کامپوزیت دندان چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟ + قیمت

کامپوزیت دندان نوعی لایه و پوشش نازک از جنس‌های مختلف است که بر روی دندان قرار می‌گیرد. در این مطلب همه آن چیزی که باید درباره کامپوزیت دندان بدانید را به شما توضیح خواهیم داد.

کامپوزیت دندان (Dental Composite) در واقع نوعی پلیمر است که در دندان‌پزشکی به عنوان مواد ترمیمی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. کامپوزیت یکی از شیوه‌های نوین و پرطرفدار امروزی برای ترمیم، اصلاح فرم و تغییر رنگ دندان‌ها است. داشتن دندان‌های زیبا و سفید یکی از فاکتورهای اصلی زیبایی چهره محسوب می‌شود و به همین دلیل در چند سال اخیر، کارهایی مانند لمینت و کامپوزیت دندان بسیار رواج پیدا کرده است.

در ادامه ویدیو «کامپوزیت دندان جلو» را مشاهده خواهید کرد.

کامپوزیت دندان با اهداف مختلفی انجام می‌شود و علاوه بر زیبایی سازی می‌تواند دندان‌های شکسته و خراب را نیز ترمیم کند. از کامپوزیت همچنین به عنوان شیوه‌ای جدید و جایگزین برای ارتودنسی دندان نیز استفاده می‌شود که مشکلات و دردسرهای ارتودنسی را ندارد. در ادامه این مقاله پزشکی از پلازا کامپوزیت دندان و انواع مختلف آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

کامپوزیت دندان چیست؟

همانطور که اشاره کردیم، کامپوزیت نوعی پلیمر یا رزین است که در دندان‌پزشکی به عنوان مواد ترمیمی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. رزین‌های کامپوزیت دارای ویژگی‌های خاصی هستند که با توجه به وضعیت و نوع دندان‌های بیمار می‌توانند در اصلاح و ترمیم دندان‌ها بکار گرفته شوند. رزین موجود در کامپوزیت در واقع یک ماده ترمیم‌کننده دندان است که برای اهداف مختلفی چون درمان پوسیدگی، تغییر رنگ دندان و فرم‌دهی استفاده می‌شود. مواد کامپوزیت در اصل یک ماده زمینه‌ای و خمیر مانند است که بر روی دندان قرار می‌گیرد و ظاهری زیبا به آن می‌بخشد.

مواد کامپوزیت به صورت یک لایه نازک اما مستحکم بر روی دندان قرار گرفته و نواقص آن را برطرف می‌کند. این ماده پس از قرار گرفتن بر روی دندان، توسط پزشک فرم می‌گیرد و رنگ آن را نیز بیمار انتخاب می‌کند. البته کامپوزیت پس از قرارگیری بر روی دندان به وسیله تابش نور، سفت و مستحکم شده و سپس به وسیله پولیش به آن فرم می‌دهند. رنگ دندان و شکل ظاهری آن با توجه به سلیقه بیمار انتخاب می‌شود. به عنوان مثال عده‌ای کامپوزیت دندان خرگوشی را به منظور یکدست کردن دندان‌هایشان انجام می‌دهند، اما عده‌ای دیگر ترجیح می‌دهند دندان‌های آنها به شکل خرگوشی ولی صاف، سفید و یکدست باشد.

نکته مهمی که درباره کامپوزیت دندان وجود دارد این است که این روش هیچ آسیب جدی به دندان‌های اصلی فرد وارد نمی‌کند، بلکه آنها را ترمیم و مرتب می‌کند. یعنی در طول فرآیند انجام کامپوزیت، دندان‌ها تراشی جزئی می‌خورند و با استفاده از مواد کامپوزیت، ترمیم و یکدست می‌شوند. شما همچنین می‌توانید دندان‌های شکسته و پوسیده خود را با استفاده از کامپوزیت ترمیم کرده و فرم آنها را اصلاح کنید. کامپوزیت یکی از روش‌های کم خطر و آسان برای زیباسازی، اصلاح لبخند و ترمیم دندان‌های خراب بوده که در چند سال اخیر بسیار رواج پیدا کرده است.

