با توجه به استفاده گسترده شبکه‌های کامپیوتری در ادارات دولتی و بیزینس‌ها، توانایی عیب یابی شبکه های کامپیوتری و رفع سریع اختلالات آن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا گاهی یک اختلال کوچک در شبکه، می‌تواند یک سازمان بزرگ را برای ساعت‌ها لنگ نماید. اگرچه عیب یابی شبکه یک مهارت تخصصی محسوب می‌شود، اما گاهی یک آموزش ساده می‌تواند به شما کمک کند تا خودتان مشکلات شبکه را برطرف سازید. بنابراین، با همراه باشید تا شما را با مفهوم عیب یابی شبکه های کامپیوتری و راهکاری طلایی آن آشنا کنیم.
عیب یابی شبکه های کامپیوتری چیست؟
عیب یابی شبکه به معنای پیدا کردن مشکلات و اختلالات در شبکه و رفع آنها است؛ زیرا در محیط‌های کاری که به شبکه‌های کامپیوتری وابسته هستند، عملکرد مناسب شبکه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برای عیب یابی، لازم است اجزا و اتصالات شبکه بررسی شوند تا دلیل مشکل شناسایی شده و رفع گردد. به طور خلاصه، می‌توان گفت هدف از عیب یابی شبکه اطمینان از پایداری و امنیت ارتباطات شما است.
همان‌طور که می‌دانید در شبکه‌های کامپیوتری، اجزا و دستگاه‌های مختلف به هم متصل هستند که ممکن است به مرور زمان دچار نقص و اختلال گردند (شبکه چیست؟). با انجام عیب یابی منظم و استفاده از تکنیک‌های مختلف، می‌توان مشکلات را شناسایی و به‌صورت ریشه‌ای حل کرد.
عیب یابی شبکه را اولویت بندی کنید
بسیاری از افراد هنگامی که با مشکلات شبکه مواجه می‌شوند، به طور سراسیمه همه تنظیمات مختلف را دست می‌زنند تا بلکه بتوانند اختلالات را برطرف نمایند. گاهی تغییر همزمان چندین تنظیم، می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات جدیدی شود. به طور کلی، اولویت عیب یابی در شبکه های کامپیوتری شامل موارد زیر است:
- عیب یابی سخت افزارها
- تفکیک مشکلات سیستم عامل شبکه و نرم افزارهای نصب شده
- تمرکز بر مشکلات تکراری و رایج
- شناسایی مشکلات گسترده در کل شبکه
- عیب یابی نقاط حساس شبکه
استفاده از ابزارهای عیب یابی شبکه
برای عیب یابی شبکه های کامپیوتری، می‌توان از ابزارهای متعددی بهره برد. این ابزارها شامل نرم افزارهای خود سیستم‌عامل، نرم افزارهای جدا و همچنین ابزارهای سخت افزاری است. در بسیاری از مواقع، استفاده از یک فایروال مناسب مانند فایروال فورتی گیت می‌تواند از نفوذ بسیاری از بدافزارها که باعث اختلال در شبکه می‌شوند، جلوگیری نماید. در ادامه به بررسی هر یک از این ابزارها می‌پردازیم.
۱- عیب یابی نرم افزاری
- ابزارهای خط فرمان ویندوز (Command Prompt): این ابزار که در خود ویندوز وجود دارند، امکان اجرای دستورات مختلف برای شناسایی و رفع مشکلات شبکه را فراهم می‌کنند. برای باز کردن خط فرمان، پس از باز کردن پنجره ویندوز، عبارت command prompt را جستجو نمایید.
- دستور ping: این دستور به شما کمک می‌کند تا دسترسی به یک آدرس IP خاص را بررسی کنید و ببینید آیا ارتباط برقرار است یا خیر.
- دستور tracert/traceroute: این دستور مسیر داده‌ها از مبدا تا مقصد را نشان می‌دهد و به شناسایی نقاط مشکل در مسیر کمک می‌کند.
- دستور ipconfig: این دستور اطلاعات مربوط به تنظیمات شبکه را نمایش می‌دهد، از جمله آدرس IP، Subnet Mask و Default Gateway.
۲- عیب یابی با نرم افزارهای کاربردی
- Port Scanner: این نرم افزار پورت‌های باز کامپیوترها را شناسایی می‌کند و اطلاعات مربوط به برنامه‌های در حال اجرا و سیستم عامل را جمع‌آوری می‌کند.
- Packet Sniffer: این ابزار اطلاعات کاملی درباره وضعیت شبکه، از جمله پورت‌های باز و ترافیک شبکه ارائه می‌دهد و برای شناسایی ضعف‌های شبکه مفید است.
- Bandwidth Speed Tester: این نرم افزار پهنای باند و تاخیر اتصال اینترنت کاربر را بررسی می‌کند.
