یک موسیقی متن خوب باعث تأثیرگذاری بیشتر یک فیلم و اتفاقات آن می‌شود. موسیقی متن برخی از فیلمهای ایرانی نیز توانسته‌اند لقب بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران را از آن خود کنند. با ما همراه باشید تا مروری بر برترین موسیقی متن فیلمهای ایرانی داشته باشیم.
بسیاری از فیلمهای مختلف سینمای جهان، بخش قابل توجهی از موفقیتشان را مدیون موسیقی متن خود هستند. کافی‌ست نگاهی به بهترین نمونه‌های سینما داشته باشید؛ از ارباب حلقه‌ها و پدرخوانده گرفته تا اینتراستلار، وقتی به آثار سینمایی موردعلاقه‌مان فکر می‌کنیم، موسیقی‌شان در ذهنمان جاری می‌شود. آثار سینمای ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بسیاری از فیلمهای ایرانی با موسیقی متن خوبی که دارند در ذهن ما جا خوش کرده‌اند. در ادامه این مقاله از پلازا مروری بر این فیلم‌ها و بهترین موسیقی متن فیلم های ایرانی خواهیم داشت.
فهرست مطالب:
بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران
در این بخش با برترین موسیقی متن فیلمهای ایرانی آشنا می‌شویم و نگاهی بر جزئیات فیلم‌ها و داستانشان خواهیم داشت. فیلمهای این فهرست بر اساس سال ساختشان مرتب شده‌اند. با خواندن این مقاله نیز می‌توانید با بهترین موسیقی متن فیلمهای خارجی آشنا شوید.
1. فیلم شکار ؛ بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران
- سال ساخت: 1366
- آهنگساز: بابک بیات
- کارگردان: مجید جوانمرد
در میان موسیقی متن فیلمهای قدیمی ایرانی، نام فیلم شکار به چشم می‌خورد. این فیلم که از حضور بازیگرانی همچون پرویز پرستویی و خسرو شکیبایی بهره می‌برد، داستان یک راننده کامیون را روایت می‌کند که می‌خواهد هرچه سریع‌تر به مقصد برسد و بارش را تحویل بدهد تا بتواند به خانه و نزد همسر پا به ماهش برگردد.
این بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران، توسط بابک بیات ساخته شده و رنگ و بوی آرامش دارد. بابک بیات یکی از بهترین آهنگسازان و موزیسین‌های ایرانی بود که موسیقی متن بیش از 70 فیلم را ساخت. ساز اصلی او پیانو بود و بیشتر در ژانرهای پاپ و بلوز فعالیت می‌کرد. او یکی از مدرسان مشهور موسیقی نیز بود و نام‌های آشنایی همچون نیما مسیحا، مانی رهنما و حمید حامی از شاگردان او بودند.
2. فیلم مادر
- سال ساخت: 1368
- آهنگساز: ارسلان کامکار
- کارگردان: علی حاتمی
چه کسی می‌تواند بگوید که مادر از شاهکارهای سینمای ایران نیست؟ این فیلم داستان مادری سالخورده را روایت می‌کند که روزهای پایانی عمرش را به جای سرای سالمندان، در خانه می گذراند. حضور دوباره‌ی او در خانه اما باعث شده که فرزندانش دور هم جمع شوند و گرما و محبت به خانه بازگردد.
موسیقی متن این فیلم را ارسلان کامکار ساخته. ارسلان کامکار از نوازندگان و آهنگسازان ایرانی است که در گروه کامکاران نیز حضور دارد. سبک موسیقی او کلاسیک و سنتی ایرانی است و سازهای بربط و ویولن را می‌نوازد. آلبوم موسیقی متن فیلم مادر، بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران، شامل 19 قطعه است و در 37 دقیقه منتشر شده.
3. فیلم از کرخه تا راین ؛ بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران
- سال ساخت: 1371
- آهنگساز: مجید انتظامی
- کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
از کرخه تا راین یک فیلم درام است که در آن می‌توانیم عواقب زشت جنگ را به وضوح ببینیم. داستان این فیلم درباره سعید، قربانی سلاح‌های شیمیایی جنگ ایران و عراق، و چند نفر از هم‌رزمانش است که برای معالجه به آلمان می‌روند. موسیقی متن از کرخه تا راین تم آرامی دارد و آهنگساز سعی کرده موسیقی متنی بسازد که نشان از صلح و صلح‌طلبی داشته باشد.
