بیولوژیست ها نشان داده اند که می‌توان با فعال کردن بافت قهوه ای رنگ پر از چربی اشباع نشده جهت تبدیل انرژی به حرارت مورد نیاز، وزن بدن موش‌ها را کاهش داد.
بتازگی در نبرد میان انسان و توده بدنی اش، تاثیری بیولوژیکی کشف شده است که به افراد کمک می کند با افزایش سطح مولکول های حاضر در بدنشان، «نوع مناسب» چربی برای کاهش وزن را از دست بدهند. این یافته مبتنی بر رابطه ناشناخته بین مولکول سوکسینات (C4H4O4-2) و «سلول های چربی گرمازا» یا همان بافت قهوه‌ای پر از چربی اشباع نشده است. سلول بافت چربی سفید شامل چربی می‌شود در حالی که بافت قهوه ای چربی اشباع نشده که بصورت جدا یا در ترکیب با چربی سفید در نواحی «بژ» رنگ یافت می‌شود نیز حاوی چربی است اما میزان این چربی بسیار بیشتر است؛ ضمن اینکه میزان زیادی میتوکندری هم دارد که سرشار از آهن هستند، درنتیجه رنگ سلول ها قرمز-قهوه ای می‌شود.
میتوکندری ها منابع سوختی مانند گلوکز یا چربی را به انرژی تبدیل می کنند؛ در رابطه با بافت قهوه ای پر از چربی اشباع نشده، سلول ها برای تولید گرما چربی یا سایر منابع انرژی را می سوزانند. تا مدت ها ساده ترین راه فعال سازی بافت چربی اشباع نشده قهوه ای این بوده که بدن را در معرض دمای سرد قرار دهند. انرژی حرارتی حاصل بافت قهوه ای چربی اشباع نشده راه اصلی تنظیم دمای بدن در سرما محسوب می گردد که موجب لرزش ناشی از سرما در عضلات نیز می شود.
پژوهش تیمی تازه ای به ریاست ادوارد چوچانی (Edward Chouchani)، استادیار بیولوژی سلولی دانشکده پزشکی هاروارد و بیولوژی سلولی موسسه سرطان دانر-فابر (DAner-Faber) انجام شده است و نتایج آن در مجله نیچر (Nature) به چاپ رسیده است. براساس یافته های این پژوهش، سوکسینات (succinate) روش آلترناتیوی ارائه می دهد. چوچانی می گوید:
فعال سازی عملکرد درمانی این سلول ها واقعا روش کاملا ساده و دست یافتنی است.
سوکسینات درون میتوکندری ها تولید می شود و فراورده واسطه چرخه اسید تری کربوکسیلیک (tricarboxylic acid) است، واکنشی که انرژی شیمایی سلول ها را تولید می کند. سوکسینات همچنین در مقیاس صنعتی نیز برای استفاده پلیمرها در خودروسازی و الکترونیک تولید می شود، و بعنوان طعم دهنده یا تنظیم کننده اسیدیته در صنعت غذا بکار می رود. چوچانی می افزاید:
یکی از چیزهای جالب درباره این مولکول سادگی آن است. مولکولی که با بهای اندک و بسیار پایین تهیه می شود.
چوچانی و گروهش بعد از بررسی موش هایی که متابولیستشان (انواع مواد شیمیایی که در چرخه TCA ظاهر می شوند) در سلول های بافت چربی قهوه ای طی تولید شیمیایی حرارت در بدن رخ می دهد، دریافتند که این سلول ها میزان زیادی سوکسینات دارند بخصوص در دمای هوای سرد، و اینکه این توانایی را دارند که مولکول های سوکسینات اضافی را از جریان خون جمع آوری کنند.
سپس سلول ها متابولیز می شوند و با استفاده از سوکسینات گونه های اکسیژن واکنشی (ROS) ایجاد می کنند، چرا که این «رادیکال های آزاد» معمولا عامل یا شواهد آسیب سلولی هستند، اما درحقیقت عامل اصلی وقوع این واکنش بشمار می آیند. همین یافته قبلی وجود شگفت انگیز مولکول های ROS طی واکنش گرماده بوده که چوچانی و همکارانش را به سمت این کشف جدید سوق داده است.
