تفاوت موس از نوع اپتیکال با لیزری ؛ کدامیک پاسخگوی نیاز شماست؟

اگر هنوز نمی‌دانید که موس های از نوع لیزری یا اپتیکال، کدامیک بهتر نیازتان را پوشش می‌دهد؛ پیشنهاد می‌شود با پلازا همراه باشید تا با تفاوت ماوس اپتیکال و لیزری آشنا شده و برای خرید بهتر تصمیم بگیرید.

فرقی نمی‌کند که برای کار و یا بازی از کامپیوتر استفاده می‌کنید؛ چرا که در هر دو حالت روزانه دستان شما با موس سروکار خواهد داشت. این روزها موس‌های متنوعی در ابعاد و اشکال مختلف در بازار یافت می‌شوند که نیاز کاربران را به خوبی رفع می‌کنند. گفتنی است در حالیکه اغلب موس‌های موجود در بازار برای افراد راست دست طراحی شده‌اند اما تعدادی از آنها نیز از طراحی ارگونومیک بهره می‌برند که برای افراد چپ دست نیز مناسب هستند.

اما باید گفت که همه ماوس‌ها در هر شکل و اندازه، خارج از دو طراحی کلی نیستند: موس‌هایی که از سنسور اپتیکال استفاده می‌کنند و ماوس‌هایی که با لیزر کار می‌کنند. اگر می‌خواهید با تفاوت ماوس های لیزری و اپتیکال آشنا شوید و بدانید کدامیک بهتر نیازهای شما را پاسخ می‌دهند، پیشنهاد می‌شود در ادامه این مقاله با پلازا همراه باشید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• تفاوت ماوس لیزری و اپتیکال
  • یک موس مکانیکی چگونه کار می‌کند؟
  • نحوه تصویربرداری
  • نور
  • سازگاری با سطح
  • سرعت
  • قیمت
• موس از نوع لیزری یا اپتیکال ؛ کدامیک بهتر است؟
• موس گیمینگ اپتیکال یا موس گیمینگ لیزری
  • DPI کم
  • نرخ نمونه برداری بالا
  • سطح مناسب و سازگار
• جمع بندی

تفاوت ماوس لیزری و اپتیکال

موس‌های اپتیکال همان طور که از نامشان مشخص است، با نور کار می‌کنند اما در حقیقت باید گفت که علاوه بر موس‌های اپتیکال، موس‌های مکانیکی و حتی لیزری نیز با نور کار می‌کنند. در واقع روش و مکانیسم استفاده از نور در ابن موس‌ها با هم متفاوت است.

یک موس مکانیکی چگونه کار می‌کند؟

پایه و اساس عملکرد یک موس مکانیکی، شناسایی حضور نور است. در یک موس مکانیکی دو غلطک کوچک وجود دارد که حرکات عمودی و افقی موس را ایجاد می‌کنند. هنگامیکه کاربر موس را به حرکت در می‌آورد، توپی پلاستیکی موجود در موس حرکت کرده و سبب می‌شود که این دو غلطک کوچک نیز به حرکت درآیند. در اطراف این دو غلطک حسگرهایی وجود دارد که باعث می‌شوند اطلاعات به صورت قابل فهم برای کامپیوتر ارسال شوند و کامپیوتر بر این اساس نشانه‌گر موس را روی صفحه نمایش به حرکت در می‌آورد.

اگر تمایل دارید که با تاریخچه موس‌های کامپیوتری بیشتر آشنا شوید، مطالعه مقاله «تاریخچه موس‌های کامپیوتری» به شما پیشنهاد می‌شود.

1- نحوه تصویربرداری

این حقیقت وجود دارد که در هر دو نوع از سنسور CMOS که در دوربین‌های دیجیتال و گوشی‌ها بکار می‌رود، استفاده می‌شود و این سنسور وظیفه شناسایی نور را برعهده دارد. هنگامی که کاربر موس خود را حرکت می‌دهد، سنسور CMOS سطحی که موس روی آن به حرکت درآمده را ثبت می‌کند و سپس با ردیابی حرکت روی سطح، می‌تواند مشخص کند که کاربر موس را در کدام جهت حرکت می‌دهد. این در حالی است که اکثر سطوحی که کاربر بر روی آنها از موس استفاده می‌کند، کاملا صاف نیستند و در این مواقع لزوم استفاده از یک موس پد احساس می‌شود. پیشنهاد می‌شود حتما سری به مقاله «چرا باید به خرید یک موس پد باکیفیت اهمیت بدهیم؟» زده و با دلایل موجه استفاده از موس پد بیشتر آشنا شوید.

