ایفای نقش فرماندهان نظامی همواره برای بازیگران جذاب و چالش برانگیز است. تاکنون تعدادی از بازیگران ایرانی در نقش فرمانده جنگ ظاهر شده‌اند که می‌خواهیم این نقش‌آفرینی‌شان را در آثار مختلف مرور کنیم.
بازی در کاراکتر پلیس یا فرماندهان مقتدر نظامی همیشه یک چالش جذاب برای بازیگران است و به همین دلیل هر بازیگری اغلب از ایفای چنین نقش‌هایی استقبال می‌کند. در ایران هم به واسطه وقوع جنگ تحمیلی و دوران هشت سال دفاع مقدس فیلم‌های جنگی بسیاری ساخته شده است که در برخی از آنها بازیگران چهره نقش فرماندهان مشهور را بازی کرده‌اند. اما تعداد این بازیگران ایرانی در نقش فرمانده مشهور جنگ، به انگشتان دو دست هم نمی‌رسد. چندی قبل خبر رسید که هادی حجازی‌فر که تجربه خوبی از حضور در آثار جنگی دارد، تصمیم گرفته است فیلمی درباره شهید والامقام مهدی باکری بسازد و نویسندگی فیلمنامه را هم خود او برعهده دارد. به همین بهانه در این پرونده به حضور بازیگران ایرانی در نقش فرمانده نظامی در فیلم و سریال‌ها پرداخته‌ایم. با پلازا همراه باشید. همچنین در این مقاله می‌توانید با بهترین فیلم‌های جنگی ایرانی آشنا شوید.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
- نگاهی به بازیگران ایرانی در نقش فرمانده نظامی جنگ
- شهاب حسینی (شهید عباس بابایی)
- حامد بهداد (شهید محمد جهان آرا)
- هادی حجازی فر (جاوید الاثر احمد متوسلیان)
- و …
- کلام آخر
نگاهی به بازیگران ایرانی در نقش فرمانده نظامی جنگ
یکی از رسالت‌های هنر سینما، ارائه ابعاد مختلفی از قهرمانان ملی هر کشور است. در سینما و تلویزیون ایران هم هرچند کم، اما به خوبی به زندگی و رشادت‌های برخی از فرماندهان مشهور جنگ پرداخته شده است؛ ولی طبیعتا این کافی نیست. در فهرست زیر به سراغ فیلم و سریال‌هایی رفتیم که بازیگران ایرانی در نقش فرمانده جنگ در آنها ظاهر شده‌اند و ما را با ابعاد مختلف شخصیت دلاورمردان این سرزمین آشنا کرده‌اند.
شهاب حسینی (شهید عباس بابایی)
- نام اثر: سریال شوق پرواز
- کارگردان: مرحوم یدالله صمدی
سریال «شوق پرواز» یکی از سریال‌های الف ویژه تلویزیون است که زندگی شهید خلبان عباس بابایی و مهارت‌ها و رشادت‌های او را در نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران به نمایش می‌گذارد. در این مجموعه شهاب حسینی ایفاگر نقش شهید عباس بابایی بود و الهام حمیدی نیز کاراکتر همسر ایشان را بازی می‌کرد. شهاب حسینی که پس از سال‌ها با یک سریال فاخر و پرهزینه به تلویزیون برگشته بود، برای ایفای نقش شهید بابایی سنگ تمام گذاشت و در این سریال یکی از بهترین بازی‌های خود را ارائه داد.
حامد بهداد (شهید محمد جهان آرا)
- نام اثر: سریال کیمیا
- کارگردان: جواد افشار
سریال «کیمیا» یکی از سریال‌های جنجالی و بحث برانگیز صدا و سیماست. این سریال به ماجرای زندگی دختری به نام کیمیا می‌پردازد که شرایط مختلف کشور مانند انقلاب و جنگ را تجربه می‌کند. این سریال در صد و ده قسمت تولید و از شبکه دوم سیما پخش شد و دومین سریال طولانی تاریخ تلویزیون جمهوری اسلامی ایران لقب می‌گیرد.
حامد بهداد در قسمت‌های مربوط به محاصره و آزادسازی خرمشهر در نقش شهید محمد جهان‌آرا شمایلی متفاوت از این فرمانده مشهور و مقتدر جنگ ارائه داد که البته مورد انتقاد خانواده این شهید نیز قرار گرفت. برادر شهید جهان آرا، در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که برادر من فرسنگ‌ها با چیزی که در سریال کیمیا نشان داده شد فاصله دارد. او هیچ‌وقت عباراتی چون «ما نمی‌توانیم معجزه کنیم» یا «نمی‌دانم چه کار باید بکنم» و از این دست عبارات که درماندگی و ناامیدی شخصیت را نشان می‌دهد به زبان نمی‌آورد. شهید جهان آرا بسیار با ایمان، باهوش و مقتدر بود و ذره‌ای ناامیدی و استیصال به خود راه نمی‌داد.
