دیروز هم برای اسپیس ایکس (Space X) و هم برای بنگلادش روزی تاریخی بود: برای اسپیس ایکس به این دلیل که آخرین و بالاترین بهروزرسانی راکت فالکون 9 را برای اولین بار به فضا پرتاب کرد و برای بنگلادش به این دلیل که اولین ماهوارهی خود را راهی فضا کرد.
این همکاری پیشنمایشی است از اقتصاد فضاییِ دموکراتیزه شده.
مرحلهی اول فالکون 9 بعد از رساندن مرحلهی دوم به مرز فضایی، با موفقیت بر روی سکوی Of Course I Still Love You (به معنای: مشخص است که هنوز دوستت دارم) فرود آمد و ماهوارهی Bangabandhu به مدار خود وارد شد. هرچند که Bangabandhu-1 بسیار حائز اهمیت است، مخصوصاً برای مردم بنگلادش، اما ماهوارهی آنچنان قابلتوجهی در نوع خود نیست. این ماهواره یک شبکهی ارتباطی جغرافیایی است که اتصال C-Band و Ku-Band (امواج ماهوارهای) را در اختیار دولت و مردم این کشور قرار میدهد. در حال حاضر این کشور سالانه حدود 14 میلیون دلار صرف کرایه کردن ماهوارههای کشورهای دیگر میکند، که با پرتاب این ماهواره در راستای غرور ملی و استقلال کشورشان این کار متوقف خواهد شد.
نطق کمیسیون تنظیم مقررات این کشور که دهها سال است در پی تحقق این رویداد است:
یک کشور پادشاهی که به دنبال ثبات و توسعه است، به ماهوارهی خود نیاز دارد تا وابستگی خود را به کشورهای دیگر کم کند.
بنگلادش با شرکت Thales Alenia Space قرارداد بسته تا ماهواره را ساخته و آزمایش کند، که چیزی حدود 250 میلیون دلار هزینه برده و انتظار میرود که حداقل 15 سال به کار خود ادامه دهد. این ماهواره علاوه بر اینکه از پرداخت هزینهی کرایهی سالیانه جلوگیری میکند، میتواند از طریق فروش خدمات خود به شرکتهای خصوصی و کشورهای همسایه کسب درآمد کند.
مدیرعامل این شرکت Jean Loic Galle در بلاگ خود میگوید:
این ماهواره که اسم نمادین پدر این ملت – Bangabandhu-بر آن گذاشتهشده، یکقدم بزرگ برای بنگلادش درزمینه ی ارتباطات است، و یک محرک فوقالعاده برای توسعهی اقتصادی و افزایشِ به رسمیت شناختنِ این کشور در آسیا میشود.
ماهوارهی Bangabandhu-1 بر روی یک راکت فالکون 9 به فضا فرستاده شده، ولی این راکت با راکتهایی که قبلها به فضا رفتهاند متفاوت است. این راکت که برای مأموریتهای انسانی طراحیشده، همراه با تمام بهبودهایی که به دلیل سالها آزمایش در دنیای واقعی روی این راکت انجامشده، میتواند بهعنوان نسخهی تولیدی این راکت در نظر گرفته شود. این نسخه که معمولاً به اسم Block 5 خطاب میشود، احتمالاً آخرین اصلاحات سختافزاری، فالکون 9 باشد که نسخه ای امنتر است و بیشتر از نسخههای قبلی قابلاستفادهی دوباره است. هدف برای راکت Block 5 در مرحلهی اول، این است که تا قبل از بازنشستگی صدبار به فضا پرتاب شود، که این عدد بسیار بیشتر از پرتابهای تمام فالکون هاست.
بهبودهای زیادی نسبت به نسخهی قبل صورت گرفته، هرچند که طبیعتاً خیلی از این تغییرات کوچک و یا فنیاند اما تغییرات مهم قابلذکر هستند
موتورها بهبودیافته و تقویتشده تا نهتنها نیروی پرتاب را بیشتر کند(طبق گزارشها حدود 7 الی 8 درصد بهبود)، بلکه عملکرد و کنترل هم بخصوص در زمان فرود بهبودیافته. همچنین یک سپر حرارتی جدید برای صعود اضافه شده است. این سپر میتواند تا 10 بار بدون مرمت اساسی استفاده شود، همچنین بهجای جوش از پیچ برای اتصال استفادهشده، همچنین زمان چرخش کمتر شده. پایههایی که راکت بر روی آنها فرود میآید کاملاً جمع میشوند، این به این معناست که لازم نیست قبل از جابهجایی از راکت جدا شوند. اگر میخواهید که از یک راکت چند بار در طی چند روز استفاده کنید، هر دقیقه اهمیت دارد.
بهجای رنگ سفید، راکت مرحلهی اول پوشش حرارتی (که همچنین سفید است) خواهد داشت، که کمک میکند تا هنگام صعود نسبتاً خنک بماند.
برای جلوگیری از صدمات حرارتی بیشتر “بالههای شبکهای” راکت -بالهای آهنی وافل مانندی که برای کنترل صعود راکت بیرون میآیند- از تیتانیوم یک تکه ساختهشدهاند.که مانند نسخههای آلومینیومی قبلی هنگام بازگشت سر جای خود ذوب نمیشوند و یا آتش نمیگیرند و همینطور اکنون دائماً به راکت وصل هستند.
ایلان ماسک مخصوصا بسیار به این بالهها افتخار میکند، این بالهها بر روی تقویتکنندههای کناری فالکون سنگین (Falcon Heavy) پرواز کردند، در جلسهی بعد از پرتاب ایلان ماسک گفت:
من واقعاً خوشحالم که تقویتکنندههای کناری برگشتند، چون بالههای تیتانیوم داشتند، اگر قرار بود یک چیز انتخاب کنم که برگردد، این باله هارا انتخاب میکردم.
و آخرین مورد مخزن سوخت تقویتشده، به این دلیل که بخش بار راکت-که اگر همهچیز خوب پیش برود ممکن است حامل انسان باشد- به راکت متصل است، برخی در ارتباط با سوختگیری نگرانیهایی داشتند. این سیستم قبلها شکستخورده و باعث یک فاجعه در سال 2016 شد، ولی مشکل حلشده و ریسک را کمتر میکند. (همچنین راکتهای اورژانسی در صورت بروز هرگونه مشکل فضانوردان را امن نگه میدارند)
هرچند که این تغییرات در راستای استفادهی دوباره از راکت و کاهش هزینهها هستند، ولی هدفِ دیگر رسیدن به الزامات ناسا برای سفرهای تجاریِ افراد نیز هست. Space X در حال رقابت برای تأمین خدمات کپسولهای پرتاب و نفربر برای سفر به ایستگاه فضایی بینالمللی در پایان سال 2018 است.
قبل از اینکه فضانوردان وارد این راکت شوند لازم است تا این شرکت حداقل هفت بار نسخهی Block 5 از فالکون 9 (نه لزوماً همان راکت) را به فضا پرتاب کند.