هایائو میازاکی کیست؟ میازاکی یکی از بزرگ‌ترین انیماتور‌ها و کارگردانان انیمیشن در ژاپن و دنیا است که به او لقب پدرخوانده انیمیشن را داده‌اند. در این مقاله با بیوگرافی این هنرمند بزرگ آشنا می‌شویم.
هایائو میازاکی (Hayao Miyazaki) متولد 5 ژانویه 1941 (15 دی 1319) انیماتور و کارگردان ژاپنی است که علاوه بر کارگردانی، تهیه‌کنندگی، فیلمنامه‌نویسی، تالیف کتاب و طراحی کتاب‌های مصور ژاپنی را نیز در کارنامه خود دارد. وی یک استودیوی انیمیشن سازی به نام استودیو جیبلی (Studio Ghibli) را نیز تاسیس کرده است. میازاکی که از او به عنوان والت دیزنی ژاپنی یاد می‌شود، ثابت کرده که خود یک فیلمساز اصیل است. طرح داستان‌های سرگرم‌کننده، کاراکتر‌های جذاب و پویانمایی‌های بی‌نظیر در فیلمهای او باعث شهرت بین‌المللی وی در بین منتقدان و مردم شده است و او را به یکی از ماهرترین انیمیشن سازان دنیا تبدیل کرده است. در این مقاله از پلازا با زندگینامه هایائو میازاکی بیشتر آشنا خواهیم شد.
در ادامه ویدیویی از «بیوگرافی Hayao Miyazaki» را مشاهده می کنید.
فهرست مطالب:
بیوگرافی هایائو میازاکی
در ادامه به زندگینامه هایائو میازاکی می‌پردازیم.
- سن هایائو میازاکی: 82 سال
اوایل زندگی
در ابتدای بیوگرافی هایائو میازاکی به اوایل زندگی این هنرمند می‌پردازیم. هایائو میازاکی در پنجم ژانویه 1941 (15 دی 1319) در توکیوی ژاپن متولد شد. هایائو میازاکی زندگی نامه نسبتا سختی داشته است؛ کودکی او با اوج جنگ جهانی دوم و سختی‌های دوران جنگ مصادف بود. فضای جنگ حاکم بر ژاپن در دوران کودکی و نوجوانی میازاکی بیشترین تاثیر را بر شکل و حس و حال کارهای او داشت. خانواده وی وضع مالی خوبی داشتند و بیشتر آن دارایی از حرفه پدرش بود که مدیر شرکت هواپیمایی میازاکی بود که در زمان جنگ برای هواپیماهای جنگی قطعات یدکی می‌ساخت. تجربه بمباران شبانه اتسونومیا در جولایِ سال 1945 اثری در او بجای گذاشته که هرگز از بین نخواهد رفت.
میازاکی در دوره اول دبیرستان تصمیم گرفت که طراح داستان‌های مصور ژاپنی شود و در این زمینه از کارهای طراحانی چون تتسوجی فوکوشیما (Tetsuji Fukushima)، سوجی یاماکاوا (Soji Yamakawa) و اوسامو تزوکا (Osamu Tezuka) الهام می‌گرفت. هرچند او بسیاری از آثار اولیه خود را به خاطر شبیه بودن طرح‌هایش به کارهای تزوکا از بین برد؛ چون حس می‌کرد از پیشرفتش در زمینه طراحی جلوگیری می‌کند. در دوره دوم دبیرستان میازاکی تحت تاثیر انیمه Panda and the Magic Serpent قرار گرفت و به انیمیشن سازی علاقه‌مند شد. در این میان مادر و مشوق اصلی میازاکی به سل مبتلا شد و مجبور شدند او را در بیمارستان بستری کنند. مدتی بعد هم او را به منزل بردند که در سال 1983 از دنیا رفت.
میازاکی که علاقه‌مند به کمیک‌های ژاپنی و انیمه بود، بعد از دیپلم به دانشگاه Gakushuin رفت و در رشته اقتصاد و علوم سیاسی، در سال 1963 فارغ‌التحصیل شد.
