یزد یکی از دیدنی‌ترین استان‌های ایران است که در تمام فصل‌های سال، میزبان توریست‌های داخلی و توریست‌های خارجی از سراسر دنیاست. راهنمای سفر به یزد پلازا، مهم‌ترین اطلاعاتی که بهتر است قبل از سفر به یزد داشته باشید را در اختیار شما خواهد گذاشت.
استان یزد در نقطه مرکزی ایران واقع شده که از گرم و خشک‌ترین مناطق ایران به شمار می‌رود. استان یزد شهرهای معروفی مانند یزد، میبد، تفت و اردکان را در خود جای داده است. شهر یزد از کلانشهرهای ایران و مرکز این استان است. این شهر که به شهر بادگیرها معروف است، در سال 1396 به دلیل معماری تاریخی و بافت سنتی دست‌نخورده در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
همچنین، یزد را حسینیه ایران نیز می‌خوانند. وجود حسینیه‌های مجهز و آیین نخل‌برداری و سبک سینه‌زنی و عزاداری به خصوص یزدی‌ها، از علت‌های این نام‌گذاری است. با پلازا همراه باشید تا با این شهر توریستی و زیبا بیشتر آشنا شوید.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
بهترین زمان برای سفر به یزد
همانطور که گفتیم، یزد از مناطق کویری و گرم و خشک ایران است و به همین دلیل تابستان‌های بسیار گرمی دارد. به همین علت، اگر از آن دسته افرادی هستید که به سختی می‌توانید هوای گرم را تحمل کنید، سفر به یزد در تابستان انتخاب درستی برای شما نخواهد بود. معمولا انتخاب گردشگران، سفر به یزد در بهار و پاییز است. یزد در فصل‌های بهار و پاییز آب و هوای معتدل‌تری را تجربه می‌کند، پس بهار و پاییز بهترین فصل سفر به یزد هستند. از طرفی، در شب‌های زمستان هم به علت کویری بودن منطقه، ممکن است با سرمایی مواجه شوید که انتظارش را ندارید. البته در زمستان هم دمای هوای یزد چندان پایین نمی‌آید، اما اگر قصد سفر به یزد در زمستان را دارید، بهتر است به این نکته توجه کنید.
اما اگر خلوت بودن شهر برای شما از اولویت بیشتری نسبت به آب و هوا برخوردار است، باید بدانید که به دلیل تراکم سفرها در ایام نوروز و توریستی بودن شهر یزد و همینطور بهتر بودن آب و هوای یزد در بهار، گردشگران زیادی سفر به یزد در عید و فصل بهار را انتخاب می‌کنند. بعضی افراد هم ترجیح می‌دهند تا برای فرار از گرما، سفر به یزد در پاییز را امتحان کنند. بنابراین بازدید از یزد در این دو فصل برای شما چندان مناسب نخواهد بود. بهتر است فصل تابستان یا اواسط زمستان را انتخاب کنید تا با روزهای شلوغ یزد مواجه نشوید.
سفر به یزد با خودرو شخصی، قطار یا هواپیما؟
معمولا اولین انتخاب بسیاری از افراد، سفر به یزد با تور است. از مزیت‌های این انتخاب، این است که طبق برنامه‌ریزی تور، از بهترین مکان‌های یزد بازدید خواهید کرد و دغدغه خرید بلیت و رزرو هتل را نخواهید داشت. معمولا انتخاب تورها برای سفر، قطار یا هواپیما است. اما اگر بخواهید بدون تور به یزد سفر کنید، سفر به یزد با ماشین شخصی هم به گزینه‌های وسایل حمل‌ونقل اضافه خواهد شد. اگر تهران را مبدا سفر در نظر بگیریم، سفر با ماشین یا اتوبوس کمتر از 7 ساعت زمان خواهد برد.
