آشنایی با پول دیجیتالی، بیت کوین و بلاک چین (قسمت سوم)

در قسمت اول با مفهوم ارز رمزنگاری شده و پول دیجیتالی آشنا شدیم. در قسمت دوم بیت کوین را به عنوان اولین و بزرگ ترین پول دیجیتالی معرفی کردیم و ساز و کار آن را آموختیم. حالا که بیت کوین را شناخته ایم و بعد درونی آن را درک کرده ایم به سراغ بعد بیرونی آن می رویم تا نحوه ی کار کردن با بیت کوین را فرا بگیریم.

از کجا بیت کوین بیاوریم

با توجه به آنچه در دو قسمت قبل یاد گرفتیم اکنون می دانیم شبکه ی نقل و انتقال بیت کوین چطور کار می کند؛  حال این سوال پیش می آید که ابتدای امر از کجا می توان بیت کوین به دست آورد. این کار روش های مختلفی دارد. نخستین روش تهیه ی بیت کوین، مبادله یا خرید آن  است. شما می توانید با پرداخت پول بیت کوین خریداری کنید، در این صورت اگر قصد خرید مقدار کمی بیت کوین را دارید بهتر است آن را از افرادی که با بیت کوین سر و کار دارند بخرید. اما اگر قصد خرید مقدار بیشتری دارید بهتر است به صرافی های بیت کوین مراجعه کنید که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.

وب سایت هایی وجود دارد که در انجام این کار به شما کمک می کند، مثلا وب سایت LocalBitcoins فهرستی از افرادی که مایل به خرید یا فروش بیت کوین هستند را در اختیار شما می گذارد. سایت هایی مانند ebay هم حاضرند در ازای دریافت کالا و وسایل به شما بیت کوین بدهند، مثلا به جای فروختن تلفن همراه خود در ازای پول عادی می توانید بیت کوین بگیرید.

در ایران

روش های رایج برای به دست آوردن و حتی مبادله ی بیت کوین در ایران با مشکلات مختلفی همراه است. اما در ایران هم سایت هایی وجود دارد که در ازای پرداخت کارمزد، خدمات خرید و فروش بیت کوین را به شما ارائه می دهند. قیمت بیت کوین در 5 سال گذشته به شکل سرسام آوری بالا رفته و به چند هزار دلار رسیده است. قیمت هر عدد بیت کوین در زمان نوشتن این مطلب نزدیک به 55 میلیون تومان است. این قیمت غیرقابل باور باعث خرد شدن معیار بیت کوین شده، طوری که در حال حاضر بیشتر حجم خرید و فروش آن بر حسب میلی بیت کوین انجام می شود که یک هزارم بیت کوین است. یعنی اگر هر بیت کوین 55 میلیون تومان باشد، قیمت یک میلی بیت کوین پنجاه و پنج هزار تومان است.

در ایران سرویس های مختلفی برای خرید و فروش بیت کوین وجود دارد که کارشان درست مانند صرافی است. نحوه ی تعامل مشتری با این سایت ها هم باید مانند تعامل با صرافی های ارز باشد. بیشتر این سایت ها مربوط به شرکت های ثبت شده هستند و به جز بیت کوین با ارزهای رمزنگاری شده ی دیگر هم کار می کنند.

در زیر نام و آدرس تعدادی از شرکت های خرید و فروش بیت کوین و ارزهای دیجیتالی را مشاهده می کنید:

• ایران بیت کیش  –           iranbitcash.com
• Exchanging   –               exchanging.ir
• payment24   –               payment24.ir
• ایران بی.تی.سی  –            iranbtc.com
• دبلیو ام ایران     –          pay.wmiran.com

استخراج بیت کوین (Mining)

روش دیگر به دست آوردن بیت کوین « استخراج »  یا  Mining  نام دارد. حجم عظیمی از اطلاعات در بلاک چین و شبکه ی بیت کوین پردازش می شود و این گونه نیست که یک ابرکامپیوتر غول آسا در جایی وجود داشته باشد و همه ی این کارها را انجام دهد. از ابتدای پیدایش بیت کوین کاربران می توانند قدرت کامپیوتر خود را در اختیار شبکه ی بیت کوین بگذارند و در ازای آن بیت کوین دریافت کنند.

در این حالت، شبکه ی بیت کوین برای حل معادلات ریاضی و پردازش اطلاعات خود از پردازشگر کامپیوتر فرد استفاده می کند. به این کار استخراج می گویند و کسانی که از این راه بیت کوین به دست می آورند « استخراج گر» یا Miner نام دارند.

