تفاوت هارد HDD و SSD در چیست؟

در این مقاله قرار است با تفاوت هارد HDD و SSD آشنا شویم تا با اطلاع از فرق بین این دو نوع از هارد کامپیوتر و لپ‌تاپ، بتوانیم راهنمایی را ارائه دهیم که افراد بتوانند با دید بازتری در زمان خرید تصمیم‌گیری کنند.

امروزه در دنیای کامپیوتر رومیزی و یا لپ‌تاپ‌ها، رسانه ذخیره‌سازی که وظیفه در برداشتن اطلاعاتی همچون فایل‌های مختلف، تصاویر، ویدیوها، بازی‌ها و … را بر عهده دارد با نام دیسک سخت و یا هارد دیسک شناخته می‌شود. اینکه هارد دیسک‌ها از کجا آمده‌اند در مجال بحث ما نمی‌گنجد و در ادامه قصد داریم دو نوع هارد دیسک در داخل کامپیوتر یعنی هارد HDD و حافظه SSD را با هم مقایسه کنیم و از هرکدام تعریفی ارائه دهیم و بررسی می‌کنیم کدام نسبت به دیگری ارجحیت دارد.

اگر به‌عنوان یک کاربر کامپیوتر بخواهید کامپیوتر خود را آپدیت کنید و یا لپ تاپ و کامپیوتر جدیدی خریداری کنید، در مرحله جستجو برای سیستم جدید حتما سیستم‌های زیادی را با مشخصات متنوعی همچون برخورداری از هارد SSD و یا HDD مشاهده خواهید کرد. اما اینکه فرق بین هارد SSD و HDD چیست و کدام یک از این هاردها برای شما مناسب است، سوالی است که ادامه این مقاله پلازا به آن می‌پردازیم.

فهرست مطالب:

هارد دیسک چیست؟

هارد دیسک یک رسانه ذخیره سازی در کامپیوتر و لپ تاپ و سایر دستگاه‌های قابل حمل است. هارد دیسک انواعی مانند SSD و HDD دارد که هر کدام نوعی از رسانه ذخیره ‎سازی در سیستم‌های کامپیوتری یاد شده محسوب می‌شوند. اگر شما یک کامپیوتر رومیزی داشته باشید می‌توانید هر کدام را که بخواهید بر روی سیستم کامپیوتری خود نصب کنید. اما در غیر این صورت زمانی که قرار باشد یکی از بهترین‌ها را انتخاب کنید، باید مواردی را با توجه به نیازهای خود در نظر بگیرید. درواقع امروزه سیستم های کامپیوتری در بازار وجود دارند که دارای هارد SSD و یا HDD هستند. حالا اینکه کدام یک بهتر است، موضوعی است که در ادامه می‌توانید پاسخ آن را بیابید.

هارد دیسک درایو یا هارد HDD چیست؟

عبارت HDD مخفف عبارت «Hard Disk Drive» یا درواقع هارد دیسک درایو سخت است که به هارد دیسک سنتی اشاره دارد. درواقع اگر شما صاحب یک کامپیوتر رومیزی باشید، احتمال اینکه این کامپیوتر دارای هارد HDD باشد زیاد است. درواقع حافظه HDD محلی برای ذخیره سیستم عامل، فایل‌ها و پوشه‌های شما است. به طور کلی باید بگوییم که هارد دیسک از یک صفحه دایره‌ای شکل تشکیل شده است که با کمک یک هد خواندن و نوشتن، اطلاعات از روی آن خوانده می‌شود و یا بر روی آن نوشته خواهد شد.

حالا هرچه دیسک که محل ذخیره اطلاعات است سریع‌تر بچرخد، عملیاتی که به آن محول شده است سریع‌تر خواهد بود. درنتیجه می‌تواند بر روی سرعت پاسخگویی در انجام کارهای مختلف نیز تأثیرگذار باشد. درواقع نتیجه این عمل را می‌توانیم در کارهایی که سیستم عامل انجام می‌دهد و یا مدت زمانی که به نصب یک برنامه اختصاص می‌یابد مشاهده کنیم.

