اخیرا اعتراضات زیادی در حوزه فناوری و از سوی کارکنان فعال در این بخش صورت گرفته است. این امر شاید کمی عجیب باشد، چون کم پیش می‌آید اعتراضات داخلی به بیرون درز پیدا کنند.
سیلیکون ولی سابقه‌ای طولانی و شگرف در ساخت و تولید سخت‌افزار و نرم‌افزارهای مختلف برای بخش‌های نظامی و مراجع قانونی دارد. از سویی دیگر، اخیرا موج جدیدی از تظاهرات کارگران بر ضد قراردادهای دولتی کوتاه، سریع و به شکل تعجب‌برانگیزی عمومی شده و در محوطه شرکت‌ها، فهرست ایمیل‌ها و همچنین بورد پیام‌های داخلی برخی از قدرتمندترین شرکت‌های دنیا دیده می‌شود.
این شورش‌ها بخشی از بیداری‌های سیاسی رو به افزایش در میان برخی از کارکنان حوزه فناوری است که حالا دیگر در مورد کاربردهای محصولاتی که می‌سازند، بیشتر می‌دانند. چیزی که باعث نگرانی‌ها شد، خبری بود که از سوی گوگل منتشر شد. ظاهرا این شرکت قراردادی با پنتاگون منعقد کرده تا دستگاه‌های هوشمند دارای هوش مصنوعی را شنود کند و این امر به دنبال سیاست‌های مهاجرتی دولت ترامپ صورت گرفته است. حالا به نظر می‌رسد که این اعتراضات با سرعت بیشتری افزایش یابد.
تنها چند روز بعد، در اواخر ماه ژوئن، کارکنان شرکت‌های مایکروسافت، آمازون و Salesforce دست به اعتراضاتی زدند تا بدین ترتیب، مدیران آنها، قراردادهای خود را با گمرک و مرزبانی آمریکا و همین‌طور سازمان مهاجرت و ادارات پلیس این کشور لغو کنند و یا در متن این قراردادها تجدیدنظر کرده و سود خود را در آنها افزایش دهند.
رو شدن مشکلات یک شرکت امر جدیدی است. معمولا کارکنان بخش فناوری شرکت‌ها خیلی به ندرت پیش می‌آمد که سکوت خود را بشکنند. این امر نوعی هنجار فرهنگی بود که به عنوان اعتماد به مدیریت شرکت‌ها مطرح می‌شد، اما حالا به خاطر برخی مسائل این موارد به بیرون درز پیدا کرده است. به‌خصوص در مورد گوگل، مدیران از اعتراضات داخلی استقبال کرده و کارکنان داخل سیستم اعتراضات خود را مطرح کرده‌اند. اما اوایل سال میلادی جاری، تلاش‌های داخلی برای از بین بردن نقش گوگل در پروژه Maven نتیجه نداد. بر اساس این پروژه، قرار شده تا از هوش مصنوعی برای تفسیر کردن تصاویر گرفته شده از دوربین پهپادها استفاده شود. هنگامی که کارکنان احساس کردند مسئولین اجرایی آنها اندازه و ابعاد قرارداد پنتاگون را کاهش داده‌اند، روش‌های دیگری را به کار گرفتند. هزاران نفر از کارکنان از جمله برخی از مهندسین شرکت، بیانیه‌ای را امضا کردند و در آن از مدیرعامل گوگل، ساندار پیچای خواستند تا این قرارداد را لغو کند. برخی از کارکنان در اعتراض خود اظهار کردند که در صورت این قرارداد و ارتباط با پنتاگون، شغل خود را ترک می‌کنند. گروهی از مهندسین از ساخت یک ابزار امنیتی که برای Maven مورد نیاز بود، خودداری کردند. در این بیانیه با هشدار به پیچای آمده:
ما بر این باور هستیم که گوگل نباید وارد کسب و کار جنگ شود. درگیر شدن این شرکت در پروژه Maven باعث می‌شود تا به اعتبار گوگل و قابلیت این شرکت برای رقابت در حوزه استعدادها لطمه بخورد.
اوایل این ماه، گوگل اعلام کرد که بعد از اتمام مدت قرارداد پنتاگون در سال آینده، آن را تمدید نمی‌کند. چند روز بعد، یک کد اخلاقی را منتشر کرد که نشان می‌داد گوگل قصد استفاده از هوش مصنوعی را دارد. البته در آن اعلام شده بود که گوگل از این فناوری برای استفاده در سلاح استفاده نمی‌کند، اما به همکاری با دولت و سازمان‌های نظامی در بسیاری از حوزه‌ها ادامه می‌دهد. در بخش دیگری از بیانیه کارکنان گوگل آمده:
افرادی که هدف‌شان تبدیل شدن به قهرمانان حوزه فناوری بوده، دوست ندارند تا وارد کارهایی شوند که در آنها از حقوق انسان‌ها سوءاستفاده می‌شود.