در صورت سفر به یزد با قطار تندرو هم حدود 6 ساعت در راه خواهید بود تا از تهران به یزد برسید. اگر هم انتخاب شما سفر به یزد با هواپیما است، بعد از گذشت یک ساعت (تهران – یزد) به فرودگاه شهید صدوقی یزد می‌رسید. شما می‌توانید با توجه به هزینه و زمانی که برای این سفر در نظر گرفته‌اید، روش سفر خود به یزد را انتخاب کنید.
مکان های دیدنی یزد
از مهم‌ترین ویژگی‌های یزد، معماری زیبا و خاص آن است که در سراسر دنیا شناخته شده است. در این قسمت، اطلاعاتی در رابطه با بهترین مکان های دیدنی یزد در اختیار شما قرار می‌دهیم.
میدان امیرچخماق
این میدان که از میدان‌های اصلی و باستانی شهر یزد است و مردم سال‌هاست در مراسم‌های مختلف در آن جمع می‌شوند، شامل مسجد، بازار، تکیه و دو آب‌انبار است. این مجموعه در زمان تیموریان ساخته شده است. معماری مسجد امیرچخماق به قدری زیبا و چشم‌گیر است که این مسجد را به مهم‌ترین مسجد یزد، البته بعد از مسجد جامع تبدیل کرده است. در گوشه میدان نیز نخلی دیده می‌شود که از زمان صفویه در این مکان قرار دارد و در آیین نخل‌گردانی یا نخل‌برداری عزاداری‌های ماه محرم از آن استفاده می‌شود.
مسجد جامع یزد
این مسجد که روی یک آتشکده ساسانی بنا شده است، قدمتی چند صد ساله دارد و از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی یزد محسوب می‌شود. این بنا به دلیل سبک معماری، کاشی‌کاری‌های بی‌نظیر و مناره‌های مرتفعی که دارد، از شاهکارهای معماری قرن نهم به شمار می‌رود. اگرچه قدمت بنای اصلی به زمان پیش از اسلام برمی‌گردد، اما کتیبه‌های موجود در این مسجد نشان می‌دهد که در زمان تیموریان به شکل امروزی آن در آمده است. گفته می‌شود مناره‌های مسجد جامع یزد، با 52 متر ارتفاع از بلندترین مناره‌ها در میان مساجد تاریخی هستند.
باغ دولت آباد یزد
یکی از مهم‌ترین نمادها و جاهای دیدنی یزد، باغ دولت آباد است. این باغ یکی از باغ‌های اصلی ایرانی است، اما آنچه این باغ را در میان سایر باغ‌ها به بنایی شاخص تبدیل کرده، معماری چشم‌گیر آن است. بزرگترین بادگیر خشتی جهان نیز در این باغ قرار دارد که با یک معماری بی‌نظیر، به صورت هشت‌ضلعی ساخته شده تا باد از هر جهت که می‌وزد، از طریق این بادگیر وارد فضای داخلی ساختمان شود. این باغ در اواخر دوره افشاریه ساخته شده و شامل دو قسمت اندرونی و بیرونی است و بخش اندرونی باغ، قسمتی است که امروزه قابل بازدید برای گردشگران است.
مجموعه باغ خان
باغ خان یا ناصریه از عمارت‌های به جا مانده از دوره قاجار است که در گذشته به عنوان استراحتگاه ییلاقی خان از آن استفاده می‌شده است. همچنین محل اقامت و کاروانسرایی برای مسافرانی که از آن مسیر می‌گذشتند و عموما قصد سفر به شیراز را داشتند نیز بوده است. این مجموعه در سال 1386 بازسازی شده و به عنوان یک مجموعه رفاهی و پذیرایی با نام بوستان ولایت هم شهرت دارد.
آتشکده یزد
آتشکده یزد یا آتشکده ورهرام، نیایشگاه زرتشتیان یزد و محل نگهداری آتش مقدس زرتشتی است که به عنوان یکی از مکان های تاریخ یزد شناخته می‌شود. این آتشکده از اوایل دهه 40 شمسی به عنوان یک جاذبه توریستی در معرض بازدید عموم قرار داشته و در سال 1378 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است. گفته می‌شود آتشی که در این آتشکده نگهداری می‌شود، از 1500 سال پیش خاموش نشده است.