شباهت‌هایی که این موس‌ها با هم دارند:

• هر دو تصاویر زیادی را در کسری از ثانیه ضبط می‌کنند. برای مثال حدود 1000 عکس در ثانیه.
• هر دو موس در یک زمان، یک تصویر را مورد بررسی قرار می‌دهند و بافت‌ها و خراش‌های سطح را شناسایی می‌کنند.
• هر دو موس تصاویر ثبت شده پشت سرهم را تجزیه و تحلیل کرده و مشخص می‌کنند که آیا این ویژگی‌ها تغییر مکان پیدا کرده‌اند یا خیر.

اگر ویژگی‌های سطح به سمت چپ حرکت کرده باشد، بدین معنا است که کاربر موس را به سمت راست حرکت داده است. در نتیجه موس به کامپیوتر سیگنال می‌فرستد که نشانه‌گر باید به سمت راست حرکت کند. ممکن است از خود بپرسید آیا موس کامپیوتر من می‌تواند در کسری از ثانیه اینهمه تصویر را ثبت و پردازش کند؟ باید گفت در عصر سریع الکتریسیته هیچ کاری غیرممکن نیست.

2- نور

اگر حقیقت را بخواهید هر دو مدل موس در واقع نمی‌توانند بافت‌های سطوح را تشخیص دهند، در واقع در این موس‌ها الگوهای نور تشخیص داده می‌شوند. در حقیقت وقتی کاربر موس خود را تکان می‌دهد:

• موس مقداری از سطح زیرین خود را روشن می‌کند.
• این نور از سطح بازتاب می‌شود.
• سنسور CMOS این بازتاب نور را ضبط می‌کند.

در واقع در این فرآیند موس هر واریانس نور منحصربفرد تصویر را تحلیل کرده و سپس حرکت آن را از یک تصویر به تصویر دیگر ردیابی می‌کند. در حقیقت موس حرکات الگوی نور را تصویر به تصویر ردیابی کرده و سپس به کامپیوتر می‌گوید که نشانگر را روی صفحه نمایش چند پیکسل جابه‌جا کند. در این فرآیند نیز تصاویر بسیاری در کسری از ثانیه ضبط می‌شوند.

تفاوت موس از نوع لیزری و اپتیکال

مهم‌ترین تفاوت در این موس‌ها در منبع نور آنها است. یک موس اپتیکال از چراغ LED مادون قرمز برای روشنایی سطح استفاده می‌کند در حالیکه موس های لیزری سطح را با پرتو لیزر روشن می‌کنند.

3- سازگاری با سطح

از آنجا که منبع روشنایی این موس‌ها با یکدیگر متفاوت است در نتیجه عملکرد این دو موس در سطوح مختلف نیز متفاوت خواهد بود.

ماوس اپتیکال

نور LED که در موس اپتیکال استفاده می‌شود خیلی قوی نیست در نتیجه نمی‌تواند از خیلی از سطوح نفوذ کند. بنابراین این نور تمایل دارد که بیشتر بازتاب شود. در کنار این موارد باید در نظر داشت نوری که نمی‌تواند از سطوح نفوذ کند، از سطح بازتاب شده و سپس توسط سنسور CMOS ضبط می‌شود.

ممکن است با خود بگویید که بازتاب مقدار زیادی از نور برای ما مطلوب خواهد بود. در جواب باید گفت که اگر از یک موس اپتیکال روی یک سطح خیلی صاف و براق مثل شیشه استفاده کنید، نور LED می‌تواند به مقدار زیادی بازتاب شود. در این حالت چنانچه این بازتاب خیلی درخشان باشد، الگوی نور به صورت کامل از بین می‌رود و در نتیجه سنسور CMOS قادر نخواهد بود که هیچگونه واریانسی را در الگوی نور تشخیص دهد. به همین دلیل است که موس اپتیکال نمی‌تواند روی سطوح خیلی صیقلی و بازتابنده به خوبی کار کند. در نتیجه بهتر است از موس‌های اپتیکال روی سطوح غیر صیقلی نظیر موس پد استفاده کرد.