انواع کامپوزیت دندان

کامپوزیت دندان از لحاظ میزان کیفیت و ماندگاری دارای انواع و جنس‌های مختلفی است که قیمت‌های متفاوتی نیز دارند. انواع مختلف کامپوزیت شامل موارد زیر است:

کامپوزیت ونیر

کامپوزیت ونیر یکی از انواع رایج کامپوزیت است که معمولا برای زیباسازی و اصلاح فرم دندان‌های جلویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کامپوزیت دندان های جلو تاثیر بسزایی بر زیبایی ظاهری دندان‌ها دارند و برای پر کردن فاصله میان دندان‌ها یا رفع شکستگی و ترک مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این نوع کامپوزیت، ارتودنسی فوری نیز گفته می‌شود که بسیار ساده‌تر و بی‌دردسرتر از ارتودنسی است و سریع انجام می‌شود. کامپوزیت ونیر دارای دوام و استحکام بالایی بوده و بدون ایجاد هیچگونه تراشی، دندان‌ها را ترمیم و یکدست می‌کند.

کامپوزیت درشت دانه یا ماکروفیل

کامپوزیت درشت دانه اولین نوع کامپوزیتی است که وارد بازار شده و ذرات آن 10 الی 50 میکرومتر است و در مقایسه با سایر انواع کامپوزیت، ذرات درشت‌تری دارد. این درشت بودن ذرات، دوام و استحکام کامپوزیت را بالا می‌برد، اما ترمیم و پولیش آن را دشوار می‌سازد.

کامپوزیت ریز دانه یا میکروفیل

کامپوزیت ریز دانه نسل جدیدی از کامپوزیت است که از سال 1970 میلادی تاکنون مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع کامپوزیت دارای ذرات کوچکتر از 100 نانومتر است که استحکام کمتری نسبت به کامپوزیت ماکروفیل دارد. ترمیم و پولیش کامپوزیت میکروفیل بسیار راحت‌تر انجام می‌شود، اما در برابر فشار، مقاومت کمتری دارد.

کامپوزیت هیبرید، میکرو هیبرید و نانو هیبرید

این نوع کامپوزیت در واقع ترکیبی از کامپوزیت میکروفیل و ماکروفیل است که به عنوان کامپوزیت هیبرید شناخته می‌شود و مجموع ذرات آن از 100 نانومتر کمتر است. ذرات میکروهیبرید آن بین 10 تا 50 میکرومتر و ذرات نانوهیبرید آن نیز 40 نانومتر است. این نوع کامپوزیت دارای استحکام و مقاومت بالایی در برابر ساییدگی است، اما به مرور زمان زیبایی خود را به دلیل استهلاک از دست می‌دهد.

نانو کامپوزیت

نانو کامپوزیت نیز نسل جدیدی از انواع کامپوزیت‌های موجود در بازار است که ذرات آن حدود 20 نانومتر هستند. در واقع ذرات کوچک در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و به ذرات بزرگ‌تر تبدیل می‌شوند. همین امر موجب استقامت و دوام بالای نانو کامپوزیت در برابر ساییدگی می‌شود. این نوع کامپوزیت بهترین نوع کامپوزیت دندان محسوب می‌شود که برای ترمیم دندان‌های عقبی کاربرد بیشتری دارد. طول عمر کامپوزیت دندان نانو بسیار بالا است و اغلب دندان پزشکان نیز برای انجام کامپوزیت باکیفیت و ماندگار، این کامپوزیت را پیشنهاد می‌دهند.

مراحل انجام کامپوزیت دندان

مراحل کامپوزیت دندان تقریبا برای تمام بیماران، مشابه یکدیگر است. اما اگر دندان‌ها به ترمیم نیاز داشته باشند، ابتدا باید عیوب و نواقص دندان مانند پوسیدگی و شکستگی آن رفع شود و سپس مواد کامپوزیت بر روی دندان‌ها قرار گیرد. بدون اصلاح و برطرف کردن اشکالات و خرابی دندان‌ها، امکان انجام کامپوزیت وجود ندارد. یعنی هیچگاه نمی‌توان بر روی یک دندان پوسیده یا شکسته، مواد کامپوزیت قرار داد و تنها ظاهر آن را اصلاح کرد. بنابراین ترمیم و زیرسازی دندان‌ها، مرحله اول و اصلی در انجام کامپوزیت دندان است.

