نگاهی به مهمترین آثار کارگردان مطرح سوئدی، اینگمار برگمان

اینگمار برگمان بی‌تردید یکی از بزرگ‌ترین کارگردانان تاریخ سینما است. در ادامه به معرفی و بررسی لیست بهترین فیلم های برگمان خواهیم پرداخت. برای مرور بهترین آثار برگمان کارگردان مطرح سوئدی، با مجله پلازا همراه باشید.

برای افرادی که توامان به فلسفه و روان‌شناسی علاقه دارند، آثار برگمان می‌تواند بهترین پیشنهاد باشد؛ چرا که او به‌واقع تصویرگر روح انسان است. او که کارگردان آثار شاخصی همچون «مُهر هفتم»، «توت فرنگی‌های وحشی»، «پرسونا» و «فریادها و نجواها» است، در طول سال‌های فعالیتش، جوایز زیادی را از آن خود کرد.

این کارگردان در روز دوشنبه، 30 جولای 2007 در خانه‌اش در جزیره‌ی فارو هنگامی که در خواب بود از دنیا رفت. برگمان در هنگام مرگ، 89 سال داشت. جالب است بدانید که میکل‌آنجلو آنتونیونی، کارگردان فقید ایتالیایی هم در 30 جولای 2007 درگذشت. در ادامه به معرفی لیست برترین فیلم برگمان می‌پردازیم  آثار او را را بررسی می‌کنیم.

آنچه در ادامه می‌خوانید

نگاهی به مهمترین آثار کارگردان مطرح سوئدی، اینگمار برگمان

بهترین فیلم های برگمان به‌قدری تاثیرگذارند که نمی‌توان ساده از کنارشان عبور کرد. برخی از بهترین آثار برگمان بسیار مورد‌تحسین منتقدان قرار گرفته‌اند. در این مقاله لیست برترین فیلم برگمان کارگردان سوئدی را معرفی می‌کنیم.

1. فیلم لبخندهای یک شب تابستانی (Smiles of a Summer Night) | بهترین فیلم های برگمان

• سال ساخت: 1955
• بازیگران: اولا یاکوبسون، اوا دالبک و هاریت آندرشون
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 7.7
• امتیاز راتن تومیتوز: 100%

«لبخندهای یک شب تابستانی»، فیلمی در ژانر کمدی و تولید سال 1955 است. این نخستین فیلم از بهترین فیلم های برگمان است که پس از نمایش در جشنواره‌ی کن 1956 او را در عرصه‌ی جهانی به موفقیت رساند. در سال 2005، فیلم به انتخاب مجله‌ی تایم در فهرست صد فیلم برتر تاریخ قرار گرفت. داستان فیلم در سوئدِ اوایل قرن بیستم می‌گذرد. افرادی با طبقه‌ی بالای احتماعی و خدمتکارانشان در یک شرایط پیچیده‌ی عاشقانه با یک‌دیگر مواجه می‌شوند و سعی می‌کنند در میان حسادت و دل‌شکستگی، این شرایط پیچیده را مرتفع کنند.

فیلم، نقدهای مثبت بسیاری را دریافت کرد و در پایگاه اینترنتی راتن‌تومیتوز که نقدهای منتقدین درباره‌ی فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی را گردآوری می‌کند، دارای امتیاز 100% و از بهترین فیلم‌های اینگمار برگمان محسوب می‌شود.

2. فیلم مُهر هفتم (The Seventh Seal) | بهترین فیلم های برگمان

• سال ساخت: 1957
• بازیگران: ماکس فون سیدو، گونار بیورنستراند و نیلز پاپه
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 8.1
• امتیاز راتن تومیتوز: 94%

فیلم «مُهر هفتم» از بهترین آثار برگمان، تولید سال 1957 است. این فیلم بسیار به برگمان کمک کرد تا اعتباری جهانی کسب کند. این برترین فیلم برگمان درباره یک شوالیه قرون وسطایی است که سفری را از سرزمینی طاعون‌زده شروع کرده‌ که ناگهان با مظهر مرگ ملاقات می‌کند و با او که برای گرفتن جانش آمده‌ است، شطرنج بازی می‌کند.

