هر کدام از کارگردانان بزرگ سینمای ایران در طول عمر حرفه‌ای خود فراز و نشیب‌هایی داشته‌اند و دوران اوجی را هم تجربه کرده‌اند. در این مطلب می‌خواهیم به بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی بپردازیم.
سینمای ایران در طول چندین دهه فعالیت مستمر و جدی خود، کارگردانان صاحب‌سبک و بزرگی را معرفی کرده است. برخی از این کارگردانان به دلایلی چون ممنوع‌الکاری یا سن و سال و بیماری در سال‌های اخیر فیلمی نساخته‌اند و برخی نیز علاقه‌ای به ادامه فعالیت نداشتند. از طرفی تعدادی از کارگردانان قدیمی ایرانی هم هنوز با قدرت در صحنه هستند و تلاش می‌کنند تفکرات و اندیشه‌های خود را در قالب فیلم‌هایی که بتواند با مخاطب امروز ارتباط برقرار کند، پیاده و اثری درخور سابقه درخشانشان تولید کنند. در این مطلب متفاوت از مجله پلازا تصمیم گرفتیم سراغ بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی برویم و یک یا چند فیلم درخشان کارنامه آن کارگردان صاحب‌سبک را معرفی کنیم. البته همین اول کار باید بگوییم که این انتخاب‌ها وحی منزل نیست و ممکن است شما نظری کاملا متفاوت با نگارنده و پلازا داشته باشید. با ما همراه باشید تا با بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی آشنا شوید.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
- معرفی بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی
- بهرام بیضایی
- داریوش مهرجویی
- مسعود کیمیایی
- و …
- کلام آخر
معرفی بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی
یکی از جذاب‌ترین اتفاقات در مجلات سینمایی، انتخاب بهترین فیلم های یک کارگردان سینماست. ما اینجا تصمیم گرفتیم به کمک شما برترین فیلم های کارگردانان بزرگ و صاحب‌سبک کشورمان را انتخاب کنیم. نظرات ما را در ادامه بخوانید و سپس در انتها خودتان دست به کار شوید و پیشنهادات خود را درباره بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی برایمان بنویسید.
بهرام بیضایی
- سن: 81 سال
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 14 فیلم
- برترین فیلم‌ها: باشو غریبه کوچک، سگ‌کشی، مسافران
بهرام بیضایی، استاد مسلم و چهره ماندگار سینما و تئاتر ایران است که از بنیانگذاران نمایشنامه‌نویسی تئاتر محسوب می‌شود و در کنار ساخت آثار درخشان و تربیت شاگردانی بزرگ، خدمات بسیاری به فرهنگ و هنر ایران انجام داده است. از معروفترین و محبوب‌ترین فیلم‌های بهرام بیضایی می‌توان به فیلم «باشو غریبه کوچک» اشاره کرد که بارها از طرف منتقدان و صاحب‌نظران جزو برترین فیلم های تاریخ سینمای ایران قرار داده شده است. در کنار «باشو غریبه کوچک»، «سگ‌کشی» و «مسافران» هم از جمله فیلم‌های بسیار خوب استاد بهرام بیضایی به حساب می‌آیند.
داریوش مهرجویی
- سن: 80 سال
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 23 فیلم
- برترین فیلم‌ها: گاو، اجاره‌نشین‌ها، هامون، لیلا، درخت گلابی، مهمان مامان، سنتوری
داریوش مهرجویی جزو معدود اساتید فیلمسازی ایران است که در بین آثارش حداقل هفت هشت فیلم واقعا درخشان و تماشایی وجود دارد. اولین فیلمش «گاو» هنوز هم از نظر خیلی‌ها بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران است. «اجاره‌نشین‌ها» هم در اغلب نظرسنجی‌ها جزو پنج فیلم کمدی برتر تاریخ سینمای ایران انتخاب می‌شود.«هامون» برای عاشقان سینما به خصوص خسرو شکیبایی فیلمی ماندگار است. در کنار این آثار شاخص، از دو فیلم به یادماندنی داریوش مهرجویی، «مهمان مامان» و «سنتوری» هم نمی‌توان گذشت. جدیدترین فیلم سینمایی داریوش مهرجویی که خیلی‌ها آن را ادامه «سنتوری» می‌دانند، فیلم «لامینور» است که آماده پخش شده و باید دید چه زمانی اکران می‌شود.
