تفاوت فرکانس وای فای 5g با 2.4g چیست؟ کدام بهتر است؟

حالا که بحث اینترنت و وای فای 5g و خریدن یک مودم خوب داغه، باید ببینیم اصلا این 5G یا همان 5 گیگا هرتز چیست و چه تفاوتی با 2.4 گیگاهرتز دارد؟

حتما اعداد 2.4 یا 5 گیگاهرتز رو، روی بسته بندی‌های مودم‌ها و روترها و اکسس پوینت‌های وای فای دیدین. بعضی از عزیزان که همه چی رو خیلی دو دو تا چهارتا، بررسی می‌کنن، چون 5 از 2.4 بزرگتره، معتقدن وای فای 5g بهتره و سراغ اون میرن. بعد که هزینه کردن و دستگاه رو متصل کردن، ناگهان متوجه میشن که با مودم باستانی خودشون، توی زیرزمین هم سیگنال داشتن و این مودم جدیدی که تهیه کردن، نهایتا تا نرسیده به ورودی حموم، سیگنال دهی می‌کند.

و همین موضوع موجبات تکدر خاطر این عزیزان رو فراهم آورده و شروع می‌کنن به مبارزات کامنتی در فروشگاه‌های اینترنتی که مودم‌های جدید همه آشغال هستن و این توطئه ی کثیف شرکت‌های خارجی هست که کالای ضعیف به ما بفروشن و هموطن بیا تحریم کن. اما واقعا تفاوت وای فای 5 گیگاهرتزی با 2.4 گیگاهرتزی چیه و چطوری می‌تونیم از اونها بهتر استفاده کنیم؟

گیگا هرتز چیست؟

قبل از اینکه به سراغ تفاوت‌های بین وای فای 5g با 2.4 گیگاهرتزی بریم، ببینیم اصلا این گیگاهرتزی که همه جا می‌شنویم چیه؟ هرتز که درواقع برگرفته از نام فیزیکدان آلمانی هانریش رودولف هرتز هست تعداد تکرار هرچیزی در یک ثانیه رو به ما می‌گه. حالا گیگاهرتز چی هست؟ 1 میلیون هرتز می‌شه یک گیگاهرتز که با GHz نشون داده می‌شه. پس ازین به بعد هرکس پرسید ghz چیست؟ شما با افتخار سرتو بگیر بالا بگو گیگاهرتز. ولی اگر پرسید خوب یعنی چی؟ یا فرار کن یا بیا ادامه مطلبو بخون تا بفهمیم چی هست این وای فای 5G .

در مورد اینکه وای فای 5G چی هست؟ 5 گیگاهرتز در واقع یعنی سرعت انتقال داده 5 گیگاهرتزه. و وای فای 2.4 گیگاهرتزی یعنی سرعت اینترنت 2.4 گیگاهرتز هست. خوب تا اینجا دیدیم که سرعت وای فای 5 گیگاهرتز بیشتر از 2.4 GHZ هست. اما خوب چی باعث میشه که گاهی وای فای 2.4 بهتر کار می‌کنه؟ حضورم به خدمتتون که هرچقدر سرعت بالاتر بره دامنه پوشش دهی کمتر می‌شه و هرچقدر سرعت کمتر، پس دامنه پوشش دهی بیشتر. یکجورایی رابطه عکس دارن. چراشو هم می‌تونید به فیزیک دبیرستان سر بزنید.

باند یا کانال مودم چیست؟

باند مودم یا کانال مودم در واقع پهنای طیفی هست. که در آن فرستنده یا گیرنده سیگنال خودشو تو اون مشخص می‌کنه. از اون طرف 802.11 یک استاندارد جهانی هست که فرکانس باندها را به چند کانال تقسیم می‌کنه. مثلا باند 2.4 گیگاهرتز رو به 14 تا کانال تقسیم می‌کنه. وای فای میتونه از هر کدوم از این کانالا استفاده کنه. ولی چیزی که باید در نظر بگیرید اینه که مودم واقعا نمی‌تونه از همه این 11 تا کانال استفاده کنه. چرا؟ چونکه کانالا با هم تداخل دارند. پس مودم فقط از یک سری چنل‌های مشخص می‌تونه استفاده کنه.

