معرفی فیلم پروین؛ بررسی داستان و بازیگران

فیلم پروین یکی از جدیدترین فیلم‌های سینمایی است که در دی ماه 1403 اکران شد. در این فیلم به کارگردانی محمدرضا ورزی، زندگی پروین اعتصامی از جوانی تا مرگ به تصویر کشیده شده است.

پروین اعتصامی مشهورترین شاعر زن ایرانی است و با سبک شعری مناظره شناخته می‌شود. زندگی این بانوی نامدار ایرانی اخیرا دستمایه ساخت فیلم پروین، با نام قبلی معجزه پروین، شده است. محمدرضا ورزی نویسندگی و کارگردانی این عنوان را برعهده دارد، هنرمندی که پیش از این علاقه‌ا‌ش به داستان‌های تاریخی را در آثاری نظیر سریال معمای شاه (1395) دیده‌ایم. محمدرضا شریفی‌نیا نیز به عنوان تهیه‌کننده و یکی از بازیگران در این فیلم حضور دارد. ژانر فیلم پروین درام، تاریخی و بیوگرافی است و داستان زندگی پروین اعتصامی، از جوانی تا درگذشت وی را به تصویر کشیده است. این فیلم نامزد 6 سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر شده و درنهایت سیمرغ بهترین بازیگر زن را نصیب مارال بنی‌آدم کرده است. تاریخ اکران فیلم پروین در سینماهای کشور 12 دی 1403 است.

معرفی فیلم سینمایی پروین موضوع این مقاله از پلازا است. در کنار هم داستان فیلم را می‌خوانیم، با بازیگران آن آشنا می‌شویم و مروری بر افتخارات فیلم و نظرات منتقدین خواهیم داشت. با ما همراه شوید و پس از مطالعه این مقاله، سری هم به مقاله بهترین فیلم‌های ایرانی بزنید.

فهرست مطالب

خلاصه فیلم سینمایی پروین

همانطور که از نام فیلم پیداست، داستان فیلم پروین درباره شاعر پرآوازه ایرانی پروین اعتصامی است. رخشنده اعتصامی متولد 25 اسفند 1285 در شهر تبریز، یکی از شاعران ایرانی است و با نام پروین اعتصامی شناخته می‌شود. پدر وی، یوسف اعتصامی آشتیانی ملقب به اعتصام الملک، نویسنده و مترجم بود و مادرش اخترالملوک اعتصامی نیز فرزند یکی از شعرای دوره قاجاریه (شوری بخشایشی) بوده است. پروین از کودکی زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی را آموخت و از 7 سالگی سرودن شعر را آغاز کرد. مضمون اشعار او مخالفت با ستمگران، حمایت از حقوق زنان و همدردی با محرومان و ستمدیدگان است.

در فیلم سینمایی پروین به تماشای فعالیت‌ها و زندگی شخصی و حرفه‌ای این شاعر نامدار، از دوران جوانی تا زمان مرگ می‌نشینیم.

بازیگران فیلم پروین

در این بخش با چند تن از مهم‌ترین بازیگران این عنوان تماشایی آشنا می‌شویم.

مارال بنی‌آدم در نقش پروین اعتصامی

مارال بنی‌آدم بازیگر ایرانی، متولد 11 آبان 1360 در تهران است. او فارغ‌التحصیل رشته بازیگری است و دوره‌های بازیگری را زیر نظیر مهتاب نصیرپور، در کانادا گذرانده است. وی بازیگری را از سال 1391 با تئاتر آغاز کرد. او در سال 1394 با نقش کتی در فیلم فروشنده قدم به عرصه سینما گذاشت و تاکنون در 5 فیلم سینمایی بازی کرده است. خانم بنی آدم برای بازی در فیلم در آغوش درخت (1400) نامزد سیمرغ بلورین شد و در سال 1402 با بازی در فیلم پروین سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را کسب کرد. اگر از طرفداران سریال باشید، ایشان را در سریال هم‌گناه (1398) در نقش سارا و سریال مترجم (1401) در نقش پریسا دیده‌اید.

مارال بنی‌آدم برای ایفای نقش پروین اعتصامی به قسمت‌هایی از صورتش ژل تزریق کرد و رژیم روزانه خود را شکست. همسر خانم بنی آدم، بازیگر ایرانی علی سرابی است. این زوج دختری به نام عسل و پسری به نام ایلیا دارند.