مسعود کیمیایی
- سن: 79 سال
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 31 فیلم
- برترین فیلم‌ها: قیصر، گوزن‌ها، تیغ و ابریشم، سرب، دندان مار و اعتراض
خالق «قیصر»، «گوزن‌ها» و چندین و چند فیلم خاطره‌انگیز کماکان با قدرت در عرصه فیلمسازی حضور دارد و تلاش می‌کند سینمای موسوم به سینمای کیمیایی را که خود آن را بنیانگذاری کرده در میان انبوه فیلم‌های جدید زنده نگه دارد. مسعود کیمیایی که این روزها فیلم «خون شد» را در آستانه اکران دارد و در حال ساخت جدیدترین اثرش به اسم «خائن‌کشی» با بازی امیر آقایی و سارا بهرامی است، تاکنون بیش از 30 فیلم سینمایی ساخته است که در این بین آثاری چون «قیصر»، «گوزن‌ها» و «سرب» با بیشترین تحسین و استقبال مواجه شده است. با اینکه بسیاری از منتقدان سینما این سه فیلم را آثار درخشان سینمای ایران می‌دانند، اما مسعود کیمیایی حداقل پنج شش فیلم قابل اعتنای بسیار خوب و استاندارد دیگر ساخته و همین او را به یکی از سلاطین فیلمسازی تاریخ سینمای ایران تبدیل کرده است.
ناصر تقوایی
- سن: 79 سال
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 7 فیلم
- برترین فیلم‌ها: آرامش در حضور دیگران، ناخدا خورشید، ای ایران
کارگردان سریال مطرح و ماندگار «دایی جان ناپلئون» یکی دیگر از کارگردانان بزرگ سینمای ایران است که با وجود فیلم‌های کمی که ساخته، آثاری ماندگار خلق کرده است. ناصر تقوایی بنا به دلایل مختلف شخصی، سیاسی و مالی در دو دهه اخیر فعالیتی در عرصه سینما نداشته است و تقریبا اغلب آثار او به قبل از سال 1380 برمی‌گردد. البته نکته عجیب و تلخ درباره ناصر تقوایی تعداد فیلم‌های نیمه‌کاره اوست. فیلم‌های «شوهر آهو خانم»، «کوچک جنگلی»، «زنگی و رومی» و «چای تلخ» از جمله فیلم‌هایی است که ناصر تقوایی آنها را ساخته و بعد متوقف شده و نیمه‌کاره مانده است. تمام ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها سبب شد که استاد ناصر تقوایی آخرین فیلم خود را در سال 1380 با عنوان «کاغذ بی‌خط» بسازد و پس از آن فعالیتی در سینما نداشته باشد.
علی حاتمی
- سن: درگذشت در 52 سالگی
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 15 فیلم
- برترین فیلم‌ها: سوته دلان، کمال‌الملک، مادر و دلشدگان
علی حاتمی را شاعر سینمای ایران می‌نامند و در کنار برخی کارگردانان همچون مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، ناصر تقوایی و بهرام بیضایی به عنوان کارگردانان بنیانگذار نسل نوی سینمای ایران قرار می‌گیرد. علی حاتمی هم فیلم‌های سینمایی ماندگاری ساخته و هم سریال‌های تلویزیونی فاخری را از خود به یادگار گذاشته است. اغلب آثار او تلفیقی از داستان‌های اجتماعی، تاریخی و سیاسی بودند و تعداد زیادی از بزرگان بازیگری سینمای ایران در آثار او برترین نقش‌آفرینی‌های خود را داشته‌اند. اغلب فیلم‌های سینمایی علی حاتمی بزرگ، ارزش چندین بار تماشا را دارند، اما در بین آنها فیلم‌های «سوته دلان»، «کمال‌الملک»، «مادر» و «دلشدگان» از همه‌‌نظر یک سر و گردن بالاتر از سایر آثارش قرار دارند. به خصوص فیلم «مادر» که قطعا ماندگارترین فیلم تاریخ سینمای ایران با موضوع گرامیداشت مقام و بزرگی مادران سرزمینمان محسوب می‌شود.
رسول ملاقلی پور
- سن: درگذشت در 51 سالگی
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 15 فیلم
- برترین فیلم‌ها: میم مثل مادر، سفر به چزابه، هیوا، قارچ سمی
یکی از کارگردانان بزرگی که سینمای ایران خیلی زود او را از دست داد، رسول ملاقلی‌پور است. ملاقلی‌پور را شاید بتوان حتی جلوتر از ابراهیم حاتمی‌کیا بهترین فیلمساز دفاع مقدس ایران نامید. اغلب آثار جذاب رسول ملاقلی‌پور، زوایای جدیدی را از جنگ و دفاع مقدس پیش روی مخاطب می‌گذاشت و با تکنیک و خلاقیت‌های سینمایی به ناگفته‌هایی می‌پرداخت که کمتر کسی توان گفتنش را داشت. رسول ملاقلی‌پور خیلی زود با فیلم «پرواز در شب» اولین سیمرغش را دشت کرد. اما اوج کار ملاقلی‌پور در دو فیلم «قارچ سمی» و «میم مثل مادر» بود. «میم مثل مادر»، آخرین یادگار او، روایتی عاشقانه از یک مادر و پسر بود که هر دویشان از بمباران شیمیایی شهر سردشت آسیب دیده بودند و به شدت مورد استقبال مخاطبان سینما قرار گرفت.
