بلندگو، ساب ووفر و میکروفون سه عضو مهم در هر سیستم صوتی به حساب میآیند که در این مطلب به مقایسه آنها با یکدیگر خواهیم پرداخت.
در یک نگاه کلی، ساب ووفر و بلندگو یک چیز هستند و از هر دو آنها برای پخش صدا استفاده میشود. اما اگر عملکرد این دو دستگاه مشابه یکدیگر است، چرا با دو نام و قیمت مختلف تولید میشوند؟ فرق آنها با میکروفون چیست؟ در چه مواردی باید ساب ووفر و در چه مواردی باید از بلندگو استفاده کنیم؟ برای پاسخ به این سوال و سوالاتی مشابه، در ادامه این مطلب از مجله خبری تحلیلی پلازا قصد داریم سه دستگاه ساب ووفر، بلندگو و میکروفن را با یکدیگر مقایسه کرده و به ویژگیها و موارد استفاده هرکدام اشاره کنیم. با مقایسه انواع باند و تفاوت آن ها همراه ما باشید.
در ادامه ویدیو اینکه «کار ساب ووفر چیست؟» را مشاهده می کنید.
تفاوت ساب ووفر و بلندگو
تفاوت اصلی ساب ووفر و بلندگو در این است که ساب ووفر (همچنین به عنوان ساب شناخته میشود) توانایی تکثیر باس و ساب باس را دارد که در فرکانس صوتی پایین پخش میشوند. از طرف دیگر، اسپیکر نمیتواند همانند ساب ووفر باس عمقی تولید کرده، اما صدای فرکانس بالا و متوسط (میدرنج) را پوشش میدهد. برای درک بهتر از هرکدام از این لوازم پخش صوتی، آنها را به صورت جداگانه زیر ذرهبین خواهیم برد.
ساب ووفر چیست؟
ساب ووفر در یک سیستم صوتی وظیفهای مشخص دارد و آن بازتولید، تکثیر و تقویت صدایی است که در فرکانس پایین پخش میشوند. برخی از بهترین ساب ووفرها فرکانسی بین 20 هرتز تا 200 هرتز را پشتیبانی کرده، درحالی که ساب ووفرهای مورد استفاده در اهداف حرفهای معمولا دامنهای زیر 100 هرتز دارند.
ساب ووفرها برای استفاده تکی ساخته نشدهاند، آنها باید در یک سیستم پخش صوتی به کار گرفته شوند که حداقل یک اسپیکر یا همان بلندگو در آن وجود دارد. یکی از دلایل اصلی که ساب ووفرها کیفیت صدا را افزایش میدهند این است که یک صدای معمولی با از بین رفتن باس پایین بلندگو و پخش باس توسط ساب ووفر، به طرز چشمگیری بهتر به نظر میرسد.
ساب ووفرها معمولا در یک جعبه چوبی قرار میگیرند که بر روی آن منافذ هوا و پورتها تعبیه شدهاند. همانند بلندگوها، برخی ساب ووفرها یک آمپلی فایر داخلی را شامل شده و برخی نیز از آن بهره نمیبرند. به ساب ووفرهایی که دارای آمپلی فایر داخلی هستند ساب ووفر اکتیو (Active) و به آنهایی که دارای آمپلی فایر داخلی نیستند ساب ووفر پسیو (Passive) گفته میشود. اما آمپلی فایر چیست و تفاوت بلندگوهای اکتیو و پسیو در چه مورادی است؟
آمپلی فایر به دستگاهی گفته میشود که صدای فرکانس پایین را تقویت کرده و یکی از مزایای ساب ووفرهای اکتیو این است که با بهره بردن از آمپلی فایر داخلی، فشار وارده به آمپلی فایر اصلی تا حد زیادی کاهش پیدا میکند. در این نوع طراحی، با استفاده از فیلترگذاری روی لاین، صدای فرکانس پایین پیش از رسیدن به آمپلی فایر اصلی حذف خواهد شد.
