فیلم چه زندگی شگفت انگیزی اثری کلاسیک از سینمای دهه 1940 آمریکا در ژانر درام-کریسمسی است. اگر به این نوع فیلمها علاقه دارید و میخواهید با فیلم کلاسیک زندگی شگفت انگیزه بیشتر آشنا شوید، در این مقاله همراه ما باشید.
فیلم کلاسیک زندگی شگفت انگیزه (It’s a Wonderful Life) فیلمی در ژانر درام، فانتزی و کریسمسی محصول سال 1946 سینمای آمریکا است. کارگردان و تهیهکننده فیلم It’s a Wonderful Life، فرانک کاپرا (Frank Capra)، یکی از تأثیرگذارترین کارگردانان دهه 1930 میلادی است. این فیلم براساس داستان کوتاهی از فیلیپ ون دورن استرن (Philip Van Doren Stern) به نام The Greatest Gift (بزرگترین هدیه) که در سال 1943 منتشر شد، ساخته شده است. فیلم کلاسیک زندگی شگفت انگیزه در ابتدا به دلیل مشکلات روحی مردم پس از جنگ جهانی دوم با استقبال خوبی روبرو نشد، ولی سالها بعد در نسخههای خانگی به فیلم بسیار موفقی تبدیل شد. فیلم It’s a Wonderful Life 1946 به عنوان یکی از بهترین فیلمهای تاریخ شناخته میشود. این اثر نامزد 5 اسکار شد و رتبه اول در لیست 100 فیلم برتر تاریخ از دید بنیاد فیلم آمریکا را دارد. در این مقاله از پلازا به بررسی فیلم چه زندگی شگفت انگیزی میپردازیم.
آنچه در ادامه میخوانید
داستان فیلم چه زندگی شگفت انگیزی
جورج بِیلی همیشه آرزوی سفر به دور دنیا را داشت، اما برای کمک به پدرش در اداره کمپانی خانوادگی و همچنین کمک به مردم شهرش، هیچگاه نتوانسته بود این آرزو را تحقق ببخشد. در کریسمس سال 1945، جورج بِیلی 38 ساله که با مشکلی بزرگ روبرو شده است، تصمیم به خودکشی دارد. دوستان و خانوادهاش برای او دعا میکنند و صدای دعاهای آنها به گوش فرشتهها میرسد. فرشتهای به نام کلارنس مأمور میشود زندگی جورج را نجات دهد و در عوض بالهایش به او برگردانده شود. کلارنس ابتدا نمایی کلی از زندگی جورج را میبیند و سپس به روی زمین میآید تا به جورج نشان دهد چه تأثیری بر زندگی مردم شهر داشته و اگر جورج نبود دنیا چه قدر متفاوت میشد.
بازیگران فیلم It’s a Wonderful Life
فیلمبرداری فیلم It’s a Wonderful Life در سال 1946 و طی یک دوره 90 روزه انجام شد. این فیلم در تاریخ 20 دسامبر 1946 برابر با 29 آبان 1325 برای اولین بار اکران شد. فیلم کلاسیک زندگی شگفت انگیزه بازیگران مشهور و فوقالعادهای دارد که در این قسمت به معرفی آنان میپردازیم.
جیمز استوارت در نقش جورج بیلی
جیمز استوارت (James Stewart) متولد 20 می 1908 (30 اردیبهشت 1287) در ایالت پنسیلوانیا، آمریکا است. او بازیگر، خواننده و افسر ارتش بود و طی 55 سال فعالیت به عنوان بازیگر، در بیش از 80 فیلم بازی کرده است. او در مجموع 5 بار نامزد دریافت جایزه اسکار شد و بازی در فیلم The Philadelphia Story محصول سال 1940 برای او اسکار بهترین بازیگر مرد را به همراه داشت. او همچنین 4 بار نامزد جایزه گلدنگلوب و 2 بار نامزد جایزه بفتا شده است. بازی در سریال Hawkins محصول سال 1974 گلدنگلوب بهترین بازیگر مرد را برای او به ارمغان آورد.