گفتنی است که هارد دیسک‌های قدیمی از پورت IDE برای اتصال به مادربورد کامپیوترهای شخصی استفاده می‌کنند. اما این در حالی است که اکثر هارد دیسک‌های مدرن دارای اتصال SATA هستند. آخرین نسخه SATA نیز اتصال SATA III است که می‌توان آن را در مادربوردهای مدرن مشاهده کرد که حداکثر سرعت ممکن خواندن و نوشتن اطلاعات را بر روی حافظه HDD به ارمغان می‌آورند.

حافظه SSD چیست؟

هارد اس اس دی تکنولوژی جدیدی در زمینه ذخیره سازی اطلاعات کامپیوتری است که می‌توان نمونه آن را در لپ تاپ های مدرن امروزی مشاهده کرد. درواقع اگر شما صاحب یک لپ تاپ یا کامپیوتر مدرن امروزی باشید، باید بگوییم که احتمالا این سیستم از یک هارد اس اس دی استفاده می‌کند. حافظه SSD مخفف عبارت (Solid State Drive) است. همان‌طور که از اسم این نوع حافظه مشخص است، هارد SSD هیچ بخش متحرکی ندارد و در عوض کار بخش متحرک را حافظه NAND انجام خواهد داد. با این حساب می‌تواند با سرعت بالاتری کارهایی مانند بوت شدن سیسم عامل را انجام دهد.

حالا هرچه ظرفیت NAND بیشتر باشد به این معنی است که حافظه SSD می‌تواند اطلاعات بیشتری را ذخیره کند. تکنولوژی‌های جدید بکار رفته در حافظه NAND اجازه می‌دهند تا حافظه های SSD بتوانند ظرفیت بالاتری به مانند هارد دیسک‌های سنتی نیز داشته باشند. در اینجا می‌توانید با یکی از تولیدکنندگان این نوع از حافظه‌ها و انواع دیگر سخت افزار مربوط به کامیپوتر یعنی برند مطرح ای دیتا بیشتر آشنا شوید. همچنین در ویدیوی پایین هم مراحل تولید هارد اس اس دی ای دیتا نشان داده شده است.

انواع حافظه اس اس دی

بسیاری از حافظه های SSD از درگاه SATA III نیز برای اتصال استفاده می‌کنند. این بدین معنی خواهد بود که به راحتی نیز می‌توانند جایگزین هارد دیسک‌های سنتی شوند. خوب است بدانید که حداکثر نرخ ذخیره‌سازی اطلاعات توسط درگاه SATA III معادل 600 مگابایت در ثانیه است. حالا باید این را هم در نظر بگیرید که خود حافظه یا هارد SSD سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات را با تکنولوژی که اشاره شد، سریع‌تر می‌کند.

گفتنی است که اتصال SATA III سرعت بالاتری را برای ذخیره اطلاعات به ارمغان می‌آورد اما این در حالی است که کارایی حافظه SSD با اتصال یاد شده می‌تواند کاهش یابد. برای جلوگیری از این وضعیت نیز ما امروزه شاهد اتصال PCIe در انواع حافظه اس اس دی هستیم. درواقع این نوع از درایوها با اتصال PCIe می‌توانند سرعت بالاتری داشته باشند. اتصال PCIe براساس مسیرهایی که Lane نام دارند، کار می‌کند. خوب است بدانید از این اتصالات برای اتصال کارت گرافیک و کارت شبکه و … نیز در کامپیوترهای امروزی استفاده می‌شود.

همچنین یکی دیگر از اتصالات متداول انواع حافظه اس اس دی، هارد SSD اتصال M.2 است. اگر لپ تاپ شما از حافظه SSD استفاده می‌کند به احتمال زیاد از اتصال M.2 برخوردار است. همچنین این در حالی است که اکثر کامپیوترهای رومیزی دارای مادربوردهایی با درگاه M.2 هستند. گفتنی است که این نوع از انواع حافظه اس اس دی از دیگر حافظه‌های SSD با درگاه PCIe کوچکتر هستند. این بدین معنی خواهد بود که شما می‌توانید آنها را به راحتی بدون اینکه به دیگر اجزا کاری داشته باشید، نصب کنید. همچنین خوب است در مورد هارد SSD این نکته را هم بدانید که NVMe جدیدترین فناوری موجود در زمینه حافظه SSD است که سرعت بی‌نظیری را در خواندن ونوشتن داده‌ها ارائه می‌دهد.

