مادربرد به عنوان اصلی‌ترین بخش کامپیوتر شناخته می‌شود، بنابراین اگر ایراد داشته باشد، می‌تواند مشکلات زیادی را به وجود آورد. به همین دلیل تشخیص خرابی مادربرد نیاز به دقت زیادی دارد.
هنگامی که کامپیوتر دچار مشکلات سخت افزاری می‌شود، یکی از قطعاتی که ممکن است خراب شده باشد، Motherboard است. برخی افراد، علائم خیلی جزئی خرابی مادربرد را جدی نمی‌گیرند، اما این یک مشکل بزرگ است که ممکن است آسیب‌های جبران‌ناپذیری به دستگاه شما وارد کند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که هنگام مشاهده هر گونه خرابی در مادربرد، باید برای خرید یک دستگاه نو آماده باشید. اما از کجا باید فهمید که مادربرد دچار مشکل شده یا خیر؟ در ادامه این مطلب پلازا به علائم تشخیص خرابی مادربرد خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
وظیفه مادربرد چیست؟
مادربرد که یک قطعه بسیار مهم است، وظیفه کنترل پردازشگر مرکزی و همچنین ارتباط دادن آن با دیگر اجزا را بر‌عهده دارد. بنابراین می‌توان به این موضوع پی برد که با خراب شدن این قطعه، عملکرد دستگاه از کار خواهد افتاد. زیرا پردازشگر ارتباط مستقیمی با هیچ‌کدام از قطعات نداشته و تنها یک پردازنده است. مادربرد وظیفه تعیین انواع و تعداد پورت‌های ورودی و خروجی سیستم را بر‌عهده دارد، بنابراین به عنوان ستون فقرات دستگاه شناخته می‌شود. می‌توان گفت که تمام قطعات رایانه به طور غیرمستقیم یا مستقیم به این بخش متصل می‌شوند. درست است که مشخصات مادربرد نمی‌تواند تفاوت چشم‌گیری در عملکرد کلی سیستم ایجاد کند، اما کمک زیادی به عملکرد سریع و بهتر اجزای کلیدی در کنار هم می‌کند. با توجه به عملکرد‌های مهم مادربرد، می‌توان گفت که خرابی آن تاثیر زیادی در کارکرد صحیح سیستم دارد.
لزوم تعمیر یا تعویض مادربرد هنگام خرابی
امروزه بسیاری از کمپانی‌ها نمی‌توانند از تعمیر دستگاه، درآمد چندان زیادی کسب کنند. این شرکت‌ها همواره دوست دارند که در زمان بروز مشکلاتی در مادربرد، کاربران یک قطعه جدید خریداری کنند. خرابی این قطعه، یکی از اتفاقاتی است که ممکن است چالش‌های زیادی برای کاربران به وجود آورد. برخی مواقع هنگام تعویض مادربرد، قطعات قدیمی با آن سازگاری ندارند و کاربر برای تعویض آنها نیز باید هزینه اضافی پرداخت کند. اما از طرفی دیگر با توجه به اهمیت مادربرد، نمی‌توان با سیستمی که این قطعه در آن دچار مشکل شده کارد کرد. اهمیت ندادن به این بخش از کامپیوتر، می‌تواند باعث آسیب دیدن دیگر قطعات شود. حال می‌توان گفت که مادربرد کامپیوتر یا سالم است یا خراب، بنابراین حالت وسطی وجود ندارد.
علائم تشخیص خرابی مادربرد
شاید در نگاه اول تشخیص خرابی مادربرد کار آسانی به نظر برسد، اما به هیچ وجه این طور نیست. برخی مواقع ممکن است قطعات دیگری دچار مشکل شده باشند، در این موقعیت بسیاری از کاربران فکر می‌کنند که ایراد از مادربرد است. به طور کلی نمی‌توان یک علامت خاص را نشانه خرابی مادربرد دانست، بنابراین ابتدا باید احتمالات دیگر را مورد بررسی قرار داد. برای تشخیص خرابی مادربرد می‌توانید به علائمی که در ادامه ذکر می‌کنیم، توجه کنید.
1. آسیب قطعات
هنگامی که به خرابی مادربرد شک دارید، اولین اقدامی که باید انجام دهید، بررسی ظاهر قطعات است. با نگاهی دقیق به قطعات مختلف و سطح مادربرد، می‌توان خازن‌های متورم یا آسیب دیده را مشاهده کرد. یکی دیگر از نشانه‌های خرابی قطعات مادربرد، آثار شکستگی یا عدم اتصال صحیح است. به طور کلی ایراد‌‌های ظاهری مختلف مانند سوختگی، اتصالات، شکستگی و متورم شدن قطعات، می‌تواند یکی از علائم خرابی مادربرد باشد.
2. روشن نشدن کامپیوتر
اگر با زدن دکمه پاور رایانه، سیستم روشن نمی‌شود، احتمالا مادربرد خراب شده است. به این نکته توجه کنید که ممکن است قطعات دیگر جریان برق دریافت کرده و روشن شوند، اما در نمایشگر چیزی نمایان نشود. در این مواقع، اگر مشکل از نمایشگر نباشد، احتمال خرابی مادربرد وجود دارد.