در گذشته استخراج بیت کوین سود فراوانی داشت. به همین خاطر عده ی زیادی به این کار روی آوردند و رفته رفته سود آن کمتر شد. این سود هر چهار سال نصف می شود. در ابتدا  هر 10 دقیقه یک بار 50 بیت کوین تولید می شد، در سال 2013 به 25 سکه کاهش یافت و حالا به حدود 12 سکه رسیده است.

اساس استخراج بیت کوین بر مبنای حل مسائل ریاضی توسط بخش منطقی کامپیوتر یعنی CPU است اما واحد گرافیکی یعنی GPU این کار را سریع تر و بیشتر انجام می دهد به همین خاطر استخراج گران با سر هم کردن کامپیوترهایی که چند کارت گرافیک قوی دارند اقدام به استخراج می کنند.

در بازه ی زمانی 2010 تا 2015، روش های متعدد و خلاقانه ای برای استخراج ابداع شد که سود آن را برای استخراج گران کاهش داد زیرا افراد خلاق با روش های خود از استخراج گران معمولی جلو می افتادند. یکی از این روش ها استخراج گروهی است. در این روش چند نفر قدرت کامپیوترهای خود را روی هم می گذارند و با استفاده از دانش کامپیوتری یک سیستم کارآمد تهیه می کنند. این شیوه معمولا سود خوبی دارد و افراد در نهایت آن را بین خود تقسیم می کنند.

اما داستان به اینجا ختم نمی شود، از چند سال پیش متخصصان الکترونیک در نقاط مختلف جهان مدارهای مجتمع خاصی ساخته اند که طراحی آن ها تنها با یک هدف انجام شده است: استخراج بیت کوین. این دستگاه ها که ASIC نام دارند انرژی نسبتا کمی مصرف می کنند و کارایی آن ها در استخراج بیت کوین بسیار بالاست. سیستم های ASIC حتی به فروش هم گذاشته می شوند اما طراحی پیشرفته و قطعات گران به کار رفته باعث شده هر یک از آن ها هزاران دلار قیمت داشته باشد.

این عوامل باعث شده استخراج بیت کوین از رونق بیفتد و برای افراد عادی توجیه منطقی نداشته باشد. روزگاری کاربران می توانستند با یک لپ تاپ معمولی برنامه ی بیت کوین را اجرا کنند و صدها سکه در ماه درآمد کسب کنند، اما امروزه حتی ساخت یک کامپیوتر سفارشی با قطعات قدرتمند و متعدد هم پاسخگوی رقابت در زمینه ی استخراج نیست و تنها باعث هدر رفت سرمایه و وقت می شود.

نگهداری بیت کوین

بیت کوین پول دیجیتالی گران قیمتی است و به دست آوردن آن آسان نیست. بیت کوین در این چند ساله بیشتر شبیه سکه ی طلا شده است، کالایی گران و محدود که می تواند سودآور باشد اما تجارت با آن کار هرکسی نیست. اما بیت کوین نسبت به سکه طلا و موارد مشابه یک مزیت بزرگ دارد: حوزه ی بیت کوین به خصوص در کشورهایی مانند کشور ما تقریبا بکر و دست نخورده است به همین خاطر جای مانور زیادی دارد و اگر فرد هوشمندانه عمل کند می تواند با استراتژی درست سود خوبی کسب کند.

حالا که تقریبا همه ی آگاهی های پیش نیاز برای کار با بیت کوین را کسب کرده ایم، باید سراغ بخش عملی ماجرا برویم. همان قسمتی که آستین ها را بالا می زنیم و مرد و مردانه پشت کیبورد می نشینیم!

برای کار با بیت کوین از نرم افزارهایی استفاده می شود که به آن ها کلاینت (Client) می گویند. کلاینت ها شما را به بلوک هایی که در بلاک چین بلوکی دارید متصل می کنند و امکان مدیریت حساب بیت کوین را فراهم می سازند. پس از ورود به نرم افزار کلاینت، کلید شخصی خود را وارد می کنید و به حساب بیت کوین خود متصل می شوید.

