خشکی پوست دست یکی از مشکلات اصلی افراد از زمان شیوع ویروس کرونا است؛ زیرا برای پیشگیری از این بیماری باید مرتبا دست‌ها را بشوییم. در این مقاله راهکارهایی را برای جلوگیری از خشکی پوست دست به شما آموزش می‌دهیم.
خشکی پوست دست در این روزها و با شیوع ویروس کرونا برای افراد بسیاری پیش آمده است؛ زیرا یکی از شیوه‌های اصلی برای جلوگیری از ابتلا به این ویروس خطرناک و کشنده، شستن دست‌ها با انواع مواد شوینده است. زمانی که دائما دستان خود را با آب و صابون بشوییم، طبیعی است که پس از مدتی پوست دستمان خشک و زبر شود. خشکی پوست دست امری طبیعی است و از لحاظ پزشکی خطری ندارد؛ اما اگر پیگیری نشود، در برخی مواقع می‌تواند منجر به بیماری‌های پوستی شود.
خشکی پوست می‌تواند بر چندین بخش از بدن شما مانند دست، بازو و پاها تأثیر بگذارد. در بسیاری از موارد، استفاده از مرطوب‌کننده مشکل شما را برطرف خواهد کرد؛ اما در برخی موارد خاص که پوست شما به درمان‌های خانگی جواب نمی‌دهد، باید به پزشک مراجعه کنید. در ادامه این مقاله خشکی پوست دست را با جزییات بیشتر مورد بررسی قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
- انواع خشکی پوست
- دلایل خشکی پوست دست
- پیشگیری از خشکی پوست دست
- 15 درمان خانگی برای رفع خشکی پوست دست
- زمان مراجعه به پزشک
انواع خشکی پوست
همانطور که گفتیم، قرار گرفتن در معرض شرایط آب و هوایی خشک، آب گرم و برخی مواد شیمیایی می‌توانند باعث خشک شدن پوست به خصوص پوست دست شوند. خشکی پوست همچنین می‌تواند ناشی از برخی بیماری‌ها و شرایط پزشکی نیز باشد. درماتیت (Dermatitisis) یک اصطلاح پزشکی است که به معنای التهاب پوست است و برای پوست‌های بسیار خشک به کار می‌رود. درماتیت در برخی مواقع، نتیجه خشکی شدید پوست دست و بدن است و در صورت عدم درمان می‌تواند تبدیل به بیماری پوستی جدی شود.
درماتیت دارای انواع مختلفی است که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
درماتیت تماسی (Contact dermatitis)
درماتیت تماسی مربوط به زمانی است که پوست شما با چیزی تماس پیدا کرده، به آن واکنش نشان می‌دهد و باعث التهاب موضعی می‌شود. درماتیت تماسی تحریک کننده هنگامی رخ می‌دهد که پوست شما در معرض ماده شیمیایی تحریک کننده مانند سفید کننده قرار بگیرد. درماتیت تماسی آلرژیک نیز مربوط به زمانی است که پوست شما با ماده‌ای که به آن حساسیت دارید، تماس پیدا کند.
درماتیت سبورئیک (Seborrheic dermatitis)
درماتیت سبورئیک زمانی به وجود می‌آید که پوست شما بیش از حد چربی تولید کند. این عارضه با قرمزی پوست، خارش و پوسته پوسته شدن شدن همراه است. درماتیت سبورئیک در نوزادان بسیار شایع است.
درماتیت اتوپیک (Atopic dermatitis)
درماتیت اتوپیک همچنین با نام «اگزما» نیز شناخته می‌شود. این درماتیت، یک نوع بیماری مزمن پوستی است که باعث می‌شود لکه‌های پوسته پوسته خشک بر روی سطح پوست شما ظاهر شود. درماتیت اتوپیک در کودکان خردسال بسیار رایج است.
دلایل خشکی پوست دست
خشکی پوست دست می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. علل اصلی خشکی پوست دست را در ادامه آورده‌ایم.
