انواع نوشیدنی انرژی زا و عوارض مصرف آن

نوشیدنی انرژی زا نوعی نوشیدنی حاوی ترکیبات محرک مانند کافئین است که مضرات بسیاری دارد. در این مقاله انواع نوشیدنی انرژی زا و مضرات آن برای سلامتی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

نوشیدنی انرژی زا (Energy drink) همانطور که از نام آن پیداست، نوشیدنی است که برای تقویت انرژی، افزایش سطح هوشیاری و تمرکز مصرف می‌شود. این نوشیدنی‌ها در چندین سال اخیر، طرفداران بسیاری پیدا کرده‌اند و امروزه تقریبا تمام گروه‌های سنی از نوشیدنی‌های انرژی‌زا استفاده می‌کنند تا انرژی مضاعف بدست بیاورند. اما مواد تشکیل‌دهنده نوشیدنی‌های انرژی زا چیست؟ ترکیبات موجود در این نوشیدنی‌ها شامل قند، اسیدهای آمینه، کافئین و سایر شیرین‌کننده‌ها و مواد نگهدارنده هستند که مصرف بیش از حد آن‌ها برای سلامتی بسیار مضر است. در ادامه این مقاله قصد داریم همه آن چیزی را که باید درباره انواع مختلف نوشیدنی انرژی زا بدانید را به شما توضیح دهیم. با پلازا همراه باشید.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

• نوشیدنی انرژی زا چیست؟
• انواع مختلف نوشیدنی انرژی زا
  • نوشیدنی انرژی زا بیگ بیر – Big Bear
  • نوشیدنی هایپ – Hype
  • نوشیدنی انرژی زا ردبول – Red Bull
  • نوشیدنی انرژی زا هپی لایف – Happy Life
• عوارض مصرف نوشیدنی انرژی زا
  • ایست قلبی
  • سردرد و میگرن
  • بی خوابی
  • دیابت نوع 2
  • و…
• جمع بندی

نوشیدنی انرژی زا چیست؟

نوشیدنی‌های انرژی‌زا، نوشیدنی‌هایی هستند که با هدف افزایش سطح انرژی و بهبود عملکرد ذهنی افراد تولید می‌شوند. تقریبا تمام نوشیدنی‌های انرژی‌زا حاوی کافئین هستند و وجود کافئین در آن‌ها موجب تحریک مغز و افزایش سطح هوشیاری به صورت موقتی می‌شود. اکثر ورزشکاران برای بدست آوردن انرژی بیشتر، نوشیدنی انرژی زا مصرف می‌کنند تا بتوانند سطح انرژی خود را ارتقا دهند. برخی افراد برای افزایش تمرکز در هنگام درس خواندن نیز از این نوشیدنی‌ها مصرف می‌کنند.

متخصصان سلامت و تغذیه، بیشتر ضرر و عوارض جانبی مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا را به دلیل وجود مقادیر زیاد کافئین و قند در آن‌ها اعلام کرده‌اند. به طور کلی، توصیه شده است که بزرگسالان در طول روز نباید بیش از 400 میلی‌گرم کافئین مصرف کنند. اما عده‌ای که به مصرف این نوشیدنی‌ها اعتیاد پیدا کرده‌اند ممکن است روزی 2 الی 3 قوطی از آن‌ها را بخورند و در طولانی مدت دچار برخی مشکلات سلامتی شوند. نوشیدنی‌های انرژی‌زا علاوه بر کافئین، حاوی مواد تشکیل‌دهنده دیگری نیز هستند که رایج‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

• قند: منبع اصلی کالری نوشیدنی‌های انرژی‌زا، قند است؛ اگرچه برخی از آن‌ها مقادیر اندکی قند دارند، اما سرشار از کربوهیدرات هستند.
• ویتامین‌های گروه B: ویتامین‌های B می‌توانند غذاهایی که مصرف می‌کنید را به انرژی مورد نیاز بدنتان تبدیل کنند. نوشیدنی‌های انرژی‌زا نیز حاوی مقادیر قابل توجهی از ویتامین‌های گروه B هستند.
• مشتقات اسید آمینه: نمونه‌های آن شامل تائورین (Taurine) و کارنیتین (Carnitine) است که هر دو به طور طبیعی توسط بدن تولید می‌شوند و در چندین فرآیند بیولوژیکی نقش دارند. این ترکیبات در نوشیدنی‌های انرژی‌زا نیز وجود دارند.
• عصاره‌های گیاهی: گیاه گوارنا موجود در نوشیدنی‌های انرژی‌زا احتمالا میزان کافئین بیشتری به این نوشیدنی‌ها اضافه می‌کند.