صدای تولید شده توسط ساب ووفرهای اکتیو در کنار بلندگو، خیلی بهتر از صدای تولیدی فقط اسپیکر است؛ زیرا ساب و اسپیکر از یک آمپلی فایر تغذیه کرده و فرکانس متقاطع این امکان را دارد طوری تنظیم شود که تعادل ایدهآل بین ساب و بلندگوها را ایجاد کند.
در برخی ساب ووفرهای پسیو، آمپلی فایر بلندگو اصلی برای قدرت دادن به ساب استفاده میشود که در این طراحی، فرکانسهای پایین توسط فرکانس متقاطع داخل ساب ووفر حذف خواهند شد. این سیگنال فیلتر شده به بلندگو اصلی هدایت شده، اما در نوع دیگر ساب ووفرها، سیگنال اصلی فیلتر نشده به بلندگو هدایت میشود.
بهترین کیفیت صدا زمانی حاصل خواهد شد که سیگنال فرکانس پایین قبل از رسیدن به بلندگو اصلی حذف شده و بر عهده ساب ووفر گذاشته شود که البته این مسئله دلیل اصلی ساخت ساب ووفرها از ابتدا است.
مزایای ساب ووفرها
- افزودن یک ساب ووفر اکتیو سبب بهبود صدای میان رده شده، به صدا باس عمیق میدهد و هرگونه صدای فرکانس پایینی را حذف میکند.
- بلندگوی اصلی مجبور نخواهد بود صداهای فرکانس پایین را پخش کند که در نتیجه این کار کیفیت کلی صدا تا حد زیادی افزایش پیدا میکند.
- از آنجایی که ساب ووفر و بلندگو اصلی دو رنج مختلف از صدا را به اشتراک میگذارند، صدای خروجی حتی از صدای اسپیکرهای فول رنج نیز بهتر خواهد بود.
معایب ساب ووفرها
- بسیاری از ساب ووفرها به خوبی مهندسی نشده و به درستی کار نمیکنند.
- امکان استفاده از ساب ووفرها به تنهایی وجود نداشته و حتما باید در کنار اسپیکیرها از آنها استفاده کرد.
اسپیکر یا بلندگو چیست؟
استفاده از بلندگوها بسیار رایج بوده و افراد زیادی از آنها در سیستم کامپیوتری و سایر دستگاهها استفاده میکنند. معمولا اسپیکرها به دو دسته پسیو و اکتیو تقسیم شده و صرف نظر از نوع، هر دو آنها برای هدف یکسانی طراحی میشوند.
از نظر فرکانس صدا، صداهای تولیدی توسط آلات موسیقی مثل ویلون و چنگ دارای فرکانس بالایی بوده اما درام و بیس گیتار صداهایی با فرکانس پایین تولید میکنند. توجه به این مسئله مهم است که تمام اسپیکرها توانایی پوشش این دامنه صدا را دارند، اما این شدت آنها در پوشش صوت است که تفاوت را رقم میزند. صداها در پایینترین دامنه قابل ترجمه هستند، اما اغلب بی صدا شده و یا غیرقابل شنیدن میشوند؛ زیرا بلندگوها قادر نیستند آن صداها را با همان شدتی که صداهای میان رده را تقویت میکنند تقویت کنند.
بیشتر سیستمهای صوتی مثل بلندگوهای کامپیوتر، معمولا دو تکه هستند و دلیل این کار نیز تولید صدای استریو است. برای تولید صدای استریو، هر دو اسپیکر چپ و راست از طریق کانال جداگانه تغذیه میشوند. یک سیستم کامل، باید از چندین بلندگو و یک ساب ووفر تشکیل شود تا صدای واقعی تولید گردد؛ زیرا همانطور که عنوان شد بلندگوها به تنهایی توانایی تقویت صداهای فرکانس پایین را ندارند.