هادی حجازی فر (جاوید الاثر احمد متوسلیان)
- نام اثر: ایستاده در غبار
- کارگردان: محمدحسین مهدویان
«ایستاده در غبار» فیلم تحسین شده و جادویی محمدحسین مهدویان است که در کنار معرفی خود او به عنوان یک کارگردان صاحب سبک، چهره جدید و با سابقه‌ای درخشان در تئاتر را به سینمای ایران معرفی کرد. هادی حجازی‌فر با گریم خارق‌العاده شباهت بسیاری به حاج احمد متوسلیان پیدا کرده بود. او و مهدویان به قدری روی جزئیات زندگی، رفتار و سکنات آن شهید بزرگوار کار کرده بودند که فیلم در نگاه اول با یک فیلم مستند تفاوتی نداشت و حتی خیلی‌ها متوجه این نشده بودند که تمام سکانس‌های فیلم بازی هادی حجازی‌فر و کارگردانی محمدحسین مهدویان است. این عنوان به معنای واقعی کلمه یکی از ماندگارترین فیلم‌های دفاع مقدس است. در «ایستاده در غبار» هم کارگردانی مهدویان درخشان از آب درآمده و هم بازی هادی حجازی فر سبب شده او یکی از بهترین بازیگران ایرانی در نقش فرمانده لقب بگیرد!
فریبرز عرب نیا (شهید مصطفی چمران)
- نام اثر: فیلم سینمایی چ
- کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
فیلم «چ» یکی از فیلم‌های پرحاشیه و جنجالی ابراهیم حاتمی‌کیا بود. از نگارش فیلمنامه و ماجرای خواندن محسن چاوشی روی تیتراژ فیلم تا چالش انتخاب بازیگری که قرار بود نقش شهید مصطفی چمران را بازی کند همه و همه باعث شد که فیلم بحث‌برانگیز ساخته و آماده اکران شود. در این فیلم فریبرز عرب‌نیا نقش مصطفی چمران را بازی می‌کرد. گریم خوب عرب نیا در نقش دکتر چمران و بازی عالی این بازیگر، سبب شد که فارغ از سوژه و قصه فیلم، فریبرز عرب‌نیا در ایفای کاراکتر شخصیت شهید چمران موفق عمل کند.
این اثر در جشنواره فیلم فجر و در اکران هم موافقان بسیاری داشت و هم منتقدان بسیار! علی کشوری فرزند شهید کشوری با انتقاد از سخنان ابراهیم حاتمی کیا در نشست خبری فیلم و همچنین تصویری که از نبرد پاوه ارائه شده بود گفت:
من نمی‌دانم آقای حاتمی‌کیا بر اساس چه مستنداتی این فیلم را ساخته و ادعا می‌کند من چمران خودم را ساخته‌ام!
همه جا سند و مدرک مشخص وجود دارد که شهید کشوری از قبل از انقلاب جزو مبارزین علیه رژیم شاه بوده و در نبرد چند روزه پاوه به همراه شهیدان شیرودی و سهیلیان حضور بسیار فعالی داشته است.
مهدی زمین پرداز و مجید جوزانی (شهید حسن باقری)
- نام اثر: مستند آخرین روزهای زمستان و سریال در چشم باد
- کارگردان: محمدحسین مهدویان (آخرین روزهای زمستان) و مسعود جعفری جوزانی (در چشم باد)
شهید حسن باقری با وجود سن کمش، ولی به واسطه قدرت فرماندهی و هوش بالا یکی از معروفترین فرماندهان دوران دفاع مقدس است. به همین دلیل در دو اثر هنری و با بازی دو بازیگر مختلف تصویری از او ارائه شده است. در مستند «آخرین روزهای زمستان» به کارگردانی محمدحسین مهدویان، مهدی زمین‌پرداز با گریمی بسیار خوب شباهت فوق‌العاده‌ای به شهید حسن باقری پیدا کرده و البته که در این مستند بیشتر و بهتر به زندگی این شهید والامقام پرداخته شده است. البته در قسمت‌های انتهایی سریال «در چشم باد» مسعود جعفری جوزانی هم شخصیت حسن باقری در تعدادی از سکانس‌ها به نمایش درآمد که مجید جوزانی نقش او را ایفا کرده بود.