آزیتا حاجیان در نقش اختر (مادر پروین)

آزیتا حاجیان، یکی از پیشکسوتان عرصه بازیگری در سینما، تلویزیون و تئاتر است. وی متولد 21 دی 1336 در شهر ملایر، با نام اصلی هدی حاجیان، است. خانم حاجیان همسر سابق محمدرضا شریفی‌‌نیا و مادر مهراوه و ملیکا شریفی‌نیا است. او فارغ‌التحصیل رشته بازیگری و کارگردانی تئار از دانشکده هنر دانشگاه تهران است. فعالیت حرفه‌ای ایشان از سال 1354 با تئاتر آغاز شد و از سال 1368 با فیلم دزد عروسک‌ها جلوی دوربین آمد. وی برای بازی در فیلم روبان قرمز (1377) برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن در جشنواره فیلم فجر در بخش بین‌الملل شد. حدود دو دهه بعد بازی در فیلم خط فرضی (1399) وی را نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن کرد. خانم حاجیان را اخیرا در سال‌های دور از خانه (1397)، سریال نجلا (1399) و  سریال دفتر یادداشت (1401) دیده‌ایم.

محمدرضا شریفی‌نیا در نقش یوسف خان (پدر پروین)

محمدرضا شریفی‌نیا یک بازیگر، تهیه‌کننده، برنامه‌ریز، عکاس، دستیار و مشاور کارگردان است. او در تاریخ 25 خرداد 1334 در تهران متولد شد و در سال 1358 به آزیتا حاجیان ازدواج کرد. این ازدواج که حاصل آن دو دختر به نام‌های ملیکا و مهراوه است، در سال 1388 به پایان رسید. آقای شریفی‌نیا فعالیت حرفه‌ای خود را از سال 1370 آغاز نمود و با نقش ولید در سریال امام علی (1375) به شهرت رسید. این بازیگر فعال عرصه سینما تاکنون در 83 فیلم سینمایی و 24 سرریال تلویزیونی بازی کرده است. در میان جدیدترین آثار وی می‌توانیم فیلم عروس خیابان فرشته (1399)، فیلم قلب رقه (1402)، سریال خاتون (1400) و سریال گاندو (1398) را نام ببریم.

امیرحسین صدیق در نقش ابوالفتح (برادر پروین)

امیرحسین صدیق بازیگری ایرانی است که در تاریخ 8 آبان 1351 در شهر نیشابور چشم به جهان گشود. وی از دوران کودکی در کلا‌س‌های تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شرکت میکرد. فعالیت حرفه‌ای وی به عنوان بازیگر از سال 1371 با تئاتر آغاز شد و در سال 1373 با نقش آقای پدر در مجموعه قصه‌های تابه‌تا (زی‌زی‌گولو) شناخته شد. عمده شهرت وی مرهون همکاری‌های متعددش با خانم مرضیه برومند در تلویزیون است. این بازیگر را در آثاری نظیر سریال دردسرهای عظیم 2 (1394)، سریال نوار زرد 2 (1400)، و فیلم سلفی با رستم (1398) دیده‌ایم.

در فهرست زیر نام و نقش برخی دیگر از هنرپیشه های فیلم پروین را با هم می‌خوانیم:

• حسین پاکدل در نقش علی اکبر دهخدا
• محمدعلی نجفی در نقش استاد اصفهانی
• محمدعلی ساربان در نقش اکتر احمدیه
• رامین ناصرنصیر در نقش ملک‌الشعرای بهار
• رضا فیاضی در نقش دکتر خلعتبری
• بیژن بنفشه‌خواه در نقش فضل‌الله گرگانی
• یوسف صیادی در نقش مش باقر
• ملیکا شریفی‌‌نیا در نقش آگرین
• الهه جعفری در نقش مهکامه
• محمد شعبان‌پور در نقش فضل‌الله اعتصامی

نقد فیلم پروین

فیلم سینمایی پروین اولین بار در بهمن 1402 در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و 5 نامزدی و یک برد را به خود اختصاص داد. بخش‌هایی که نامزد سیمرغ بلورین شد عبارتند از: چهره‌پردازی، طراحی لباس، موسیقی متن، فیلمبرداری و بازیگر نقش مکمل مرد (برای رامین ناصرنصیر). و درنهایت در بخش بهترین بازیگر نقش اول زن (برای مارال بنی‌آدم) سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را کسب نمود.

مدت زمان فیلم پروین 106 دقیقه است و در تاریخ 12 دی 1403 در سینماهای سراسر کشور اکران شد. این فیلم محصول مشترک “بنیاد سینمایی فارابی” و “وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی” است و عامریان فیلم مسئول توزیع آن بوده است.