زندگی حرفه ای
اما در بیوگرافی هایائو میازاکی فعالیت حرفه‌ای او از کی و کجا آغاز شد؟ هایائو میازاکی کار حرفه‌ای خود را به عنوان انیماتور در سال 1963 در استودیوی انیمیشن سازی توئی (Toei Animation) آغاز کرد و در ساخت بسیاری از آثار کلاسیک ژاپنی همکاری داشت. او در آغاز کار به عنوان یک هنرمند طراح In-between فعالیت می‌کرد و از همان ابتدا توانایی بالایی در زمینه طراحی و نقاشی از خود نشان داد. همچنین ایده‌های بکر و فراوان او سرآغازی برای ساخت انیمیشن‌های موفق بسیاری شد. فیلمهای هایائو میازاکی که وی در استودیوی توئی در ساخت آنها همکاری داشت عبارتند از Doggie March محصول سال 1963 و Gulliver’s Travels Beyond the Moon (سفرهای گالیور به فراسوی ماه) که در آن میازاکی از نحوه پایان داستان ناراضی بود و پیشنهاد داد فیلم را با پایان دیگری بسازند که تهیه‌کنندگان پیشنهاد او را پذیرفتند و از آنجا او و ذهن خلاقش مورد توجه قرار گرفت.
وی در سال 1968 به سمت انیماتور ارشد رسید و مدیر یکی از واحد‌های فعال شرکت شد و همچنان به عنوان طراح و نقاش هم کار می‌کرد. انیمه Prince of the Sun (شاهزاده خورشید) یکی از شاخص‌ترین کارهای او در این سال بود. میازاکی در این کمپانی در کنار یاسواو اوتسوکا (Yasuo Ōtsuka)، از بزرگان صنعت انیمیشن، کار کرد و تعلیم دید. اوتسوکا تاثیر زیادی بر کار میازاکی گذاشت.
در سال 1971 به همراه ایسائو تاکاهاتا به استودیوی ای پرو (A-pro) رفته و در آنجا در ساخت مجموعه انیمه‌ای Lupin the Third Part I با تاکاهاتا همکاری داشت و پس از آن در سال 1973 به نیپون انیمیشن (Nippon Animation) وارد شد و در آنجا به مدت 5 سال به طور مداوم به کار انیمیشن پرداخت و در ساخت انیمه World Masterpiece Theater و مجموعه علمی تخیلی Future Boy Conan به عنوان انیماتور فعالیت کرد. او در سال 1978 اولین مجموعه تلویزیونی انیمیشنی خود برای کودکان با عنوان Future Boy Conan را کارگردانی کرد. در سال 1979 نیز اولین فیلم انیمیشن خود را با عنوان The Castle of Cagliostro در کمپانی توکیو مووی شینشا (Tokyo Movie Shinsha) ساخت.
میازاکی در سال 1984، Nausicaä of the Valley of the Wind را براساس داستان مصوری که خود دو سال قبل با همین عنوان نوشته و طراحی کرده بود کارگردانی کرد. این انیمه علمی-تخیلی بسیاری از عناصر مورد علاقه خود مثل پرواز، مشکلات زیست‌محیطی ساخته بشر، ضدیت با جنگ و حقوق زنان را به تصویر کشیده است. وی در همان سال مجموعه انیمیشنی Sherlock Hound را نیز ساخت.
میازاکی در سال 1985 یک سال بعد از اکران فیلم نائوسیکا از دره باد، به همراه ایسائو تاکاهاتا (Isao Takahata) و توشیو سوزوکی (Toshio Suzuki) استودیوی انیمیشن‌سازی خود را با نام استودیو جیبلی (Studio Ghibli) افتتاح کرد تا جانی دوباره در کالبد صنعت انیمه بدمد.
وی در این استودیو آثاری چون Castle in the Sky محصول 1986، My Neighbor Totoro محصول 1988، Kiki’s Delivery Service محصول 1989 و Porco Rosso محصول 1992 را تولید کرد. فیلم شاهزاده مونونوکه (Princess Mononoke) محصول سال 1997 از ساخته‌های همین استودیو، اولین انیمه‌ای بود که توانست جایزه بهترین فیلم سال را از جوایز آکادمی فیلم ژاپن از آن خود کند. این انیمه در سال اکران خود برای مدت کوتاهی پرفروش‌ترین فیلم در ژاپن نیز بود. پخش این فیلم در کشورهای غربی، شهرت و اثرگذاری استودیو جیبلی را در خارج از ژاپن به شدت افزایش داد.
در ادامه بیوگرافی هایائو میازاکی به یکی از معروف‌ترین آثار وی می‌رسیم. انیمه شهر اشباح (Spirited Away) محصول استودیو جیبلی در سال 2007 است که پرفروش‌ترین فیلم تاریخ ژاپن و برنده جایزه اسکار بهترین انیمیشن در هفتاد و پنجمین مراسم جوایز آکادمی اسکار است و در لیست بهترین فیلمهای سال‌های 2000 تا 2010 قرار می‌گیرد و از بهترین انیمه های هایائو میازاکی محسوب می‌شود.