حمیدرضا عمارلو (شهید محمود کاوه)
- نام اثر: شور شیرین
- کارگردان: جواد اردکانی
«شور شیرین» پنجمین فیلم بلند جواد اردکانی در مقام کارگردان است و مقاطعی از زندگی شهید محمود کاوه را روایت می‌کند. شهید محمود کاوه از جوان‌ترین فرماندهان دوران هشت سال دفاع مقدس بوده و در سن بسیار کمی فرماندهی عملیات‌های مهمی را برعهده داشته است. یکی از این عملیات‌ها که فیلم «شور شیرین» نیز به آن می‌پردازد، عملیات آزادسازی شهر بوکان و رشادت این شهید بزرگ در آن خطه است. حمیدرضا عمارلو با گریمی عالی شباهت زیادی به شهید کاوه پیدا کرده بود و بازی قابل قبولی نیز در این فیلم از خود به نمایش گذاشت. «شور شیرین» در جشنواره فیلم فجر عنوان بهترین فیلم از نگاه ملی را از آن خود کرده است.
سید جواد هاشمی (شهید کشوری)
- نام اثر: سریال سیمرغ
- کارگردان: حسین قاسمی جامی
سریال سیمرغ یکی از به‌یادماندنی‌ترین سریال‌های تلویزیون ایران درباره دوران دفاع مقدس است. سریالی با تیتراژ خاطره‌انگیز و موسیقی ماندگار که در آن به تعدادی از عملیات‌های نیروی هوایی پرداخته شده است. این سریال بصورت اختصاصی روی زندگی دو شهید سرافراز ایران، شهید احمد کشوری و شهید علی اکبر شیرودی تمرکز کرده است و به عملیات‌هایی که این دو فرمانده دلاور در دوران جنگ تحمیلی برعهده داشتند می‌پردازد. سید جواد هاشمی در نقش شهید کشوری در این سریال ظاهر شده است و محمد جوزانی هم ایفاگر کاراکتر شهید شیرودی است. این مجموعه از ریتم و جذابیت خوبی برخوردار بود و در زمان خود جزو سریال‌های تماشایی تلویزیون محسوب می‌شد.
علی دهکردی (شهید عباس دوران)
- نام اثر: فیلم سینمایی خلبان (عبور از خط سرخ)
- کارگردان: جمال شورجه
جمال شورجه یکی از کارگردان‌های فعال در زمینه ساخت فیلم‌های جنگی است و یکی از این آثار، فیلم سینمایی خلبان است که در آن علی دهکردی ستاره سال‌های دور سینما نقش شهید عباس دوران را بازی می‌کند. این فیلم با اینکه نسبت به بضاعت آن روزهای سینمای ایران از نظر جلوه‌های ویژه کیفیت کارهای این سال‌ها را ندارد، اما به دلیل داستان جذاب و کاربلد بودن شورجه خوش ساخت از آب درآمده است. علی دهکردی هم در نقش شهید دوران موفق ظاهر شده است و می‌تواند تماشاگر را با خود همراه کند.
کلام آخر
در این مطلب به طور مختصر به بازیگرانی اشاره کردیم که در فیلم های مهم دفاع مقدس ایفاگر نقش فرماندهان مشور ایرانی بوده‌اند. برای شناخت بازیگران ایرانی در نقش فرمانده نظامی فقط به این لیست اکتفا نکنید، چراکه به دلیل طولانی شدن مطلب از توضیح سایر آثار و حضور بازیگران ایرانی در نقش پلیس یا فرمانده خودداری کردیم. برای مثال در فیلم چ سعید راد در نقش تیمسار فلاحی حضور کوتاه، اما بسیار خوبی دارد. همچنین در همین فیلم بابک حمیدیان نقش شهید علی اصغر وصالی را بازی کرده است. علاوه بر این دو مورد، جمعی از بازیگران ایرانی همچون جعفر دهقان، محمد کاسبی، سید ناصر هاشمی، سید جلال طباطبایی، فرامرز شهنی، حسین یاری و… در فیلم تماشایی حمله به اچ 3 نقش سرلشکر جواد فکوری و سرلشکر بهرام هوشیار و خلبانان حاضر در این عملیات را ایفا کرده‌اند.
شما هم نظرات خود را درباره این موضوع با ما در میان بگذارید و زیر همین مطلب برایمان بنویسید بازی کدامیک از بازیگران ایرانی در نقش فرمانده را بیشتر دوست دارید؟ یا کدامیک از بازیگران ایرانی در نقش فرمانده بهتر و بیشتر درخشیده‌اند؟