البته هر کشوریم بنا به سیاست‌های خودش دسترسی به این کانالا رو آزاد میزاره. یا hdk;i محدود میکنه به یه تعداد کانال. مثلا ژاپن میتونه از هر 14 تا کانالش استفاده کنه.

حالا که مفهوم باند یا کانال مودم رو متوجه شدید. اینو هم بدونید که دسترسی مودم وای فای 5G با وای فای 2.4 گیگاهرتزی فرق داره. که این  تفاوت باند 2.4 با 5 رو در ادامه توضیح میدیم و مزیت‌ها و معایبشونم میگیم. وای فای 2.4 GHz کلا 11 تا کانال داره که همانطور که گفتین هم فقط از تعدادی از این کانال‌های میتونه استفاده کنه. اما باند فرکانسی 5 گیگاهرتز تعداد کانال‌های قابل استفاده بیشتری را در اختیار مودم قرار میده.

باند فرکانسی 5GHz با اینکه سرعت خفنی داره ولی نمیتونه از در و دیوار و سقف‌ها عبور کنه و به همسایه برسه! یعنی محدوده کوچیکتری رو پوشش میده. یعنی یک جورایی کیفیت رو فدای کمیت نمیکنه.

وای فای 5G بهتر است یا وای فای 2.4G؟

اولین نکته‌ای که قبلا در موضوعات دیگه هم در موردش صحبت کردم اینه که عدد بزرگتر لزوما به معنی بهتر بودن نیست و یا حداقل به معنی بهتر بودن در تمامی زمینه‌ها نیست. فرکانس 5GHz مزیت‌هایی داره و در کنارش محدودیت‌هایی هم داره. در نتیجه روش درست استفاده ازش، اینه که تا جای ممکن از مزیت‌هاش استفاده کنیم و مشکلات مربوط به محدودیت‌هاش رو هم کاهش بدیم. فرکانس 2.4GHz خیلی شایع هست. حالا نمی‌دونم اصلا به این موضوع میشه گفت “شایع” یا نه :) ولی بهرحال خیلی زیاد و در وسایل مختلف ازش استفاده میشه. از تلفن‌های بی سیم خونگی، تا مایکروفر و… و از همه مهمتر، مودم های در و همسایه که معمولا 2.4GHz هستند.

همین شلوغی فرکانسی، باعث میشه که وای فای شما نتونه به خوبی عمل کنه و حتی اگه بخواین کانال وای فای تون رو تغییر بدین هم، کانال خالی و خلوتی پیدا نکنین. 5GHz این مشکل رو نداره. یعنی نه با وسایل خونگی تداخل پیدا می‌کنه و نه با همسایگان محترم. پس تا اینجای کار، در صورتیکه توی محیطی هستین که مورد هجوم وای فای‌ها قرار گرفتین، فرکانس 5GHz ممکنه مشکل رو برطرف کنه.

سرعت وای فای 5G

موضوع بعدی سرعت ارتباط هست. 5GHz در این مورد هم برنده هست. البته برای دسترسی به حداکثر سرعت، لازمه که تمامی قطعات یه مسیر کاری، از سرعت بالا پشتیبانی کنن تا شما به اون سرعت دسترسی داشته باشین. در مورد وای فای هم قضیه همینه. سریعترین استاندارد رایج در وای فای 802.11ac هست. پس برای دسترسی به بالاترین سرعت، لازمه که مودم 5GHz باشه و از استاندارد 802.11ac پشتیبانی کند.

اگر از تقویت کننده و… هم بین راه استفاده می‌کنین، اون هم این استاندارد رو داشته باشه و در نهایت، گوشی یا لپ تاپ و… هم به عنوان دستگاه نهایی، همینطوری باشه. اگه یکی از دستگاه‌های شما توی مسیر انتقال اطلاعات، سرعت پایین تری داشته باشه، بقیه دستگاه‌ها مجبورن با سرعت پایین تر کار کنن. قطعات کامپیوتری برخلاف انسان‌ها، خیلی مراعات حال همو می‌کنن. پس اگه مودم 5GHz با استاندارد 802.11ac تهیه کرده باشین و گوشی‌تون هم از 5GHz و 802.11ac پشتیبانی کنه، از لحاظ تئوری شما باید سرعت انتقال اطلاعات بالایی داشته باشین و در این حالت، 5GHz بر 2.4Ghz پیروز است.

