اکسیژن درمانی پرفشار (hyperbaric oxygen therapy) یکی از روش های نوین در حوزه ی درمان است که در سال های اخیر پزشکان بارها از آن استفاده کرده اند. در این روش بیمار درون محفظه ای پر از اکسیژن خالص قرار داده می شود که فشار آن به دقت کنترل شده است. این فرآیند می تواند در کودکانی که غرق شده اند، آسیب های مغزی را از بین ببرد.
هنگامی که فردی رسما می میرد، اگر متخصصان پزشکی به موقع اقدام کنند، می توانند قلب فرد مرده را مجددا به کار اندازند و او را به زندگی برگردانند اما هنگامی که مغز انسان آسیب می بیند بیمار نمی تواند توانایی حرکتی و ظرفیت عصب شناختی عادی خود را به دست آورد. در حال حاضر پزشکان در مرکز سلامت نوین نیواورلئان LSU (Health New Orleans) و دانشگاه داکوتای شمالی (University of North Dakota) موفق شده اند صدمات مغز را برگردانند. این درمان روی یک کودک 2 ساله انجام شده و طی آن با استفاده از تکنیک های اکسیژن درمانی اثرات مخرب روی مغز این کودک برگردانده شد.
بر اساس توضیحات پزشکان، این دختر بچه ی 2 ساله در یک استخر شنا غرق شد و قلب او از حرکت باز ایستاد؛ اما به فاصله ی اندک زمانی کادر پزشکی بیمارستان کودکان آرکانزاس موفق شدند این کودک را احیا کنند. پزشکان بیمارستان با انجام اسکن MRI دریافتند که ماده ی خاکستری مغز کودک به شدت آسیب دیده است و هر دو ماده ی خاکستری و سفید از دست رفته است. دختر بچه دیگر نمی توانست حرف بزند، راه برود یا به صداها واکنش نشان دهد. سر کودک مدام می لرزید و تکان می خورد و او توان متوقف کردن آن را نداشت.
سرپرست بخش درمان پرفشار (Hyperbaric Medicine) در مرکز سلامت LSU دکتر پاول هارچ (Dr Paul Harch) پیشنهاد داد که از شیوه ی اکسیژن درمانی پرفشار استفاده شود. اکسیژن درمانی پرفشار که به اختصار HBOT نامیده می شود، روشی است که در آن فرد بیمار را در معرض اکسیژن خالص قرار می دهند. به عبارت دیگر بیمار درون یک اتاقک فشار که پر از اکسیژن خالص است می خوابد. امکانات انجام این روش در محل بستری شدن کودک وجود نداشت به همین خاطر دکتر هارچ برای جلوگیری از وارد آمدن آسیب های دائمی به بافت های مغز کودک روش اکسیژن درمانی نورموباریک (normobaric oxygen therapy) را برای دخترک آغاز کرد. این شیوه همان HBOT است با این تفاوت که به جای فشار بالا در فشار عادی اتاق انجام می شود. اکسیژن درمانی نورموباریک روی کودک، دقیقا 55 روز پس از حادثه ی غرق شدن آغاز شد. این درمان روزانه و در دو نوبت 45 دقیقه ای صورت گرفت. اجرای این روش تا 3 هفته ادامه داشت و در این مدت پیشرفت های چشمگیری مشاهده شد. دختر بچه هشیارتر شد، دیگر سرش تکان نمی خورد و به خود نمی پیچید. در روزهای آخر درمان او حتا می توانست بازوها و دست های خود را اندکی تکان دهد. پس از مدتی او می توانست بخندد، غذا بخورد، با چشمان خود حرکات را دنبال کند و کم کم شروع به حرف زدن نماید.
سپس خانواده ی بیمار او را به مرکز اکسیژن درمانی پرفشار در نیو اورلئان منتقل کردند. درمان کودک در این مرکز 8 هفته ی دیگر ادامه پیدا کرد. از روز 79 پس از حادثه، کودک را در یک اتاقک پرفشار قرار دادند. فشار این اتاقک 1.3 برابر فشار محیط بود. در این اتاقک هر روز 45 دقیقه اکسیژن خالص به کودک داده شد و این کار 5 روز در هفته صورت می گرفت. در حین فرآیند درمان شرایط دخترک بهبود پیدا کرد. پس از 40 جلسه درمان و چندین جلسه فیزیوتراپی پزشکان گزارش دادند که بیمار به لحاظ شناختی به سطح عادی رسیده است و از نظر توانایی حرکتی نزدیک به حالت عادی است. او حتا می توانست از پیش از حادثه هم بهتر حرف بزند (با توجه به اینکه کودک در زمان حادثه تنها 2 سال داشت). در این دوره کودک توانست بدون کمک دیگران راه برود. یک اسکن MRI که چهار هفته پس از پایان درمان گرفته شد نشان داد که صدمات مغزی دخترک به طور کامل بهبود یافته و به حالت اول برگشته است. مشخص شد تنها چیزی که باقی مانده یک اثر اندک ناشی از آسیب در مغز وی است که همانند جای زخم در بدن انسان می ماند.
این واقعه قطعا در حوزه ی پزشکی اتفاقی امیدوار کننده و نوید بخش خواهد بود. پزشکان عقیده دارند که هنوز مسائل بسیاری در زمینه ی اکسیژن درمانی ناشناخته باقی مانده است که درک و مدیریت آن ها می تواند بسیار کمک کننده باشد. پزشکان همچنین عقیده دارند که بهبودی چشمگیری این دختر بچه ممکن است تا حدی به خاطر سن کم او بوده باشد. دکتر هارچ در گزارشی که ژورنال پزشکی درمان با گاز (journal Medical Gas Research) منتشر کرده می گوید :
« رشد فوق العاده ی بافت های مغزی در این مورد به این دلیل رخ داده است که پزشکان در مراحل اولیه ی رشد کودک درمان وی را آغاز کرده و اجازه ی نابودی بافت بلند مدت را ندادند. نمی توان به طور قطع از این یک مورد نتیجه گرفت که انجام ترتیبی اکسیژن درمانی نورموباریک و سپس HBOT از انجام HBOT به تنهایی موثرتر است. اما می توان نتیجه گیری کرد که در صورت فراهم نبودن امکان HBOT تا زمانی که این شیوه در دسترس قرار گیرد، انجام اکسیژن درمانی نورموباریک به صورت مکرر و در دوره های کوتاه یک شیوه ی موثر و مفید می باشد. بدین ترتیب، چنین شیوه ی درمانی کم ریسکی می تواند تاثیرات عمیقی روی بازیابی توانایی در بیماران مشابه داشته باشد. این تکنیک در مورد کسانی که قابلیت های عصب شناختی آن ها در اثر غرق شدگی شدیدا آسیب دیده مفید و نتیجه بخش می باشد.