جیمز استوارت به عنوان خلبان آماتور وارد نیروی تفنگداران هوایی ارتش ایالات متحده شد و در جنگ جهانی دوم برای ارتش آمریکا جنگید. او پس از جنگ مقام ژنرال و 2 مدال صلیب پرواز ممتاز، 4 مدال نشان هوایی و یک مدال صلیب جنگ کسب کرد.
در سال 1960 ستارهای در بلوار مشاهیر هالیوود به جیمز استوارت تعلق گرفت. تصویر جیمز استوارت بر تمبری در مجموعه تمبرهای افسانههای هالیوود نیز به چشم میخورد. بنیاد فیلم آمریکا او را سومین فرد در لیست برترین بازیگران مرد آمریکا میداند. جیمز در 7 فیلم از لیست 250 فیلم برتر دنیا بازی کرده که اکثر آنها به کارگردانی آلفرد هیچکاک و فرانک کاپرا است. از فیلمهای جیمز استوارت میتوانیم به فیلم Vertigo محصول سال 1958، فیلم Anatomy of a Murder محصول سال 1959 و فیلم The Magic of Lassie محصول سال 1978 اشاره کنیم.
جیمز استوارت در 2 جولای 1997 (11 تیر 1376) در سن 89 سالگی دار فانی را وداع گفت. بیش از 300,000 نفر در مراسم تشییع جنازه او شرکت کردند و رئیس جمهور آمریکا، بیل کلینتون، در مورد او گفت:
آمریکا یک گنجینه ملی، یک بازیگر بزرگ، یک جنتلمن و یک میهنپرست را از دست داد.
دانا رید در نقش ماری هچ
دانا رید (Donna Reed) متولد 27 سپتامبر 1921 (7 دی 1299) در آیوا، آمریکا است. او بازیگر سینما و تلویزیون و تهیهکننده بود که بیش از 40 سال در این زمینه فعالیت کرد و در بیش از 40 فیلم و سریال به ایفای نقش پرداخت. او با فیلم چه زندگی شگفت انگیزی مشهور شد و در سال 1953 اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای بازی در فیلم From Here to Eternity را دریافت کرد. دانا یک جایزه گلدنگلوب و 4 نامزدی جایزه امی برای مجموعه The Donna Reed Show را در کارنامه خود دارد.
از کارهای او میتوان به فیلم Ransom! محصول سال 1956، فیلم The Best Place to Be محصول سال 1979 و سریال Dallas محصول سالهای 1978 تا 1991 اشاره کرد. دانا رید در سن 64 سالگی، در تاریخ 14 ژانویه 1986 برابر با 24 دی 1364 بر اثر ابتلا به سرطان فوت کرد.
هنری تراورز در نقش کلارنس
تراورز جان هگرتی (Travers John Heagerty) که با نام هنری تراورز (Henry Travers) شناخته میشود، متولد سال 1874 میلادی برابر با 1252 شمسی در انگلستان است. این بازیگر تئاتر و سینما را بیشتر برای نقش فرشته نگهبان، کلارنس، در فیلم چه زندگی شگفت انگیزی میشناسند. او برای بازی در فیلم Mrs. Miniver محصول سال 1942 نامزد اسکار بهترین بازیگر نقشمکمل مرد شد. تراورز در بسیاری از فیلمها نقش یک پیرمرد دوستداشتنی را بازی میکند.
او بازیگری را از سال 1894 آغاز کرد و از فیلمهایی که طی 55 سال فعالیت در آنها بازی کرده است میتوان فیلم The Invisible Man محصول سال 1933، فیلم Madame Curie محصول سال 1943 و فیلم Beyond Glory محصول سال 1948 را نام برد. آخرین فیلمی که هنری در آن بازی کرد نیز The Girl From Jones Beach محصول سال 1949 است. هنری تراورز در سال 1965 میلادی (1344 شمسی) در سن 91 سالگی درگذشت.
