آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که پروژه‌های نرم‌افزاری بزرگ چگونه کدهای خودشان را مدیریت می‌کنند؟ برای این کار پلتفرمی به نام گیت هاب وجود دارد که امکانات زیادی را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد. در ادامه می‌آموزید که گیت هاب چیست و چه کاربردهایی دارد. اگر شما هم نمی‌دانید GitHub چیست در ادامه این مقاله از پلازا با ما همراه باشید.
گیت هاب امکانات متعددی مثل ابزارهای مدیریت پروژه را در اختیار برنامه‌نویسان قرار می‌دهد. در حال حاضر میلیون‌ها توسعه‌دهنده از سراسر دنیا به صورت فردی یا تیمی از گیت هاب استفاده می‌کنند. به‌همین دلیل یکی از پیش‌نیازهای هر برنامه‌نویس یا توسعه‌دهنده‌ای این است که بداند GitHub چیست و چگونه باید با آن کار کرد. در ادامه به بخش‌های مختلف گیت هاب می‌پردازیم اما قبل از هر چیز ببینیم کاربرد گیت هاب چیست؟
فهرست مطالب
گیت هاب چیست؟
قبل از این‌که بدانید نحوه استفاده از گیت هاب چگونه است، کمی با گیت آشنا شوید. گیت (git) نام سیستم کنترل ورژن و متن‌بازی است که توسعه‌دهندگان نرم‌افزار با استفاده از آن می‌توانند تغییرات ایجاد شده در پروژه را ردیابی کنند. گیت‌هاب (GitHub) یک پلتفرم تحت وب برای ریپازیتوری‌های گیت است و به توسعه‌دهندگان تیمی کمک می‌کند پروژه خودشان را راحت‌تر مدیریت کنند.
علاوه بر این اگر در کدنویسی مشکلی داشته باشید می‌توانید آن را در گیت‌هاب به اشتراک بگذارید و از دیگران کمک بگیرید. در کنار مدیریت پروژه و اشتراک‌گذاری کد می‌توانید از برنامه‌های نوشته‌شده استفاده کنید تا برنامه‌نویسی را سریع‌تر یاد بگیرید. برای استفاده از گیت هاب باید با مجموعه‌ای از اصطلاحات رایج آن آشنا باشید که در بخش بعد به آن می‌پردازیم.
آشنایی با مفاهیم گیت هاب
قبل از شروع کار بهتر است با چند اصطلاح آشنا شوید. برای مثال باید بدانید ریپازیتوری در گیت هاب چیست و چه کاربردهایی دارد.
۱. ریپازیتوری در گیت هاب چیست؟
ریپازیتوری (repository) یا مخزن که به صورت «repo» هم نوشته می‌شود جایی از گیت هاب است که تمام فایل‌ها و دایرکتوری‌های پروژه ذخیره و مدیریت می‌شود. توسعه‌دهندگان در اینجا روی پروژه به صورت تیمی کار می‌کنند و مدیریت تغییرات نسخه کد را در اختیار دارند.
۲. کامیت چیست؟
به هر تغییری که توسعه‌دهنده در کدهای ریپازیتوری انجام می‌دهد کامیت (Commit) می‌گویند. وقتی توسعه‌دهنده تغییری در کد ایجاد می‌کند می‌تواند به همراه کامیت تغییرات، یک شرح کوتاه در مورد تغییرات انجام شده قرار دهد.
۳. برنچ چیست؟
هنگام ایجاد ریپازیتوری یک شاخه یا اصطلاحاً برنچ (Branch) به صورت خودکار با نام مستر (master) ساخته می‌شود. شاخه یک کپی از کل پروژه یا بخشی از آن است که توسعه‌دهندگان بدون تأثیرگذاری بر روی شاخه اصلی می‌توانند کار خودشان را روی آن انجام دهند.
۴. فورک چیست؟
فورک (Fork) یک کپی از ریپازیتوری است که در حساب خودتان ایجاد می‌کنید و قصد دارید پروژه خودتان را بر اساس کدهای یک پروژه متن‌باز دیگر ایجاد کنید. با این کار تغییراتی که در کد انجام می‌دهید دیگر بر روی کدهای اصلی اعمال نخواهد شد و در نتیجه به‌راحتی می‌توانید تغییرات مورد نظر را تست کنید.
چگونه از گیت هاب استفاده کنیم؟
بعد از این‌که متوجه شدید GitHub چیست بهتر است کار با آن را هم یاد بگیرید. برای شروع کار با گیت هاب باید چند کار ساده مثل نصب، ساخت اکانت و ورود به گیت هاب را انجام دهید که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
۱. دانلود گیت هاب برای ویندوز، لینوکس و مک
برای کار با گیت هاب می‌توانید ابزار گیت را روی سیستم خودتان نصب کنید. ابزار گیت روی ویندوز، مک و لینوکس قابل نصب است. اگر نمی‌دانید آدرس لینک دانلود GitHub چیست می‌توانید از لینک‌های پایین وارد سایت شوید و نسخه مناسب سیستم عامل خودتان را دانلود و نصب کنید.
