احتمالا برای شما هم پیش آمده است که تراکنش بانکی ناموفقی داشته باشید. حتی گاهی اوقات شاید مجبور شده‌اید تا با پیگیری تراکنش خود از بانک صادر کننده یا بانک درگاه اینترنتی و سایت پذیرنده در خریدهای اینترنتی؛ به نتیجه برسید. کدهای پیگیری که در تراکنش‌های بانکی ثبت می‌شوند، در این مواقع به کمک می‌آیند. اما با توجه به ماهیت غیرمتمرکز یا همان عدم دسترسی و نظارت نهادها و مراجع دولتی، این سوال برای خیلی از افراد پیش می‌آید که امنیت تراکنش‌های ارزهای دیجیتال چگونه است و از چه طریقی می‌توان تراکنش‌ها را پیگیری کرد. توسعه‌دهندگان شبکه‌های بلاکچین برای این مورد، TXID یا همان شناسه تراکنش را در نظر گرفته‌اند. طی این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که TXID چیست و پیگیری تراکنش ارز دیجیتال از طریق شناسه تراکنش چگونه ممکن است؛ با ما همراه باشید.
TXID چیست و چگونه می‌توان آن را دریافت کرد؟
TXID یا هش تراکنش، به زبان ساده همان شماره پیگیری تراکنش‌های ارزهای دیجیتال در بستر بلاک چین است. هر تراکنش انتقالی که در بلاکچین یک ارز دیجیتال انجام می‌گیرد، یک شناسه تراکنش به آن اختصاص داده می‌شود. هش تراکنش در قالب یک کد است که معمولا 64 کاراکتر و ترکیبی از حروف و ارقام می‌باشد. البته تعداد ارقام در بلاکچین برخی ارزها ممکن است کمتر از 64 رقم باشد.
به‌عنوان مثال کد زیر یک نمونه شناسه تراکنش TXID است:
B71ug765jd97oml6p37pyrfkshi6y8wx2d8lo94rsa136bfxj7d3cw8e16v5amj8
هش تراکنش معمولا در لیست تراکنش‌های سایت یا اپلیکیشنی که تراکنش انتقال انجام شده، برای فرستنده قابل نمایش است. از هر کیف پول و پلتفرمی که برای انتقال رمزارزهای خود استفاده می‌کنید، پیگیری تراکنش با شناسه TXID مقدور است. با این حال اگر به هر دلیلی قادر به مشاهده‌ی هش تراکنش خود نیستید؛ دو روش دیگر برای پیدا کردن شناسه تراکنش TXID، وجود دارد:
پیدا کردن هش تراکنش از سایت بلاک چین
با مراجعه به سایت بلاکچین (Blockchain.com) و کلیک روی بخش explorer در بالای صفحه، در کادر مشخص شده طبق تصویر زیر، می‌توانید با ورود آدرس کیف پول خود، مشخصات تراکنش‌های آن را مشاهده کنید.
جزئیات تراکنش‌ها و مقدار کل بیت کوین ارسالی و دریافتی و کارمزدها، در این بخش قابل مشاهده است. همچنین هش تراکنش هر مورد از انتقال‌ها نیز قابل مشاهده است.
پیدا کردن هش تراکنش از سایت etherscan
در این سایت کلیه‌ی تراکنش‌های بلاکچین اتریوم قابل پیگیری است. با مراجعه به سایت etherscan.com ، با صفحه‌ای مواجه خواهید که با ورود آدرس و پارامترهای دیگر در کادر موجود در این صفحه، می‌توانید به سادگی به اطلاعات تراکنش، دسترسی پیدا کنید. اگر تراکنش مورد نظر به طور کامل انجام گرفته باشد، در جلوی آن عبارت SUCCESS را مشاهده خواهید کرد. اما اگر به تازگی تراکنش مورد نظر را انجام داده‌اید و هنوز انجام نشده باشد، عبارت Pending برای آن نمایش داده خواهد شد.
اعداد و ارقام هش تراکنش ارزهای دیجیتال چگونه مشخص می‌شوند؟
شاید با خود فکر کنید که 64 کاراکتر مربوط به شناسه تراکنش TXID به‌صورت کاملا تصادفی صادر می‌شوند؛ اما این طور نیست. از زمانی که اولین تراکنش‌های رمزارزها با بیت کوین در سال 2009 انجام شد، شناسه‌های تراکنش بیت کوین شامل 64 کاراکتر بود. این 64 کاراکتر از طریق پروتکل SHA-256، رمزگذاری شده است.