تغییرات باعث شده تا کارگران شرکت‌های دیگر نیز دست به اعتراض بزنند. بیانیه‌ای در میان کارکنان شرکت مایکروسافت و با امضای تنها هفت کارمند این شرکت به جریان افتاد. در ادامه این بیانیه به 457 امضا رسید. هدف اعتراضات کارکنان این بود تا شرکت آنها قرارداد همکاری با سازمان مهاجرت و گمرک آمریکا را لغو کند. در بیانیه آنها آمده:
ما بخشی از یک جنبش در حال رشد هستیم که در سراسر کشور به راه افتاده و عقیده داریم، کسانی که به ساخت فناوری‌های قدرتمند می‌پردازند، باید این اطمینان را حاصل کنند که ابزار آنها در راه مناسبی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نه برای آسیب رساندن به بقیه.
دو روز بعد کارکنان آمازون نامه‌ای را منتشر کردند که در آن می‌خواستند شرکت‌شان فروش فناوری تشخیص چهره به مراجع قانونی را متوقف کند. این بیانیه حدود 400 امضا داشت. بیش از 650 نفر از نیروهای بخش فروش می‌خواستند که شرکت‌شان در روابط با سازمان گمرک تجدیدنظر کند، چرا که به نظرشان ارزش‌های اصل برابری با این کار به خطر می‌افتد. هر یک از این شرکت‌ها ده‌ها هزار نفر کارمند در سراسر دنیا دارند، بنابراین، نمی‌توان میزان حمایت از این جنبش‌ها را داخل شرکت‌های مورد نظر دقیقا سنجید.
اما این اعتراضات همچنین از سوی اعضای بانفوذ دانشگاهی و محققین با پشتیبانی همراه شده است. چرا که از ابتدا به صدور بیانیه‌هایی اعتراضی در مورد قراردادهای دولتی گوگل و مایکروسافت پرداخته بودند و همین امر باعث شد تا کارکنان نگران نیز دست به اقداماتی مشابه بزنند.
این جنبش در حال رشد نشان از نوعی تکامل در وجدان عمومی کارکنان بخش فناوری دارد؛ سال گذشته، کارکنان شرکت‌های مختلف از مدیران عامل خود درخواست کردند تا طرح مشاوران دولت ترامپ را رد کرده و از محدودیت ورود اتباع کشورهای مسلمان به آمریکا حمایت نکنند. اما این که از شرکتی خواسته شود تا درآمد قراردادهای دولتی خود را نادیده بگیرد، اقدامی عادی نیست. لیز فانگ جونز، یکی از مهندسین گوگل می‌گوید:
یکی از جنبه‌های این مسئله سیاسی و جنبه دیگر آن کسب و کار اصلی است؛ کاری که یک شرکت در کسب و کار خود باید انجام دهد و یا انجام ندهد.
فارست بریسک، استاد دانشگاه دولتی پنسیلوانیا در حوزه کسب و کار، که تحقیقاتی در مورد فعالیت‌های فعالان داخلی و خارجی شرکت‌ها انجام داده، می‌گوید که چنین فعالیت‌هایی بر خلاف مصالح مالی در شرکت‌های خصوصی غیرعادی است، اما بی‌سابقه نیست. او اظهار می‌دارد که این تلاش‌ها در اواخر دهه 1980 توسط دانشمندان علوم محیط زیست شروع شد که بوسیله شرکت‌های دوپانت و جنرال موتورز به کار گرفته شده بودند. این دانشمندان نسبت به تغییر موضع شرکت‌ها در مورد تغییرات آب و هوایی اعتراض داشتند.
تبلیغات استخدام در سیلیکون ولی سابقه‌ای طولانی دارد. در این تبلیغات ذکر می‌شود: «با ما کار کنید تا دنیا را تغییر دهید.» کارکنان تشویق می‌شوند تا کار خود را مساوی با هویت اجتماعی خود ببینند و بسیاری این ایده‌های آرمانی را وارد کارهای شرکتی کرده‌اند. نلسون لیختن‌اشتاین، استاد تاریخ و مدیر مرکز مطالعات کار، مشاغل و دموکراسی دانشگاه سانتا باربارا در آمریکا می‌گوید:
کارکنان بخش فناوری ممکن است احساس آزادی بیشتری کنند و کارفرمایان خود را بیشتر به چالش بکشند، چرا که دارای توانایی‌هایی هستند که امروزه بسیار خواهان دارد. اما چرا این مسئله در میان کارکنان شرکت‌های سازنده بوردهای مدار در چین این گونه نیست؟ چرا که آنها آسیب‌پذیری بیشتری در برابر مدیران خود دارند.
تقریبا مطمئن هستم که هیچ یک از کارکنان گوگل تصور نمی‌کنند برای یک پیمانکار صنایع دفاعی کار می‌کنند. لاک‌هید مارتین (سازنده هواپیماهای جنگنده) شرکت دیگری است، اگر کسی می‌خواهد می‌تواند در آن شرکت کار کند.