مجید انتظامی، فرزند عزت‌الله انتظامی، از بهترین بازیگران مرد ایرانی است. نام این موسیقی‌دان، آهنگساز، نوازنده و مدرس موسیقی برجسته را بارها در این فهرست خواهیم دید. او یکی از موفق‌ترین و البته پرجایزه‌ترین آهنگسازان ایرانی است که طی مدت فعالیتش موسیقی متن بیش از 80 فیلم سینمایی را طراحی کرده. او نوازنده‌ی ساز ابوا است و سبک موسیقی‌اش نیز بیشتر کلاسیک و کلاسیک ایرانی‌ست. انتظامی برای ساخت موسیقی متن فیلم از کرخه تا راین نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن از جشنواره فیلم فجر شد.
4. فیلم روز واقعه
- سال ساخت: 1373
- آهنگساز: مجید انتظامی
- کارگردان: شهرام اسدی
فیلم روز واقعه یکی از مهم‌ترین فیلمهای محرمی تاریخ سینمای ایران است. این اثر در 10 شاخه مختلف نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد و توانست 5 سیمرغ را از آن خود کند. مجید انتظامی نیز برای خلق موسیقی متن مسحورکننده این اثر سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن را از جشنواره فیلم فجر دریافت کرد. آلبوم موسیقی این فیلم نیز در 20 قطعه و 66 دقیقه منتشر شد.
روز واقعه بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران را دارد. از این موسیقی متن شورانگیز و حماسی بعدها در آثار مختلف و متعددی استفاده شد. مجید انتظامی نیز در مصاحبه‌ای اعلام کرد که آهنگسازی برای چنین اثری بسیار سخت است و باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد تا بتواند به خوبی تأثیرش را روی مخاطب باقی بگذارد. تلاش انتظامی بر این بوده که موسیقی متن روز واقعه تم حماسی داشته باشد و نه غمگین.
5. بوی پیراهن یوسف ؛ بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران
- سال ساخت: 1374
- آهنگساز: مجید انتظامی
- کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
فیلم بوی پیراهن یوسف یکی از آثار به یاد ماندنی سینمای ایران است که داستان پدری منتظر را روایت می‌کند که علیرغم شواهد و مدارک موجود، معتقد است پسرش در جبهه شهید نشده و روزی دوباره او را خواهد دید. موسیقی متن این فیلم که از بهترین موسیقی متن‌های تاریخ سینمای ایران است، توسط مجید انتظامی ساخته شده که پیش از این در فیلمهای از کرخه تا راین و روز واقعه، برترین موسیقی متن فیلمهای ایرانی را خلق کرده بود. ترکیب این موسیقی با هنرنمایی علی نصیریان در نقش پدری که سال‌ها انتظار دیدن فرزندش را کشیده، احساسی‌ترین صحنه‌های سینمای ایران را شکل می‌دهد. موسیقی متن فیلم بوی پیراهن یوسف در یک آلبوم 51 دقیقه‌ای که 19 قطعه را شامل می‌شود، منتشر شده است.
جالب است بدانید که مجید انتظامی در مصاحبه‌ای عنوان کرد این فیلم را به نوعی دنباله‌ی از کرخه تا راین می‌داند؛ چراکه فضا و مفهوم این دو فیلم بسیار به هم نزدیک است. در موسیقی متن بوی پیراهن یوسف از صدای ناله استفاده شده. این صدا در طول فیلم رفته رفته قوی‌تر می‌شود و به گفته‌ی انتظامی، به نوعی حس بازگشت یوسف را منتقل می‌کند.
6. فیلم سفر به چزابه
- سال ساخت: 1374
- آهنگساز: پیروز ارجمند
- کارگردان: رسول ملاقلی‌پور
در سفر به چزابه، برترین موسیقی متن فیلمهای ایرانی را می‌شنویم. داستان این فیلم درباره یک کارگردان و آهنگساز است که در پروسه ساخت فیلمشان ناگهان سر از جبهه‌های جنگ درمی‌آورند. موسیقی متن این فیلم را شاید بتوان بهترین موسیقی فیلم جنگی ایرانی دانست که غم و درد ناشی از جنگ را در دل شنونده زنده می‌کند.
پیروز ارجمند، آهنگساز این فیلم، می‌گوید که گوش دادن به این موسیقی او را منقلب می‌کند و به سختی می‌تواند به آن گوش بدهد. ارجمند آهنگساز و نوازنده است و سازهایی همچون نی، سه‌تار، تمبک و دف را می‌نوازد. او یکی از آهنگسازان پرکار سینما و تلویزیون ایران است که وظیفه آهنگسازی حدود 150 اثر را بر عهده داشته است. موسیقی متن سفر به چزابه یکی از بهترین و ماندگارترین آثار این آهنگساز است که در مجموعه بهترین موسیقی متن فیلم های سینمایی ایران، در کنار آثار برتری همچون بوی پیراهن یوسف قرار می‌گیرد.