پس از برطرف کردن نواقص دندان، دندان‌پزشک باید ابتدا سطح دندان‌ها را به خوبی تمیز کرده و آنها را جرم‌گیری کند. بدون تمیز کردن دندان‌ها، مواد کامپوزیت به درستی بر روی دندان قرار نمی‌گیرند و قابلیت چسبندگی خود را از دست می‌دهند. سطح دندان‌ها برای قرار گرفتن روکش کامپوزیت باید کاملا تمیز و عاری از جرم باشد. پس از تمیز کردن، دندان‌ها باید کاملا خشک شوند و هیچگونه رطوبتی بر روی آنها نباشد. پس از خشک کردن، قسمت جلویی دندان‌ها به وسیله مواد اسیدی متخلخل می‌شوند تا دندان‌پزشک بتواند مواد کامپوزیت را به راحتی بر روی دندان‌ها بچسباند. در مرحله آخر نیز نوعی چسب مخصوص بر روی دندان‌ها زده می‌شود تا مواد کامپوزیت ثابت و خشک شوند.

این کار معمولا طی یک الی دو جلسه انجام می‌شود و به هیچ وجه دردناک نیست. در صورت داشتن دندان‌های آسیب دیده و خراب، تعداد جلسات کامپوزیت افزایش پیدا می‌کند. سوالاتی که ممکن است برایتان پیش آمده باشد این است که ماندگاری کامپوزیت دندان چقدر است و بهترین مارک کامپوزیت دندان چیست؟ همانطور که پیشتر اشاره کردیم، میزان ماندگاری و استحکام کامپوزیت به نوع آن و میزان مراقبت فرد از دندان‌هایش بستگی دارد. اما به طور کلی طول عمر کامپوزیت بین 5 تا 8 سال است و به ترمیم نیاز دارد. کامپوزیت‌ها دارای مارک‌های مختلفی هستند که کیفیت‌های گوناگونی دارند. اما بهترین مارک کامپوزیت، «ایویکولار آی پی اس» است که دوام و استحکام بالایی دارد و پس از آن نیز مارک‌های «کازمادنت» و «اولترادنت» از کیفیت خوبی برخوردار هستند.

مراقبت های بعد از انجام کامپوزیت دندان

پس از انجام کامپوزیت دندان، مراقبت‌های بعدی آن به اندازه انجام صحیح فرآیند کامپوزیت گذاری از اهمیت بالایی برخوردار است. برای آنکه کامپوزیت دندانتان، ماندگاری بالاتری داشته باشد، باید بیش از قبل از دندان‌هایتان مراقبت کرده و بهداشت را به طور جدی‌تری رعایت کنید. رعایت چندین نکته ساده اما مهم می‌تواند به ماندگاری و استحکام بالاتر کامپوزیت شما کمک بسیاری کند و زمان ترمیم آن را نیز به تعویق بیندازد.

مراقبت از تاج و دندان‌های جلویی پس از کامپوزیت از اهمیت بالایی برخوردار است و باید بسیار با ملاحظه و دقت از آنها استفاده کنید؛ زیرا دندان‌های جلویی بیشتر در معرض آسیب قرار دارند. برخی از نکات مهمی که پس از انجام کامپوزیت دندان باید به آنها توجه ویژه داشته باشید شامل موارد زیر است:

• برای ماندگاری و سالم ماندن کامپوزیت دندان خود باید روزی دو مرتبه مسواک بزنید و در کنار آن نیز از نخ دندان استفاده کنید. همچنین سعی کنید از خمیردندان‌هایی استفاده کنید که حاوی فلوراید هستند و می‌توانند دندان‌ها را کاملا تمیز کنند.
• سعی کنید مسواک خود را هر سه یا پنج ماه یک بار تعویض کنید؛ زیرا شانه‌های یک مسواک فرسوده می‌تواند موجب آسیب رساندن به سطح کامپوزیت شود.
• مصرف نوشیدنی‌های رنگی مانند چای و قهوه را کمتر کنید و پس از مصرف این گونه نوشیدنی‌ها حتما مسواک بزنید؛ زیرا کامپوزیت پس از مدتی دچار لکه می‌شود و رنگ طبیعی و شفاف اولیه خود را از دست می‌دهد.
• هرگز از دندان‌های خود به عنوان ابزار کمکی برای شکستن تخمه، باز کردن در بطری و کارهایی از این قبیل استفاده نکنید؛ زیرا دندانتان لب‌پر می‌شود و کامپوزیت آن آسیب می‌بیند.
• از مصرف الکل و سیگار کشیدن پرهیز کنید؛ زیرا این دو مورد موجب فرسایش و تغییر رنگ دندان‌ها می‌شوند و به مرور زمان سطح دندان را کدر می‌کنند.
• پس از وعده‌های غذایی آب بنوشید تا سطح دندان‌هایتان تمیز شود و خاصیت اسیدی آن نیز کاهش پیدا کند.

