برایمان بسیار اتفاق افتاده بعد از اینکه شارژ گوشی، تبلت یا لپتاپ‌مان کامل شد آن را از شارژر جدا کرده، ولی شارژر را همانطور روی پریز برق رها می‌کنیم. در این مقاله از پلازا قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که آیا وصل بودن شارژر به پریز برق مشکل دارد یا خیر؟
بسیاری از ما به وفور با صحنه وصل بودن شارژر به پریز برق بدون آنکه گوشی‌ای به آن متصل باشد برخورد می‌کنیم. در منزل یا محیط کار فرقی نمی‌کند، همه ما بنا به عادت وقتی شارژ گوشی‌مان صد درصد شد، گوشی را از شارژر جدا می‌کنیم، اما علاقه‌ای نداریم که شارژر را از پریز برق دربیاوریم. رها کردن شارژر در پریز برق تبدیل به امری عادی در زندگی روزمره ما شده و هیچ یک از ما اشکالی در اتصال دائمی شارژر به برق نمی‌بینیم. احتمالا استدلال همگی ما در اینگونه مواقع این است که چون گوشی‌ای به شارژر متصل نیست پس اصلا جریانی برقرار نمی‌شود تا برقی مصرف شود. برای بررسی این ادعا و اینکه آیا وصل بودن شارژر به پریز برق مشکل آفرین خواهد بود یا خیر، ابتدا باید چند تعریف ساده را مرور کنیم. همراه پلازا باشید.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
چگونگی تامین انرژی در دستگاه های الکترونیکی
هر وسیله الکتریکی برای کار کردن به انرژی الکتریکی یا همان جریان برق احتیاج دارد. برخی از وسایل الکترونیکی مثل تلویزیون، ماشین لباس شویی و یا پلی استیشن با جریان مستقیم برق کار می‌کنند؛ یعنی جریان برق بصورت مستقیم وارد مدار تغذیه آنها شده و باعث راه اندازی سیستمشان می‌شود. اما در برخی دیگر از دستگاه‌های الکترونیکی قابل حمل مثل گوشی موبایل، ساعت هوشمند یا لپ تاپ وظیفه تامین انرژی بر عهده باتری آنهاست. به عبارتی دیگر در اینگونه تجهیزات، انرژی الکتریکی با جریان برق وارد باتری شده، در آنجا ذخیره می‌شود و در زمان مورد نیاز مصرف می‌شود.
لذا با توجه به آنچه گفته شد در دستگاه‌های الکترونیکی قابل حمل ابتدا جریان برق باید وارد باتری شود و سپس باتری انرژی مورد نیاز دستگاه را فراهم کند. اما باتری‌ها ظرفیت محدودی دارند و به راحتی نمی‌توان به هر میزان بار الکتریکی را وارد آنها کرد تا در آن ذخیره شود. این یعنی هر باتری با هر ظرفیت مشخصی اگر بی واسطه به جریان برق 220 ولت شهری وصل شود در جا می‌سوزد.
این اتفاق به دو دلیل می‌افتد؛ اول اینکه برق شهری دارای جریان متناوب AC است، در حالیکه برق ورودی به باتری باید جریان مستقیم DC باشد. دوم هم اینکه برق شهری دارای ولتاژ بسیار زیادی است که فراتر از ظرفیت باتری‌هاست. پس برای جلوگیری از این موضوع به یک تبدیل کننده و همچنین کاهنده جریان الکتریکی نیاز داریم که همواره تعادل جریان را برای باتری فراهم سازد. این وسیله همان شارژری است که همراه هر دستگاه الکترونیکی با آن عرضه می‌شود.
وظیفه شارژر در دستگاه های الکترونیکی چیست؟
قبل از ورود به مبحث بررسی وصل بودن دائمی شارژرها به برق و درست یا غلط بودن آن، بد نیست ابتدا نگاهی به عملکرد شارژر در دستگاه‌های الکترونیکی بیندازیم. به شارژر هر وسیله الکترونیکی که نگاه کنید فقط یک سیم خالی که به پریز برق وصل شود نمی‌بینید. همه آنها دارای یک آداپتور نیز هستند. در واقع آداپتور همان جایی است که جریان برق 220 ولتی شهری به یک جریان مستقیم با ولتاژی بسیار پایین‌تر تبدیل می‌شود. به عبارت بهتر با وصل بودن شارژر به پریز برق جریان متناوب AC برق شهری که دارای ولتاژ 220 تایی است ابتدا وارد آداپتور شده و سپس به یک جریان مستقیم DC تبدیل شده و نهایتا بسته به نوع دستگاه مورد نظر با ولتاژی به مراتب پایین‌تر وارد باتری آن می‌شود (برای موبایل معمولا 5 ولت و برای لپتاپ حدود 20 ولت است).