با این وجود اما همه سیستمهای صوتی لزوما به ساب ووفر نیاز ندارند و بهرهگیری از ساب ووفر تا حدی به نوع استفاده شما بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر به دنبال یک سیستم صوتی برای کامپیوتر خانگی خود هستید حتما نباید سیستم مورد نظر یک ساب ووفر را شامل شود، اما اگر میخواهید یک سینمای خانگی بسازید بدون شک سیستم صوتی شما به ساب ووفر نیاز خواهد داشت.
مزایای بلندگوها
- کاربرد آنها بالا است و در بسیاری موارد بدون استفاده از ساب ووفر صدای خوبی تولید میکنند.
- در مقایسه با ساب ووفرها مقرون به صرفه هستند.
معایت بلندگوها
- عدم توانایی باس عمقی
تفاوت میکروفون و بلندگو
در قسمت قبل به تفاوتها و شباهتهای ساب ووفر و بلندگو اشاره کردیم و حالا با فرض اینکه ساب ووفرها نیز در دسته بلندگوها قرار میگیرند به مقایسه میکروفون با بلندگو خواهیم پرداخت.
علیرغم اینکه بلندگوها و میکروفونها دو دستگاه متفاوت به نظر میرسند، اما جالب است بدانید که شباهتهایی نیز در ساختار و عملکرد آنها وجود دارد. هر دو آنها نوعی مبدل هستند؛ بلندگو انرژی را به امواج صدا تبدیل کرده و میکروفون صدا را به انرژی الکتریکی. تفاوت اصلی آنها اما به ساختار و روشی برمیگردد که طراحان صدا این دو دستگاه را برای انجام کار خود بهینه میکنند.
ساختار بلندگو
اکثر بلندگوها از طراحی الکترومغناطیسی استفاده میکنند که در آن یک آهنربای دائمی در داخل قالب فلزی قرار گرفته که یک مخروط کاغذی یا پلاستیکی نیز در آن جا دارد. یک سیم پیچ به انتهای مخروط متصل بوده که هنگام برقراری جریان الکتریکی در آن انرژی جاذبه و دافعه تولید میکند؛ این کشش و ربایش حاصل از انرژی جاذبه و دافعه، تولید امواج صوتی را در پی دارد. اندازه مخروط نیز فرکانس صدای تولیدی را مشخص میکند؛ هرچه مخروط بزرگتر باشد، صدای تولیدی فرکانس پایینتری خواهد داشت و هرچه مخروط کوچکتر باشد، صدا در فرکانس بالاتری تولید خواهد شد.
ساختار میکروفون
زمانی که در میکروفون صحبت کرده و یا آواز میخوانید، امواج صوتی صدای شما در دیافراگم داخل میکروفون ایجاد لرزش میکنند. درحالی که میکروفنها با پیروی از طراحیهای مختلفی ساخته میشوند، اما یکی از متداولترین انواع آنها نوع داینامیکی است که از اصل مغناطیسی شبیه به بلندگو استفاده میکند. دیافراگم میکروفون نوعی سیم پیچ سبک متشکل از سیم با کیفیت را شامل شده که در یک میدان مغناطیسی حرکت کرده و جریانی الکتریکی تولید میکند که بازتاب صدای ورودی را در پی دارد.
نوعی دیگر از میکروفونها که ساخت و استفاده از آنها رایج است «کندانسور» نام دارد. در این نوع میکروفونها، دیافراگم در یکی از دو صفحه فلزی جدا شده از هم توسط عایق قرار گرفته و لرزشها سبب تغییر ظرفیت خازنی بین دو صفحه خواهد شد. میکروفونهای کندانسور برای کار کردن به باتری نیاز دارند؛ زیرا اثر ظرفیت خازنی قادر نیست به تنهایی جریان ایجاد کند.
شباهت بین میکروفون و اسپیکر چیست؟
میکروفنهای داینامیک و اسپیکرهای استاندارد هر دو از یک سیم پیچ متحرک در میدان مغناطیسی استفاده کرده تا از لرزش صوتی جریان الکتریکی تولید کرده و از جریان الکتریکی لرزش صوتی تولید کنند. به همین دلیل، این مسئله امکان پذیر است که با وصل کردن یک میکروفون به خروجی صدا از میکروفون صدا بشنوید (این کار به دلیل خطر آسیب کل سیستم صوتی شما به هیچ عنوان توصیه نمیشود).