عباس کیارستمی
- سن: درگذشت در 76 سالگی
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 19 فیلم
- برترین فیلم‌ها: زیر درختان زیتون، گزارش، طعم گیلاس، خانه دوست کجاست؟
عباس کیارستمی یکی از کارگردان‌های متفاوت و خاص در سینمای ایران است که آثاری بسیار نو و تاثیرگذار را در کارنامه خود دارد. این کارگردان پرآوازه، سینمای ایران را در جهان به افتخارات بزرگی رساند که از میان آنها می‌توان به برنده شدن نخل طلای جشنواره کن، عضویت در آکادمی اسکار و چندین و چند جایزه و افتخار بزرگ سینمایی اشاره کرد. در بین آثار عباس کیارستمی، «طعم گیلاس» و «خانه دوست کجاست» او به شدت مورد استقبال منتقدان و مخاطبان ایرانی و جهانی قرار گرفته و مجله تایم «طعم گیلاس» را به عنوان یکی از ده فیلم برتر تاریخ جشنواره کن معرفی کرده است. این کارگردان بزرگ در سال 1395 به دلیل بیماری دار فانی را وداع گفت. البته در مورد درگذشت این هنرمند نامدار گفته می‌شد خطای پزشکی نیز رخ داده است.
امیر نادری
- سن: 75 سال
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 21 فیلم
- برترین فیلم‌ها: وگاس: بر اساس یک داستان واقعی، دونده و تنگسیر
امیر نادری را خیلی‌ها با فیلم ماندگار «دونده» به خاطر دارند. فیلمی که درباره پسری به نام امیرو بود که برای رسیدن به رویاهایش به هر دری می‌زد و تمام تلاش خود را می‌کرد. علاوه بر این فیلم، نادری فیلم‌های درخشان دیگری هم دارد که پرافتخارترین‌هایش «وگاس: بر اساس یک داستان واقعی»، «تنگنا» و «تنگسیر» است. نادری چندین سال است که در ژاپن زندگی و همانجا سینما تدریس می‌کند. این کارگردان مطرح تاکنون افتخارات بزرگی را برای سینمای ایران به ارمغان آورده است.
پوران درخشنده
- سن: 69 سال
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 12 فیلم سینمایی
- برترین فیلم‌ها: پرنده کوچک خوشبختی، هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند، شمعی در باد و زیرسقف دودی
پوران درخشنده در کنار رخشان بنی‌اعتماد دومین کارگردان زن بزرگ و تاثیرگذار سینمای ایران در تمام سال‌های پس از انقلاب محسوب می‌شود. درخشنده که دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر و دکتری افتخاری فرهنگی هنری است، در اغلب آثارش به مشکلات روانشناختی و جامعه‌شناختی کشورمان می‌پردازد و آسیب‌ها و معضلات جامعه را به تصویر می‌کشد.
بی‌شک مهم‌ترین فیلم پوران درخشنده در تمام این سال‌ها، «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند» است که در آن به مسئله تجاوز به کودکان و زنان به شکلی کاملا آسیب‌شناسانه پرداخت و با موجی که ایجاد کرد همه روانشناسان و مددکاران اجتماعی را برای جلوگیری از وقوع هرچه کمتر این اتفاق شوم حساس و بسیج کرد. در کنار این فیلم، برخی فیلم‌های دیگر این بانوی کارگردان هم ارزش چندین بار دیدن دارند که از جمله آنها می‌توان به «پرنده کوچک خوشبختی» و «شمعی در باد» اشاره کرد.
رخشان بنی اعتماد
- سن: 66 سال
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 12 فیلم
- برترین فیلم‌ها: روسری آبی، نرگس، زیر پوست شهر، خون‌بازی و قصه‌ها
رخشان بنی‌اعتماد یکی از معدود کارگردانان زن ایرانی است که سال‌های سال در اوج بوده و فیلم‌های متفاوت و قابل تامل کم ندارد. در بین آثارش تعدادی از آنها همچون «روسری آبی»، «زیر پوست شهر» و «خون‌بازی» بسیار عمیق و تماشایی از آب درآمده است. بنی‌اعتماد که از آخرین فیلمش نزدیک 10 سال می‌گذرد، در جشنواره‌های بین‌المللی هم بسیار مورد توجه و تحسین قرار گرفته است و علاوه بر برنده شدن جوایز معتبر کارگردانی و فیلمنامه‌نویسی، در حال حاضر عضو آکادمی اسکار نیز هست. رخشان بنی‌اعتماد در جشنواره‌های خارجی بارها داوری بخش‌های مختلف را برعهده داشته و آخرین جایزه او، تندیس بهترین فیلمنامه از هفدهمین جشنواره ونیز است.