فیلم توسط مجله ایمپایر در سال 2010، رتبه هشتم را در میان فیلم‌های برتر تاریخ سینما از آن خود کرد. این فیلم در راتن تومیتوز امتیاز 93% دارد. مهر هفتم در سال 1957 موفق به کسب جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره‌ی کن شد. این فیلم، یکی از بهترین آثار تاریخ سینما محسوب می‌شود.

3. فیلم توت‌ فرنگی ‌های وحشی (Wild Strawberries) | بهترین فیلم های برگمان

• سال ساخت: 1957
• بازیگران: ویکتور شوستروم، بیبی آندرشون و اینگرید تولین
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 8.1
• امتیاز راتن تومیتوز: 94%

فیلم «توت فرنگی‌های وحشی» از بهترین آثار برگمان، تولید سال 1957 است. فیلم درباره پروفسوری سال‌خورده است که گذشته‌اش را به یاد می‌آورد. پروفسور بورگ پس از سال‌ها زندگی توام با سردی، مجبور می‌شود که با بیهودگی هستی خود مواجه شود.

«توت فرنگی‌های وحشی» از لیست بهترین فیلم های برگمان برنده‌ی جایزه خرس طلایی جشنواره برلین در سال 1958 و جایزه‌ی گلدن گلوب برای بهترین فیلم خارجی‌زبان در سال 1960 شد. «توت‌فرنگی‌های وحشی» از نخستین نمونه‌های برجسته‌ی استفاده از جریان سیال ذهن در سینما است. فیلم، تمی فلسفی دارد و مسائلی مثل خودشناسی و وجود را مطرح می‌کند. این فیلم در راتن تومیتوز امتیاز 95% دارد. می‌توان گفت که «توت فرنگی‌های وحشی»، مشهورترین فیلم برگمان است. این فیلم، یکی از بهترین آثار تاریخ سینما به‌شمار می‌رود.

4. فیلم چهره (The Magician) | بهترین فیلم های برگمان

• سال ساخت: 1958
• بازیگران: ماکس فون سیدو، اینگرید تولین و گونار بیورنستراند
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 7.6
• امتیاز راتن تومیتوز: 100%

از بهترین آثار برگمان فیلم «چهره» است که جز اولین آثار این کارگردان نیز محسوب می‌شود. این فیلم محصول 1958 است. ترکیب ژانر ترسناک با المان های روانشناختی این اثر برگمان را منحصر به فرد کرده است. فیلم وارد 31 امین جشنواره جایزه آکادمی شد اما نامزدی ای کسب نکرد.

داستان این برترین فیلم برگمان درباره آلبرت امانوئل ووگلر، شعبده بازی دوره گرد است. او به دلیل وجود عناصر ماوراء طبیعی در اجراهایش، خبرساز شده. مردم شهری نیز کنجکاو از اجراهای این شعبده باز در پی کشف حقیقت رازهایش هستند.

این فیلم نیز توانست نظر منتقدان را به خود جلب کند و ویژگی های مثبتی از آن دیده شد. امتیاز آن در راتن تومیتوز نیز 100 است.

5. فیلم چشمه‌ باکره (The Virgin Spring) | بهترین فیلم های برگمان

• سال ساخت: 1960
• بازیگران: ماکس فون سیدو، بریگیتا پترسون و بیرگیتا والبری
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 8.1
• امتیاز راتن تومیتوز: 87%

فیلم «چشمه‌ باکره» از لیست برترین فیلم برگمان، تولید سال 1960 است. فیلم در سوئد قرن سیزدهم می‌گذرد. دختر جوان نازپرورده و باکره‌ای به همراه خدمتکار خانوادگی‌اش که زنی حسود و باردار است، برای بردن شمع به کلیسا می‌روند، اما در جنگل اتفاق ناگواری رخ می‌دهد.

