سازمان جهانی بهداشت یا WHO شاخه ی بهداشت و درمان سازمان ملل متحد است. یکی از وظایف این سازمان، بررسی و انتشار گزارش از وضعیت بهداشت و درمان مردم در سرتاسر جهان می باشد. تازه ترین اقدام این سازمان، طبقه بندی بیماری مختلف است.
گزارش منتشر شده توسط WHO حاوی پیش نویس « طبقه بندی بین المللی بیماری ها » است که به اختصار ICD خوانده می شود. ICD همانطور که از نامش پیداست، تمامی بیماری و اختلالات شناخته شده در جهان را دسته بندی کرده و این طبقه بندی بین المللی از سوی همه ی کشورها به رسمیت شناخته شده است.
اما نکته جالب در گزارش جدید « طبقه بندی بین المللی بیماری ها » یا ICD، اشاره به « اختلال گیمینگ » (gaming disorder) است. طبق تعریف ارائه در ICD ، این اختلال ناشی از رفتار گیمینگ آنلاین یا آفلاین به صورت بازگشت کننده یا مزمن است. یعنی اختلال گیمینگ باعث می شود فرد در انجام گیم افراط کند یا به صورت دوره ای این کار را تکرار کند.
در گزارش سازمان جهانی بهداشت آمده است، هرگاه الگوی گیمینگ افراطی یا مزمن در فرد دیده شود، وی دچار اختلال گیمینگ است. WHO برای ملموس تر کردن مفهوم « اختلال گیمینگ »، آن را تقسیم بندی کرده است. تعریف تقسیم بندی شده ی این اختلال در زیر آمده است:
- ناتوانی و ضعف در زمینه ی کنترل خود برای بازی کردن ؛ شامل از دست دادن کنترل روی رفتن سراغ بازی، استمرار در بازی کردن، شدت بازی کردن، مدت زمان بازی کردن، خاتمه دادن به بازی و محتوای بازی.
- اولویت دهی فزاینده به گیمینگ تا جایی که این کار بر دیگر علاقه ها و فعالیت های روزانه تقدم و برتری پیدا کند؛
- استمرار یا گسترش دامنه ی گیمینگ با وجود مشاهده ی پیامدهای منفی آن.
سازمان جهانی بهداشت به یک حالت « گیمینگ پرخطر » هم اشاره کرده است و آن را اینطور تعریف می کند:
نوعی الگوی گیمینگ آنلاین یا آفلاین که در آن خطر آسیب های فیزیکی یا آسیب های سلامت روانی به فرد یا اطرافیان او به شکل محسوسی افزایش پیدا می کند. افزایش این خطرات می تواند ناشی از استمرار گیمینگ، میزان زمان سپری شده برای آن، چشم پوشی از دیگر فعالیت ها و اولویت ها و رفتارهای خطرآفرین مرتبط با گیمینگ یا محتوای آن باشد. تاثیر به وجود آمده ممکن است به خاطر پیامدهای مضر گیمینگ یا به خاطر مجموعه ای از موارد فوق ایجاد شود. الگوی بازی کردن معمولا افراطی است، در حالی که فرد از افزایش ریسک به وجود آمدن خطرات مختلف برای خود و اطرافیانش آگاه است.
دکتر ریچارد گراهام (Dr. Richard Graham) از جمله کارشناسانی است که سال ها در این زمینه فعالیت کرده است. او از تصمیم WHO برای به رسمیت شناختن « اختلال گیمینگ » به عنوان یک بیماری استقبال می کند و می گوید:
این مساله اهمیت فراوانی دارد زیرا زمینه ی فراهم کردن خدمات تخصصی بیشتری را فراهم می کند. سازمان جهانی بهداشت با این اقدام، اختلال گیمینگ را در بطن توجهات قرار داد.
وی همچنین در مورد یکی از پیامدهای احتمالی این کار ابراز نگرانی می کند و می گوید ممکن است پدر و مادر ها گیج شوند و در برخورد با فرزندانشان که به شدت مشتاق گیم هستند دچار مشکل شوند.
همه از تصمیم سازمان جهانی بهداشت برای به رسمیت شناختن گیمینگ به عنوان یک شرایط بالینی خوشحال نیستند. انجمن نرم افزار سرگرمی (Entertainment Software Association) به اختصار ESA خوانده می شود و یکی از سازمان های حامی منافع فعالان صنعت گیم است. این انجمن در واشنگتن دی سی فعالیت می کند و از جمله اقدامات آن برگزاری هر ساله ی نمایشگاه E3 است.
انجمن نرم افزار سرگرمی که اصلا از اقدام WHO خوشحال نشده و می گویدکار سازمان جهانی بهداشت، اقدامی نابخردانه و بی پروا برای کم اهمیت کردن مشکلات واقعی حوزه ی سلامت است. ESA در واکنش به این اقدام با انتشار بیانیه ای اعلام کرد:
درست مانند طرفداران ورزشی مشتاق و مخاطبان تمامی انواع سرگرمی های تعاملی، گیمرها هم با حرارت و اشتیاق برای علایق خود زمان صرف می کنند. گیمرها اکنون بیش از 4 دهه است که از این سرگرمی بهره می برند و بیش از 2 میلیارد نفر در سراسر جهان از بازی های ویدئویی لذت می برند.
پیش نویس « طبقه بندی بین المللی بیماری ها » یا هنوز نهایی نشده است و ممکن است، واکنش های منفی به وجود آمده باعث تغییر « اختلال گیمینگ » شود. در عین حال، کتمان اینکه گیم مانند هر پدیده ی دیگری می تواند به یک وسواس تبدیل شود و در نتیجه پیامدهای منفی آن تشدید شود، چندان منطقی نیست و به نظر نمی رسد سازمان جهانی بهداشت زیر بار آن برود.