راهنمای خرید تلسکوپ؛ معرفی انواع بهترین تلسکوپ ها و کاربرد آن

تلسکوپ‌ها انواع مختلف با کاربردهای متفاوتی دارند. در خرید تلسکوپ باید به ویژگی‌های برجسته آن توجه کرد. برای آشنایی با این ویژگی‌ها با ما همراه باشید.

تلسکوپ یک وسیله علمی است که برای مشاهده اجسام و اجرام بسیار دور و یا بسیار ریز از آن استفاده می‌گردد. برای خرید تلسکوپ در ابتدا باید اصطلاحات رایج در بازار این وسیله را بدانید و سپس از ویژگی‌های مهم تلسکوپ که در خرید آن نقش بسزایی دارند، مطلع باشید. تلسکوپ‌ها انواع مختلفی دارند که با توجه به نیاز کاری مصرف‌کننده و ویژگی‌های مورد نظر او، گزینه‌های متفاوتی را می‌توان پیشنهاد داد. در این مقاله با تعریف تلسکوپ، انواع تلسکوپ و 7 مدل از بهترین تلسکوپ‌های پرفروش آشنا می‌شویم.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• تلسکوپ چیست؟
  • کاربرد تلسکوپ
• انواع تلسکوپ
  • شکستی
  • انعکاسی
  • کاتدیوپتریک، یا دامنه مرکب
• ویژگی و قابلیت های تلسکوپ
  • دیافراگم
  • طول کانونی
  • جوینده
  • چشمی
• بهترین تلکسوپ های موجود در بازار
  • کی ایی مدل F40040M
  • مید مدل Polaris 130 mm EQ
  • سلسترون مدل PowerSeeker 50AZ
  • و…
• سخن پایانی

تلسکوپ چیست؟

اکنون با این سوال مهم مواجه می‌شویم که اصلا تلسکوپ چیست؟ تلسکوپ ابزاری نوری است که با استفاده از به ترتیب قرار گرفتن لنزها، آیینه‌های خمیده و لنزها و یا وسایل مختلفی که برای مشاهده اجسام دور از نظر نشر، جذب یا بازتاب اشعه الکترومغاطیسی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اجسام دور را بزرگ‌نمایی می‌کند. اولین تلسکوپ قابل استفاده در تاریخ، تلسکوپ شکستی (Refracting Telescope) بود که در اوایل قرن 17 میلادی توسط هلندی‌ها با استفاده از لنزهای شیشه‌ای اختراع شد. پس می‌توان اولین مخترع تلسکوپ قابل استفاده را دانشمندان هلندی دانست.

تلسکوپ بازتابی (Reflecting telescope) که از آینه برای جمع‌آوری و متمرکز کردن نور استفاده می‌کرد، تنها چند دهه پس از اختراع تلسکوپ شکستی، اختراع شد. در قرن 20 میلادی، انواع دیگری از تلسکوپ‌ها نیز اختراع شد که رادیو تلسکوپ در دهه 1930 و تلسکوپ فروسرخ در دهه 1960 از انواع آن به حساب می‌آید. کلمه تلسکوپ اکنون به طیف وسیعی از ابزارهایی اطلاق می شود که قادر به شناسایی مناطق مختلف طیف الکترومغناطیسی و در برخی موارد آشکارسازی آن‌‌ها هستند.

واژه تلسکوپ (مشتق از دو کلمه tele به معنای «دور» و Scope به معنای «دیدن») در سال 1611 میلادی توسط ریاضی‌دانی یونانی به نام جیووانی دمیسیانی اختراع شد. او این نام را بر روی یکی از وسیله‌هایی که گالیلئو گالیله ساخته بود گذاشت. در کتاب «ستاره پیام‌رسان» (Starry Messenger)، گالیله از واژه perspicillum برای توصیف وسیله خود استفاده می‌کرد.

کاربرد تلسکوپ

هدف اصلی تلسکوپ‌های فضایی این است که اشیا موجود در فضا را روشن‌تر، واضح‌تر و تا جایی که امکان دارد بزرگ‌تر نشان دهد. این سه مرحله، هدف‌های تلسکوپ را نشان می‌دهد: جمع‌آوری نور، وضوح و در آخر بزرگنمایی. این‌ها ویژگی‌هایی‌ست که به وسیله آن کاربرد تلسکوپ مشخص می‌شود. تمام این ویژگی‌ها یکی پس از دیگری به هم مربوط می‌شوند و در کنار هم، یک تلسکوپ با کیفیت را تشکیل می‌دهند.