فیلم در هنگام نمایش به‌دلیل محتوایش، عده‌ زیادی را تحت تاثیر قرار داد و حتی عده‌ای سالن را ترک کردند. این فیلم در راتن تومیتوز امتیاز 86% دارد. چشمه باکره موفق شد در اسکار و گلدن گلوب، جایزه بهترین فیلم خارجی‌زبان را به‌دست آورد.

6. فیلم همچون در یک آینه (Through a Glass Darkly) | بهترین فیلم های برگمان

• سال ساخت: 1961
• بازیگران: هاریت آندرشون، گونار بیورنستراند و ماکس فون سیدو
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 8
• امتیاز راتن تومیتوز: 100%

فیلم «همچون در یک آینه»، درامی خانوادگی و تولید سال 1961 از محبوب ترین فیلم های اینگمار برگمان است. کارین که مبتلا به اسکیزوفرنی است، به تازگی از تیمارستان مرخص شده و به خانه‌اش در جزیره‌‌‌ای دورافتاده‌ و همچنین خانواده‌اش که از نظر عاطفی با آنها رابطه‌ای ندارد، می‌پیوندد. او دچار توهم می‌شود که خدا را در هیئت عنکبوتی غول‌پیکر ملاقات می‌کند.

این اثر، نخستین فیلم از سه‌گانه برگمان است («نور زمستانی» و «سکوت» از دیگر فیلم‌های این سه‌گانه‌اند). این فیلم از بهترین آثار برگمان همچون در یک آینه به خاطر شخصیت‌ها، فیلم‌نامه مینیمال و نقش‌آفرینی هریت اندرسون، نقدهای مثبتی را دریافت کرد و در راتن‌تومیتوز امتیاز 100% دارد. این فیلم توانست در اسکار، جایزه‌ی بهترین فیلم خارجی‌زبان را از آن خود کند.

7. فیلم نور زمستانی (Winter Light) | بهترین فیلم های برگمان

• سال ساخت: 1963
• بازیگران: اینگرید تولین، گونار بیورنستراند و ماکس فون سیدو
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 8.1
• امتیاز راتن تومیتوز: 73%

فیلم «نور زمستانی» از بهترین آثار برگمان، تولید سال 1963 بوده و دومین فیلم از سه‌گانه‌ی برگمان به‌شمار می‌رود. توماس اریکسون، کشیش دهکده‌ای است که با بحران‌های وجودی و ایمان خود در جدال است. این فیلم تمی مذهبی دارد و موضوع اصلی آن از دست دادن ایمان بوده و محور حوادث این اثر از بهترین فیلم های برگمان، خودکشی یک شخصیت فرعی به نام یوناس است.

این فیلم در راتن تومیتوز امتیاز 80% دارد. در سال 2007 راجر ایبرت، منتقد مشهور آمریکایی، «نور زمستانی» را به فهرست کتاب «فیلم‌های بزرگ» خود اضافه کرد. برگمان عنوان کرد که از میان آثاری که ساخته، «نور زمستانی»، اثر موردعلاقه‌ی او محسوب می‌شود.

8. فیلم سکوت (The Silence) | بهترین فیلم های برگمان

• سال ساخت: 1963
• بازیگران: اینگرید تولین، گونل لیندبلوم و بیرگر مالمستن
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 7.8
• امتیاز راتن تومیتوز: 88%

فیلم «سکوت» از برترین آثار برگمان، تولید سال 1963 است و سومین فیلم از سه‌گانه برگمان محسوب می‌شود. «سکوت»، درباره‌ی فاصله‌ی احساسی بین دو خواهر و بیگانگی آنها با یک‌دیگر است. یک خواهر، سرزنده و جذاب بوده و دیگری مریض است و چندان تمایلی به ارتباط با دیگران ندارد.

برخی از جمله وودی آلن معتقدند که شخصیت این دو خواهر، در واقع نشان‌دهنده دو جنبه مختلف یک زن است. برگمان برای ساخت این فیلم از بهترین آثار برگمان، از سفرهای متعدد خود در اروپا پس از جنگ جهانی دوم الهام گرفته است.