جدول مقایسه تفاوت حافظه SSD و حافظه HDD

حالا پیش از آنکه عمیق‌تر به بررسی تفاوت‌های درایوهای یاد شده بپردازیم می‌توانیم تفاوت‌های کلی دو درایو یاد شده را در جدول زیر که ویژگی‌های اصلی هر کدام از حافظه‌های SSD و HDD بیان شده، مشاهده کنیم.

ویژگی‌ها	حافظه SSD	حافظه HDD
انرژی مصرفی / طول عمر باتری	انرژی کمی مصرف می‌کند، به طور میانگین میزان مصرف انرژی آن ۲ تا ۳ وات به ازای کار بیش از ۳۰ دقیقه است.	مصرف انرژی در این حافظه بیشتر است. به طور میانگین میزان مصرف انرژی آن ۶ تا ۷ وات است و باتری بیشتری مصرف خواهد کرد.
قیمت	گران است. به ازای هر گیگابایت کاربر باید 0.20$ بپردازد. نسخه پایه آن نیز یک ترابایتی است.	ارزان‌تر است. به ازای هر گیگابایت کاربر باید 0.030$ بپردازد. به طوری که خرید نسخه 4 ترابایتی آن نیز بسیار ارزان خواهد بود.
ظرفیت	این حافظه‌ها در مدل‌هایی با ظرفیت ۸ ترابایت نیز تولید می‌شوند اما اکثر آن‌ها بین ۵۰۰ گیگابایت تا ۱ ترابایت ظرفیت دارند.	به طور کلی بیش از ۵۰۰ گیگابایت ظرفیت آن آغاز می‌شود و حداکثر تا ظرفیت ۲۲ ترابایت تولید می‌شود.
زمان لود سیستم عامل	به طور میانگین حدود ۱۰ تا ۱۳ ثانیه	به طور میانگین حدود ۳۰ تا ۴۰ ثانیه
نویز و سروصدا	بخش حرکتی وجود ندارد و درنتیجه سروصدایی نیز از آن تولید نخواهد شد.	صدای چرخش دیسک به واسطه باز شدن یک فایل و یا نوشتن در آن ممکن است شنیده شود.
لرزش	لرزشی تولید نمی‌شود، چون بخش حرکتی وجود ندارد.	بخش حرکتی و چرخش دیسک گاهی اوقات می‌تواند منجر به لرزش‌هایی هرچند حفیف شود.
تولید گرما	مصرف انرژی کمتری و عدم وجود بخش حرکتی باعث تولید انرژی کمتری خواهد شد.	گرمای تولید شده حافظه HDD به دلیل مصرف انرژی بیشتر، از حافظه SSD بیشتر است.
نرخ خراب شدن	خراب شدن پس از ۲ میلیون ساعت کار	خراب شدن پس از ۱.۵ میلیون ساعت کار
نرخ خواندن / نوشتن اطلاعات	حداکثر ۷۰۰۰ مگابایت بر ثانیه در مدل‌های PCIe نسل ۴	حداکثر ۲۵۰ مگابایت بر ثانیه
تأثیرات مغناطیسی	یک حافظه SSD در برابر هر نوع اثرات مغناطیسی ایمن است.	اثرات مغناطیسی ممکن است باعث پاک شدن داده‌ها از آن شوند.

تفاوت حافظه HDD و SSD در چیست؟

خوب است بدانید که انواع هارد دیسک درایو یعنی درایو HDD و SSD را می‌توان از جنبه‌های مختلف همچون، قیمت، ظرفیت و اندازه مورد بررسی قرار داد. درواقع اولین و مهم‌ترین موردی که در زمینه خرید یک کامپیوتر یا درایو ذخیره‌سازی ممکن است به آن توجه شود قیمت است که ما در ادامه علاوه بر تفاوت قیمت حافظه HDD و SSD، تقاوت این دو حافظه را از دیگر جنبه‌ها مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تفاوت حافظه HDD و SSD: قیمت