مزایا و معایب کامپوزیت دندان

کامپوزیت دندان نیز مانند سایر روش‌های ترمیم دندان دارای مزایا و معایبی است که باید به آنها توجه داشته باشید. همانطور که اشاره کردیم، کامپوزیت یکی از شیوه‌های نوین و بدون دردسر برای ترمیم و تغییر رنگ دندان‌ها است که نسبت به سایر روش‌های دندان‌پزشکی مانند لمینت، کم هزینه‌تر و ساده‌تر است. عوارض کامپوزیت دندان بسیار ناچیز است و پس از انجام آن به ندرت پیش می‌آید که فردی دچار عارضه‌هایی مانند عفونت لثه شود. اما در صورتی که کامپوزیت به خوبی بر روی دندان قرار نگیرد، فرد ممکن است دچار تورم لثه شود.

مزایای کامپوزیت دندان شامل موارد زیر است:

• قیمت ارزان‌تر و مناسب‌تر نسبت به سایر روش‌های اصلاح و ترمیم دندان‌ها
• قابلیت ترمیم در صورت بروز هرگونه مشکل و یا آسیب
• تعداد جلسات کمتر
• عدم تراش دندان‌های سالم
• مناسب برای زیبایی و پر کردن فاصله میان دندان‌ها
• تغییر رنگ دندان‌ها به رنگ دلخواه و طبیعی

کامپوزیت دندان برای کسانی که دندان‌های شکسته، پوسیده و خراب دارند و می‌خواهند با کمترین هزینه، بهترین کار را برای اصلاح فرم دندان‌هایشان انجام دهند، گزینه بسیار خوبی است. هر روشی برای ترمیم و زیباسازی دندان‌ها دارای مزایا و معایب خاص خودش است و کامپوزیت دندان نیز از این قاعده مستثنی نیست. کامپوزیت در کنار مزایایی که ارائه می‌دهد، دارای برخی معایب نیز هست. معایب کامپوزیت دندان عبارتند از:

• امکان تغییر رنگ
• مستعد لکه‌گیری
• پس از گذشت 5 الی 8 سال نیاز به ترمیم دارد
• در برابر ضربه استحکام کمتری دارد و ممکن است بشکند

در برخی موارد نیز انجام کامپوزیت به صورت نادرست و غیر حرفه‌ای، ممکن است مشکلات بعدی را برای فرد به وجود آورد. مضرات کامپوزیت دندان شامل بروز حساسیت و عفونت است که این عوارض در موارد نادر اتفاق می‌افتند. بنابراین اگر فرآیند قرار گرفتن کامپوزیت بر روی دندان به درستی انجام شود، هیچگونه مشکل و عارضه‌ای برای فرد به وجود نمی‌آید.

قیمت کامپوزیت دندان

سوال مهمی که در بحث کامپوزیت مطرح می‌شود این است که هزینه کامپوزیت دندان چقدر است؟ قیمت کامپوزیت دندان را به طور قطعی نمی‌توان برآورد کرد؛ زیرا هزینه آن با توجه به نوع کامپوزیت انتخاب شده و میزان کاری که دندان‌پزشک بر روی دندان‌های خراب بیمار انجام می‌دهد، متفاوت است. اما به طور کلی هزینه کامپوزیت دندان نسبت به سایر روش‌های ترمیم دندان مانند لمینت، بسیار پایین‌تر و مقرون به صرفه‌تر است؛ زیرا نیازی به دخالت لابراتوار برای قالب‌گیری نیست و صفر تا صد فرآیند کامپوزیت دندان، توسط دندان‌پزشک و در مطب انجام می‌شود.

ما در این مقاله همه چیز را درباره کامپوزیت دندان مورد بررسی قرار دادیم. همانطور که خواندید، کامپوزیت نوعی پلیمر یا رزین است که در دندان‌پزشکی به عنوان مواد ترمیمی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. رزین‌های کامپوزیت دارای ویژگی‌های خاصی هستند که با توجه به وضعیت و نوع دندان‌های بیمار می‌توانند در اصلاح و ترمیم دندان‌ها بکار گرفته شوند. کامپوزیت شکل ظاهری و رنگ دندان‌ها را به طور طبیعی تغییر می‌دهد و لبخندتان را زیباتر می‌سازد. کامپوزیت دندان دارای انواع مختلفی است که با توجه به سلیقه بیمار و پیشنهاد دندان‌پزشک انتخاب می‌شود.