3. بوی سوختگی
حس کردن بوی سوختگی از کامپیوتر یا لپ‌تاپ، یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های خرابی مادربرد است. داغ شدن بیش از اندازه قطعات باعث می‌شود بوی شدید سوختگی احساس شود. در این زمان، اگر قطعه جدیدی بر روی مادربرد نصب کرده باشید، سریعا باید کامپیوتر را خاموش کرده و قطعه مورد نظر را جدا کنید. ممکن است با اضافه شدن این قطعه به مادربرد، فشار بیش از اندازه‌ای به آن وارد شده باشد. با توجه به این که هر قطعه‌ای با هر نوع مادربردی سازگار نیست، در صورت اضافه کردن هر‌گونه سخت‌افزار ناسازگار، احتمال خرابی مادربرد وجود دارد.
4. هنگ کردن سیستم
گاهی اوقات در زمان استفاده از کامپیوتر، سیستم مدام هنگ می‌کند و کاربران مجبور به ری استارت می‌شوند. درست است که ممکن است مشکل از مادربرد باشد، اما ابتدا باید موارد نرم‌افزاری را مورد بررسی قرار داد. پس از مطمئن شدن از این که ایراد از نرم افزار رایانه نیست، می‌توان به دنبال مشکلات سخت‌افزاری همچون خرابی مادربرد بود.
5. ریست شدن ناگهانی سیستم
اگر کامپیوتر شما بدون هیچ دلیلی ریست می‌شود، احتمالا مادربرد قادر به ارائه برق کافی به یکی از سخت‌افزار‌ها نیست. البته دلایل زیادی مانند بدافزار‌ها، مشکلات منبع تغذیه و داغ شدن قطعات، می‌توانند باعث ریست شدن ناگهانی سیستم شوند. هنگامی که سیستم بدون دلیل خاص و در زمان‌های مختلف ریست می‌شود، می‌توان آن را به عنوان یکی از علائم تشخیص خرابی مادربرد شناخت.
6. صفحه آبی مرگ
مشاهده کردن صفحه آبی مرگ در نمایشگر کامپیوتر، می‌تواند بیان‌گر موارد مختلفی باشد. بنابراین به هیچ وجه نباید این علامت را تنها به خرابی مادربرد، ارتباط داد. در اغلب موارد، این صفحه به دلیل نصب سخت‌افزار ناسازگار با درایو نامناسب ایجاد می‌شود. با سرچ کردن کد ارور صفحه آبی، می‌توان متوجه شد که ایراد از مادربرد است یا خیر.
نحوه انجام تست خرابی مادربرد
تست مادربرد یک فرایند مهم و کاربردی است که می‌تواند کمک زیادی به تشخیص خرابی مادربرد کند. شما می‌توانید با انجام مراحل زیر، از وجود ایراد در مادربرد خود، اطمینان حاصل کنید.
- پیش از هر چیز، باید علائم گفته شده را به منظور تشخیص خرابی مادربرد، مورد بررسی قرار دهید.
- از این موضوع مطمئن شوید که بدن شما دارای الکتریسیته ساکن نیست؛ زیرا مدار مادربرد کامپیوتر به هر‌گونه بار الکتریکی حساس است.
- پس از راه‌اندازی مجدد رایانه، اگر چیزی نمایش داده نشود و هیچ صدای بوقی نشنوید، احتمالا ایرادی در مادربرد کامپیوتر وجود دارد.
- با بررسی و تست رم‌های کامپیوتر، می‌توان متوجه شد که مشکل از مادربرد یا رم است.
- با مشاهده یک پیکسلاسیون غیر عادی در سیستم، باید کارت گرافیک را بررسی کنید.
- گاهی منبع تغذیه نمی‌تواند ولتاژ لازم را به مادربرد منتقل کند، بنابراین بهتر است یک منبع تغذیه دیگر را برای مادربرد امتحان کنید.
- با جدا کردن مادربرد از کیس و متصل کردن آن به یک منبع تغذیه، ممکن است به نتیجه قابل قبولی برسید.
- پس از اینکه مجدد CMOS را تنظیم کردید و ریکاوری بایوس را انجام دادید، مادربرد خود را روشن کنید و منتظر شنیدن صدای بوق بمانید.
نتیجه گیری
در این مطلب با موادرد مهم که می‌توانند به شما در تشخیص خرابی مادربرد کامپیوتر کمک کنند، آشنا شدید. بسیاری از کاربران با انجام ندادن موارد لازم و ضروری برای جلوگیری از خرابی، باعث خراب شدن مادربرد می‌شوند. البته برخی مواقع نیز این خرابی قابل پیش‌بینی نیست؛ در واقع عمر مادربرد به پایان رسیده و بایستی آن را تعویض کرد. این بخش از کامپیوتر بسیار حائز اهمیت بوده و نباید بدون دانش و تخصص کافی، نسبت به تعمیر آن اقدام کنید. اگر با استفاده از موارد گفته شده، نتوانستید ایراد مادربرد را تشخیص دهید، بهتر است برای این موضوع از یک متخصص کمک بگیرید.