برای بررسی بهتر می‌توانید به شارژر موبایل خود نگاه کنید. عباراتی مثل Input و Output را می‌بینید که معمولا ولتاژ و همچنین آمپر ورودی و خروجی را روی آن مشخص کرده‌اند. مثلا اگر برای ولتاژ ورودی بازه بین 110 تا 220 درج شده است یعنی ولتاژ جریان ورودی فقط می‌تواند در همان محدوده باشد و کمتر یا بیشتر از آن، شارژر یا عمل نمی‌کند یا می‌سوزد. همچنین برای ولتاژ خروجی هم یک عدد درج شده که آن هم نشان دهنده جریان خروجی از آداپتور است که از سیم شارژر جریان یافته و وارد باتری گوشی موبایل شما می‌شود.
اشکال وصل بودن شارژر به پریز برق
شارژر دستگاه‌های جدید از آداپتور یا منابع تغذیه سوییچینگ مود (SMPS) استفاده می‌کنند؛ یعنی دیگر خبری از آداپتورهای سنگین و بزرگ قدیمی نیست. شارژرهای قدیمی دارای اجزای بیشتری بودند و برای هر کدام از عملیات‌های مورد نظر قطعه‌ای جداگانه درون آنها تعبیه شده بود. اما با پیشرفت تکنولوژی در شارژرهای جدید یک قطعه همزمان چند کار را انجام می‌دهد و پیوسته در حال کار کردن است. اینکار سبب افزایش راندمان و سرعت عمل بیشتر می‌شود.
مثلا یکسو کننده جریان یا Rectifier بطور پیوسته در حال تبدیل جریان AC به DC است و با وصل بودن شارژر به پریز برق این تبدیل را انجام می‌دهد و اگر جریانی از آن عبور نکند غیرفعال می‌شود. پس در این گونه شارژرها همواره یک مقدار حداقلی از جریان باید در مدار برقرار باشد تا تعادل عملکرد اجزای درون آن حفظ شود. در واقع حتی اگر دستگاهی به شارژر متصل نباشد، برخی از اجزای درون شارژر باید به فعالیت خود ادامه دهند و این یعنی مقداری از جریان برق شهری همواره در حال مصرف است.
با این تفاسیر وصل بودن شارژر به پریز برق بدون دستگاه توصیه نمی‌شود. وصل بودن دائمی شارژرها به برق هم باعث مصرف جریان برق می‌شود و هم اینکه به سبب استهلاک از طول عمر شارژر شما می‌کاهد. البته این مصرف برق و افزایش استهلاک مقدار خیلی چشمگیری نیست، ولی فراموش نکنید که ما معمولا اینکار را در منزل یا محیط کار برای یک گوشی یا یک لپ تاپ انجام نمی‌دهیم و همواره تعداد زیادی از شارژرها بی جهت به پریز برق متصل هستند. بطور کلی رها کردن شارژر در پریز برق تبدیل به یک عادت روزمره برای همه افراد شده است و وقتی تعداد این اتصالات زیاد می‌شود اعداد و رقم‌ها نیز بزرگتر می‌شود.
بعلاوه اشکال وصل بودن شارژر به پریز برق فقط مربوط به خود شارژر نیست و به گوشی و لپ تاپ و سایر دستگاه‌ها نیز آسیب می‌رساند. این یعنی رها کردن شارژر در پریز برق با همه ایرادات الکتریکی که دارد یک مشکل بزرگ دیگر را نیز در پی خواهد داشت و آن هم استفاده از گوشی موبایل و لپ تاپ در هنگام شارژ شدن است. یعنی ما عادت کرده‌ایم که وقتی شارژ گوشی‌مان به صفر نزدیک شد بلافاصله به سراغ یکی از این شارژرهای متصل به پریز برق برویم و سپس کارمان را ادامه دهیم. این کار که بسیار برای باتری گوشی و لپ تاپ ضرر دارد تبدیل به یک اتفاق عادی شده که از عواقب استفاده ناخودآگاه از وصل بودن دائمی شارژر به پریز برق است.
جمع بندی
بطور کلی جای شارژرها روی پریز برق نیست و رها کردن شارژر در پریز برق بدون آنکه دستگاهی به آن متصل باشد توصیه نمی‌شود. به دلایل مختلف این کار علاوه بر مصرف برق باعث آسیب رساندن به خود شارژر و به طبع آن به دستگاه شما خواهد شد. لذا از امروز این عادت خود را محدود کنید و سعی کنید بعد از صد درصد شدن شارژ گوشی، حتی‌المقدور شارژر آن را هم از پریز برق جدا کنید و در جای مخصوص خود قرار دهید. به مرور زمان اینکار هم تبدیل به یک عادت خوب می‌شود و هم با مصرف کمتر برق و استهلاک کمتر شارژر به سود شما تمام خواهد شد.
در این مقاله سعی شد مهم‌ترین اشکال وصل بودن شارژر به پریز برق توضیح داده شود. برای شما نیز اگر تا به امروز وصل بودن شارژر به پریز برق در منزل و محیط کار یک امر عادی و رایج بود، قطعا با خواندن این مقاله و بعد از آشنا شدن با معایب آن، با حساب کتابی ساده ترجیح می‌دهید دیگر اینکار را انجام ندهید. لطفا نظرات خود را با ما در پلازا به اشتراک بگذارید؛ مشتاق شنیدن آنها خواهیم بود و سعی می‌کنیم توصیه‌هایتان را در جای مناسب بکار ببریم.
.svg){kind=avatar}