سوغات یزد
خوراکی ها
شهر یزد به غیر از وجود بادگیرها، به خوراکی‌های لذیذی که دارد هم مشهور است و به نظر می‌رسد خوراکی‌های یزدی از مهم‌ترین عوامل جذب افراد برای سفر به یزد باشند. شما می‌توانید این خوراکی‌ها را به عنوان سوغات یزد به محل زندگی خود ببرید.
کیک یزدی
کیک یزدی از آن دست خوراکی‌هایی است که برای اهالی اکثر شهرهای ایران شناخته شده است و در قنادی‌های تمام شهرها نیز یافت می‌شود. اما همانطور که از نامش برمی‌آید، در اصل، مخصوص شهر یزد است. یزدی‌ها از این کیک معمولا در مراسم‌های مذهبی خود استفاده می‌کنند.
قطاب یزدی
شاید بتوان گفت معروف‌ترین و پرطرفدارترین سوغات یزد، قطاب است. قطاب، یک شیرینی مغزدار است که در آن، هل، پودر بادام و پودر قند را داخل لایه‌ای مانند نان قرار می‌دهند و بعد آن را در روغن فراوان سرخ می‌کنند. قطاب یزدی ارزش غذایی بالایی دارد.
باقلوا
کشورهای بسیاری از جمله ترکیه، کشورهای آسیای میانه و کشورهای عربی به پخت باقلوا شهرت دارند. در میان این کشورها، نباید نام ایران را فراموش کرد. قزوین، تبریز و یزد از شهرهایی هستند که مرغوب‌ترین باقلواها را دارند. باقلوای یزدی در طعم‌هایی مانند پسته‌ای، نارگیلی و بادامی تهیه می‌شود و برای تهیه این شیرینی از گلاب، شکر، هل، آرد، بیکینگ پودر، زرده تخم‌مرغ، خاک قند، شیر و روغن استفاده می‌کنند. باقلوا از آن دست خوراکی‌هایی است که در سفر به یزد نباید از آن غافل شوید.
پشمک
با این که پشمک در اکثر شهرها پیدا می‌شود و طرفداران زیادی به خصوص در میان کودکان دارد، اما بهتر است بدانید که پشمک، از شیرینی‌های اصیل یزدی است. در تهیه پشمک از روغن، شکر، آب، آرد و سرکه استفاده می‌شود و گاهی به این مواد زعفران، قهوه یا کاکائو هم اضافه می‌کنند.
نان برنجی
شاید شما نان برنجی را به عنوان سوغات کرمانشاه بشناسید، اما باید گفت که نان برنجی یزدی هم شهرت بسیار خوبی به ویژه در میان توریست‌های خارجی دارد. این شیرینی پرطرفدار را با آرد برنج، آرد سفید، شکر، تخم مرغ، هل و گلاب در دو نوع ساده و زعفرانی تهیه می‌کنند.
حاجی بادام
حاجی بادام یا حاجی بادومی یک شیرینی محلی مخصوص بعضی از شهرهای مرکزی ایران است. در میان این شهرها، یزد و کاشان از تولیدکنندگان اصلی این شیرینی هستند. حاجی بادام به علت وجود جوز و آرد نخودچی از خوراکی‌های مقوی یزد است و از ارزش غذایی بالایی برخوردار است.
حلوا ارده اردکان
حلوا ارده یک شیرینی بسیار مقوی است که بیشتر در وعده صبحانه مصرف می‌شود و از کنجد، ارده، شکر، تخم‌مرغ، هل و چوبک ساخته می‌شود. ارده که در ساخت حلوا ارده از آن استفاده می‌شود، نوعی کنجد بریان سابیده است که به صورت مایع در آمده است. برای شیرین کردن حلوا ارده به جای شکر، از شیره خرما یا انگور و یا عسل نیز استفاده می‌شود. اگرچه امروزه حلوا ارده در شهرهای مختلف تولید می‌شود و کارخانه‌های مختلفی به تولید آن مشغول هستند، حلوا ارده اردکان یزد به دلیل عدم استفاده از مواد شیمیایی و تولید به روش سنتی، طعم اصیل و قدیمی خود را حفظ کرده و طرفداران بسیار زیادی دارد.