مودم وای فای 5g

فراموش نکنیم که همه ی گوشی‌ها و لپ تاپ‌ها و تبلت‌ها و… از باند 5 گیگاهرتز پشتیبانی نمی‌کنن و قبل از تهیه کردن مودم جدید، سازگاری وسایل خودتون و بچه‌های همسایه با باند 5 گیگاهرتز رو بررسی کنین.

البته لازم به ذکر نیست که سرعت وای فای شما لزوما ارتباطی به سرعت اینترنت شما نداره. چون مورد مشاهده شده، آخرین تجهیزات روز جهان رو خریده و نصب کرده که سرعت اینترنتش بالا بره، بعد سرویس اینترنتی که ازش استفاده میکرده 1 مگابیت اقتصادی بوده است.

در این حالت، مثلا تماشا کردن ویدئو از لپ تاپ روی موبایل با سرعت بالا انجام میشه، چون سرعت وای فای بالاست، ولی اینترنت همچنان همانی که بود، خواهد بود، چون مودم هرچقدرم خفن باشه، نمی‌تونه تماس بگیره با سرویس دهنده‌ی اینترنت و بگه: جان من، یه خرده اون شیر اینترنت رو باز کن، من آبروم رفت.

تفاوت باند 2.4 با 5

مساله بعدی که توی تفاوت فرکانس 2.4 و 5 وجود داره، برد وای فای هست. متاسفانه وای فای 5GHz علی رغم تمامی محاسن و سجایای تکنولوژیک، در این مورد چندان درخشان عمل نمی کنه که خب این چیزی از ارزش‌های بچه های ما کم نمی‌کنه. البته کارشناسان مشغول بهینه سازی این موضوع هستن که دیگه همه چی تمومش بکنن. ولی فعلا و بر اساس چیزهایی که تو بازار ایران در رده‌ی خونگی گیر میاد، فرکانس 5GHz از لحاظ برد مفید و قدرت عبور از در و دیوار و سقف و کف و… به نسبت 2.4GHz ضعیف تر هست.

البته موضوع بالا نسبت به سایر مسایل گفته شده است. چون به طور کلی نمیشه گفت که شما هر دستگاه 2.4GHz ای رو بیاری، بردش از هر دستگاه 5GHz ای بیشتره، چون مثلا ممکنه اون دستگاه 2.4GHz خسته و بازنشسته باشه. یا آنتن ضعیف‌تری داشته باشه و خیلی مسائل دیگه. ولی به طور کلی، اینطوری هست.

انتخاب بین 5 گیگاهرتز و 2.4 گیگارهرتز

خب حالا که معلوم شد تفاوت 2.4 و 5 گیگاهرتز چی هست، بهتره بریم سراغ اینکه چطوری نهایت سواستفاده رو از تکنولوژی بکنیم :) خوشبختانه، در حال حاضر بیشترین مودم 5GHz ای که توی بازار موجود هستن از باند 2.4GHz هم پشتیبانی می‌کنن. اما یه موضوعی هست که باید بهش توجه کرد. بعضی از این دستگاه‌ها فقط می‌تونن توی یکی از این باندها کار کنن. یعنی شما باید انتخاب کنین که باند 2.4 رو می‌خواین یا باند 5 رو.

بعضی دیگه از دستگاه‌ها هستن که می‌تونن همزمان توی هر دو باند کار کنن (dual-band). یعنی قابلیت پشتیبانی از دو نوع وای فای 5 و 2.4 گیگاهرتز رو داره. بعضی دستگاه های دیگه هم هستن که نه تنها همزمان روی باندهای 2.4 و 5 کار می کنن، یه باند 5 اضافه هم دارن(tri-band). این دستگاه ها به درد کسانی می خورن که پهنای باند زیادی لازم دارن، مثلا هفت نفر توی خونه هستن و همه شون می خوان به طور همزمان روی گوشی یا تبلت خودشون، فیلم ها و سریال های فرهنگی و مجازی رو که به طور قانونی خریداری کردن و روی کامپیوتر ذخیره کردن، تماشا کنن :)

