یک مصاحبه اذعان نمود که در دوران فیلمبرداری سریال تاریخی سربداران دو بیماری بسیار شدید شبه حصبه و شبه مننژیت که ریشه عصبی داشت را از سر گذراندم.
در سال 1392 افسانه بایگان در انتخابات شوراهای شهر و روستا از تهران ثبت نام نمود، ولی پس از اعلام نتایج تأیید صلاحیت‌ها مشخص گردید که او رد شده است.
در بیوگرافی افسانه بایگان باید بگوییم که متأسفانه چند وقت پیش خانم بازیگر با انتشار متنی در صفحه اینستاگرام شخصی خود از این حرفه برای همیشه خداحافظی کرد. در انتها با عکسی از افسانه بایگان جوانی این بخش از مقاله را به اتمام می‌رسانیم.
کلام آخر
افسانه بایگان از جمله بازیگرانی است که در دهه شصت و اوایل دهه هفتاد محبوب‌ترین زن سینمای ایران بود. این بازیگر در ابتدای شروع کارش تا کنون، در آثار ماندگار زیادی به ایفای نقش پرداخته است. بازی بایگان در فیلم کافه ستاره به کارگردانی سامان مقدم در کنار بازیگرانی مثل هانیه توسلی و پژمان بازغی بسیار درخشان بود.
ما در این مقاله زندگی نامه افسانه بایگان و شایعات و حواشی درباره این بازیگر پرداختیم. این هنرمند بدون شک یکی از چهره‌های تاثیرگذار زن در سینمای ایران است که کارنامه هنری بسیار درخشانی دارد. امید است مقاله بیوگرافی افسانه بایگان برای شما مخاطبین محترم مفید بوده باشد. لطفاً پس از مطالعه این مقاله نظرات شخصی خود را درباره این بازیگر با ما در وب‌سایت پلازا به اشتراک بگذارید.