سوالات متداول درباره انواع باند و تفاوت آن ها
در آخر، به منظور اینکه تا حد امکان به تمامی کنجاویهای شما در مورد ساب ووفر، بلندگو یا میکروفون پاسخ داده شود قصد داریم به سوالاتی که معمولا درباره این سه دستگاه پرسیده میشود پاسخ دهیم.
آیا ساب ووفر سبب بهبود کیفیت صدا میشود؟
بله! همانطور که عنوان شد اکثر بلندگوها و اسپیکرها نمیتوانند به فرکانسهای پایین دسترسی داشته باشند و به همین دلیل است که ما از ساب ووفر استفاده میکنیم. یک ساب ووفر ایدهآل میتواند فرکانسهای زیر 20 هرتز که گوش انسان قادر به شنیدن آن نیست را دریافت کند.
تفاوت ساب ووفر با ووفر چیست؟
از نظر ظاهری ساب ووفر و ووفر شبیه هم هستند، اما زمانی که پای عملکرد به میان میآید تفاوت آنها مشخص میشود. ساب ووفرها قادر به دسترسی به رنج پایینتری از فرکانسهای صوتی (معمولا بین 20 تا 200 هرتز) هستند و همانطور که در بالا توضیح دادیم این کار آنها را به یک گزینه مناسب برای فرکانسهای پایین تبدیل میکند. از طرف دیگر، ووفر دامنه گستردهتری (بین 40 تا 400 هرتز) را شامل شده و همین مسئله آن را برای دسترسی به فرکانسهای میانرده کاملا ایدهآل جلوه میدهد.
آیا میتوان از ساب ووفر به عنوان بلندگو استفاده کرد؟
در تئوری، امکان استفاده از ساب ووفر به عنوان بلندگو یا اسپیکر وجود دارد، اما این کار به هیچ عنوان توصیه نمیشود؛ زیرا در این صورت شما تنها قادر به دسترسی به فرکانسهای صوتی پایین خواهید بود.
اسپیکر توییتر چیست؟
بلندگو یا اسپیکر توییتر به بلندگوهای مخصوصی گفته میشود که برای تولید فرکانسهای صوتی بالا ساخته میشوند. این بلندگوها قادرند فرکانسی بین 2000 هرتز تا 20 هزار هرتز (فرکانسی که عموما به عنوان بالاترین فرکانس قابل شنیده شدن توسط انسان شناخته میشود) تولید کنند. نام این بلندگوها از کلمه Tweets که به معنای «جیر جیرها» است گرفته شده و به صدای تن بالای برخی پرندگان اشاره دارد.
کامپوننت چیست و چه تفاوتی با اسپیکر معمولی دارد؟
اسپیکرهای کامپوننت نوعی از سیستم پخش صوتی هستند که به منظور ارائه کیفیت صدای بهتر نسب به اسپیکرهای معمولی، ساب ووفر، توییتر و سیستم متقاطع جداگانه در آنها نصب میشود.
کلام آخر
بلندگو، ساب ووفر و میکروفون سه دستگاه مهم برای یک سیستم صوتی به حساب میآیند. درحالی که میکروفون وظیفه دریافت صدا را دارد، کار بلندگو یا ساب ووفر پخش آن است. بلندگوها تنها قادرند صداهای فرکانس بالا را شناسایی کنند و به همین دلیل امکان تولید باس عمقی را ندارند که برای حل این مشکل معمولا یک ساب ووفر به آنها میپیوندد تا سیستم پخش بتواند به صداهای فرکانس پایین نیز دسترسی داشته باشد. بنابراین، یک سیستم پخش صوتی باید از هر دو آنها در کنار یکدیگر بهره گرفته تا بتواند صدای با کیفیت و واقعی را پخش کند.