در جام جهانی 2018 روسیه چه تکنولوژی هایی استفاده خواهند شد؟

دستیار VAR ، ساعت بیگ بنگ رفری (Big Bang Refree) هابلات (Hublot)‌، و سیستم‌های خط‌نگه‌دار از جمله تکنولوژی‌های هستند که در جام جهانی 2018 روسیه مورد استفاده قرار خواهند گرفت. دستیار VAR نوعی سیستم ویدئو چک پیشرفته است که با ورودش به دنیای فوتبال به هر چه منصفانه‌تر شدن داوری بازی‌های حساس کمک خواهد کرد.

استفاده از تکنولوزی در دنیای امروز به خصوص در دنیای ورزش امری اجتناب‌ناپذیر است و دستیار VAR، ساعت‌های هوشمند مانند هابلات و سیستم خط گل برای اولین بار در تاریخ فوتبال در کنار هم قرار خواهند گرفت تا اشتباهات داوری را تا حدود زیادی کاهش داده و سرنوشت حساس‌ترین مسابقات جهانی فوتبال را تعیین کنند. با هم به بررسی سه تکنولوژی اصلی مورد استفاده در جام جهانی فیفا 2018 روسیه می پردازیم.

تکنولوژی دستیار VAR

تکنولوژی دستیار VAR (دستیار داوری ویدیویی) به زودی بزرگ‌ترین امتحانش را در مسابقات جهانی پیش رو پس خواهد داد. دستیار VAR پیش از این، سال‌ها بود که تا حدودی در ایالات متحده به داوران ورزش‌های مختلف این کشور کمک می‌کرد، ولی اکنون قرار است از این تکنولوژی به صورت تمام و کمال در ورزش فوتبال و در سطحی جهانی استفاده شود. هیئت بین المللی فوتبال (IFAB) در روز 22 ژانویه سال جاری میلادی پس از انجام آزمایش‌های فراوان در دو سال گذشته، به استفاده از این تکنولوژی در جام جهانی 2018 روسیه چراغ سبز نشان داد تا راه را برای رأی‌گیری نهایی در نشست عمومی سالانه IFAB در ماه مارس هموار سازد.

فیلیپ لوفلوک (Philippe Le Floc’h) مدیر ارشد تبلیغاتی فیفا روز دوشنبه مهر تأییدی بر استفاده از تکنولوژی دستیار VAR زده و اظهار داشت که این سیستم به طور حتم در بازی‌های جام جهانی در تابستان امسال مورد استفاده قرار خواهد گرفت. وی گفت:

استفاده از تکنولوژی در فوتبال به نفع همه است و به داوری منصفانه کمک خواهد کرد.

دستیار VAR در ورزش‌ آمریکا به داوران اجازه‌ می‌داد که ویدیوهای ضبط شده از وقایع مسابقات را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهند. این قابلیت تیم دستیار داوری را قادر می‌سازد که به سرعت ویدیو را بررسی کرده و با برقراری ارتباط با داور به گرفتن تصمیمات منصفانه کمک کند.

تصمیم‌گیری‌های سیستم VAR چهار نوع است و شامل گل‌ها (و وقایع پیش از آن)، پنالتی‌ها، کارت‌های قرمز، و مواردی می‌شود که تصمیم گیری در مورد صدور کارت قرمز و زرد برای داور سخت است. تصمیم‌گیری برای ویدیو چک یا با درخواست داور میدان یا در صورت مخفی ماندن خطا از دید وی، توسط تیم کنترل سیستم VAR انجام می‌شود.
تیم دستیار ویدیویی از یک اتاق ویدیو مرکزی (VOR) که در مرکز بین‌المللی پخش اخبار (IBC) در مسکو واقع شده به داور کمک خواهد کرد. همه دوربین‌های موجود در 12 ورزشگاه، تصاویر خود را از طریق یک شبکه پرسرعت کابل فیبر نوری به VOR ارسال می‌کنند. داور در هر کدام از این ورزشگاه‌ها از طریق سیستم پیچیده رادیویی متصل به شبکه فیبر نوری با تیم VOR ارتباط برقرار می‌کند.

تیم دستیار داوری به 33 دوربین پخش مستقیم دسترسی دارند که 8 تا از آن‌ها مجهز به تکنولوژی سوپراسلوموشن و چهار تا مجهز به تکنولوژی اولترا اسلوموشن هستند. به علاوه این تیم به دو دوربین آفساید نیز دسترسی دارند. این دو دوربین تنها در دسترس تیم دستیار داوری قرار دارد. دو دوربین اولترا اسلوموشن دیگر نیز در بازی‌های فوق حساس در پشت دروازه‌های هر تیم کار گذاشته می‌شود که در دسترس تیم VAR قرار خواهد گرفت.

برخی بر این باور هستند که استفاده از دستیار VAR باعث ایجاد وقفه های زیادی در طول یک بازی خواهد شد و روند آن را بر هم می‌زند. ولی در حال حاضر نیز بازیکنان خشمگینی که به تصمیم داور اعتراض دارند باعث ایجاد وقفه در بازی می‌شوند. با ورود دستیار VAR چه بسا با کاهش اشتباهات داوری چنین صحنه‌هایی کمتر دیده شده و بازی روند عادی خود را ادامه دهد. با تمام این اوصاف، در نهایت این داور است که اغلب خطاها و گل‌ها را تشخیص می دهد و تنها در موارد خاصی از سیستم VAR استفاده خواهد شد.