خب همان‌طور که ممکن است تاکنون متوجه شده باشید، قیمت حافظه های SSD از قیمت هارد درایو های سنتی گران‌تر است. این در حالی است که SSD نیز انواع مختلفی دارد که مدل‌های جدیدتر گران‌تر از سایر حافظه های SSD خواهند بود. درواقع خوب است بدانید هارد SSD با درگاه SATA III ارزان‌تر از انواع SSD هستند که از درگاه‌های جدیدتر یعنی M.2 یا PCIe پشتیبانی می‌کنند. این در حالی است که هارد SSD با درگاه SATA III از هارد دیسک‌های سنتی یعنی حافظه HDD زیاد گران‌تر نیستند و تنها مدل‌های جدید که از فناوری‌های به روزتری استفاده می‌کنند، گران‌تر هستند.

با این حال اگر می‌خواهید با پرداخت هزینه‌ای قابل قبول از ظرفیت بالای یک رسانه ذخیره‌سازی برخوردار باشید، خرید یک حافظه HDD به شما توصیه می‌شود. چراکه در حال حاضر این نوع از حافظه‌ها در عین حال که ظرفیت خوبی دارند، قیمت مناسب‌تر و مقرون‌به صرفه‌تر نیز دارند.

تفاوت هارد HDD و SSD: ظرفیت

امروزه حافظه‌های HDD که برای کامپیوترهای تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند معمولاً ظرفیتی معادل ۴۰ گیگابایت تا ۱۲ ترابایت دارند. در حالی که گاهی شاهد ظرفیت‌های بیشتری نیز در سیستم‌های کامپیوتری ویژه هستیم. این روزها داشتن یک هارد درایو ۲ گیگابایتی قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای برای کاربران عادی دارد که البته فضای زیادی را نیز برای ذخیره داده‌ها در اختیاران کاربران قرار خواهد داد. همچنین خوب است بدانید هارد درایوهای ۱۰ تا ۲۲ ترابایتی امروزه در سرورهای شبکه و دستگاه‌های قدرتمندی که برای ذخیره سازی نسخه‌های پشتیبان مانند NAS در نظر گرفته شده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به طور کلی توصیه می‌شود که از چند هارد کوچک‌تر برای ذخیره داده‌ها استفاده شود تا اینکه بخواهید از یک هارد با ظرفیت بالا استفاده کنید. دلیلش هم این است که اگر درایو به هر دلیلی خراب شود، شما ضرر بیشتری می‌کنید و داده‌ها و اطلاعات بیشتری را از دست خواهید داد. به همین دلیل اگر داده‌های خود را در درایوهای مختلف داشته باشید با خراب شدن یک هارد درایو اطلاعات کمتری را از دست خواهید داد.

بنابراین، هارد HDD برای ذخیره و نگهداری داده‌ها و فایل‌های پرحجم مانند فیلم، عکس و بازی ها می‌توانند انتخاب مناسبی باشند. این در حالی است که در گذشته حافظه SSD از طرفیت چندان بالایی برخوردار نبوده است. اما به لطف پیشرفت تکنولوژی در حافظه‌های SSD شاهد ظرفیت بالای آنها تا چندین ترابایت هستیم. بنابراین مشخص است که چنین حافظه‌های سریعی با این ظرفیت از قیمت بالاتری برخوردار باشند.

با این حال، استفاده همزمان از هارد ssd و hdd در لپ تاپ یا کامپیوتر ایده خوبی است؛ می‌توان از یک حافظه SSD کم ظرفیت ۵۰۰ گیگابایتی یا ۱ ترابایتی برای نصب سیستم‌عامل و برنامه‌ها استفاده کرد و برای ذخیره حجم زیاد داده‌ها از حافظه‌های HDD کمک گرفت.