فیلم در طی نخستین اکرانش در سوئد، هفته‌ای صد هزار بیننده را به سینما کشاند. موفقیت فیلم در گیشه، چشم‌گیر توصیف شده است. این فیلم در راتن تومیتوز امتیاز 88% دارد. فیلم «سکوت»، توانست در مراسم جوایز گلدبگ، برنده جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی شود.

9. فیلم پرسونا (Persona) | بهترین فیلم های برگمان

• سال ساخت: 1966
• بازیگران: بیبی آندرشون و لیو اولمان
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 8.1
• امتیاز راتن تومیتوز: 91%

فیلم «پرسونا»، درامی روان‌شناسانه و محصول سال 1966 است. آلما، پرستار جوانی است که باید از الیزابت مراقبت کند. الیزابت، بازیگری است که در طول اجرای نقش الکترا لال شده و حرف نمی‌زند. آلما مدام با او حرف می‌زند، اما پاسخی دریافت نمی‌کند. سرانجام آلما اسرارش را به الیزابت می‌گوید و پس از آن متوجه چیزی می‌شود.

برخی از منتقدین معتقدند که منبع الهام «پرسونا»، نمایشنامه‌ی «قوی‌تر» آگوست استریندبرگ است. برگمان، فیلم‌نامه را در نه هفته و هنگامی که از بیماری ذات‌الریه رنج می‌برد، نوشت. این فیلم یکی از مطرح‌ترین آثار هنری از دیدگاه منتقدین و فیلمسازان است. سوزان سانتاگ، نظریه‌پرداز ادبی، از فیلم با عنوان شاهکار برگمان یاد کرده است. فیلم در سال 1972 توسط ماهنامه «سایت اند ساند» در میان ده فیلم برتر تمام ادوار جایگاه پنجم را از آن خود کرد. این فیلم در راتن‌تومیتوز امتیاز 90% دارد.

در سال 2001 راجر ایبرت، «پرسونا» را به فهرست کتاب «فیلم‌های بزرگ» خود اضافه کرد و نوشت: «فیلمی که پس از چندین سال، به دلیل زیبایی تصاویرش و همچنین امیدمان برای درک اسرارش، به آن رجوع می‌کنیم».

منتقدین، نقش‌آفرینی بیبی اندرسون را تحسین کردند و او موفق به کسب جایزه بهترین بازیگر زن از مراسم جوایز گلدبگ شد. فیلم، توانست در مراسم جوایز گلدبگ، جایزه بهترین فیلم را نیز از آن خود کند.

10. فیلم مصاحب آنا (The Passion of Anna) | بهترین فیلم های برگمان

• سال ساخت: 1969
• بازیگران: ماکس فون سیدو، لیو اولمان و بیبی آندرشون
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 7.6
• امتیاز راتن تومیتوز: 100%

«مصائب آنا» از بهترین فیلم های برگمان محصول سال 1969 است. برگمان در طول این سال‌ها اثر قوی در کارنامه خود کم نداشت اما مصائب آنا یک زاویه دیگر از نشان دادن هنر به دست این کارگردان پر استعداد بود.

داستان این برترین فیلم برگمان درباره آندریاس وینکلمن که به تازگی از همسرش جدا شده است. او با نارضایتی و پریشانی از طلاق خود به جزیره ای دور افتاده می‌آید و با زوجی به نام اوا و الیس آشنا می‌شود که دائم باهم درگیری دارند. این درگیری باعث نزدیک شدن اوا و آندریاس باهم شده که خیلی زود با دخالت دوست اوا آنا این رابطه قطع می‌شود. آنا عذا دار خانواده از دست رفته خود است. در این بین شخصیتی جدید وارد داستان می‌شود که همه چیز را عوض می‌کند.

این فیلم با گرفتن امتیاز فوق العاده 100 از راتن تومیتوز و جلب کردن نظر منتقدان توانست موفق عمل کند.