انواع مختلف نوشیدنی انرژی زا

نوشیدنی‌های انرژی‌زا دارای انواع مختلف و طعم‌های گوناگون هستند و متناسب با هر سلیقه‌ای تولید شده‌اند. برخی از آن‌ها با میوه‌هایی چون کیوی، گیلاس، موهیتو و غیره ترکیب شده‌اند تا بتوانند طیف گسترده‌تری از مصرف‌کنندگان را پوشش دهند. در این بخش چندین نوشیدنی انرژی زا موجود در بازار ایران را به شما معرفی می‌کنیم.

نوشیدنی انرژی زا بیگ بیر – Big Bear

بیگ بیر یکی از نوشیدنی‌های انرژی‌زا محبوب است که طرفداران بسیاری دارد. این نام تجاری علاوه بر تولید نوشیدنی انرژی‌زا، بسیاری از محصولات دیگر مانند آبمیوه، نوشابه و آب معدنی را نیز تولید می‌کند. اما نوشیدنی انرژی زا بیگ بیر در ایران بسیار پرطرفدار است و مصرف گسترده‌ای دارد.

نوشیدنی هایپ – Hype

نوشیدنی هایپ یکی دیگر از نوشیدنی‌های انرژی‌زا موجود در بازار است که قدمت دیرینه دارد و به بیش از 45 کشور در سراسر دنیا صادر می‌شود و در کشور ما نیز مصرف‌کنندگان بسیاری دارد. نوشیدنی هایپ دارای طعم‌های مختلفی است و هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.

نوشیدنی انرژی زا ردبول – Red Bull

ردبول نیز یکی دیگر از نوشیدنی‌های انرژی‌زا معروف و پرطرفدار است که محصول اتریش است و به کشورهای مختلفی صادر می‌شود و در ایران نیز مصرف‌کنندگان بسیاری دارد. ردبول نیز مانند سایر نوشیدنی‌های انرژی‌زا سرشار از کافئین و قند است و به منظور افزایش موقتی سطح انرژی بدن مصرف می‌شود.

نوشیدنی انرژی زا هپی لایف – Happy Life

هپی لایف هم مانند نوشیدنی‌های انرژی‌زا دیگر، مصرف کنندگان بسیاری دارد و یکی از نوشیدنی‌های پرطرفدار در میان ایرانیان محسوب می‌شود. کالری نوشیدنی هپی لایف نسبت به سایر نوشیدنی‌ها کمتر است و به همین دلیل در میان مردم به عنوان یک نوشیدنی انرژی‌زا رژیمی شناخته می‌شود.

عوارض مصرف نوشیدنی انرژی زا

نوشیدنی‌های انرژی‌زا با وجود حجم تولید انبوه و محبوبیت بسیار در میان مردم، دارای عوارض جانبی بسیاری هستند و مضرات فراوانی برای سلامتی به همراه دارند. در این بخش به برخی خطرات و مضرات جدی نوشیدنی‌های انرژی‌زا برای سلامتی اشاره می‌کنیم.

ایست قلبی

نوشیدنی‌های انرژی‌زا به دلیل دارا بودن مقادیر قند بالا می‌توانند در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی منجر به ایست قلبی ناگهانی شوند. افراد بسیاری تاکنون در سراسر دنیا بر اثر مصرف این نوشیدنی‌ها دچار ایست قلبی شده‌اند. بنابراین کسانی که به بیماری‌های قلبی مبتلا هستند نباید نوشیدنی انرژی‌زا مصرف کنند.

سردرد و میگرن

مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌تواند منجر به سردردهای مزمن ناشی از علائم ترک کافئین شود؛ یعنی اگر فردی به این نوشیدنی‌ها اعتیاد داشته باشد، در صورت قطع مصرف ممکن است دچار سردردهای میگرنی و مکرر شود.

بی خوابی

نوشیدنی‌های انرژی‌زا به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی کافئین موجب بی‌خوابی می‌شوند و افراد بسیاری که شب کار هستند، معمولا از این نوشیدنی‌ها برای بیدار ماندن در شب استفاده می‌کنند. اما در صورت مصرف مکرر نوشیدنی‌های انرژی‌زا، خواب شما به طور کلی مختل می‌شود و دچار بی‌خوابی مزمن می‌شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بی‌خوابی می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.

دیابت نوع 2

از آنجا که نوشیدنی‌های انرژی‌زا حاوی مقادیر زیادی قند و شکر هستند، در طولانی مدت می‌توانند سلول‌های تولیدکننده هورمون انسولین را از بین ببرند که این امر در نهایت منجر به ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 خواهد شد. مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا به هیچ عنوان برای افراد مبتلا به دیابت مناسب نیست. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بیماری دیابت می‌توانید این مقاله را مطالعه کنید.

