چطور با فرهنگ مردم گیلان آشنا شویم؟

گیلان یکی از زیباترین و سرسبزترین استان‌های کشور به حساب می‌آید که در طول سال افراد زیادی از طریق اجاره ویلا در گیلان به این منطقه سفر کرده و از زیبایی‌های آن لذت می‌برند. مردم گیلان را می‌توان یکی از خونگرم‌ترین و مهمان‌نوازترین مردم در ایران دانست که با حفظ تمامی آب و رسوم غنی و کهن خود و انتقال آن به نسل‌های آینده، به خوبی از میهمانان و گردشگران پذیرایی می‌کنند و خاطره‌ای خوش و بیادماندنی از سفر به گیلان برای آن‌ها رقم می‌زنند. اگر قصد اجاره ویلا در گیلان را دارید، بهتر است با فرهنگ این قوم خونگرم ایرانی آشنا شوید. در این مقاله فرهنگ مردم گیلان را بررسی کرده و با آداب و رسوم آن‌ها آشنا شویم.

گویش مردم گیلان

اولین جنبه در آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ مردمان یک منطقه، آشنایی با گویش و زبان آن‌ها است. مردم گیلان عموما به گویش گیلکی صحبت می‌کنند. گویش گیلکی شامل زبان‌های مختلفی می‌شود که می‌توان به زبان تالشی، هرزندی،‌گورانی، گیلکی، مازندرانی، تاتی و سمنانی اشاره کرد. همه این زبان‌های از دیدگاه تاریخی به زبان پارتی (اشکانی) وابستگی دارند. با توجه به این‌که گیلکی به چند شاخه مختلف تقسیم می‌شود گویش مردم در نقاط مختلف گیلان با هم اندکی تفاوت دارد.

دین و مذهب مردم گیلان

اگر قصد اجاره ویلا در گیلان برای سفر به این منطقه دارید بهتر است بدانید که دین اغلب مردم گیلان (مانند اغلب استان‌های ایران) اسلام بوده و شیعه دوازده امامی هستند. البته که در برخی مناطق این استان مردمان اهل تسنن و سایر ادیان مانند مسیحی، یهودی و زرتشتی نیز زندگی می‌کنند.

پوشش مردم گیلان

یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های فرهنگی مردمان یک منطقه، نوع پوشش و لباس‌های آن‌ها است. لباس‌های محلی گیلانی از زیبایی خاص و ویژه‌ای برخوردار هستند. یکی از مهم‌ترین ویژگی لباس‌های محلی مردم گیلان تناسب آن با عقاید دینی و مذهبی مردمان این منطقه است. پوشش مردم در گیلان بازتاب اندیشه، سلیقه، نوع کار، معیشت و ارتباط مردم این منطیقه با طبیعت است. چوموش نام پاپوش مردان گیلانی است که همراه با جلیقه و کلاه و کت استفاده می‌شوند. زنان گیلانی نیز دامن‌های شلیته و پرچین به همراه جلیقه‌های پولک‌دوزی شده و رنگارنگ بر تن می‌کنند.

آداب و رسوم مردم گیلان

سنت‌ها و رسوم مختلفی در گیلان وجود دارد که از دوران کهن نسل به نسل تا به امروز رسیده است. برخی از این آداب و رسوم با سایر مناطق ایران مشترک بوده اما آداب و رسوم و سنت‌هایی نیز وجود دارد که خاص و ویژه این منطقه زیبا و بکر در ایران است.

آداب و رسوم جشن نوروز

مردم گیلان برای سال نو و عید نوروز آداب و رسوم و سنت‌های مختلفی دارند که از جمله مهم‌ترین رسوم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوروزخوانی: در این مراسم مردم گیلان در آخر سال و قبل از فرا رسیدن نوروز با راه افتادن در کوچه‌ها و خیابان‌های شعر اشعاری را می‌خوانند و فرا رسیدن بهار و نوروز را به همگان بشارت می‌دهند.
• عروس گوله: نام نمایشی است که مردم گیلان قبل از فرا رسیدن نوروز و آغاز سال نو اجرا می‌کنند. این نمایش دارای سه نقش غول، پیربابو و نازخانم است که به منازل مختلف در سطح شهر رفته و این نمایش را اجرا می‌کنند. بازیگران این نمایش در آخر اجرای خود ضمن آروزی سال پربرکت از صاحب‌خانه هدایایی دریافت می‌کنند.
• شال اندازی: یکی از رسوم مردم گیلان در روز چهارشنبه ‌سوری است که آن کودکان و نوجوانان به صورت ناشناس به پشت بام خانه همسایه‌ها رفته و با آویزان کردن شال خود از پنجره یا روشنایی خانه، از صاحب‌خانه طلب هدیه می‌کنند. صاحبخانه نیز معمولا مقداری شیرینی و آجیل را به عنوان هدیه به گوشه شال می‌بندد.

• کشتی گیله مردی: این کشتی یکی از آداب و رسوم سنتی مردم گیلان است که در اعیاد، عروسی‌ها و تابستان برگزار می‌شود. این کشتی در یک محوطه محصور به نام یسمبر یا سنبره میدان برگزار می‌شود که در آن کشتی‌گیران با شلوارهای خود به نام یاسپار در میدان حاضر شده و با انجام حرکات نمایشی، قدرت و توان خود را به رخ حریفان خود می‌کشند.

آداب و رسوم مراسم ازدواج در گیلان

یکی از مراسمات مهمی که در گیلان با آداب و رسوم و سنت‌های خاصی برگزار می‌شود، مراسم ازدواج است. در روستاهای گیلان رسم بر این است که دختران و پسران با مشارکت زنان و مردان روستا در امور معیشتی نسبت به یکدیگر شناخت پیدا می‌کنند. در صورتی که این شناخت مورد قبول خانواده‌ها قرار بگیرد منجر به تهیه مقدمات ازدواج می‌شود. در شهرها نیز معمولا ازدواج با مشارکت خانواده‌ها و معرفی چند دختر به پسران آغاز می‌شود. در صورت موافقت خانواده‌ها به خواستگاری رفته و پس از پسندیدن برای فراهم کردن مقدمات عروسی آماده و مهیا می‌شوند. از مهم‌ترین مراسم عروسی و ازدواج خاص منطقه گیلان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حنابندان
• گیشه‌بری
• نارنج‌زنی

گیلان سرزمینی زیبا با آداب و رسوم کهن و غنی

منطقه گیلان که یکی از مهم‌ترین مناطق گردشگری ایران به حساب می‌آید به دلیل طبیعت زیبا و بکر همواره مورد توجه مسافران و گردشگران قرار دارد؛ به طوری که در فصول مختلف سال افراد زیادی از طریق اجاره ویلا در گیلان یا سایر روش‌ها به این منطقه زیبا و دیدنی سفر می‌کنند. جذابیت گیلان تنها به طبیعت زیبا و بکر آن محدود نمی‌شود و این آداب و رسوم و سنت‌های کهن مردمان این منطقه است که یکی از جاذبه‌های مهم گیلان برای گردشگران به حساب می‌آید.