تکنولوژی گل کنترل (GoalControl) و رفع مشکلات آن

تکنولوژی خط گل (Goal-Line) برای اولین بار در جام جهانی 2014 مورد استفاده قرار گرفت یعنی درست چهار سال پس از بازی معروفی که داور آن نتوانست گل تیم ملی انگلیس به آلمان را که توسط فرانک لمپارد (Frank Lampard) به ثمر رسید تشخیص دهد و این موضوع منجر به برد تیم ملی آلمان شد. البته تکنولوژی‌های زیادی برای زیر نظر گرفتن خط دروازه مورد استفاده قرار می‌گیرد که اغلب از چندین دوربین سرعت بالا و الگوریتم‌های کامپیوتری استفاده می‌کنند که به سرعت موقعیت توپ را تشخیص داده و با رد شدن آن از خط دروازه، هشداری را به ساعت داور ارسال می‌کنند.

اخیراً بروز اشکالاتی در یک از معروف ترین سیستم‌های خط‌نگه‌دار یعنی گل کنترل (GoalControl) که در جام جهانی 2014 نیز مورد استفاده قرار گرفت به فیفا گزارش شده است. لیگ حرفه‌ای فرانسه (LFP) نیز در روز سه‌شنبه استفاده از این سیستم را تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق در آورده است. طبق گزارش اسوشیتد پرس (Associated Press)، فیفا در بیانیه‌ای اعلام نمود که هنوز تصمیمی در مورد استفاده از گل کنترل در جام جهانی امسال در روسیه نگرفته است. در حال حاضر تنها فرانسوی‌ها از این سیستم ناراضی هستند و ممکن است قرارداد خود را با کمپانی آلمانی سازنده آن فسخ کنند.

طبق گزارش‌ها، LFP طی جلسه‌ای با این کمپانی، نارضاتی خود را از عملکرد سیستم مذبور در چندین بازی اعلام داشت. برای مثال، سیستم گل کنترل در یکی از این بازی‌ها تشخیص داده بود که توپ از خط دروازه عبور کرده، این در حالی است که توپ به هیچ وجه وارد دروازه نشده بود. طبق گفته LFP، نور چراغ‌های LED روی دوربین‌های سیستم گل کنترل تأثیر منفی گذاشته و در نتیجه ساعت داور به اشتباه به لرزش درآمده است.LFP پس از آن اعلام کرد که دو مشکل فنی دیگر در بازی‌های یک چهارم نهایی در این سیستم تشخیص داده شده و به همین دلیل استفاده از آن را در لیگ حرفه‌ای فرانسه در حال حاضر به حالت تعلیق درآورده است.
با این اوصاف برای استفاده از این سیستم در بازی‌های حساسی مانند جام جهانی فوتبال باید آن‌ را مورد بررسی همه جانبه قرار داد. در حال حاضر فیفا تصمیم خود را در این زمینه اعلام نکرده ولی تا شروع مسابقات چیزی نمانده و مطمئناً به زودی خبرهایی را در مورد یک سیستم بازنگری شده خط‌نگه‌دار خواهیم شنید.

ساعت بیگ بنگ رفری (Big Bang Refree) هابلات (Hublot) مجهز به جدیدترین Wear OS

هابلات یکی از اسپانسرهای اصلی بازی‌های جام جهانی 2018 فیفا در مسکو است. برای همین منظور نیز این کمپانی یک نسخه ویژه از ساعت خود را برای این رویداد فوتبال تولید نموده است. ساعت بیگ بنگ رفری جام جهانی 2018 روسیه مجهز به سیستم عامل Wear OS است و از همان پردازنده اینتل Atom Z34XX استفاده می‌کند که در ساعت ماژولار تولید سال 2017 تگ هویر (Tag Heuer) به کار گرفته شده است.

بیگ بنگ رفری دارای یک صفحه بزرگ 35.4 میلی‌متری AMOLED، بلوتوث 4.1، وای فای 802.11n و باتری 410 میلی آمپر ساعتی است. نکته خاص بیگ بنگ رفری آن است که به جز عرضه تنها 2018 عدد با قیمت 5200 دلاری، این ساعت دارای نرم‌افزاری با تم‌های جام جهانی نیز هست. این ساعت هوشمند، شمارش معکوس آغاز رقابت‌های جام جهانی را که دو ماه دیگر آغاز می‌شود به کاربر نشان داده و با شروع مسابقات، اعلان‌هایی را برای وی در مورد زمان برگزرای و دیگر اطلاعات بازی‌ها به نمایش در خواهد آورد. بدیهی است که هر گل به ثمر رسیده در این بازی‌ها نیز با یک لرزش و عبارت GOAL به کاربر اطلاع داده می‌شود.

داورهای مسابقات نیز یک نسخه ویژه از این ساعت هوشمند را به دست خواهند داشت که به سیستم خط‌ گل در این بازی‌ها متصل خواهد بود. همان‌طور که گفته شد هم کنون نیز در بازی‌های فوتبال از تکنولوژی خط گل استفاده می‌شود و داور مسابقات برای دریافت اعلان گل از ساعت‌های ساده‌تری نسبت به بیگ بنگ رفری استفاده می‌کند. طبق گزارش‌ها پیش از این نیز یکی از نسخه‌های ساعت بیگ بنگ رفری هابلات در بازی‌های فوتبال در سال 2017 مورد استفاده قرار گرفته و خوشبختانه به نظر می‌رسد این ساعت هوشمند امتحان خود را پس داده است.