آب و هوا
در ماه‌های سردتر سال، معمولا پوست دست انسان خشک می‌شود. تغییرات آب و هوایی به ویژه هوای سرد و عدم وجود رطوبت در هوا، می‌توانند باعث خشک شدن دست‌ها شوند. هنگامی که هوا رطوبت نداشته باشد، آنگاه رطوبت سطح پوست را به سرعت جذب می‌کند و باعث خشکی پوست دست می‌شود.
شرایط محیط کار
شرایط محیط کار همچنین می‌تواند باعث خشکی دست‌ها شود. افراد شاغلی که نیاز به شستشوی دائم دست خود دارند، مانند پرستاران، پزشکان یا معلمان ممکن است با مشکل خشکی پوست دست مواجه شوند. کارکنان کارخانه یا آرایشگاه نیز ممکن است به طور مرتب در معرض مواد شیمیایی یا سایر مواد تحریک کننده خطرناک قرار بگیرند که برخی از این مواد می‌توانند باعث خشکی دست آنان شوند.
شرایط پزشکی
برخی از شرایط پزشکی همچنین ممکن است به خشکی دست منجر شوند و یا فرد را بیشتر در معرض خطر خشکی دست‌ها قرار دهند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به اختلالات دستگاه ایمنی، مانند بیماری دیابت یا لوپوس، ممکن است میزان گردش خون کمتری در دستان خود داشته باشند و این امر باعث می‌شود که دستان آنها راحت‌تر دچار سوزش شود. اگزما و پسوریازیس (Psoriasis)، دو بیماری هستند که باعث التهاب پوست می‌شوند و می‌توانند باعث خشکی پوست دست، لایه برداری پوست و ترک خوردگی گردند.
ژنتیک
بسیاری از افراد به صورت ژنتیکی از موانع محافظت کننده پوستی ضعیف‌تری برخوردار هستند و دچار خشکی و پوسته پوسته شدن پوست می‌شوند. اگرچه هیچ راهی برای جلوگیری مستقیم از چیزی که در ژن شما وجود دارد و با آن به دنیا آمده‌اید وجود ندارد، اما با استفاده از شیوه‌های درمانی مختلف می‌توانید از پوست خود مراقبت کرده و با برخی عوامل ژنتیکی ذاتی خود مبارزه کنید.
پیشگیری از خشکی پوست دست
اگر دستان شما به دلیل شرایط کاری‌تان خشک می‌شوند، یک لوسیون و یا کرم مرطوب کننده کوچک را همیشه همراه خود داشته باشید تا بتوانید در طول روز از آن استفاده کنید و پوست خود را مرطوب نگه دارید. مرطوب کننده‌ها حاوی عناصر زیر هستند:
- گلیسیرین
- روغن جوجوبا (Jojoba)
- کره کاکائو
- آلوئه‌ورا
اگر در مکان‌هایی مانند بیمارستان یا رستوران کار می کنید که نیاز به شستشوی مکرر دستان خود دارید، حتما در مورد نصب شیشه‌های لوسیون‌های دیواری بر روی دیوارهای محیط کار با مدیر خود صحبت کنید و اگر این تدبیر از قبل اتخاذ شده بود، سعی کنید به طور مرتب از آنها استفاده کنید.
شما همچنین باید از قرار دادن دستان خود در معرض گرمای بیش از حد مانند خشک‌کن‌های دستی خودداری کنید. گرما نیز مانند سرما می‌تواند باعث خشکی پوست دست شما شود.
15 درمان خانگی برای رفع خشکی پوست دست
برای درمان خشکی پوست خود می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید.
استفاده از کرم های مرطوب کننده
چندین بار در روز از کرم یا لوسیون مرطوب کننده باکیفیت استفاده کنید. لوسیون‌ها و کرم‌ها به بازگرداندن رطوبت به سطح پوست کمک کرده و آن را مجددا به داخل پوست باز می‌گردانند.