دیگر فیلم های هایائو میازاکی مثل Ponyo محصول سال 2008، Howl’s Moving Castle محصول سال 2004 و The Wind Rises محصول سال 2013 نیز در جلب توجه منتقدین و مخاطبین موفق بوده‌اند. میازاکی پس از اکران فیلم The Wind Rises اعلام بازنشستگی کرد، اما خوشبختانه در سال 2016 کار بر روی یک انیمه دیگر را آغاز کرد. او مشغول کار روی فیلم کوتاهی به نام (کرم شبتابی به نام بورو) Boro the Caterpillar شد که پرورش داستان آن دو دهه طول کشیده بود.
زندگی شخصی هایائو میازاکی
حالا که بیوگرافی هایائو میازاکی را خواندید، بد نیست نگاهی به زندگی شخصی او نیز بیندازیم. همسر هایائو میازاکی آکمی اوتا (Akemi Ota) نام دارد. وی در اکتبر سال 1965 با این انیماتور که با او در استودیوی توئی آشنا شده بود ازدواج کرد و صاحب دو پسر شد. پسر بزرگ میازاکی، گورو (Gorō)، کارگردان و طراح منظره (Landscaper) است و مناظر فیلمهای میازاکی را طراحی می‌کند. از آثار او می‌توان به Tales from Earthsea و From Up on Poppy Hill اشاره کرد. میازاکی و پسر بزرگش به علت غیبت‌های طولانی میازاکی هرگز رابطه خوبی نداشتند. دومین پسر میازاکی، کیسوکه (Keisuke) هم به کار حکاکی روی چوب اشتغال دارد.
ویژگی انیمیشن های هایائو میازاکی
هایائو میازاکی صلح‌طلب است. طرفدار و دوستدار محیط زیست و یک فمینیست واقعی است. نشانه ویژه آثار میازاکی مناظر پرشکوه و حیرت انگیز و طرح مفاهیم عمیق در مورد موضوعات جدی و مهم مثل جنگ، چالش‌ها و درگیری‌های بشر با طبیعت و مسئله هویت است. پیام‌های ضد جنگ و علاقه به پرواز و هواپیما در تمامی کارهایش به‌خوبی دیده می‌شود. در بیشتر آثار او شخصیت محوری داستان دختران و زنان قوی، مستقل، شجاع و باهوش هستند که برای جنگیدن در راه باورهایشان تردید نمی‌کنند و هرگز به یک نجات دهنده نیاز ندارند و زنانی واقعی و قابل‌درک هستند که می‌توان با آنها همزادپنداری کرد.
هایائو میازاکی برای انیمیشن‌هایی که می‌سازد، فیلمنامه ندارد یا از فیلمنامه ناقص استفاده می‌کند. او نمی‌داند که آن انیمیشن به چه صورت تمام خواهد شد و تنها از ایده‌هایی که در لحظه به ذهنش می‌رسند، استفاده می‌کند. او هنوز طراحی انیمیشن را با دست انجام می‌دهد و در دنیایی که کم کردن هزینه در فیلمسازی فاکتور مهمی است، میازاکی معیارهای هنری ارزشمندی را حفظ کرده و عرضه می‌کند.
فهرست آثار هایائو میازاکی
در این بخش می‌توانید فهرستی از انیمه های هایائو میازاکی را مشاهده کنید. انیمیشن جدید هایائو میازاکی How Do You Live نام دارد که در سال 2023 منتشر می‌شود. آخرین فیلم هایائو میازاکی که عرضه شده نیز فیلمی کوتاه به نام Boro the Caterpillar بود. همچنین آخرین انیمه هایائو میازاکی The Wind Rises محصول سال 2013 بود.