11. فیلم فریادها و نجواها (Cries and Whispers)

• سال ساخت: 1972
• بازیگران: اینگرید تولین، لیو اولمان و هاریت آندرشون
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 8
• امتیاز راتن تومیتوز: 94%

فیلم «فریادها و نجواها»، تولید سال 1972 است. اگنس بر اثر ابتلا به سرطان، آخرین روزهای عمرش را سپری می‌کند. خواهرانش، کارین و ماریا بر بالینش آمده‌اند و آنا، خدمتکار باوفایی است که از او پرستاری می‌کند.

برگمان در این اثر، یکی از مایوسانه‌ترین شاهکارهایش را خلق می‌کند. فیلمی که دغدغه‌های او یعنی اضطراب، مرگ و افول رابطه‌های انسانی را در برمی‌گیرد. فیلم در آمریکا مورد تحسین قرار گرفت و راجر ایبرت به آن چهار ستاره از چهار ستاره داد. فریادها و نجواها در راتن‌تومیتوز دارای امتیاز 89% است.

فیلم «فریادها و نجواها» موفق به کسب جوایز متعددی شد که می‌توان به جایزه‌ بهترین فیلم و بهترین بازیگر زن از مراسم جوایز گلدبگ و همچنین جایزه‌‌ بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم‌نامه و بهترین بازیگر زن از جوایز حلقه‌ منتقدان نیویورک اشاره کرد.

12. فیلم صحنه هایی از یک ازدواج (Scenes from a Marriage)

• سال ساخت: 1973
• بازیگران: لیو اولمان، ارلاند یوسفسن و بیبی آندرسون
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 8.4
• امتیاز راتن تومیتوز: 91%

فیلم «صحنه هایی از یک ازدواج» از مهم ترین و بهترین فیلم های برگمان است که در سال 1973 ساخته شده است. این فیلم برگمان را قدمی به کارگردانی مطرح و بین المللی شدن نزدیک کرد. نسخه اولیه این اثر برای تلوزیون سوئد ساخته شد و بعدها به فیلمی سینمایی تبدیل شد. این برترین فیلم برگمان هم نتوانست جایزه آکادمی را دریافت کند اما برنده چندین جایزه از جمله جایزه گلدن گلوب شد.

داستان فیلم درباره زندگی پرچالش یوهان و ماریان که به بن بست رسیده، است. با این که این زوج همه چیز دارند اما نمی‌توانند کنارهم خوشبخت باشند. رابطه آن‌ها با خیانت یوهان کاملا بهم می‌خورد و به طلاق ختم می‌شود. چیزی که این بین عجیب به‌نظر می‌رسد این است که حتی بعد از جدایی نیز با وجود زندگی جدید گویی نخی نامرئی آنان را به هم متصل کرده است. نخی که نه قطع می‌شود و نه می‌تواند آنان را کنارهم نگه دارد.

این فیلم نیز توانست از راتن تومیتوز نمره 91 را گرفته و از مهم ترین فیلم های برگمان به حساب بیاید به طوری که سال‌ها بعد دنباله آن را ساخت.

13. فیلم سونات پاییزی (Autumn Sonata)

• سال ساخت: 1978
• بازیگران: اینگرید برگمان، لیو اولمان و ارلاند یوزفسون
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 8.1
• امتیاز راتن تومیتوز: 87%

فیلم «سونات پاییزی» از بهترین آثار برگمان، تولید سال 1978 است و اینگرید برگمان در آن به ایفای نقش می‌پردازد. فیلم، داستان زن پیانیست معروفی است که پس از سال‌ها به ملاقات دخترش می‌رود؛ دختری که نادیده گرفته شده است.

می‌گفتند به دلیل مشکلات مالیاتی برگمان با دولت سوئد، فیلم در نروژ فیلم‌برداری شده، اما این اتهام صحت نداشت. این آخرین فیلم کارنامه اینگرید برگمان است. این بازیگر مطرح سوئدی توانست در این فیلم خوش بدرخشد و درخشان‌تر از همیشه ظاهر شود. این فیلم در راتن‌تومیتوز امتیاز 84% دارد.