لیونل باریمور در نقش آقای پاتر
لیونل باریمور (Lionel Barrymore) بازیگر تئاتر و سینما، گوینده رادیو و کارگردان آمریکایی در 28 آوریل 1878 (8 اردیبهشت 1257) به دنیا آمد. او برای بازی در فیلم A Free Soul محصول سال 1931 برنده اسکار بهترین بازیگر مرد شد. اکثر بینندگان او را با نقش آقای پاتر در فیلم چه زندگی شگفت انگیزی به یاد میآورند. او همچنین در برنامه سالیانه رادیو به نام A Christmas Carol نقش ابنزر اسکروچ را داشت.
لیونل باریمور بازیگری را از سال 1893 بر روی صحنه تئاتر، با تئاتر The Rivals آغاز کرد. سپس در حالی که بازی در تئاتر را ادامه داد، در سال 1911 برای اولین بار با فیلم The Battle وارد دنیای سینما شد. از دیگر فیلمهای او میتوان فیلم The Eternal City محصول سال 1923، فیلم Rasputin and the Empress محصول سال 1932 و فیلم Main Street to Broadway محصول سال 1953 را نام برد.
لیونل باریمور در فیلمهای بسیاری نقشآفرینی کرده است که متاسفانه برخی از آنها نابود شدهاند و هیچ نسخهای از آنها در حال حاضر در دسترس نیست. لیونل در سال 1954 میلادی (1333 شمسی) بر اثر حمله قلبی در سن 76 سالگی دار فانی را وداع گفت.
فیلم چه زندگی شگفت انگیزی 1946 بازیگران بسیاری دارد که در این مقاله مجالی برای معرفی همه آنان نیست. در لیست زیر میتوانید نام و نقش برخی دیگر از بازیگران فیلم It’s a Wonderful Life را مشاهده کنید.
- توماس میچل (Thomas Mitchell) در نقش عمو بیلی
- گلوریا گراهام (Gloria Grahame) در نقش وایولت
- بولا بوندی (Beulah Bondi) در نقش خانم بِیلی
- تاد کارنز (Todd Karens) در نقش هری بِیلی
- فرانک فیلن (Frank Faylen) در نقش ارنی
- وارد باند (Ward Bond) در نقش برت
نقد و بررسی فیلم چه زندگی شگفت انگیزی
همانطور که در مقدمه اشاره کردیم، فیلم زندگی شگفت انگیز است 1946 در ابتدا با استقبال عمومی روبرو نشد، اما پس از چندین سال توانست جای خود را در دل بینندگان و منتقدین باز کند. فیلم سینمایی زندگی شگفت انگیز اکنون رتبه 8.6 از 10 از سوی بینندگان و کاربران IMDb را دارد و از سوی منتقدین متاکریتیک، با نمره 89 از 100 به عنوان یکی از فیلمهایی که حتما باید ببینید معرفی میشود. فرانک کاپرا و جیمز استوارت به ترتیب در بخش بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر نقشاول مرد برای این فیلم نامزد دریافت اسکار شدند. در این قسمت مروری بر امتیازات و نقد فیلم چه زندگی شگفت انگیزی توسط منتقدین مختلف خواهیم داشت.
Empire / ایان فریر: 100
گرچه این فیلم با شخصیتهای رنگارنگ و زیرکی عجین شده است، اما این اثر، فیلم استوارت است. او سریعا تبدیل به رویاپرداز یک شهر کوچک میشود که خود و آرزوهایش را قربانی دیگران میکند. سفر او به عمق ناامیدی و بازگشت از آن، کمی به دلهای دیگران گرما میبخشد.
Variety / برت بریلر: 90
فرانک کاپرا و جیمز استوارت پس از سالها با یک فیلم بازگشتند و سهم خود را در دنیای استعدادهای سینمایی با یکی از گویاترین آثار ایفا کردند. در این فیلم استوارت یکی از بهترین و تاثیرگذارترین بازیهای خود را به نمایش میگذارد. او شخصیت پسرانه سابق خود را از دست نداده و علاوه بر این به نظر میرسد بلوغ و کمالی را نیز به دست آورده است.