ماوس های لیزری

نور لیزر از نور LED به مراتب قوی‌تر است. لیزر می‌تواند از سطوح بسیاری (حتی سطوح خیلی صاف و براق نظیر شیشه) نفوذ کند. در نتیجه از آنجا که اکثر پرتو نور لیزر از سطح نفوذ می‌کند، نور زیادی جهت بازتاب باقی نمی‌ماند. در این حالت دو مزیت و برتری نسبت به موس اپتیکال وجود دارد. یکی آنکه کاربر می‌تواند بدون هیچگونه مشکلی از این ماوس لیزری روی سطوح شیشه‌ای نیز استفاده کند. مزیت بعدی این نکته است که نور لیزر بازتاب دقیق‌تری برای سنسور CMOS ایجاد می‌کند.

پرتو لیزر به اندازه‌ای قوی است که می‌تواند از کنده‌کاری‌های روی سطح نیز بازتاب شود، این بازتاب واریانس‌های نور بیشتری داشته و موجب می‌شود که موس خیلی راحت‌تر حرکت روی سطح را ردیابی کند.

4- سرعت

خیلی از گیمرها از سرعت بالای موس خود شکایت دارند و این موس‌ها معمولا به دلیل سرعت بالای خود، گزینه مناسبی برای گیمرها نخواهند بود. پیشنهاد می‌شود حتما مقاله «آیا برای خرید موس گیمینگ باید به DPI توجه کنیم؟» را مطالعه کنید.

اما منظور از سرعت موس چیست؟ به طور کل وقتی کاربر موس خود را روی موس پد حرکت می‌دهد، نشانگر موس نیز روی صفحه نمایش مسافتی متناسب با میزان حرکت دست کاربر طی می‌کند. فرقی نمی‌کند که کاربر موس را با چه سرعتی حرکت دهد زیرا مکان‌نمای موس تنها متناسب با میزان حرکت موس روی موس پد، روی صفحه نمایش جابه‌جا می‌شود.

بحث سرعت زمانی پیش می‌آید که کاربر موس را خیلی سریع روی سطح حرکت می‌دهد و مکان‌نمای موس با سرعت ناخوشایند حرکت کرده و موقعیت متناسب و هماهنگ با موس گیمینگ کاربر را از دست می‌دهد که این امر برای گیمرها بسیار ناخوشایند است.

قابل ذکر است که این موس‌ها معمولا سرعت بیشتری دارند و جزئیات بیشتری را ثبت می‌کنند، بنابراین در مواقعی که کاربر موس خود را به سرعت حرکت می‌دهد، تمام واریانس‌های ریز ردیابی شده روی سطح، موجب می‌شوند که ردیابی با دقت انجام نشود.

اما آیا موس‌های اپتیکال نیز از سرعت بالا رنج می‌برند؟ برخلاف تصور عامه باید گفت بله. اگرچه موس‌های اپتیکال به اندازه نوع دیگر سریع نیستند اما همچنان در برخی از مدل‌های آنها شاهد بروز این مشکل هستیم.

5- قیمت

قیمت و هزینه می‌تواند یک فاکتور کلیدی برای انتخاب یک موس باشد. امروزه مدل‌های لیزری در مقایسه با موس‌های اپتیکال از قیمت بالاتری برخوردار هستند. اگرچه این اختلاف قیمت در برخی از مدل‌ها بسیار جزئی و ناچیز است.

موس از نوع لیزری یا اپتیکال ؛ کدامیک بهتر است؟

اینکه کدامیک از دو موس بهتر است کاملا به نوع کاربرد کاربر بستگی دارد. برای مثال اگر نگاهی به سری G لاجیتک داشته باشید متوجه خواهید شد که تمرکز اصلی این کمپانی روی ساخت موس‌های LED است که برای گیمرها مناسب است.

البته موس‌های لیزری نیز به صورت کامل از صحنه خارج نیستند و اگرچه کمپانی لاجیتک نتوانسته موس‌های خوبی از نوع لیزری برای گیمرها ارائه کند، اما در عوض رقیب قدرتمند او یعنی ریزر توانسته است موس‌های از نوع لیزری قدرتمندی را مختص گیمرهای حرفه‌ای طراحی و روانه بازار کند. در حقیقت کمپانی ریزر ترجیح می‌دهد بیشتر از تکنولوژی لیزر در موس های ریزر خود استفاده کند زیرا در بازی‌های سریع، حساسیت بالاتری دارند. اما در کل نمی‌توان به صورت انحصاری اعلام کنیم که برای گیم و بازی کدام تکنولوژی لیزر و اپتیکال مناسب‌تر خواهد بود.
اما می‌توان گفت که برای استفاده‌های عمومی‌تر، این موس‌ها قابلیت استفاده بهتری را روی سطوح مختلف دارند. در نتیجه از آنجا که می‌توان از این موس‌ها روی سطوح مختلف استفاده کرد، کارایی بیشتری داشته و تقریبا اکثر موس‌های پیشرفته و به‌روز از مکانیسم لیزر استفاده می‌کنند.