 کلاینت اصلی بیت کوین یعنی نرم افزار اولیه ی کار با بیت کوین Bitcoin-Qt  نام دارد. این برنامه مرتبا از سوی هسته ی مرکزی بیت کوین آپدیت می شود. هنگامی که این برنامه را نصب کنید تمام بلاک چین بلوکی باید در کامپیوتر شما دانلود شود و بلوک های اضافه شده هم به صورت آپدیت به بلاک چین بلوکی اضافه می شود.

عیب برنامه ی Bitcoin-Qt  همین دانلود کل بلاک چین بلوکی است که حجم آن به چند ده گیگابایت می رسد و بسیار وقت گیر و سنگین است. به همین خاطر توصیه می کنیم از برنامه های پیشرفته تر کلاینت استفاده نمایید.

کلاینت های پیشرفته

کلاینت هایی وجود دارد که برنامه های یکتا هستند اما بسیاری از ویژگی های کلاینت اصلی Bitcoin-Qt را دارا می باشند. برخی از کلاینت های پیشرفته و محبوب در زیر آمده است.

• Multibit یک کلاینت سبک محسوب می شود زیرا در آن نیازی به دانلود تمام بلاک چین بلوکی نیست و نسبت به دیگران کمتر از منابع سیستم کاربر استفاده می کند. راه اندازی و همسان سازی این کلاینت بسیار آسان تر و سریع تر از Bitcoin-Qt است. با این تفاسیر کاربران تازه کاری که می خواهند از یک برنامه ی یکتا به عنوان کیف پول خود استفاده کنند بهتر است از Multibit  بهره گیرند.
• Electrum این کلاینت نیازی به دانلود بلاک چین بلوکی ندارد و به یک سرور راه دور متصل می شود. این کلاینت سرعت بسیار زیادی دارد و به کاربران امکان می دهد پس از ایجاد کیف پول خود یک «پیگیری مخفی» داشته باشد. به این ترتیب اگر کامپیوتر کاربر خراب شود، می تواند با استفاده از این روش از سکه های خود استفاده نماید. دیگر کلاینت هایی که در اینجا مطرح می شوند فاقد این امکان هستند.
• Armory     این کلاینت بسیار امن است و امکانات بسیار زیادی دارد.  کاربران این کلاینت می توانند از آپشن های مختلف و باکیفیتی مانند ایجاد کیف پول «سردخانه ای» برای امنیت بیشتر استفاده نمایند. با این وجود، امکانات این کلاینت بیش از آن است که یک کاربر تازه کار بدان نیاز دارد.

کیف پول آنلاین : همیشه در درسترس

برای استفاده از بیت کوین نیازی نیست حتما یک برنامه یکتا بر روی کامپیوتر خود داشته باشید، بلکه می توانید از کیف پول آنلاین استفاده کنید. نحوه ی کار آن به این صورت است که یک وب سایت به شما پیشنهاد می دهد سکه هایتان را در یک کیف پول آنلاین که دسترسی به آن آسان است نگهداری کند. مزایای این روش عبارت اند از:

• نیازی به همسان سازی نیست و سکه های شما به صورت آنی در دسترس شما قرار می گیرند.
• در بیشتر مکان ها می توانید به آن دسترسی داشته باشید. تنها چیزی که نیاز دارید یک مرورگر اینترنت است.
• شما می توانید به کمک پلاگین های مرورگر استفاده از بیت کوین را بسیار آسان کنید.
• سکه های شما روی هارد کامپیوترتان ذخیره نشده است، بنابراین اگر اتفاقی برای کامپیوتر شما بیفتد سکه هایتان در کیف پول آنلاین امن قرار دارند.

کیف پول موبایلی : بیت کوین همراه

شما برای استفاده از بیت کوین به هیچ وجه به کامپیوتر وابسته نیستید. بیشتر تلفن های همراه هوشمند از برنامه های کیف پول پشتیبانی می کنند. البته باید توجه داشت که امکان دانلود بلاک چین در بسیاری از آن ها وجود ندارد و امنیت آن ها بالا نیست. کیف پول های گوناگونی در اندروید وجود دارد. پیش از استفاده از ین کیف پول ها ابتدا درمورد آن ها مطالعه کنید تا از اعتبارشان مطمئن شوید. من از برنامه ای استفاده می کنم که نام آن «کیف پول بیت کوین» است.  کار با آیفون در دنیای بیت کوین اندکی دشوارتر است. آیفون به برنامه های خود اجازه نمی دهد از بیت کوین استفاده کنند. با این وجود می توانید برای دانلود از طریق iTunes به سراغ یک «کیف پول با کارکرد محدود»  بروید.