| نام اثر | سال انتشار | نقش | نمره IMDb |
|---|---|---|---|
| Doggie March | 1963 | طراح in-between | 6.3/10 |
| Gulliver’s Travels Beyond the Moon | 1965 | طراح in-between | 6.1/10 |
| Yuki’s Sun | 1972 | کارگردان | 5.8/10 |
| Future Boy Conan | 1978 | کارگردان | 8.7/10 |
| The Castle of Cagliostro | 1979 | کارگردان، نویسنده | 7.6/10 |
| Nausicaä of the Valley of the Wind | 1984 | کارگردان، نویسنده | 8/10 |
| Sherlock Hound | 1984-85 | کارگردان، نویسنده | 7.4/10 |
| Castle in the Sky | 1986 | کارگردان، نویسنده | 8/10 |
| My Neighbor Totoro | 1988 | کارگردان، نویسنده | 8.2/10 |
| Kiki’s Delivery Service | 1989 | کارگردان، نویسنده، تهیه‌کننده | 7.8/10 |
| Porco Rosso | 1992 | کارگردان، نویسنده | 7.7/10 |
| Princess Mononoke | 1997 | کارگردان، نویسنده | 8.4/10 |
| Spirited Away | 2001 | کارگردان، نویسنده | 8.6/10 |
| Howl’s Moving Castle | 2004 | کارگردان، نویسنده | 8.2/10 |
| The Day I Bought a Star | 2006 | کارگردان، نویسنده | 8/10 |
| Ponyo | 2008 | کارگردان، نویسنده | 7.7/10 |
| From Up on Poppy Hill | 2011 | نویسنده | 7.4/10 |
| The Wind Rises | 2013 | کارگردان، نویسنده | 7.8/10 |
| Boro the Caterpillar | 2018 | کارگردان، تهیه‌کننده | 8.1/10 |
| How Do You Live? | 2023 | کارگردان، نویسنده | – |
جوایز هایائو میازاکی
حالا که بیوگرافی هایائو میازاکی را خواندید، به بخش جوایز این هنرمند می‌رسیم. تا کنون هایائو میازاکی برای 179 جایزه نامزد شده و از میان آنها 122 جایزه را دریافت کرده است. وی همچنین برنده 2 اسکار است. جایزه بهترین فیلم در جشنواره فیلم سان‌فرانسیسکو (San Francisco International Film Festival) و جایزه جشنواره Ofuji Noburo را برای فیلم Castle of Cagliostro محصول سال 1979، از آن خود کرد و در سال 2002 جایزه بهترین فیلم انیمیشن جشنواره مینیچی (Mainichi Film Concours) و جایزه بهترین فیلم جشنواره Blue Ribbon Awards و جایزه اسکار بهترین فیلم انیمیشن و بسیاری جوایز بین‌المللی دیگر را به خاطر فیلم شهر اشباح (Spirited Away) دریافت کرد. از میان تمام فیلمهای هایائو میازاکی فیلم شهر اشباح (Spirited Away) و باد برمی‌خیزد (The Wind Rises) بیشترین جوایز را به خود اختصاص داده‌اند.
در سال 2004، او جایزه یک عمر دستاورد هنری را در جشنواره جهانی فیلم انیمیشن Animafest Zagreb دریافت کرد و در سال 2005 جایزه شیر طلایی افتخاری را از فستیوال فیلم ونیز گرفت. نام میازاکی در سال 2014 به تالار مشاهیر علمی تخیلی (The Science Fiction Hall of Fame) وارد شد و در سال 2015 با یک جایزه اسکار افتخاری در هشتاد و هفتمین دوره از مراسم آکادمی اسکار از او تقدیر شد.
میراث میازاکی
میازاکی کارگردان بزرگی در دنیای انیمه است که کمتر کسی می‌تواند بگوید تا کنون نام او را نشنیده است. برخی او را پدرخوانده انیمه در ژاپن می‌دانند و دلیل آن نیز مهارت، انسانیت، مضامین فیلم های هایائو میازاکی و الهام‌بخش بودن او برای هنرمندان جوان‌تر است. او همچنین به عنوان یکی از مهم‌ترین انیماتورهای تاریخ شناخته می‌شود و با بزرگانی چون اوساما تزوکا (Osamu Tezuka) و والت دیزنی مقایسه می‌شود. آثار او نه تنها آینده انیمیشن را جهت داده است، بلکه تأثیر زیادی بر صنعت سینما گذاشته و به نسل‌های مختلفی از بینندگان جوان که به دنبال تماشای دنیایی جادویی بودند، کمک کرده است. انیمه های میازاکی معیارهای برتر بودن را برای خود میازاکی و همکارانش تعیین می‌کنند.
از میازاکی همواره به عنوان منبع الهام کارگردانان و نویسندگان بزرگی در جهان یاد شده است. وس اندرسون (Wes Anderson)، جیمز کامرون (James Cameron)، گیرمو دل تورو (Guillermo del Toro)، هنری سلیک (Henry Selick) و استیون اسپیلبرگ (Steven Spielberg) تنها تعدادی از این کارگردانان و نویسندگان هستند. تأثیر او بر آثار استودیو والت دیزنی نیز قابل توجه است.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم تا اطلاعات جامعی از زندگی و بیوگرافی هایائو میازاکی کارگردان و انیماتور موفق و پیشروی ژاپنی به شما ارائه دهیم. هنرمندی که با آثار خود، با تمام انسان‌ها در سراسر جهان ارتباط برقرار کرده و پیام خود را به آنها منتقل کرده است. نظر شما درباره هایائو میزاکی پادشاه انیمه چیست؟ آیا تا کنون آثار او را تماشا کرده‌اید؟ به نظرتان مهم ترین ویژگی آثار این هنرمند چیست؟ نظراتتان را در بهش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.
.svg){kind=avatar}
.svg){kind=avatar}
.svg){kind=avatar}