انواع تلسکوپ

اساس کار هر تلسکوپ جمع کردن نور است تا یک شی با فاصله بسیار دور را قابل دیدن‌ کند. طراحی تلسکوپ‌ها هم برای رسیدن به این هدف است. نوع طراحی آن‌ها به مزایایی که انتظار داریم بستگی دارد، این وسیله براساس قابل حمل بودن، دوام، ماندگاری، استفاده آسان و هزینه آن به شکل‌های مختلفی طراحی می‌شود. مهم‌ترین تفاوت در تلسکوپ‌ها، عدسی تلسکوپ است. به طور کلی سه نوع از این دستگاه‌ها وجود دارد که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

شکستی

از عدسی‌هایی استفاده می‌کنند که نور را برای متمرکز شدن خم کرده و می‌شکنند.

بازتابی یا انعکاسی

این نوع تلسکوپ‌ها از آینه‌ها برای متمرکز کردن نور انعکاسی استفاده می‌کنند.

کاتدیوپتریک، یا دامنه مرکب

از ترکیبی از عدسی‌ها و آینه‌ها برای متمرکز کردن نور استفاده می‌کنند.

ویژگی‌ها و قابلیت‌های تلسکوپ

هنگامی که قصد خرید تلسکوپ دارید اصطلاحات رایجی در این صنعت وجود دارد که باید از آن‌ها آگاه باشید.

دیافراگم

دیافراگم یا دهانه، نشان‌دهنده قطر لنز یا آینه اولیه در تلسکوپ است. این بخش نه‌تنها برای جمع کردن نور اهمیت دارد، بلکه نقش آن در دیدن جزییات هم مهم است. دیافراگم‌های بزرگ‌تر نور بیشتری را جمع می‌کنند که این خصوصیت به این معنی است که با دیافراگم بزرگ‌تر شما می‌توانید اشیا کم نور را ببینید (مثل کهکشان) یا ویژگی‌های جزئی‌تری را بر روی بدنه آن‌ها تشخیص دهید (مثل کوه‌ها و دره‌ها بر روی ماه).

فاصله کانونی

طول کانونی به فاصله بین عدسی یا آینه اولیه و نقطه‌ای که جسم به دامنه متمرکز آورده می‌شود، اطلاق می‌گردد. توانایی یک تلسکوب در بزرگ کردن اشیا به فاصله کانونی بستگی دارد، به  همین دلیل این ویژگی از اهمیت زیادی برخوردار است. برای بدست آوردن بزرگنمایی یک تلسکوپ باید فاصله کانونی تلسکوپ را به فاصله کانونی چشمی تقسیم کنید.

برای مثال: اگر شما یک چشمی 25 میلی‌متری و یک رفرکتور 900 میلی‌متری داشته باشید، بزرگنمایی آن تلسکوپ 36 است که به صورت 36x و یا (900/25=36) نوشته می‌شود.

جوینده

فایندر یا جوینده یک وسیله کمکی برای مشاهده کردن است که برای کمک در دید بر روی تلسکوپ نصب می‌گردد. نگاه کردن از طریق تلسکوپ در بزرگنمایی‌های وسیع گاهی می‌تواند مشکل باشد که با داشتن یک فایندر پیدا کردن اشیا در آسمان راحت‌تر است. این روزها بسیاری از تلسکوپ‌ها از فایندرهای  رد دات ( نقطه قرمز) استفاده می‌کنند. این فایندرها بدون آن‌که منظره دید را بزرگ کنند، یک نقطه قرمز یا یک الگو بر روی مرکز جسم می‌گذارند.

چشمی

انتخاب چشمی تلسکوپ به دامنه‌ای که قصد کار کردن در آن را دارید بستگی دارد. چشمی‌ها در اندازه‌های 9، 20 و 32 میلی‌متری وجود دارند. همچنین خوب است که یک 2x Barlow نیز در کنار این چشمی‌ها انتخاب شود چرا که بزرگنمایی چشمی را دو برابر می‌کند. با توجه به نیازهای کاری، چشمی مورد استفاده در تلسکوپ می‌تواند متفاوت باشد.

بهترین تلسکوپ های موجود در بازار

در این بخش می‌خواهیم بهترین تلسکوپ‌های بازار را معرفی کنیم. از این بخش می‌توانید به عنوان راهنمای خرید تلسکوپ استفاده کنید.