آیا داشتن کیف پول موبایلی برای شما مناسب است؟ من قطعا از این امکان استفاده می کنم اما توصیه من در این مورد مشابه توصیه برای استفاده از کیف پول آنلاین است: برای مقادیر کم استفاده شود. همراه داشتن بیت کوین در همه جا قطعا سودمند است و اگر با تبلیغی برخورد کردید که بیت کوین قبول می کرد، برای حمایت از آن می توانید با سکه های خود خرید کنید.

کیف پول کاغذی

استفاده از بیت کوین نه تنها الزاما نیازمند کامپیوتر نیست، بلکه داشتن تلفن همراه هوشمند هم برای این کار ضروری نمی باشد. در حقیقت تنها چیزی که برای نگهداری بیت کوین نیاز دارید کاغذ است. چرا کسی باید بیت کوین های خود را در کاغذ نگه دارد؟  پاسخ این سوال ساده است. تا به امروز کیف پول های کاغذی امن ترین راه برای نگهداری سکه های بیت کوین بوده اند. بنابراین باید استفاده از کیف پول کاغذی را مد نظر قرار دهید.

منطقی به نظر نمی رسد که بتوان یک پول دیجیتالی مانند بیت کوین را در کاغذ نگهداری کرد. اما به خاطر داشته باشید زیبایی بیت کوین در رمزنگاری کلید عمومی و دفتر ثبت آن (بلاک چین) است. برای درست کردن کیف پول کاغذی تنها کافی است یک آدرس عمومی و کلید شخصی جدید ایجاد کنید، سکه های خود را در آدرس عمومی قرار دهید، سپس کلید شخصی آن را پرینت کنید و آن را در جای امنی نگه دارید. حال اگر بخواهید از سکه های خود استفاده کنید تنها باید کلید شخصی خود را وارد نمایید. سازندگان کیف پول کاغذی اغلب از کد QR استفاده می کنند و با این کار به آسانی کلید شخصی را اسکن می کنند.

نهادهای تجاری فعال در حوزه بیت کوین

دولت ها هنوز بیت کوین را به عنوان یک وجه رایج به رسمیت نشناخته اند. برخی از دولت ها و سازمان ها عقیده دارند بیت کوین بیشتر شبیه یک کالاست تا یک پول. اما برای ما کاربران، اینکه چه اسمی روی یک پدیده باشد اهمیت چندانی ندارد، مهم این است که چه کاربردی دارد و چطور می توان از آن استفاده کرد.

کار با بیت کوین در ایران محدود به چند شرکت خدمات دهنده ی غیررسمی است که البته رسمی نبودن دلیلی بر معتبر نبودن نیست. اما در دنیا و به ویژه در ژاپن، اروپا و امریکا که سه قطب اصلی بیت کوین (و دیگر ارزهای رمزنگاری شده) محسوب می شوند، صرافی هایی وجود دارد که بیت کوین را در ازای پول معامله می کنند.

بیت کوین در این صرافی مانند ارز خارجی در صرافی های معمولی است با این تفاوت که بیت کوین نسبت به پول های رایح بسیار کمیاب و گران قیمت است. صرافی های بزرگ بیت کوین را عبارت اند از:

• Mt. Gox      بزرگ ترین صرافی جهان که در کشور ژاپن قرار داد Mt. Gox است. این صرافی از نخستین بنگاه هایی بود که به تجارت بیت کوین وارد شد و در یک دوره نزدیک به 100% سهم بازار تبادل بیت کوین را در اختیار داشت. سهم این صرافی به مرور زمان کاهش پیدا کرد و اکنون چیزی نزدیک به 60% کل بازار را در اختیار دارد. مرکز  Mt. Gox در ژاپن قرار دارد اما معاملات آن با دلار، پوند، یورو و ین انجام می شود.
• CampBX      یک صرافی در امریکا است که بیت کوین را تنها با دلار معامله می کند.
• BitStamp    یک صرافی با چند شعبه در کشورهای اروپایی است که با ارزهای مختلف کار می کند.
•    BTC-E       یک صرافی روسی است که با پول های مختلفی کار می کند و علاوه بر بیت کوین با پول های رمزگذاری شده دیگر نیز سر و کار دارد.

قسمت اول : بیت کوین یا ارز رمزنگاری شده چیست؟ (قسمت اول)

قسمت دوم : آشنایی با پول دیجیتالی، بیت کوین و بلاک چین (قسمت دوم)