7. فیلم سام و نرگس ؛ بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران
- سال ساخت: 1379
- آهنگساز: بابک بیات
- کارگردان: ایرج قادری
شاید بتوان موسیقی متن فیلم سام و نرگس را بهترین موسیقی متن فیلم عاشقانه ایرانی دانست. فیلم سام و نرگس درباره عشق، رفاقت، کینه و حسادت است. موسیقی متن بی‌نظیر بابک بیات، در کنار داستان پرکشش و بازیگران این فیلم، آن را به یکی از آثار ماندگار سینمای ایران تبدیل می‌کند. سام و نرگس یکی از برترین موسیقی متن فیلمهای ایرانی را دارد و آلبوم آن نیز شامل 24 قطعه است که در مجموع 66 دقیقه هستند.
8. فیلم قارچ سمی
- سال ساخت: 1380
- آهنگساز: ناصر چشم‌آذر
- کارگردان: رسول ملاقلی‌پور
معرفی موسیقی متن برتر فیلم های سینمایی ایرانی را با اثر دیگری به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور ادامه می‌دهیم. داستان قارچ سمی در سال 1380 روایت می‌شود اما آدم‌های آن همان آدم‌های جنگ هستند که سعی می‌کنند در این دوران نیز باورها و اعتقاداتشان را حفظ کنند.
موسیقی متن غمگین این فیلم را می‌توان از برترین موسیقی متن فیلمهای ایرانی دانست که تمام حواس بیننده را جلب فیلم می‌کند و او را به فکر کردن وا می‌دارد. این موسیقی متن را ناصر چشم‌آذر، موسیقی‌دان و آهنگساز نام‌آشنای ایرانی ساخته است.
9. فیلم خیلی دور، خیلی نزدیک ؛ بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران
- سال ساخت: 1383
- آهنگساز: محمدرضا علیقلی
- کارگردان: رضا میرکریمی
فیلم خیلی دور، خیلی نزدیک از فیلمهای عرفانی ایرانی است که داستان یک جراح مغز و اعصاب را روایت می‌کند که به وجود خدا اعتقاد ندارد. او طی سلسله اتفاقاتی راهی کویر می‌شود و در آنجا اتفاقاتی برایش رخ می‌دهد. موسیقی متن این فیلم یکی از نقاط عطف آن است که تماشای آن را لذت‌بخش می‌کند.
موسیقی متن فیلم خیلی دور خیلی نزدیک، حالتی عرفانی به این فیلم می‌بخشد و در طول فیلم پا به پای شخصیت اصلی (با بازی مسعود رایگان) گام بر می‌دارد. در این موسیقی از ساز ارف نیز استفاده شده که به نوعی بر جنبه عرفانی و آسمانی آن می‌افزاید. محمدرضا علیقلی برای ساخت موسیقی متن فیلم خیلی دور خیلی نزدیک سیمرغ بلورین بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران را از جشنواره فجر دریافت کرد. علیقلی تا کنون 4 مرتبه سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر برای بهترین موسیقی متن را دریافت کرده و 15 مرتبه نیز نامزد دریافت این جایزه شده است.
10. فیلم آواز گنجشک ها
- سال ساخت: 1386
- آهنگساز: حسین علیزاده
- کارگردان: مجید مجیدی
آواز گنجشک‌ها یکی از آثار سینمایی موفق سینمای ایران محسوب می‌شود که جوایز داخلی و خارجی معتبری دریافت کرد. این فیلم روایتگر زندگی مردی است که بعد از اخراج شدن از یک مزرعه پرورش شترمرغ، به شهر می‌رود تا آنجا کار کند. در طول فیلم اتفاقات زیادی برای این شخصیت رخ می‌دهد که باعث تحول او می‌شوند.
موسیقی متن آواز گنجشک‌ها ساخته‌ی حسین علیزاده است. علیزاده موسیقی‌دان و آهنگساز پرافتخار ایرانی است که تا کنون 3 مرتبه نامزد دریافت جایزه گرمی شده. او برای خلق موسیقی متن آواز گنجشک‌ها سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن را از جشنواره فیلم فجر دریافت کرد. حسین علیزاده آلبوم موسیقی آواز گنجشک‌ها را که حاوی 16 قطعه است نیز منتشر کرده است.
کلام آخر
در این مطلب سعی کردیم نگاهی مختصر بر برترین موسیقی متن فیلمهای ایرانی داشته باشیم. بسیاری از آثاری که معرفی کردیم در جشنواره‌های داخلی و خارجی جوایز معتبری را کسب کرده‌اند و به‌خاطر کیفیت بالای خود، مورد تحسین منتقدان و مخاطبان قرار گرفته‌اند. نظر شما درباره بهترین موسیقی فیلم سینمای ایران چیست؟ فکر می‌کنید جای کدام اثر در این فهرست خالیست؟ فراموش نکنید نظراتتان را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.