پوشیدن دستکش
اگر دستان شما دائما در آب است و در طول روز مکررا با آب سروکار دارید (مانند ظرف شستن)، باید حتما از دستکش استفاده کنید. پوشیدن دستکش کمک می‌کند تا تماس بیش از حد با آب نتواند روغن طبیعی موجود در پوست شما را از بین ببرد.
کاهش استرس
شاید تعجب کنید اما در برخی مواقع، استرس و نگرانی موجب اگزمای پوستی می‌شود. پس اگر متوجه شدید که دستانتان دچار خشکی شده است و علائم اگزما را بر روی پوست خود مشاهده کردید، سعی کنید در طول روز مدت زمانی را به انجام فعالیت‌های کاهش استرس و نگرانی و انجام مراقبه اختصاص دهید.
مصرف دارو
اگر به اگزمای شدید مبتلا هستید، برای بهبود وضعیت پوست خود باید دارو مصرف کنید. پزشک ممکن است برای شما استروئید (Steroid) تجویز کند تا بر روی پوست خود استعمال کنید و در برخی مواقع نیز بنا بر تشخیص پزشک می‌توانید آنتی بیوتیک مصرف کنید.
انجام نور درمانی با مشورت پزشک
در مواقع بروز پسوریازیس شدید، نور درمانی می‌تواند به بهبود وضعیت پوستی شما کمک کند. با این حال پیش از اقدام به نور درمانی باید حتما با پزشک خود مشورت کنید.
درمان در شب
یکی از بهترین راه حل‌های درمان خشکی پوست دست، شست و شوی آن در شب با لوسیون یا یک مرطوب کننده چرب مانند وازلین است. پس از آن، دستان خود را با دستکش یا جوراب نرم بپوشانید. محصور کردن مرطوب کننده به جذب کامل آن در پوست شما کمک بسیاری می‌کند. با انجام این کار، صبح با دستانی نرم و لطیف از خواب بیدار می‌شوید.
استفاده از کرم های مرطوب کننده خاص
برای پوست‌هایی که بسیار خشک و پوسته پوسته هستند، پزشک معالج ممکن است لوسیون مخصوصی که حاوی اسید لاکتیک یا اوره است را توصیه کند. این مواد به بهبودی پوست‌های خشک و پوسته پوسته کمک بسیاری می‌کنند.
استفاده از کرم هیدروکورتیزون (Hydrocortisone)
در بعضی موارد، خشکی پوست می‌تواند منجر به درماتیت حاد گردد که در این حالت، پوست ملتهب و قرمز می‌شود. در این موارد، استفاده از لوسیون حاوی هیدروکورتیزون می‌تواند بهترین گزینه درمانی باشد. هیدروکورتیزون به تسکین پوست تحریک شده و ملتهب کمک بسیاری می‌کند.
استفاده از پانسمان مرطوب
پوستی که از شدت خشکی ترک خورده است، پیش از بهبودی کامل، نیاز به درمان اساسی دارد. پزشک ممکن است برای بهبودی پوست ترک خورده و کاملا خشک، پانسمان مرطوب را تجویز کند.
استفاده از مرطوب کننده های قوی
برای مرطوب کردن عمقی پوست خود، مرطوب کننده‌ای را انتخاب کنید که در اصل برای حیوانات تولید شده است. محصولاتی مانند Bag Balm که برای بهبودی پوست گوسفندان و گاوها طراحی شده‌اند به پوست نفوذ می‌کنند و در واقع آن را مرطوب نگه می‌دارند.
استفاده از آلوئه ورا
آلوئه‌ورا به دلیل داشتن خاصیت آنتی بیوتیکی و ضد التهابی، ماده‌ای رایج در ساخت بسیاری از محصولات پوستی است. آلوئه‌ورا می‌تواند به عنوان یک مرطوب کننده طبیعی و بی‌خطر بر روی پوست استعمال شود.