تلسکوپ MaxUSee مدل F40040M

F40040M کوچک و ساده بوده و دارای عدسی‌هایی از جنس شیشه آکروماتیک است. این دستگاه از نوع شکستی (رفرکتیو) بوده که کار با آن‌ بسیار ساده و راحت است. دو عدسی چشمی 12.5 و 20 میلی‌متری و عدسی اصلی 40 میلیمتری در این دستگاه به کار رفته است. ویژگی‌های F40040M آن‌ را مناسب استفاده برای کودکان و رصد آماتوری کرده است. کیفیت چشمی‌های آن منحصر به فرد بوده و باتوجه به کوچکی آن به راحتی قابل حمل است. خرید تلسکوپ F40040M یک انتخاب مناسب برای دیدن وقایع نجومی است. این دستگاه فایندری با رتیکول حک شده دارد که برای یافتن سوژه مورد نظر به کار رفته و کار با آن بسیار آسان است. قیمت حدودی این محصول 380.000 تومان است.

تلسکوپ مید مدل Polaris 130 mm EQ

شرکت مید (Meade) آمریکا یکی از خلاقانه‌ترین و فعال‌ترین شرکت‌های سازنده تلسکوپ در جهان است. این شرکت در سری جدید تولیدات خود تلسکوپ‌های دسته «پلاریس» را به بازار عرضه کرده است که کمک زیادی به منجمان آماتور کرده و نجوم را به کاری لذت‌بخش تبدیل کرده است. پلاریس 130mm EQ از نوع بازتابی (رفلکتور) بوده و دارای انعطاف‌پذیری بالا، حجم کم و وزن سبک است. این دستگاه در مشاهده تصاویر دقیق و روشن از زمین و آسمان به کار رفته و تصاویری با کیفیت ارائه می‌دهد.

عدسی‌های این وسیله به صورت چند لایه پوشیده شده‌اند (Multi Coated) و تصاویری واضح و شفاف ارائه می‌دهند. این تلسکوپ به دلیل فاصله کانونی 5.1 اینچی خود توانایی خوبی در جمع آوری نور داشته و عکسبرداری‌های مناسب و سریعی از اجسام کم نور و پرنور فراهم می‌آورد. چشمی‌های 29، 9 و 6.3 میلی‌متری سری MA ساخته شرکت مید از لوازم جانبی این دستگاه است که برای مشاهده طیف گسترده‌ای از اشیا بکار می‌روند.

پلاریس 130mm EQ همچنین دارای عدسی بارلو 2x ، و فایندر نوع نقطه قرمز (Red Dot) است که دید راحت و مستقیمی را ایجاد کرده و آن را به عنوان یک گزینه عالی در خرید تلسکوپ تبدیل می‌کنند. همراه این دستگاه یک DVD ارائه می‌شود که توانایی نمایش بیش از 10000 جرم آسمانی را دارد. این وسیله دارای کیفیت بالا بوده و حمل ونقل آن آسان است و قیمتی حدود 5.300.000 تومان دارد.

تلسکوپ سلسترون مدل PowerSeeker 50AZ

شرکت سلسترون (Celestron) تلسکوپ PowerSeeker50AZ که یک تلسکوپ از نوع شکستی (رفرکتور) آکرماتیک است را به بازار عرضه کرده است. فاصله کانونی این دستگاه 600 میلی‌متر و بزرگنمایی کاربردی آن 118 برابر است. قطر دیافراگم آن 50 میلی‌متر و نسبت کانونی آن 12 است که موجب می‌شود اجرامی با حد قدر 11 را با آن مشاهده کرد. مقر این دستگاه از نوع سمت-ارتفاعی بوده و کار با آن بسیار آسان و راحت است.

به دلیل قابل حمل بودن و سبکی آن، این وسیله یک ابزار مناسب برای افراد مبتدی در حرفه نجوم است. چشمی‌های 4، 12.5 و 25 میلی‌متری، عدسی بارلو 3x و فایندر 5*24 از لوازم جانبی همراه آن هستند. اجزای اپتیکی سلسترون مدل PowerSeeker 50AZ به صورت چند لایه پوشیده شده‌اند که باعث افزایش کیفیت تصویر می‌شوند. این وسیله به دلیل ارائه تصاویر مستقیم در مشاهده طبیعت هم کاربرد دارد. این محصول قیمتی در حدود 1.500.000 تومان دارد.