تفاوت هارد HDD و SSD: سرعت

در تفاوت هارد اکسترنال SSD و HDD و یا نمونه‌های اینترنال، سرعت موردی است که بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. در واقع می‌توان فرق اصلی بین هارد SSD و HDD را در این مورد مشاهده کرد؛ همان‌طور که پیش از این نیز اشاره کرده بودیم، حافظه SSD از سرعت بالایی در ذخیره‌سازی و لود اطلاعات برخوردار است. یک سیستم مجهز به هارد SSD به طور معمول در کمتر از ۱ دقیقه بوت می‌شود در حالی که سیستم با هارد HDD مدت زمان طولانی‌تری برای بوت نیاز دارد؛ علاوه‌بر این، سیستم‌هایی که از هارد SSD برخوردار هستند، برنامه‌ها را نیز به شکل روان‌تر و سریع‌تری اجرا کرده و فایل‌ها را هم با سرعت بیشتری انتقال می‌دهند.

برای مثال، یک هارد HDD به طور معمول حداکثر سرعت خوانش و نوشتن ۲۵۰ مگابایت بر ثانیه دارد در حالی که یک SSD معمولی ۲ برابر آن سرعت خواهد داشت. اگر به سراغ حافظه‌های SSD گران‌تر و جدیدتر بروید، سرعت از این هم بیشتر خواهد شد. یک هارد نسل چهار با رابط PCIe، می‌تواند سرعتی بالغ بر ۴۰۰۰ مگابایت بر ثانیه داشته باشد در حالی که هاردهای نسل پنجم از از این نیز سریع‌تر عمل می‌کنند.

تفاوت SSD و HDD در بازی

عملکرد این هاردها در گیمینگ نیز با یکدیگر تفاوت قابل توجهی دارد. در هنگام اجرای بازی‌های ویدیویی، سیستم به صورت لحظه‌ای در حال انجام هزاران عملیات خواندن و نوشتن مختلف است و در صورتی که هارد شما سرعت کافی نداشته باشد، ممکن است به صورت اتفاقی بازی دچار لگ شود؛ این اتفاق بیشتر از همه در هنگام استفاده از هاردهای HDD روی می‌دهد. از سمت دیگر، هاردهای SSD به لطف بهره‌مندی از پهنای باند بیشتر و سرعت بالاتر، این مشکل را حل کرده و داده‌ها را با سرعت بسیار بالاتری انتقال می‌دهند.

همچنین، حتما تا به حال پیش آمده که در هنگام بازی کردن، برخی بافت‌ها به صورت ناگهانی با کیفیت بالاتر بارگذاری شوند؛ این مشکل نیز مربوط به هارد است؛ یک هارد HDD مدت زمان بیشتری برای بارگذاری بافت‌هایی با رزولوشن و جزئیات بالا زمان نیاز دارد، در حالی که یک SSD می‌تواند به صورت لحظه‌ای این داده‌ها را لود کند. دیگر مزایای استفاده از هارد SSD نسبت به HDD در گیمینگ، شامل سریع‌تر لود شدن بازی و همچنین بهبود فریم‌ریت می‌شود.

فرق بین هارد SSD و HDD از نطر دوام و ماندگاری

از آنجایی که حافظه اس اس دی دارای هیچ قسمت متحرکی نیست، از استحکام بیشتری نیز برخوردار خواهد بود و این موضوع باعث خواهد شد تا این نوع حافظه برای دستگاه‌های قابل حمل همچون لپ‌تاپ انتخاب مناسب‌تری باشد. این در حالی است که هاردهای HDD، همانطور که گفته شد، دارای هدهایی هستند که در ارتفاع چند نانومتری از دیسک قرار گرفته‌اند و در صورت وارد آمدن ضربه شدید، می‌توانند دچار آسیب شوند. همچنین، این هاردها مانند هر قطعه مکانیکی دیگری، طول عمر دارند و پس از گذشت مدت زمان مشخصی و در صورت استفاده نادرست، از کار خواهند افتاد.

البته که هاردهای SSD نیز دارای چرخه عمر هستند و با گذشت زمان، عملکرد آن‌ها افت پیدا می‌کند. اما هاردهای SSD که از فناوری TRIM بهره می‌برند، این مشکل را تاحدودی حل کرده و با بهینه‌سازی چرخه‌های نوشتن و خواندن، طول عمر را افزایش می‌دهند.