سنوات پایازی برگمان توانست در جوایز جامعه منتقدان فیلم و همچنین جوایز حلقه منتقدان نیویورک، جایزه بهترین بازیگر زن را از آن خود کند. فیلم توانست برنده جایزه‌ی گلدن گلوب برای بهترین فیلم خارجی‌زبان شود.

14. فیلم فنی و الکساندر (Fanny and Alexander)

• سال ساخت: 1982
• بازیگران: گون ولگرن، بوریه آلشتت و اوا فرولینگ
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 8.1
• امتیاز راتن تومیتوز: 100%

فیلم «فنی و الکساندر» از  لیست برترین فیلم برگمان، محصول سال 1982 است. دو خواهر و برادر به نام‌های فنی و الکساندر، لحظات خوش و غم‌انگیزی را در خانواده‌ی خود تجربه می‌کنند. شخصیت الکساندر، فنی و ناپدری ادوارد بر اساس شخصیت خودِ برگمان، خواهرش مارگاریتا و پدرش اریک نوشته شده است.

این فیلم از بهترین فیلم های برگمان در راتن‌تومیتوز امتیاز 100% دارد. فیلم توانست چهار جایزه اسکار از جمله اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را از آن خود کند. این فیلم، در گلدن گلوب و جشنواره‌‌ی سزار، برنده بهترین فیلم خارجی‌زبان شد و در مراسم جوایز گلدبگ، تواست جایزه بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر مرد را از آن خود کند. فیلم «فنی و الکساندر» همچنین توانست در جوایز انجمن منتقدان فیلم لس آنجلس، جوایز جامعه منتقدان فیلم و جوایز حلقه منتقدان نیویورک، جایزه بهترین فیلم خارجی‌زبان را کسب کند. در جوایز حلقه منتقدان نیویورک، جایزه بهترین کارگردانی هم از آن برگمان شد.

15. فیلم ساراباند (Saraband)

• سال ساخت: 2003
• بازیگران: لیو اولمان، ارلاند یوسفسن و بوریه آلشتت
• امتیاز آی‌ام‌دی‌بی: 7.5
• امتیاز راتن تومیتوز: 90%

فیلم «ساراباند» از بهترین آثار برگمان که چهارسال پیش از مرگ او ساخته شد محصول 2003 است. فیلم ساراباند آخرین اثر برگمن بود که برای تلوزیون سوئد ساخته شده و 107 دقیقه مدت زمان پخش آن بود. اما نسخه دیگری از آن به مدت 2 ساعت آماده شد تا در سینماهای آمریکا به نمایش درآید.

داستان این برترین فیلم برگمان در واقع دنباله فیلم صحنه هایی از یک ازدواج است که به آینده یوهان و ماریان بازمی‌گردد. 30 سال از اتفاقات فیلم گذشته، یوهان و ماریان مدت هاست که طلاق گرفته اند و دوباره ازدواج کرده اند. همسر یوهان جدا شده و ماریان نیز شوهرش را از دست داده است. آن‌ها سعی می‌کنند به هم بازگردند اما در این بین مشکلاتی پیش می‌آید.

این فیلم توانست واکنش های خوبی از منتقدان دریافت کند و از راتن تومیتوز امتیاز 90% را گرفت. این اثر با این‌که آخرین کار برگمان بود اما همچنان نشانگر استعداد بی نظیر این کارگردان در 85 سالگی است.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم به بررسی پانزده اثر مهم اینگمار برگمان بپردازیم. آثاری که در میانشان فیلم‌های برتر تاریخ سینما نیز به چشم می‌خورد. نظر شما دربا‌ره‌ی بهترین فیلم های برگمان چیست؟ آیا به سینمای او علاقه‌مندید؟ کدام یک از بهترین آثار برگمان برگمان را بیشتر می‌پسندید؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.