مجید مجیدی
- سن: 61 سال
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 9 فیلم
- برترین فیلم‌ها: بچه‌های آسمان، رنگ خدا، بید مجنون و خورشید
مجید مجیدی دیگر کارگردان بزرگ و مطرح سینمای ایران است که تاکنون افتخارات جهانی زیادی برای ایران به ارمغان آورده است. با اینکه چندین فیلم سینمایی مجید مجیدی با تکیه بر داستان‌های ساده و مضامین عاشقانه عرفانی در میان مخاطبان و منتقدان بسیار محبوب است، اما فیلم «بچه‌های آسمان» او چیز دیگری‌ست. یک عاشقانه ناب بین خواهر و برادری خردسال که سبب شد ایران برای اولین بار طعم نامزدی جایزه اسکار را بچشد. علاوه بر نامزدی «بچه‌های آسمان» در اسکار، این فیلم از نظر مخاطبان و برترین منتقدان جهان پنجمین فیلم برتر جهان در سال 1997 و جزو 250 فیلم برتر تاریخ سینمای جهان قرار گرفته است. در کنار «بچه‌های آسمان»، از دیدن «رنگ خدا»، «بید مجنون» و «آواز گنجشک‌ها» نیز غافل نشوید. جدیدترین اثر مجیدی «خورشید» هم اثری تماشایی است که این روزها در جشنواره‌های خارجی به خوبی دیده شده است.
اصغر فرهادی
- سن: 48 سال
- تعداد فیلم‌های بلند سینمایی: 8 فیلم
- برترین فیلم‌ها: چهارشنبه‌سوری، درباره الی، جدایی نادر از سیمین، فروشنده
اصغر فرهادی به یقین بهترین و معتبرترین کارگردان حال حاضر ایران در جهان است که با دو فیلم «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» توانست دو اسکار را برای کشورمان به ارمغان بیاورد و افتخاری بزرگ برای سینمای ایران رقم بزند. اما در بین آثار این کارگردان نامدار، چندین اثر دیگر هم وجود دارد که در میان بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی قرار می‌گیرند. این آثار، هم فیلم‌های تماشایی و درجه یکی محسوب می‌شوند و هم سرشار از دغدغه‌های فرهنگی اجتماعی هستند. در این بین «چهارشنبه‌سوری» و «درباره الی» برای مخاطبان ایرانی فیلم‌های فرهادی، شاید حتی جذاب‌تر از دو فیلم اسکار گرفته او باشند. «درباره الی» علاوه بر اینکه نقطه عطف کارنامه اصغر فرهادی به حساب می‌آید، برای تعدادی از بازیگران این فیلم نیز حکم سکوی پرتاب داشت و بعد از آن هر کدامشان به ستارگان بزرگ سینما تبدیل شدند.
دیگران
علاوه بر فهرست مذکور، تعدادی از بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی هم وجود دارند که برای طولانی نشدن مطلب به آنها اشاره‌ای نشده است. برای مثال کارگردانان مطرحی چون فریدون گله با کندو؛ کیومرث پوراحمد با خواهران غریب، گل یخ و اتوبوس شب؛ داوود میرباقری با مسافر ری و آدم‌برفی؛ ابراهیم حاتمی‌کیا با دیده‌بان، مهاجر، آژانس شیشه‌ای و به رنگ ارغوان؛ حمید نعمت‌الله با بوتیک، آرایش غلیظ و رگ خواب؛ کیانوش عیاری با خانه پدری؛ تهمینه میلانی با سوپراستار؛ منیژه حکمت با زندان زنان؛ احمدرضا درویش با دوئل؛ کمال تبریزی با مارمولک و لیلی با من است؛ فرزاد موتمن با شب‌های روشن؛ سعید سهیلی با مردی شبیه باران و… از جمله دیگر فیلمسازان بزرگ ایرانی هستند که آثاری ماندگار در ذهن و قلب تماشاگران و سینمادوستان خلق کرده‌اند.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی را برایتان معرفی کنیم. حال که به انتهای این مطلب رسیدیم، نوبت شماست تا نظرات خود را درباره بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی با ما در میان بگذارید و بنویسید کدام فیلم‌ها به نظرتان بهترین آثار کارگردان‌های این لیست هستند؟ شما با کدامیک از فیلم‌های لیست بهترین فیلم های کارگردانان بزرگ ایرانی که در این مطلب آمده خاطره دارید؟