تفاوت هارد HDD و SSD از نظر فرم فاکتور و ابعاد

هاردهای HDD دارای یک دیسک چرخان هستند و از همین رو، ابعاد آن‌ها از حد مشخصی نمی‌تواند کوچک‌تر شود. این هاردها در حال حاضر در سایزهای ۲.۵ و ۳.۵ اینچی تولید می‌شوند که مدل‌های ۲.۵ اینچی برای لپ‌تاپ‌های قدیمی و کامپیوترهای رومیزی مناسب است. مدل‌های ۳.۵ اینچی نیز تنها در کامپیوترهای رومیزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از سمت دیگر، هاردهای SSD با توجه به عدم برخورداری از دیسک، ابعاد کوچک‌تری دارند و در حقیقت اندازه آن‌ها با پیشرفت فناوری، روز به روز کوچک‌تر می‌شود. این نوع هاردها در انواع 2.5 اینچی برای لپ‌تاپ‌ها تولید می‌شوند اما این نوع هاردها دیگر کمتر مورد استفاده قرار گرفته و جای خود را به مدل‌های M.2 SSD داده‌اند که ابعاد آن‌ها مشابه یک شاخه رم است. همچنین، در لپ‌تاپ‌های ظریف و سبک، مانند مک‌بوک‌های اپل، تولیدکنندگان از حافظه‌های SSD NAND استفاده می‌کنند که اندازه به مراتب کوچک‌تری داشته و به مادربورد لحیم می‌شوند؛ از این رو، قابل ارتقا یا تعویض نیستند.

فرق بین هارد SSD و HDD از نظر صدا و مصرف انرژی

حتی بهترین مدل هاردهای HDD نیز در هنگام چرخش دارای سر و صدا هستند و هرچقدر سرعت چرخش دیسک آن‌ها بالاتر باشد، صدای بیشتری نیز تولید خواهند کرد. این در حالی است که یک حافظه SSD هیچ نویزی تولید نمی‌کند؛ افزون بر این، هاردهای SSD به دلیل اینکه فاقد یک دیسک قابل چرخش هستند، انرژی کمتری مصرف کرده و مصرف باتری بهینه‌تری دارند. به همین دلیل است که در سرورها برای کاهش هزینه‌های مصرف برق، از این نوع هاردها استفاده می‌شود.

هارد HDD برای چه کاربرانی مناسب است؟

• کامپیوترهای دسکتاپ که دارای چندین درایو حافظه هستند.
• کاربرانی که فیلم و عکس زیادی در سیستم خود داشته و احتیاج به فضای ذخیره سازی زیادی دارند. برای این کاربران، خرید یک هارد HDD با ظرفیت بالا، هزینه کمتری از خرید هاردهای SSD خواهد داشت.
• کاربرانی که از فایل‌ها و داده‌های زیادی بکاپ تهیه می‌کنند و نیاز به فضای ذخیره سازی زیادی دارند؛ خرید یک هارد اکسترنال HDD برای این نوع کاربران، به مراتب به صرفه تر خواهد بود.

هارد SSD برای چه کاربرانی مناسب است؟

• برای استفاده روزمره و معمولی.
• برای گیمرهایی که به سرعت اجرای بازی و عملکرد روان آن اهمیت زیادی می‌دهند.
• برای کاربران لپ‌تاپ که مصرف باتری و سرعت عملکرد دستگاه برایشان مهم است.
• تمامی کاربرانی که سرعت بالا برایشان در اولویت قرار دارد.

سخن پایانی

می‌توانیم نتیجه بگیریم که تفاوت هارد HDD و SSD در سرعت، کارایی و همین‌طور ظرفیت بیشتر هاردهای SSD است؛ اما این هاردها در مقابل قیمت گران‌تری نیز دارند. در حالی که حافظه HDD انواع مقرون‌به‌صرفه‌تری مخصوصا در ظرفیت‌های بالاتر را به مشتریان پیشنهاد می‌دهد. همان‌طور که پیش از این نیز اشاره کردیم، برای برخورداری از سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات بالاتر و همین‌طور ظرفیت بالا، توصیه می‌شود از حافظه SSD برای نصب سیستم عامل و برنامه ها استفاده شود و از حافظه HDD برای ذخیره رسانه‌هایی مانند عکس و فیلم و بازی استفاده کرد. از دید شما مهمترین فرق بین هارد ssd و hdd چیست؟ دیدگاه‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید.