طراحیهای شرکت اپل همیشه زبانزد بودهاند، این را می توان تقریبا در مورد همه محصولات اپل گفت. طراحی گردونه کنترل آیپاد موسوم به گردونه کلیک شاید یکی از جالبترین طراحیهای این شرکت باشد.
در عصر دیجیتال امروزه گاهی میتوان حس کرد که سختافزار نسبت به نرمافزاری که دستگاههای ما را راه میاندازد نقش حاشیهای دارد. نشریه Button of the Month ماهنامهای است که به بررسی دکمهها و سوییچهایی میپردازد که بر روی دستگاههای جدید و قدیمی ما قرار دارند و هدفش این است که توجه ما را به این مسئله جلب کند که چگونه با دستگاههایمان به شکل فیزیکی و قابل لمس در ارتباط هستیم.
نمیشود در مورد کنترلهای سختافزاری صحبت کرد و نامی از گردونه کلیک آیپاد نبرد. شگفتانگیز است وقتی به آن فکر میکنیم که اپل چگونه مشکل جابجا شدن جستجو در لیستهای گوناگون را در یک نمایشگر کوچک و بدون رابط لمسی حل کرد. این امر، یک طرز فکر در زمینه طراحی رابط کاربری برای اپل ایجاد کردهاست که میتوان آن را در طراحی تاج دیجیتال در اپل واچها نیز مشاهده کرد که روش مشابهی را برای جابجا شدن در لیستهای بلندبالا در نمایشگرهای کوچک ارائه میکند.
اما یک نکته ویژه در مورد گردونه کلیک آیپاد که خیلی از ما آن را از نسخه آخر این محصول یعنی نسل چهارم آیپاد به یاد داریم، دایره خاکستری معروف با دکمههای جاسازی شده درون آن هستند.
گردونه کلیک نقطه اوج طراحی آیپاد اپل بود به گونهای که اپل در همه آیپادهای بعدی که نمایشگر لمسی نداشتند طراحی خود را تغییر نداد و حتی بر روی آیپاد نانوی به آن کوچکی نیز از آن استفاده کرد. این طراحی بسیار ساده بود، دست و پاگیر نبود و استفاده از آن نیز برای هر کس با کمترین سطح دانش فناوری نیز بسیار آسان بود.
از زمانی که رابط کاربری آیپاد به کنترلهای لمسی روی آورد جای خالی یک ویژگی همیشه حس میشود: قابلیت استفاده از دستگاه بدون نگاه کردن به آن.
این مسئله کوچک اما خیلی مهمی است. دستگاه های امروزی نیاز به توجه دائم ما دارند. استفاده از آنها بدون نگاه کردن تقریبا غیر ممکن است. به محض این که از نمایشگر دستگاه خود چشم بردارید، انگار دارید بیهدف یک صفحه شیشهای را بدون هیچگونه راهنمایی بر روی آن لمس میکنید. همانطور که استیو جابز هنگام که عرضه اولین آیفون اشاره کرد، یک دستگاه بدون دکمه میتواند تعداد بینهایت دکمه باشد. این دکمهها تنها زمانی وجود دارند که شما به دستگاه نگاه میکنید.
گردونه کلیک نقطه مقابل این حالت است. به جای فراهم آوردن تعداد بینهایت دکمه، این گردونه به شما پنج دکمه به علاوه یک دکمه تماس میداد که همه در جاهایی قرار داشتند که همیشه انتظارش را داشتید. بلند کردن صدا، رد کردن آهنگها، پخش و یا توقف یک آهنگ، همه کارهایی هستند که میتوانید بدون این که آیپاد خود را از جیبتان خارج کنید و یا نمایشگر را روشن کنید انجام دهید. این ساز و کار به شما اجازه میداد که به زندگی خود موسیقی ببخشید بدون این که لازم باشد بخشی از زندگی خود را به آیپاد ببخشید.
حتی جنس دکمههای گردونه کلیک آیپاد هم با همین هدف طراحی شده بود. خود گردونه دارای یک سطح زبر بود که از سطح صاف دیگر قسمتهای آیپاد متمایز بود. دکمه وسط هم سطح صافی داشت تا از گردونه متمایز باشد. تجربه استفاده از آیپادهای قدیمی واقعا لذت بخش بود؛ میتوانستید در سفرهای طولانی در اتوبوس یا هواپیما آرام به خواب بروید بدون این که لازم باشد برای تغییر آهنگها از خواب بیدار شوید یا نمایشگر بزرگ و پرنور دستگاه خود را در تاریکی روشن کنید که باعث آزار چشمهایتان شود.
نمیتوان گفت نمایشگرهای لمسی بد هستند. به نظر میرسد حرف استیو جابز درست بود؛ آیفون بسیار کاربردیتر از آیپاد است اما هر بار که گوشی خود را تنها برای تغییر آهنگ روشن میکنیم یادمان میافتد که چه چیزهایی را از دست دادهایم.
سخن پایانی
برای اخبار بیشتر از دنیای فناوری با پلازا همراه بمانید، شما همچنین میتوانید در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.