۲. ساخت اکانت در گیت هاب
بعد از نصب گیت هاب روی سیستم نوبت به ساخت اکانت می‌رسد.
برای ساخت اکانت در گیت‌هاب به صورت زیر عمل کنید:
۱. از این لینک وارد سایت گیت هاب شوید.
۲. در این فرم به‌ترتیب نام کاربری و آدرس ایمیل را به ترتیب در «Username» و «Email address» وارد کنید. سپس در کادر «Password» یک رمز عبور مناسب برای حساب مشخص کنید.
۳. اگر مایل به دریافت ایمیل از گیت‌هاب هستید تیک بخش «Email preferences» را بزنید.
۴. در بخش بعدی پازل کپچا را حل کنید.
۵. در نهایت روی دکمه «Create account» کلیک کنید.
۶. وارد ایمیل شوید و روی لینک تأیید کلیک کنید.
۷. بعد از تأیید آدرس ایمیل باید یک طرح را از بین ۳ طرح رایگان، تیمی و سازمانی انتخاب کنید.
۳. ساخت ریپازیتوری گیت به صورت لوکال
بعد از این‌که گیت را نصب کردید به سراغ ساخت ریپازیتوری گیت می‌رویم.
برای این کار به صورت زیر عمل کنید:
۱. ترمینال را باز کنید. با استفاده از دستور cd به فولدری بروید که قصد دارید پروژه در آن ذخیره شود. برای ساخت فولدر هم می‌توانید از دستور mkdir استفاده کنید.
۲. سپس کافیست دستور «git init» را وارد کنید و یک نام برای ریپازیتوری جلوی آن قرار دهید.
۴. ساخت ریپازیتوری روی گیت هاب
برای ساخت ریپازیتوری روی گیت‌هاب کافیست چند کار زیر را انجام دهید:
۱. ابتدا از این لینک وارد گیت‌هاب شوید و به صفحه خانه بروید.
۲. از گوشه راست بالای صفحه روی علامت + کنار عکس پروفایل خودتان کلیک کنید. سپس روی «New repository» کلیک کنید.
۳. در کادر «Repository name» یک نام برای آن قرار دهید. سپس در بخش «Description» توضیح مختصری در مورد آن بنویسید. در قسمت پایین هم با انتخاب گزینه «Public» یا «Private» می‌توانید عمومی بودن یا خصوصی بودن ریپازیتوری را مشخص کنید. در نهایت روی «Create repository» کلیک کنید.
۴. اگر دوست دارید می‌توانید ریپازیتوری لوکال را با کد زیر به ریپازیتوری گیت‌هاب خودتان اضافه یا اصطلاحاً پوش (Push) کنید. در این کد به جای [your-username] نام کاربری و به جای [repository-name.git] نام ریپازیتوری با پسوند git قرار می‌گیرد.
۵. افزودن فایل به ریپازیتوری
هنگامی که یک فایل را به پوشه حاوی ریپازیتوری اضافه کنید، تا زمانی که به گیت دستور ندهید فایل را ردیابی یا اصطلاحاً ترک (Track) نمی‌کند.
برای ترک کردن فایل به صورت زیر عمل کنید:
۱. ابتدا دستور «git status» را وارد کنید تا ببیند کدام فایل‌ها ترک نشده‌اند. در مثال زیر می‌بینید که فایل test.txt ترک نشده است.
۲. برای ترک کردن فایل دستور «git add» را وارد کنید و نام فایل را جلوی آن بنویسید. برای مثال در تصویر زیر فایل test.txt را ترک کردیم.
۶. نحوه استفاده از کد های گیت هاب
اگر به کد پروژه های گیت‌هاب نیاز دارید می‌توانید به صورت زیر آن را دانلود کنید:
۱. ابتدا به صفحه اصلی ریپازیتوری پروژه مورد نظرتان بروید.
۲. در قسمت بالای لیست فایل‌ها روی دکمه «Code» کلیک کنید.
۳. روی گزینه «Download ZIP» کلیک کنید.
۴. اگر به نسخه خاصی از سورس کد نیاز دارید در همان صفحه ریپازیتوری از سمت راست روی «Release» کلیک کنید. به بخش «Assets» بروید و روی Source code (zip) کلیک کنید.
سخن پایانی
آموزش کار با گیت هاب آن‌قدر وسیع است که در یک مقاله نمی‌توانیم به تمام بخش‌های آن بپردازیم. در این مقاله سعی کردیم به ساده‌ترین شکل ممکن به شما آموزش دهیم که GitHub چیست و چگونه می‌توان کار با آن را شروع کرد. علاوه بر این متوجه شدید که مهم‌ترین بخش این سایت یعنی ریپازیتوری گیت هاب چیست و چگونه با آن کار کنید. اگر با سایت مناسب دیگری به جز گیت هاب آشنایی دارید در بخش نظرات با ما و کاربران پلازا به اشتراک بگذارید.