شیرینی پنجره ای
شیرینی پنجره‌ای که به نان منقا هم شهرت دارد، نمونه دیگری از سوغاتی‌های یزد است که ظاهر خاص و متفاوتی دارد. مهم‌ترین ویژگی این شیرینی که از محبوب‌ترین سوغاتی‌های یزد به شمار می‌رود، ظاهر منحصر به فرد و زیبای آن است که با ریختن مایع شیرینی در روغن داغ و در قالب خاص این نوع شیرینی به وجود می‌آید. نشاسته، گلاب، آب، آرد برنج، آرد سفید، تخم‌مرغ، زعفران، پودر قند و روغن از مواد تشکیل‌دهنده این شیرینی مخصوص یزد است؛ هرچند پخت آن در منزل و با امکانات کم هم نتیجه بسیار خوبی خواهد داشت.
صنایع دستی
در این بخش، صنایع دستی خاص یزد را به شما معرفی می‌کنیم:
ترمه
ترمه، یک پارچه گران‌بهای بافته‌شده از الیاف بسیار لطیف است که از صنایع دستی معروف و نفیس یزد و به طور کلی ایران به شمار می‌رود. نقش‌های منحنی مانند بته جقه و گل‌های شاه‌عباسی در بافت ترمه به کار می‌رود. از کاربردهای پارچه‌های ترمه می‌توان رومیزی، شال، پارچه مبلمان، دوخت کیف و کفش و… را نام برد. ترمه از سوغاتی‌هایی است که مورد توجه توریست‌ها به خصوص توریست‌های خارجی در سفر به یزد است.
زیلو
زیلو از صنایع دستی مردم شهر تاریخی میبد یزد محسوب می‌شود. زیلو نوعی زیرانداز دست‌باف است که از نخ پنبه بافته می‌شود و به علت خنکی پنبه، مناسب استفاده در مناطق کویری و گرم و خشک است. زیلوها ظاهری مشابه گلیم دارند، اما گلیم از پشم بافته می‌شود. در بافت زیلوها غالبا از رنگ‌های آبی و سفید استفاده شده و گاهی هم رنگ‌های نارنجی، قرمز و سبز در بافت زیلوها دیده می‌شود. رنگ‌های به کار رفته در بافت زیلوها رنگ‌های طبیعی هستند و از گیاهان مختلف به دست می‌آیند. زیلوی میبد تحت نظر شورای جهانی صنایع دستی به ثبت جهانی رسیده است.
سفال میبد
یکی از پرطرفدارترین صنایع دستی ایرانی، ظروف و مجسمه‌های سفالی هستند که در شهرهای مختلف ایران ساخته می‌شوند و سفال میبد یزد و سفال لالجین همدان از معروف‌ترین و مرغوب‌ترین سفال‌های ایرانی به شمار می‌روند. رنگ‌ها و نقوش خاص به کار رفته در سفال میبد، باعث شده تا توجه گردشگران ایرانی و خارجی به این هنر جلب شود. معمولا در سفال میبد طرح گیاهان و حیواناتی مانند ماهی‌ها و پرندگان به چشم می‌خورد. یکی دیگر از نقوش پرکاربرد در این نوع سفال، طرح خورشید است.
دارایی بافی
دارایی بافی، شیوه‌ای از بافت پارچه است که در بعضی کشورهای جهان رایج است و در ایران هم تنها در شهر یزد تولید می‌شود و از سوغاتی‌های این شهر به شمار می‌رود. این هنر در ایران بیش از 800 سال قدمت دارد، اما امروزه به سختی در بازارهای یزد یافت می‌شود. این پارچه از ابریشم و رنگ طبیعی تولید می‌شود و در گذشته به عنوان رولحافی، بقچه و آستری لحاف به کار برده می‌شده و اکنون بیشتر کاربرد زینتی دارد و به عنوان رومیزی یا روتختی از آن استفاده می‌شود.