لیختن‌اشتاین کارکنان بخش فناوری در جنبش‌های اخیر را با معلمان ایالت‌های مختلف مقایسه می‌کند که به خاطر بودجه بیشتر برای مدارس دست به اعتراض زدند. او می‌گوید:
اعتراضات اخیر معلمان در ماه‌های اخیر در مورد تخصیص بودجه‌های بیشتر از سوی بخش آموزشی در ایالت‌های دارای بودجه کمتر است که نشان از تغییرات سیاسی و اقتصادی در این مناطق دارد. این امر تاثیرات بسیار بزرگی بر سیاست‌های عمومی و همچنین شرکتی داشته است. یکی از کارکنان گوگل می‌گوید که کارکنان بخش فناوری از جریان کلی اعتراضات معلمان سود بردند.
اما چرا این اعتراضات حالا اتفاق می‌افتند؟ کارفرمایان می‌گویند که شرکت‌های امروزی بسیار بزرگ شده‌اند. در گذشته، کارکنان از محتوای قراردادهای دولتی کارفرمایان خود اطلاع پیدا نمی‌کردند، اما حالا سریع متوجه می‌شوند که قراردادها در مورد رفتارهای سختگیرانه علیه مهاجران و یا نقض حریم شخصی افراد است. اما استفانی پارکر، یکی از متخصصین یوتیوب، اعتقاد دارد که تغییرات در راه است. او می‌گوید:
از بیرون این گونه به نظر می‌رسد که مواردی همچون انتخابات سال 2016 ریاست جمهوری آمریکا و اعتراضات داخلی و ارتباطات میان فناوری که ایجاد کرده‌ایم، مشکلات محیط‌های کاری و تاثیری که روی جوامع و دنیای ما دارد، باعث بیداری کارکنان گوگل شده است.
اریکا جوی بیکر، یکی از مهندسین سابق گوگل که در حال حاضر در شرکت Patreon مشغول به‌کار است می‌گوید:
یکی از دلایل ناآرامی‌ها آن است که پروژه‌های مورد نظر دارای نتایجی واضحی بوده‌اند. در حال حاضر، مسئله برای بسیاری از افراد، تبدیل به مرگ و زندگی شده است.
پروژه‌های مورد نظر، شامل مواردی از جمله ارائه فناوری‌های تشخیص چهره می‌شوند که می‌تواند برای افرادی غیر از مجرمین در جامعه نیز مورد استفاده قرار گیرد. این فعالیت‌ها چند سال قبل در دستگاه‌هایی درون پنتاگون انجام می‌شد.
در برخی موارد نیز بعضی ملاحظات از سوی دیگر ممکن است وجود داشته باشند. مت زیلر، مدیرعامل یکی از شرکت‌های عرضه‌کننده خدمات هوش مصنوعی که در پروژه Movan همکاری می‌کند، طی پستی در بلاگ خود گفته که استفاده از این فناوری جان افراد را نجات می‌دهد. مدیران سیاست‌های مایکروسافت، در گفتگویی آنلاین گفته بودند که شرکت در تماس با گروه‌های حمایت از مهاجرین است و آنها گفته‌اند که لغو کردن قراردادهای مایکروسافت می‌تواند به کودکان و خانواده‌هایشان آسیب بزند.
همچنان، برخی از کارکنان سرنخ‌هایی از همکاری را در پروژه‌های بین پنتاگون و خدمات مهاجرتی و ارتباط بین شرکت نرم‌افزاری Plantir می‌بینند که با سازمان مهاجرت و گمرک آمریکا کار می‌کند و خدمات شبکه‌ای آمازون را مورد استفاده قرار می‌دهد.
در حال حاضر، پیام این جنبش یک سیاست مشخص را دنبال نمی‌کند تا در قبال آن اقدامات دولتی مناسب صورت بگیرد، اما این نوعی درخواست برای شفاف‌سازی است، بنابراین کارکنان می‌توانند بگویند که چنین فناوری‌هایی کجا استفاده می‌شوند. در گذشته و در سال‌های منتهی به جنگ جهانی دوم، برخی از کارکنان بخش فناوری، در مورد کارهای IBM برای آلمان نازی معترض بودند و در اعتراضاتی شرکت کردند. ادوین بلک، نویسنده کتاب «IBM و هلوکاست» می‌گوید که موج جدید مخالفت‌ها در صنعت فناوری غیرعادی است. سخنگوی IBM در بیانیه‌ای گفت:
آیا این اعتراضات نوعی جنبش سیاسی است یا شورشی برای آگاهی یافتن از قابلیت فناوری‌های مورد استفاده است؟ همچون شرکت‌های دیگر که مالکان خارجی دارند و به کسب و کار در آلمان می‌پرداختند، فرآیندهای IBM در آلمان قبل و در طول مدت جنگ جهانی دوم، تحت کنترل مسئولین آلمان نازی بود.
کارکنان می‌دانند که این موارد شعاری بزرگ هستند و پاسخ‌های مبهم و در عین حال ساختگی، مخصوص مطبوعات به‌شمار می‌روند.
کلام آخر
برای اخبار بیشتر از دنیای کسب و کار با پلازا همراه بمانید، شما همچنین می‌توانید در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.