فیلم پروین، با نام قبلی معجزه پروین، یک فیلم بیوگرافی و شاعرانه خوب درباره زندگی شاعر بزرگ ایرانی، پروین اعتصامی است. با دیدن نام محمدرضا ورزی در مقام نویسنده و کارگردان، مخاطب به یاد سریال معمای شاه می‌افتد. آقای ورزی پیش از این نیز نشان داده که به تاریخ ایران علاقمند است و با ساخت فیلم پروین درواقع ادای احترامی به این شاعر بزرگ کرده است. نمرات فیلم سینمایی پروین نسبتا خوب بوده است، گرچه برخی از منتقدین معتقدند این فیلم در مقام یک اثر تلویزیونی بسیار خوب است ولی شایسته حضور در سینماها نیست. در ادامه مروری بر جنبه‌های مختلف فیلم داریم.

بازیگران:

در فهرست بازیگران فیلم پروین نام پیشکسوتان بزرگی همچون آزیتا حاجیان و محمدرضا شریفی‌نیا به چشم می‌خورد، و این اسامی سبب می‌شود انتظارات ما از فیلم بالا برود. ولی همه بازیگران در این فیلم بسیار معمولی ظاهر شده‌اند، به جز مارال بنی‌آدم که الحق یک بازی تماشایی را ارائه داده است. او پاسخ درستی به توقع مخاطب از پروین می‌دهد، زنی که اندیشه فردی در سبک زندگی‌اش نمود دارد و اخلاقیات برایش مهم است. خانم بنی‌آدم در ایفای این نقش نه شعارگونه و زننده عمل کرده و نه منفعل و بی‌هیجان است، بلکه ترکیب درستی از همه احساسات را ارائه می‌کند.

داستان و فیلمنامه:

این تقصیر پروین اعتصامی نیست که زندگی دراماتیکی نداشته و اوج فراز و فرود زندگی‌اش در ازدواج، مهاجرت به کرمانشاه و سپس طلاق و بازگشت به تهران خلاصه شده است. آقای ورزی با هوشمندی موفق شده نقاط عطف زندگی پروین را مشخص کرده و با تمرکز بر آنها، و افزودن چند خرده داستان، یک درام تماشایی را به مخاطب تحویل دهد. چالش‌های زندگی مشترک، حضور در محافل ادبی، ارتباط با پدر و به تصویر کشیدن محبت جاری در خانواده پروین از جمله نقاط قوت داستان است.

یکی از نقاط قابل‌توجه در فیلم پروین دوری از سیاست است. پیش‌فرض کارگردان این بوده که مخاطب می‌داند پروین اعتصامی در چه دورانی زندگی می‌‌کرده و بیشتر تمرکز خود را روی مسائل دیگر زندگی وی گذاشته تا ورود به سیاست سبب کاهش شاعرانگی فیلم نشود.

شخصیت‌‌پردازی:

در فیلم‌های بیوگرافی کارگردان و نویسنده باید زندگی یک فرد مشهور را در قالب یک فیلم دو ساعته ارائه دهند. بنابراین اکثر اوقات تمرکز روی شخصیت اصلی است و بقیه شخصیت‌ها پیشرفت چندانی ندارند. طبیعی است که شخصیت‌پردازی در این آثار ضعیف باشد، همان اتفاقی که در فیلم پروین رخ داد. خوشبختانه کارگردان در توسعه شخصیت پروین عالی عمل کرده و موفق شده به خوبی آسیب‌پذیری، مهربانی و نبرد او با جامعه مردسالار را به تصویر بکشد. ولی در ارتباط با بقیه شخصیت‌ها، مانند آگرین، از یک جایی به بعد کارگردان آنها را به حال خود رها کرده است.

کارگردانی:

محمدرضا ورزی در فیلم پروین بسیار پخته عمل کرده است. او یک فیلم ساده و جمع و جور ساخته و با فیلمبرداری خیره‌کننده و تدوین عالی، یکی از بهترین آثار جشنواره فجر 1402 را ارائه داده است. نماها خشک و ثابت نیستند و در اغلب آنها عمق میدان و میزانسن قابل‌قبولی دیده می‌شود. در برخی سکانس‌ها، حتی اگر سوژه اصلی ساکن باشد، اتفاقاتی در عمق تصویر رخ می‌دهد که به آن نما پویایی می‌بخشد.

سخن پایانی

در این مقاله از پلازا با بررسی فیلم معجزه پروین کنار شما بودیم. درباره بازیگران خواندیم، با داستان فیلم آشنا شدیم. نقد کوتاهی بر این عنوان تاریخی داشتیم. نظر شما درباره فیلم پروین با بازی مارال بین آدم چیست؟ آن را تماشا کرده‌اید؟ مشتاق خواندن نظرات شما در بخش “دیدگاه شما” در پیین صفحه هستیم.