کاپرا تمام هنرهای قدیمی خود، فداکاری ظریف در جزئیات و توصیف شخصیتها و همچنین احساس اطمینان برای تاثیر واقعی و چشمگیر، در کنار روش ماهرانه او برای قرار دادن شوخطبعیها در مکان و زمان مناسب را به زندگی بازگردانده است. مطمئنا کاپرا این تکنیک فیلمسازی را یک شبه به دست نیاورده است.
New York Daily News / کیت کامرون: 88
فیلم It’s a Wonderful Life بسیار پراکنده گسترش یافته، سروصدا در موسیقی زمینه و صداهای فیلم بسیار زیاد است و در استفاده از نتهای اهمیت اجتماعی بسیار بدیهی عمل کرده است. اگرچه این فیلم بهترین محصول هالیوود در سال جاری و شاهکار کاپرا نیست، اما داستان خوبی را روایت میکند و نحوه نتیجهگیری آن تاثیر خوب و گرمابخشی بر دلهای بینندگان دارد.
The New York Times / بوسلی کراوتر: 70
در واقع، نقطه ضعف این فیلم از دیدگاه من، احساساتی بودن آن و مفهوم توهمی آن از زندگی است. آدمهای خوب آقای کاپرا دوستداشتنی هستند، شهر کوچک او فریبنده است و راهحلهای او برای حل مشکلات مردم بسیار خوشبینانه و سهلالوصول است. اما به نوعی، همه آنها بیش از اینکه میانگینی از واقعیت باشند، دیدگاههای سینمایی هستند. فلسفه «شام بوقلمون» آقای کاپرا گرچه از لحاظ احساسی رضایتبخش است، اما مشتهای گرسنه را پر نمیکند.
The New Republic / مانی فاربر: 40
کاپرا یک فرد قدیمی در صنعت فیلم و استاد تمامی حقهها است. اما تمام این جزئیات در فیلم، اثری مصنوعی و ساختگی دارند. کاپرا برای بیان منظور خود همیشه راهی ساده و آسان را در پیش میگیرد و اعتبار زیادی به هوش مخاطب نمیدهد.
نکات جالب فیلم چه زندگی شگفت انگیزی
بعد از مرور امتیازات و نقد فیلم It’s a Wonderful Life توسط منتقدین مختلف در بخش قبلی، در این بخش قصد داریم نکات و حقایقی جالب درباره این فیلم کلاسیک را با شما به اشتراک بگذاریم. همراه پلازا بمانید.
همه چیز از یک کارت تبریک کریسمس آغاز شد
فیلیپ ون دورن استرن، نویسنده داستان کوتاهی که فیلم با الهام از آن ساخته شده، بعد از سالها عدم موفقیت در فروش داستان کوتاهش به یک ناشر، تصمیم گرفت برای کریسمس به دوستانش کلمات را هدیه دهد. او 200 کپی از داستان 21 صفحهایاش را به عنوان کارت تبریک به دوستانش داد. یکی از این نسخهها از میز دیوید همپستد (David Hempstead)، یکی از تهیهکنندگان RKO Pictures سر درآورد. این کمپانی حق ساخت فیلم را با مبلغ 10 هزار دلار از نویسنده خرید.
قرار بود کری گرنت در فیلم چه زندگی شگفت انگیزی بازی کند
وقتی RKO امتیاز داستان را خرید، در نظر داشت که کری گرنت (Cary Grant) نقش اصلی آن را بازی کند. اما مثل بقیه فیلمهای هالیوودی، این فیلم هم طی فرایند تولید دچار مشکلاتی شد. در سال 1945 بعد از چندین و چند بار بازنویسی فیلمنامه، RKO حقوق فیلم را به فرانک کاپرا (Frank Capra) فروخت. کاپرا خیلی زود جیمی استوارت را برای ایفای نقش جورج بیلی انتخاب کرد.
افبیای فیلم چه زندگی شگفت انگیزی را نپسندید
در سال 1947، افبیآی طی یادداشتی این فیلم را یک «نفوذ کمونیستی به صنعت فیلمسازی» خواند و اشاره کرد:
«تلاشهای واضحی برای بیاعتبار کردن بانکدارها رخ داده است. لیونل باریمور را آدمی خسیس نشان میدهند تا منفورترین شخصیت فیلم باشد. بر اساس منابع ما، این حقهی کمونیستها است.»