عدم استفاده از صابون
مواد شیمیایی موجود در ترکیبات صابون‌ها می‌توانند اثر خشک کنندگی بسیار زیادی بر روی دست‌ها داشته باشند. افراد باید در صورت امکان از شستن بیش از حد دست‌هایشان خودداری کنند تا از خشک شدن آنها جلوگیری شود. البته در این روزها با شیوع ویروس کرونا، شستن دست‌ها یکی از اصلی‌ترین شیوه‌های پیشگیری از ابتلا به این ویروس است. بنابراین سعی کنید با ضدعفونی کننده‌های مناسب دستان خود را پاک کرده تا از خشکی پوست دست جلوگیری کنید.
استفاده از دستگاه بخور
افرادی که دارای مشکلات تنفسی هستند معمولا برای کمک به تنفس خود از دستگاه بخور استفاده می‌کنند. به هر حال، دستگاه بخور می‌تواند در محافظت از پوست افراد در هنگام خشک شدن و همچنین در مرطوب ساختن محیط‌های خشک در فصل زمستان تاثیر بسزایی داشته باشد. به طور معمول بهترین مکان برای قرار دادن دستگاه بخور در نزدیکی تخت خواب است، اما در اتاق‌های خانه نیز می‌توان از آن استفاده کرد.
عدم استفاده از خشک کن ها
خشک‌کن‌های موجود در سرویس‌های بهداشتی می‌توانند باعث ایجاد خشکی پوست شوند. هوای گرم، دست‌ها را به شدت خشک می‌کند؛ بنابراین بهتر است برای خشک کردن دست‌های خود از حوله و یا دستمال استفاده کنید.
استفاده از لایه بردارهای پوست
لایه برداری می‌تواند به از بین بردن پوست مرده، خشک و آسیب دیده کمک کند. شما می‌توانید با مخلوط کردن روغن زیتون و 1 تا 2 قاشق غذاخوری شکر برای خود یک لایه بردار طبیعی و خانگی درست کنید و آن را روی دست‌ها و صورت خود بمالید.
زمان مراجعه به پزشک
در حالی که برخی از موارد خشکی پوست دست خطرناک و مهم نیستند، اما برخی دیگر کمی جدی‌تر هستند و به درمان دارویی و مشورت با پزشک احتیاج دارند. چگونه متوجه شویم که خشکی پوست ما جدی است و باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر استفاده از روش‌های درمان خانگی به بهبود شرایط پوستی شما کمک نکرد، دیگر باید به پزشک مراجعه کرده و درمان جدی را شروع کنید. در صورت مشاهده علائمی چون تاول، تغییر رنگ پوست، خونریزی، قرمزی شدید یا تورم بر روی سطح پوست خود حتما باید با پزشک مشورت کنید.
علاوه بر این برخی از بیماری‌های پوستی مانند عفونت قارچی، خود را با علائمی چون خشکی پوست دست نشان می‌دهند که در این صورت حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و درمان خود را شروع کنید. علت خشکی پوست شما هر چه که باشد باید آن را جدی گرفته و نسبت به درمان خانگی یا پزشکی اقدام کنید.
ما در این مقاله علل مختلف خشکی پوست دست را مورد بررسی قرار دادیم. شرایط آب و هوایی، ژنتیک، شرایط شغلی و … می‌توانند باعث خشک شدن پوست دست شوند. همانطور که گفتیم در این روزها و با شیوع ویروس کرونا، یکی از اصلی‌ترین شیوه‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری، شستشوی مکرر دست‌ها است که همین عامل نیز سبب خشکی پوست می‌شود.
شستن دست‌ها با صابون نیز می‌تواند باعث خشکی و زبری پوست دست شود. در صورت امکان برای ضدعفونی کردن دستان خود به جای استفاده از صابون می‌توانید از الکل و یا ژل‌های ضدعفونی استفاده کنید. خشکی پوست دست در اغلب مواقع، مشکل جدی محسوب نمی‌شود و با استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده می‌توان آن را حل کرد. اما اگر خشکی پوست دست با بروز علائمی چون تاول، التهاب و قرمزی همراه بود، باید حتما به پزشک مراجعه کرده و درمان خود را شروع کنید.