مقادیر شناسه تراکنش TXID تصادفی نیستند و همه‌ی آنها بیانگر جزئیات مربوط به تراکنش هستند. 8 کاراکتر اول، مشخص کننده‌ی ورژن بیت کوین می‌باشند، 4 کاراکتر بعدی برای فلگ، 2 کاراکتر بعدی مربوط به تعداد تراکنش و … . به این ترتیب، یک شناسه تراکنش TXID منحصربه‌فرد به در بلاک چین ثبت می‌شود. تمام بلاک چین‌های محبوب از روش‌های هش یکسان یا مشابه استفاده می‌کنند. به عنوان مثال اتریوم نیز از مدل رمزگذاری مثل بیت کوین بهره می‌برد. کلیه‌ی هش‌های تراکنش اتریوم ۶۴ کاراکتر دارند و از پروتکل رمزگذاری SHA-256 استفاده می‌کنند.
هش تراکنش ارزهای دیجیتال چه کاربردهایی دارد؟
با توجه به غیرمتمرکز بودن شبکه‌ی ارزهای دیجیتال، شاید این سوال مطرح شود که داشتن هش تراکنش، اصلا چه فایده‌ای می‌تواند داشته باشد؟ آیا می‌توان از طریق شناسه تراکنش TXID، انجام یا عدم انجام یک تراکنش را پیگیری کرد؟
در پاسخ باید بگوییم که فرض کنید یک تراکنش معمولی بانکی انجام داده‌اید، اگر تراکنش خرید اینترنتی یا انتقال پول شما طبق اعلام مقصد، انجام نشده باشد؛ از طریق شماره پیگیری و شماره مرجع تراکنش، آن را پیگیری می‌کنید. اما در مورد ارزهای دیجیتال، قضیه کمی متفاوت است.
در انتقال توکن از یک کیف پول غیرمتمرکز یا مبادله در یک صرافی دیجیتال غیرمتمرکز، هیچ چیزی به‌عنوان پشتیبانی، برای پیگیری‌های ثانویه وجود ندارد. با این حال جای نگرانی نیست؛ پلتفرم‌هایی که به صورت کاملا غیر متمرکز فعالیت می‌کنند، هیچ دخل و تصرفی در تراکنش‌های درخواستی بر روی بلاک چین ندارند و در صورت داشتن موجودی کافی و صحت آدرس کیف پول، تراکنش انجام خواهد شد. هش تراکنش نیز در این مواقع نقش رسید پرداخت را ایفا می‌کند و برای اطلاع طرف مقابل از انجام تراکنش کاربرد دارد. اما در صرافی‌های متمرکز که به‌خاطر نظارت‌ها و قوانینی که دارند، در صورت عدم انجام تراکنش، می‌توان این موضوع را پیگیری کرد. علاوه بر موارد ذکر شده، شناسه تراکنش TXID برای موارد دیگر هم کاربرد دارد.
اطلاع از انجام کامل تراکنش
شبکه‌های بلاک چین ارزهای دیجیتال، گاهی اوقات به خاطر هجوم کاربران، با تاخیر عمل می‌کنند. در این حالت، تصور کنید که یک انتقال انجام داده‌اید و اطلاع ندارید که دارایی شما دقیقا چه زمانی به مقصد می‌رسد. برای رفع این مشکل می‌توانید از شناسه تراکنش بهره بگیرید وبا پیگیری تراکنش ارز دیجیتال در مرورگرهای بلاک چین، مشخصات تراکنش را بررسی کنید.
اطلاع از کارمزد تراکنش
کارمزد انتقال ارزهای دیجیتال مقدار دقیق و ثابتی نیست و به‌عنوان مثال در کیف پول متامسک، شما تعیین می‌کنید که تا چه کارمزدی تمایل دارید که تراکنش انجام گیرد؛ البته هر چه مقادیر بالاتری انتخاب کنید، تراکنش شما زودتر انجام می‌شود. با این تفاسیر، به فرض زمانی‌که شما یک مقدار حداکثری را انتخاب کردید، با پیگیری تراکنش ارز دیجیتال از طریق هش تراکنش، می‌توانید مقدار دقیق کارمزد تراکنش انجام شده را مشاهده کنید.
اگر آدرس کیف پول مقصد را اشتباه وارد کنیم، آیا قابل پیگیری است؟
همانند زمانی‌که قصد کارت به کارت را دارید و شماره کارت اشتباهی وارد کرده و دکمه‌ی تایید را زدید، دیگر انتقال پول انجام شده است و عملا اگر اشتباهی صورت گرفته بایستی از طریق بانک و مراجع قانونی پیگیر شوید تا شاید موفق به برگشت آن شوید. در انتقال ارزهای دیجیتال نیز شرایط همین گونه است و پس از وارد کردن آدرس ولت مقصد و زدن دکمه‌ی تایید، حتی با شناسه تراکنش نیز نمی‌توانید آن را لغو کنید. با این تفاوت که با توجه به خاصیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال، مرجعی برای پیگیری در صورت اشتباه، وجود ندارد؛ اما صرافی‌های متمرکز از نظر فنی تا زمان کوتاهی و تاییدیه نهایی تراکنش، می‌توانند آن را لغو کنند.