در میان معروف‌ترین سوغات یزد می‌توان به شمد و چادر شب هم اشاره کرد. شمد نوعی پارچه نازک تولید شده از ابریشم مصنوعی است که به عنوان روانداز از آن استفاده می‌شود و چادر شب هم برای پیچیدن رخت خواب و حمل علوفه کشاورزی کاربرد دارد. شمد و چادر شب از سوغاتی‌های مختص شهر یزد هستند.
غذاهای محلی یزد
امتحان کردن طعم غذاهای محلی هر شهر، از جذابیت‌های اصلی سفر به نقاط مختلف است. استان یزد به پخت چندین نوع آش و کوفته شهرت دارد. با تعدادی از غذاهای محلی یزد آشنا شوید و هنگام سفر به یزد، از امتحان کردن طعم بی‌نظیر این غذاها غافل نشوید!
قیمه نخود
قیمه نخود یا قیمه یزدی، تقریبا مشابه قیمه معمولی است که پخت آن در اکثر مناطق رواج دارد. تنها چیزی که باعث متمایز شدن قیمه یزدی از قیمه معمولی است، استفاده از نخود به جای لپه در پخت این غذاست.
انواع آش
- آش شولی: آش شولی یا اوماچو یکی از محبوب‌ترین و ساده‌ترین آش‌های یزد است که در آن از چغندر یا لبو و سبزیجاتی مثل شوید و اسفناج استفاده می‌شود و چاشنی‌های اصلی آن سرکه یا رب انار هستند. پخت این آش در کرمان هم رایج است.
- آش گندم: در تهیه این آش از گندم، جو، سبزیجات و حبوبات استفاده می‌شود، اما گندم و جو مهم‌ترین بخش مواد اولیه هستند که باعث می‌شود این آش از بسیاری از آش‌ها متمایز شود. یزدی‌ها معمولا این آش را در مراسم‌های مذهبی به عنوان نذری می‌پزند.
- آش آلو: آلو، برنج، گوشت چرخ‌کرده و لپه مواد اصلی در پخت این آش هستند.
- آش کدو: این آش که از آش‌های سنتی شهرستان تفت در یزد است، یک غذای مفید برای افراد مبتلا به دیابت یا مستعد این بیماری است. در پخت آن از کدو و حبوبات استفاده می‌شود.
- آش انار: اگرچه آش انار شیراز معروف است، اما پخت این غذای سنتی در شهرستان مهریز یزد هم رایج است. انار، حبوبات، برنج و گوشت مواد اصلی در پخت این آش هستند.
انواع کوفته
- کوفته نخودچی: این کوفته که به کوفته یزدی هم شهرت دارد، با استفاده از گوشت، آرد نخودچی، سبزیجات معطر و پیاز پخته می‌شود.
- کوفته لپه: کوفته لپه تقریبا مشابه کوفته تبریزی است. مواد اصلی این کوفته را گوشت، لپه و تخم مرغ تشکیل می‌دهند.
- کوفته برنجی: وجه تمایز این کوفته با سایر کوفته‌های یزد، همانطور که از اسمش پیداست، استفاده از برنج در پخت آن است. گوشت، آرد نخودچی، تخم مرغ و سبزی‌های معطر هم در پخت این کوفته به کار می‌روند.
- کوفته هویج: در کوفته هویج از گوشت، هویج، آرد و رب انار استفاده می‌شود. در بعضی دستورها به جای رب انار از رب گوجه فرنگی استفاده می‌کنند.
در مقاله راهنمای سفر به یزد پلازا، مهم‌ترین نکاتی که بهتر است پیش از سفر به یزد بدانید را در اختیار شما قرار دادیم. شما می‌توانید با خواندن این مقاله، بهترین فصل و بهترین راه سفر به یزد را با توجه به شرایط خود انتخاب کنید تا به راحتی بتوانید از زیبایی‌های این شهر لذت ببرید. بازدید از بازارهای یزد را فراموش نکنید.