موس گیمینگ اپتیکال یا موس گیمینگ لیزری

بدون شک می‌توان گفت که بهترین موس گیمینگ، موسی است که مشکل سرعت بالا را نداشته باشد. اما هر دو ماوس مشکل سرعت بالا را دارند. در واقع بحث سریع بودن تنها متوجه موس‌های لیزری نمی‌شود و بیشتر به نوع سخت‌افزاری که برای ساخت موس بکار برده شده است، ربط دارد.

باید در نظر داشته باشید که در هنگام خرید یک موس گیمینگ به دو فاکتور DPI و نرخ نمونه برداری (Polling Rate) موس توجه کنید. در حقیقت برای آنکه یک موس گیمینگ خوب داشته باشید، فرمول زیر را به خاطر بسپارید:

DPI کم + نرخ نمونه‌برداری بالا + سطح مناسب و سازگار = داشتن یک موس گیمینگ با سرعت متناسب

1- DPI کم

اجازه دهید ابتدا به مفهوم DPI بپردازیم. DPI به معنای نقطه بر اینچ (Dot Per Inches) است. برای مثال اگر یک موس با DPI 1600 داشته باشیم و موس خود را به اندازه یک اینچ (2.54 سانتی‌متر) روی سطح حرکت دهیم، مکان‌نمای آن روی صفحه نمایش به اندازه 1600 پیکسل جابه‌جا خواهد شد. بنابراین هرچه DPI موس بالاتر باشد به این معنی است که موس، حساس‌تر است.

حال بهترین محدوده برای DPI موس در بازی و گیم بین 800 تا 1600 است، پس چنانچه DPI یک موس بیشتر از این محدوده باشد، مطمئنا حساسیت آن بالاتر رفته و کار با آن سخت‌تر می‌شود.

2- نرخ نمونه برداری بالا

نرخ نمونه‌برداری در واقع تعداد دفعاتی است که موس به کامپیوتر، موقعیت خود را گزارش می‌دهد. بهره‌مندی از نرخ نمونه برداری بالا بدین معنا است که احتمال بروز مشکل سرعت در موس کمتر می‌شود. پس هرقدر موس موقعیت خود را بیشتر به کامپیوتر گزارش دهد، کامپیوتر می‌تواند سریع‌تر موقعیت مکان‌نمای موس را تنظیم کند.

این در حالی است که بهترین محدوده برای نرخ نمونه برداری موس در بازی و گیم چیزی بین 500 تا 1000 هرتز است. این بدین معنا است که موس در هر ثانیه حدود 500 تا 1000 بار موقعیت خود را به کامپیوتر گزارش می‌دهد.

3- سطح مناسب و سازگار

به عنوان آخرین فاکتور باید سطحی که در زیر موس خود از آن استفاده می‌کنید را زیر نظر داشته باشید. به عنوان مثال اگر از یک موس اپتیکال استفاده می‌کنید بهتر است که در زیر آن یک موس پد پارچه‌ای بگذارید. اما اگر یک موس لیزری خریداری کرده‌اید می‌توانید یک موس پد پلاستیکی، سخت و یا یک موس پد پارچه‌ای بسیار نازک (با ضخامت حدودا 1.5 میلی‌متر) تهیه کنید. دقت کنید چنانچه موس پد گیمینگ نازک باشد، لازم نیست لیزر از لایه‌های زیادی نفوذ کند و در نتیجه بحث سرعت زیاد مطرح می‌شود.

جمع بندی

در این مقاله بررسی کردیم که اصلی‌ترین تفاوت موس اپتیکال و لیزری در منبع نور آنها است. درواقع در موس‌های اپتیکال از نور LED استفاده می‌شود در حالیکه در موس‌های از نوع لیزری، پرتو لیزر سطح زیرین را روشن می‌کند اما تفاوت در منبع نور نمی‌تواند دلیل برتری موس باشد و بیشتر سخت‌افزار موس است که برتری آن را تعیین می‌کند. علاوه براین باید در نظر داشت که برای داشتن یک موس گیمینگ خوب باید DPI موس کم و نرخ نمونه برداری آن بالا باشد.