آیا هکرها می توانند امواج مغزی ما را اسکن کنند ؟ آیا هکرها می توانند با اسکن مغزی ما کلمه و رمز عبور تجهیزات الکترونیکی ما را به سرقت ببرند؟ در سال های اخیر موج تازه ای از سیستم های کنترل مغزی و سیستم های اسکن امواج مغزی در سراسر دنیا دیده می شود. موسسات تحقیقاتی بسیاری در این زمینه یعنی در مورد کنترل ذهن فعالیت می کنند. دانشمندان و محققان بسیاری در تلاشند ببینند آیا می توان با هک مغزی فردی، اطلاعات فرد را از ذهنش استخراج کرد؟ آیا در عمل و در واقعیت می توان رمزها و پسوردها و اطلاعات مغزی فردی را بیرون کشید و به آنچه در ذهنش می گذرد دسترسی پیدا کرد؟
دستگاه های مختلفی از سال ها و دهه های قبل به نام دستگاه های الکتروانسفالوگراف (EEG)، در دسترس محققان بوده است. این دستگاه ها می توانند امواج مغزی را اسکن کنند و اطلاعاتی را در اختیار محققان قرار بدهند. ولی دستگاه های الکتروانسفالوگراف نیز محدودیت های دارند و اینطور نیست که بتوانند برخی اطلاعات را از ذهن شخص بیرون بکشند. محققان چیزی فراتر از خروجی ارائه شده توسط دستگاه های الکتروانسفالوگراف مد نظرشان است. آنها می خواهند با کمک سنسورهای اندازه گیری و سنسورهایی خاص اطلاعات محرمانه ذهنی فرد را بیرون بکشند.
نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی (Electroencephalography) یا الکترومغزنگاری، ثبت فعالیت الکتریکی مغز است، این تکنیک شامل اخذ سیگنال توسط الکترودهای سطحی، بهبود سیگنال (معمولاً تقویت و حذف نویز)، چاپ سیگنال و آنالیز آن می‌شود. آنچه روی کاغذ چاپ می‌شود، الکتروانسفالوگرام نامیده می‌شود.
این در حالی است که در داخل مغز انسان، از طریق دستگاه های اندازه گیری می تواند سیگنال های الکتریکی مغز را در ارتباط با فعالیت های خاصی در مغز اندازه گیری کرد و کارکرد آنها را بررسی نمود. از این روش ها و بررسی برای برخی فعالیت ها استفاده می شود. مثلا با کمک این بررسی ها دانشمندان توانسته اند انواع برنامه های کاربردی، از جمله هواپیماهای بدون سرنشین، صندلی های چرخ دار و اندام های پروتز را طراحی و تولید کنند.
این توانایی دانشمندان را در دانشگاه آلاباما در بیرمنگام (UAB) به سمت ایده های جدیدی هدایت کرده است. آنها در نظر دارند در ادامه تحقیقات خود به روشی دسترسی پیدا کنند که بتواند اطلاعات محرمانه ذهن فرد را نیز بخواند. دانشمندان درباره چگونگی این روش خواندن ذهنی در حال بررسی هستند.
محققان این دانشگاه در یک برنامه مطالعاتی برروی 12 نفر این تحقیق را انجام دادند. این 12 نفر با دستگاه الکتروانسفالوگراف مورد بررسی قرار گرفتند. از آنها تا یک متن را به صورت کدهای تصادفی وارد سیستم کنند. سیستم به صورت آنلاین کار می کردو اطلاعاتی که آنها وارد سیستم می کردند شبیه به رمز عبور بود.
پس از آن محققان با کمک سیستم برنامه و روش هایی که داشتند سعی داشتند این کد را شناسایی و بازیابی کنند. آنها با استفاده از دستورالعمل های مختلف و معادلات مغزی مرتبط با آن، از طریق نرم افزارهای خاص در نظر داشتند کدها را شناسایی کنند. آنها دریافتند پس از آنکه کاربر حدود 200 کاراکتر وارد کند، نرم افزار می تواند حدس بزند آن کاربر چه کاراکترهایی که وارد نموده است. بر اساس تحقیق آنها ، روش کار اسکن امواج مغزی مرتبط با آن کدها است. سیستم می تواند بعد از وارد کردن 20 کاراکتر توسط آن فرد بتواند حدس بزند فرد مربوطه چه کد رمزی را وارد نموده است.
به این ترتیب، احتمال آنکه یک پین چهار رقمی را بتواند حدس بزند، یعنی احتمال حدس درست پین از 1 در 10 هزار به 1 در 20 می رسد. یعنی احتمال حدس زنی دستگاه به شکل فوق العاده ای بهبود پیدا می کند.
شانس حدس زدن رمز عبور شش حرفی نیز از یک در 500 هزار به یک در 500 میر سد. این اعداد از نظر آماری بسیار جالب توجه هستند. محققان می گویند این نتایج نشان می دهد که سیستم هایی با رمز هبور دارای شش کاراکتر بیش از سیستم هایی با رمز عبور4 کاراکتر است. البته محققان به این نتیجه رسیده اند که هنگامی که نویزی به امواج مغزی هنگام وارد کردن رمز عبور وارد شود، باعث می شود دستگاه نتواند به درستی رمز عبور را تشخیص بدهد. یعنی با وارد کردن نویز به امواج مغزی در حین وارد کردن رمز عبور کمکی در جهت امنیت بیشتر رمز عبور خواهد بود.
نیتس ساکسنا، استاد دانشکده می گوید: « با توجه به محبوبیت روزافزون دستگاه های الکتروانسفالوگراف و انواع روش های استفاده از آن، باید توجه کنیم که بخشی از زندگی روزمره ما با این مساله یعنی کنترل ذهن و سرقت مغزی همراه خواهد بود. روزی فرا خواهد رسید که دستگاه های جدیدتر به بازار بیایند و امنیت روانی ما در خطر خواهد بود. »
این تحقیق نشان می دهد که در دنیای امروز کنترل ذهن ها، اسکن مغزی و مواردی از این دست دور از ذهن نیست. این مساله مغایر حفظ حریم خصوصی است ولی تکنولوژی است که در حال ظهور است و از نظر امنیتی خطرات خودش را دارد. دستگاه های الکتروانسفالوگراف امروزه در دسترس هستند و می توان با این دستگاه ها و سیستم های مشابه آن کارهایی کرد که تا پیش از این افسانه ای بیش نبود.
شایان ذکر است نتایج حاصل از دستگاه الکتروانسفالوگراف را نمی‌توان به صورت مستقیم و تنها با مشاهده سیگنال مورد بررسی و تفسیر قرار داد. معمولاً طیف فرکانسی این سیگنال حاوی اطلاعات مفیدی است که کاربردهای تشخیصی و تحقیقاتی دارند. این دستگاه با کمک محرک های سنسوری خاص کمک می کند تا محققان بتوانند امواج مغزی را آنالیز کنند. از دیگر کاربردهای این دستگاه ، کمک به تشخیص و تعیین محل آسیب مغزی سربرال، کمک به مطالعه صرع (حملات گذرای برگشت‌پذیر عمل مغز دچار مشکل با حس نامنظم و فعالیت حرکتی نظیر تشنج)، – کمک به تشخیص اختلالات روانی، کمک به مطالعه خواب فرد و بررسی وضعیت خواب های فرد و در نهایت اجازه مشاهده و آنالیز پاسخ‌های مغز به محرک‌های سنسوری است.