۳- عیب یابی سخت افزاری
برخی مشکلات شبکه به دلیل خرابی سخت افزارها ایجاد می‌شوند و نیاز به ابزارهای خاصی برای شناسایی و رفع آنها وجود دارد:
- Cable Tester:
این ابزار برای بررسی کابل‌ها و بررسی انتقال صحیح سیگنال‌ها استفاده می‌شود.
- TDR و OTDR:
TDR برای بررسی سالم بودن کابل‌های مسی و OTDR برای بررسی کابل‌های فیبر نوری استفاده می‌شوند و عملکرد آنها را در ارسال سیگنال بررسی می‌کنند.
- Tone Generator:
این ابزار سیگنال الکتریکی را به جفت سیم‌های کابل UTP ارسال می‌کند و با استفاده از tone probe درستی سیگنال‌ها را تشخیص می‌دهد.
- Light Meter یا Optical Power Meter:
این ابزار برای سنجش توان سیگنال‌های نوری در کابل‌های فیبر نوری استفاده می‌شود.
عیب یابی شبکه با پاک کردن آپدیت ویندوز ۱۰
گاهی اوقات ممکن است با آپدیت ویندوز، شبکه شما دچار اختلالاتی شود که برای شما قابل تشخیص نیست. برای پاک کردن آپدیت ویندوز ۱۰ مراحل زیر را طی کنید:
- باز کردن منوی استارت: بر روی دکمه استارت کلیک کنید.
- رفتن به تنظیمات: در منوی باز شده، گزینه “Settings” را انتخاب کنید.
- بخش Update & Security: در پنجره تنظیمات، گزینه “Update & Security” را پیدا کرده و بر روی آن کلیک کنید.
- مشاهده تاریخچه آپدیت‌ها: در بخش “Windows Update”، بر روی “View update history” کلیک کنید.
- حذف آپدیت‌ها: سپس گزینه “Uninstall updates” را انتخاب کنید.
- انتخاب آخرین آپدیت: آخرین آپدیت نصب شده را از لیست پیدا کرده و انتخاب کنید.
- حذف آپدیت: بر روی گزینه “Uninstall” کلیک کنید تا آپدیت مورد نظر حذف شود.
عیب یابی شبکه با آپدیت کردن درایور کارت شبکه
برای آپدیت کردن درایور کارت مسیر زیر را طی کنید:
- ابتدا در ویندوز Device Manager را باز کنید.
- در لیست موجود، Network adapters را پیدا کنید و آداپتور شبکه مورد نظر را انتخاب کنید.
- روی آداپتور شبکه راست کلیک کرده و گزینه Update driver را انتخاب کنید.
- روی گزینه Search automatically for updated driver software کلیک کنید و مراحل آپدیت را دنبال کنید.
عیب یابی با راه اندازی مجدد شبکه
اگر روش‌های بالا جواب نداد، می‌توانید راه اندازی مجدد شبکه را نیز امتحان کنید. برای راه اندازی مجدد شبکه باید مراحل زیر را طی کنید:
- ابتدا منوی استارت را باز کرده و گزینه “Settings” را انتخاب کنید.
- در تنظیمات، بخش “Network & Internet” را پیدا کرده و روی آن کلیک کنید.
- در پنجره باز شده، گزینه “Status” را انتخاب کنید.
- در پایین صفحه، گزینه “Network reset” را بزنید.
- در صفحه Network reset، روی دکمه “Reset now” کلیک کنید و گزینه “Yes” را انتخاب کنید.
تغییر تنظیمات Wifi
این تنظیمات در شرایط پیش فرض، روی حالت Auto قرار دارد. برای تغییر تنظیمات به شرح زیر عمل کنید:
- ابتدا بر روی آیکون This PC راست کلیک کرده و گزینه Manage را انتخاب کنید.
- از لیست موجود در پنجره باز شده، Network adapters را پیدا کرده و انتخاب کنید.
- روی نام مودم خود دابل کلیک کنید تا وارد تنظیمات آن شوید.
- در پنجره باز شده، قسمت Advanced را پیدا کنید و روی گزینه Wireless Mode کلیک کنید.
جمع بندی
عیب یابی شبکه های کامپیوتری برای حفظ سلامت و پایداری شبکه شما بسیار ضروری است؛ زیرا عیب یابی می‌تواند به شناسایی سریع مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری و در نتیجه رفع آنها کمک کند. استفاده از ابزارهای نرم افزاری خود ویندوز و نرم افزارهای مستقل، به شما کمک می‌کند تا مشکلات شبکه را به صورت فوری و دقیق تشخیص داده و رفع نمایید. ابزارهای سخت افزاری نیز می‌توانند نقش مهمی در شناسایی و حل مشکلات شبکه بازی کنند. در صورتی که استفاده از این ابزارها نتواند به شناسایی اختلالات کمک کند، می‌توانید راهکارهایی مانند حذف آپدیت ویندوز، آپدیت کردن درایور کارت، راه اندازی مجدد شبکه و… را نیز امتحان کنید. چنانچه به راهنمایی بیشتری نیاز دارید، کافی است با تسکا تماس بگیرید.