اگه مودم یا روتر شما 2.4 هست که خب هیچی، همینی که هست دیگه، من چیکارش کنم؟ :) اگه مودم دو بانده‌ای دارین که نمی‌تونه همزمان توی هر دو باندش کار کنه، باید یه تصمیم سخت بگیرین. کدوم بیشتر به درد شما می‌خوره؟ سرعت بیشتر لازم دارین یا برد بیشتر؟ محیط اطراف‌تون پر از سیگنال وای فای هست و می‌خواین تداخل رو کم کنین؟ به طور کلی باند 5 امکان تداخل کمتری داره و سرعتش بیشتره، ولی باند 2.4 برد بیشتری داره و از در و دیوار راحت تر عبور می‌کنه. پس باید انتخاب کنین که کدوم‌شون بیشتر توی محیط شما جواب میده.

تغییر فرکانس مودم از 2.4 به 5

اگه مودم یا روتری دارین که توی هردو باند به طور همزمان فعالیت می‌کنه، معمولا می‌تونین از مزایای هردوی این باندها استفاده کنین. یعنی چکار کنیم؟ یعنی بیایین بسته به نیازتون فرکانس وای فای مودم رو تغییر بدین. مثلا دستگاه‌هایی که احتیاج به سرعت بیشتری دارن رو به باند 5 متصل کنین و دستگاه‌های قدیمی تر یا اونایی که دورتر هستن رو به باند 2.4 وصل کنین. اگه توی فواصل نزدیک دچار قطعی می‌شین، ممکنه دلیلش تداخل فرکانسی باند 2.4  باشه، در نتیجه امتحان کردن باند 5 ضرری نداره. اگه تقویت کننده‌ی بی سیمی دارین که قدیمی هست، می تونین از باند 2.4 برای اون استفاده کنین و برد رو بازم افزایش بدین.

به طور کلی دو راه وجود داره که میتونید تغییر قدرت سیگنال به 5 گیگاهرتز را انجام بدین:

روش اول

1. روش اول راه اندازی وای فای 5g اینه که وارد تنظیمات کاربری مودم بشید. بسته به روتری که استفاده می‌کنید دو بخش برای فرکانس‌های 2.4GHz و 5GHz وجود دارد. به عنوان مثال در مودم‌های TP-Link که بیشترین مودم وایرلس مورد استفاده است، روی wireless کلیک کنید.
2. در منوی باز شده در بخش wireless settings، جمله 2.4Ghz wireless Network رو می‌بینید.
3. تیک جلوی آن را غیر فعال کنید.

بدین ترتیب و با غیرفعال کردن سیگنال 2.4 گیگاهرتز، مودم تنها فرکانس‌های وای فای 5 گیگاهرتزی را ارسال می‌کند.

اما اگر مودمی دارین که فقط و فقط از فرکانس‌های 2.4 گیگاهرتزی استفاده می‌کنه اونوقت باید از روش دوم استفاده کنید.

روش دوم

روش دوم برای اینکه بتونید تغییر فرکانس مودم تی پی لینک از 2.4 به 5 داشته باشید، این هست که بیایید از یک شبکه دومی استفاده کنید. مراحل زیر را انجام بدین:

1. از طریق مرورگر وارد تنظیمات کاربری روتر بشین. بسته به روتری که دارید، دو بخش برای فرکانس‌های 2.4 و 5 G وجود داره.
2. در منوی سمت چپ روی کلمه wireless کلیک کنید.
3. در منوی سمت راست دو کانال 2.4 و 5 گیگاهرتز را می بینید.
4. در قسمت (Wireless Network Name (SSID مربوط به فرکانس 2.4 گیگاهرتز اسم شبکه 1 را بگذارید و در بخش 5 گیگاهرتز اسم شبکه 2 را بنویسید.

بدین ترتیب دو شبکه مجزا دارید که هر موقع خواستین می‌تونید به شبکه‌ای که می‌خوایین تغییرش بدین.

خلاصه حالا با دونستن ویژگی‌های مثبت هرکدوم از باندهای وای فای 5g و 2.4g و داشتن یه دستگاه دوبانده و استفاده ترکیبی از اونا، می‌شه زندگی بی سیم رو اندکی شیرین تر کرد.