تلسکوپ برسر مدل Messier 10 Inch

این تلسکوپ با خاصیت 10 اینچی بازتابی بر پایه دابسونی از مدل Messier یک مدل پیشرفته واقعی محسوب می‌گردد. Messier 10 Inch دارای قیمت پایینی است اما با کیفیت بالایی که دارد، به راحتی می‌تواند با نمونه‌های هم تراز خود که قیمت بالاتری دارند، رقابت کند. قطر آینه این دستگاه 254 میلی‌متر است که امکان دید نزدیک‎تر به آسمان و ذرات بسیاردور و حتی ساختار درونی آن‌ها را فراهم می‌آورد.

این محصول در فوکوس کردن استاندارد جدیدی را به نام بزرگنمایی Hexafoc برای اولین بار ارائه داد که باعث افزایش قدرت فوکوس تا 2.5 اینچ شد. این دستگاه قیمتی حدود 13.000.000 تومان دارد.

تلسکوپ اکسپلور ساینتیفیک مدل MN-152 David H. Levy Comet Hunter

برای بدست آوردن یک چشم‌انداز بی‌نظیر و دقیق و مشاهده گسترده از میدان فضایی و عکاسی نجومی، تلسکوپ اکسپلور ساینتیفیک مدل MN-152 DAVID H. LEVY COMET HUNTER بهترین گزینه است. در طراحی این دستگاه، منجم معروف، دیوید اچ لویی نقش پرنگی داشته است. در این وسیله سیستم نیوتونی کلاسیک توسط سیستم ماکستوف-نیوتونی اصلاح شده است. مزیت این سیستم نسبت به سیستم قبلی وضوح بیشتر در میدان دید است.

در سیستم نیوتونی کلاسیک تصاویر در میان میدان دید ظاهر شده و یک انحراف غالب در خارج از محور نوری دارند، به این انحراف غالب کما گفته می‌شود. کما باعث می‌شود تصاویر تحریف شده و به شکل کامل نمایش داده نشوند. سیستم ماکستوف-نیوتون این اشکال را برطرف کرده و تصاویر واضحی را ارائه می‌دهد. قیمت حدودی این وسیله 34.000.000 تومان است.

تلسکوپ مید مدل LX70 Reflector

این تلسکوپ یکی دیگر از محصولات شرکت مید امریکاست که یک دستگاه بازتابی-نیوتونی با نسبت کانونی f/5 است. این نسبت کانونی یک سیستم نوری سریع به همراه تصاویر گسترده‌ای برای مشاهده عمق آسمان و عکاسی نجومی را در اختیار منجمان می‌گذارد. مشاهده جزئیات در 0.76 ثانیه قوسی با دیافراگم 6 اینچی آن امکان‌پذیر شده است. دو چشمی 9 و 26 میلی‌متری هم همراه آن عرضه می‌گردد. فایندر 30*6 آن دارای یک سیستم شبکه دوربین نجومی است که به راحتی می‌تواند اجسام کم نور در آسمان را پیدا کند. قیمت حدودی این وسیله 9.300.000 تومان است.

تلسکوپ دریسکو مدل CF50080

این دستگاه یک تلسکوپ نیمه‌حرفه‌ای در سری تلسکوپ‌های دریسکو است. دریسکو مدل CF50080 شفافیت و قدرتی بالاتر از نمونه‌های آماتور دارد. فاصله کانونی این وسیله 500 میلی‌متر و قطر دیافراگم آن 80 میلی‌متر است که این محصول را به یک دستگاه 2 کاره (شکاری و نجومی) تبدیل کرده است. دریسکو مدل CF50080 برای همه سنین مناسب بوده و عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد. این تلسکوپ هم مانند تمامی دستگاه‌های دریسکو دارای لنزهای شیشه‌ای است که شفافیت بیشتری را ارائه می‌دهد. این محصول دارای یک CD نصب و آموزش فارسی است که کار با آن را به تمامی مصرف‌کنندگان به راحتی و به زبان ساده آموزش می‌دهد.

سخن پایانی

در این مقاله ضمن آشنایی با انواع تلسکوپ و ویژگی‌های برجسته آن، 7 مورد از بهترین تلسکوپ‌های موجود دربازار به همراه ویژگی‌های منحصر به فردشان معرفی شد. با اطلاع از ویژگی‌های مورد نظر خود و نیازهای کاری مصرف‌کننده، می‌توان نسبت به تهیه تلسکوپ اقدام کرد.

نظر شما درمورد این فعالیت مفرح و لذت‌بخش چیست؟ آیا توانستید مدل موردنظر خود را از این لیست پیدا کنید؟ نظرات خود را با ما در بخش کامنت‌ها درمیان بگذارید. به صفحه عمده فروشی ما نیز سر بزنید.