فیلم مورد علاقه فرانک کاپرا، دانا رید و جیمی استوارت
با اینکه مجموع آثار این سه هنرمند به صدها فیلم میرسد، هر سهی آنها، فیلم سینمایی چه زندگی شگفت انگیزی را فیلم موردعلاقه خود معرفی کردهاند. کاپرا همچنین در کتاب زندگینامهاش درباره فیلم کلاسیک زندگی شگفت انگیزه، اینگونه نوشت:
«فکر میکردم بهترین فیلمی است که در زندگیام ساختم. حتی فکر میکردم بهترین فیلمی است که در طول تاریخ ساخته شده.»
سنگی که شیشه خانه گرنویل را شکاند، واقعی بود
در صحنهای که قرار بود دانا رید سنگ را به سوی پنجره پرت کند، کاپرا یک بدلکار گذاشت تا با تفنگ به شیشه شلیک کند. اما هیچ نیازی به این کار نبود. دانا رید سنگ را طوری پرت کرد که همان بار اول، شیشه پنجره خانه گرنویل شکست.
فیلم چه زندگی شگفت انگیزی در اوج گرما فیلمبرداری شد
با اینکه فیلم کلاسیک زندگی شگفت انگیزه یکی از به یاد ماندنیترین فیلمهای کریسمسی است، در تابستان 1946 و در اوج گرما فیلمبرداری شد. حتی یک روز کاپرا مجبور شد که بهخاطر شدت گرما، فیلمبرداری را بهطور کامل تعطیل کند. بهخاطر همین گرما است که در برخی از صحنهها میبینیم استوارت درحال عرق ریختن است.
دانا رید در یک شرطبندی برنده شد
با اینکه او یکی از ستارههای هالیوود محسوب میشد، اصالتا از مزرعهای در ایالت آیووا به لسآنجلس آمده بود. لیونل باریمور این مسئله را باور نمیکرد. پس با دانا شرط بست که اگر بتواند شیر یک گاو را بدوشد، به او 50 دلار میدهد. و اینگونه بود که دانا رید به سادگی 50 دلار درآورد.
ساخت دنباله فیلم چه زندگی شگفت انگیزی
دو تهیهکننده به نامهای آلن جی. شوالب (Allen J. Schwalb) و باب فرنزورت (Bob Farnsworth) در سال 2013 اعلام کردند که میخواهند دنباله فیلم را با عنوان «چه زندگی شگفت انگیزی: ادامه داستان» بسازند و قرار است این دنباله در سال 2015 منتشر شود. طولی نکشید که کمپانی پارامونت که صاحب حق کپی رایت فیلم است، به طرفداران عصبانی فیلم اصلی اطمینان خاطر داد که چنین فیلمی ساخته نخواهد شد. کمپانی پارامونت اعلام کرد:
«هیچ پروژهای مربوط به چه زندگی شگفتانگیزی نمیتواند بدون مجوز رسمی از پارامونت ساخته شود. تا به امروز این دو نفر هیچ اقدامی برای گرفتن مجوزها انجام ندادهاند. ما تمام اقدامات لازم برای محافظت از حقوق فیلم را انجام میدهیم.»
کلام آخر
در این مقاله به بررسی فیلم It’s a Wonderful Life پرداختیم، داستان فیلم را خواندیم و با بازیگران آن آشنا شدیم. در انتها نیز مروری بر نظرات منتقدین در مورد این فیلم داشتیم و از نکات جالبی درباره آن مطلع شدیم. فرانک کاپرا اغلب از فیلم کلاسیک زندگی شگفت انگیزه به عنوان بهترین اثر خود یاد میکرد و جیمز استوارت نیز شخصیت جورج بیلی را محبوبترین شخصیتی میدانست که بازی کرده است. نظر شما در مورد فیلم سینمایی زندگی شگفت انگیزه چیست؟ آیا به فیلمهای کلاسیک علاقه دارید؟ خوشحال میشویم اگر نظرات خود را از طریق بخش دیدگاهها در پایین همین صفحه با ما در میان بگذارید.