تداخل دارویی

برخی ترکیبات موجود در نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌توانند با برخی داروهای تجویز شده، به ویژه داروهای درمان افسردگی تداخل داشته باشند و عملکرد سیستم داخلی بدن را مختل سازند. بنابراین افرادی که تحت درمان بیماری خاصی هستند و یا از داروی خاصی استفاده می‌کنند، نباید به سراغ نوشیدنی‌های انرژی‌زا بروند.

اعتیاد

بسیاری از افرادی که به صورت مکرر نوشیدنی انرژی‌زا مصرف می‌کنند، پس از مدتی به کافئین موجود در آن اعتیاد پیدا می‌کنند و در صورت عدم مصرف ممکن است دچار برخی مشکلات عملکردی و رفتاری شوند. بنابراین اگر به مصرف این نوشیدنی‌ها علاقه دارید، سعی کنید میزان مصرف خود را برای جلوگیری از عادت به آن‌ها کنترل کنید.

افزایش ضربان قلب و فشارخون

افزایش ضربان قلب و فشارخون، دو عامل اصلی ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی هستند و این خطرات با مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا افزایش پیدا می‌کنند. افراد ممکن است چند دقیقه پس از مصرف این نوشیدنی‌ها، دچار افزایش ضربان قلب و فشارخون شوند و اگر این دو عامل به صورت مکرر اتفاق بیفتند، می‌توانند منجر به بروز مشکلات قلبی شوند.

آسیب به دندان ها

تحقیقات نشان می‌دهند که نوشیدنی‌های اسیدی مانند نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌توانند به مینای دندان آسیب برسانند. آسیب به مینای دندان نیز ارتباط مستقیم با پوسیدگی دندان دارد. بنابراین با مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های انرژی‌زا، سلامت دندان‌های خود را به خطر می‌اندازید.

ایجاد اختلال در عملکرد کلیه ها

مصرف مزمن و بیش از حد نوشیدنی انرژی زا در طولانی مدت می‌تواند منجر به آسیب به کلیه‌ها شود. مصرف مقادیر بالای قند و شکر می‌تواند به کلیه‌ها صدمه بزند. با مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا، قند و شکر بسیاری وارد بدن خود می‌کنید و این امر بر عملکرد کلیه‌های شما تاثیر منفی می‌گذارد.

استرس و نگرانی

مصرف بیش از حد کافئین در برخی افراد می‌تواند موجب ایجاد لرزش، استرس و اضطراب شود. این امر بر عملکرد اندام‌های داخلی بدن شما تاثیرات مخربی دارد و می‌تواند منجر به بروز برخی مشکلات و مسائل عاطفی نیز شود. بنابراین اگر در مصرف کافئین زیاده‌روی کنید، پس از مدتی دچار استرس می‌شوید و در موارد حاد و مصرف بسیار بالا همچنین ممکن است به افسردگی نیز مبتلا شوید.

مصرف بیش از حد نیاسین

نیاسین (ویتامین B3) در بسیاری از نوشیدنی‌های انرژی‌زا وجود دارد و هیچگونه آسیب و خطری به دنبال نخواهد داشت. اما اگر فردی، مکمل‌های تقویتی حاوی نیاسین مصرف کند، با خوردن نوشیدنی‌های انرژی‌زا ممکن است میزان این ویتامین در بدن وی افزایش یابد که این امر می‌تواند موجب بروز برخی مشکلات پزشکی شود. علائم مصرف بیش از حد نیاسین شامل گُر گرفتگی، سرگیجه، افزایش ضربان قلب، استفراغ، خارش پوست و اسهال است.

جمع بندی

ما در این مقاله انواع نوشیدنی انرژی زا و مضرات آن را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم. همانطور که خواندید، نوشیدنی‌های انرژی‌زا به شما انرژی موقتی می‌بخشند و بسیاری از ورزشکاران نیز برای تقویت میزان انرژی خود از این نوشیدنی‌ها استفاده می‌کنند. ترکیبات موجود در این نوشیدنی‌ها شامل قند، اسیدهای آمینه، کافئین و سایر شیرین‌کننده‌ها و مواد نگهدارنده است که مصرف بیش از حد آن‌ها برای سلامتی بسیار مضر است. نوشیدنی‌های انرژی‌زا در کنار انرژی مضاعفی که به شما می‌بخشند، دارای برخی مضرات و آسیب‌ها برای سلامتی‌تان هستند. اما افراد بسیاری با وجود آگاهی از مضرات و عوارض جانبی این نوشیدنی‌ها به دلیل مصرف مداوم، به آن‌ها اعتیاد پیدا کرده‌اند و نمی‌توانند مصرف خود را قطع کنند.