نشده است. چوچانی می گوید:
این روش کاملا جدای از روش متعارف سوئیچ کردن در سلول ها است، از این رو این مولکل تاثیری روی این سلول ها نمی گذارد.
این مقاله همچنین موید آن است که مصرف سوکسینات مکمل موجب پیش بردن این واکنش می گردد، البته چوچانی و تیم پژوهشی در ابتدا تمایلی به انجام این کار نداشتند.
ما معمولا سوکسینات را نه بعنوان مولکولی برای ورود به جریان گردش خون درنظر نمی گیریم چون ربط آن مشخص نیست، اما یافته های اولیه ما را به این سمت و سو کشاندند.
سپس فرضیه های تحقیق روی موش های تحت رژیم غذایی پرچرب آزمایش شدند: 60 درصد کالری های دریافتی از چربی تشکیل شده و آب آشامیدنی شان حاوی سوکسینات سدیم بود. این تیم پژوهشی دریافت که «طی چهار هفته تغذیه با رژیم غذایی پرچرب، توقف وابسته به غلظت و عکس افزایش وزن رخ داد» یا بنا به اظهارات چوچانی:
سوکسینات تاثیرات قابل توجهی بر کاهش توده چربی و محافظت درقبال پارامترهای چاقی و دیابت برجای می گذارد.
از آنجایی که سوکسینات برای اهداف و مصارف دیگری بصورت عمده تولید می شود، چوچانتی آن را «روش بسیار ارزان قیمت دستکاری کل متابولیسم بدن» می داند. بنابراین، با تحقیق و پژوهش بیشتر، می توان آن را به عنوان روش درمانی برای چاقی و دیابت در انسان ها بکار گرفت.
یکی دیگر از ویژگی های سوسکینات این است که موجب افزایش التهاب و آماس می گردد، بعنوان سیگنال شیمیایی عمل کرده که بدن به کمک آن با محرک های بالقوه خطرناک درون آن مقابله کند. اما از آنجایی که بافت قهوه ای چربی اشباع نشده بخوبی سوکسینات را جذب می کند، بمنزله آن است که این سلول ها در شرایط بیماری های مبارزه ای مانند آسم، التهاب مزمن بخش زیرین روده کوچک و تمام روده بزرگ و کولیت اولسروز (ulcerative colitis)، مرض سل و آرتریت روماتیسمی (rheumatoid arthritis) بسیار مفید هستند بطوریکه بعنوان سینک برای به گردش انداختن سوکسینات عمل کرده و از تشدید پاسخ سیستم ایمنی جلوگیری می کنند.
چوچانتی معتقد است:
اینکه این سلول ها پیش از این چنین مکانیسم کاهش و التیام التهاب را داشته اند یا خیر از اهمیت بسزایی برخوردار است. هرچند که این صرفا ایده ای در حال بررسی است و دلیل آن کاملا مشخص نیست.
البته باید توجه کرد که موش ها باید در وهله اول بافت قهوه ای چربی اشباع نشده داشته باشند. بدون این بافت سوکسینات تاثیری نخواهد داشت. طبیعتا این امر درمورد انسان ها نیز مصداق می یابد که میزان بافت قهوه ای چربی اشباع نشده شان با بالارفتن سن کاهش می یابد. بدین ترتیب، چوچانی برآن شد تا با آزمایش هایی روی تاثیر این اصول بر چاقی و دیابت در انسان این پژوهش را ادامه دهد.
داده ها و اطلاعات پیش بالینی خوبی در مدل موش ها بدست آورده ایم و در حال حاضر قصد داریم تا این روند پژوهشی را روی بیماری های انسان نیز بررسی کنیم.
سخن پایانی
برای اطلاع بیشتر از مقالات علمی با پلازا همراه بمانید، شما همچنین می‌توانید در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.