ارز رمزنگاری شده ، بیت کوین ، زنجیره بلوکی و پدیده هایی از این دست، از یه دهه پیش کم کم وارد دنیای دیجیتالی شده. این پدیده ها در حقیقت پیشگامان نسل آینده ی سیستم اقتصادی و پولی ما هستند و هر روز که می گذرد یک گام به زندگی ما نزدیک تر می شوند. حالا این نسل بیش از هر زمان دیگری به آستانه ی ورود به زندگی هر یک از ما نزدیک شده و طولی نمی کشد که می بینیم همه دارند درگیر آن می شوند.
اما آیا با این پدیده ها آشنا هستید؟ می دانید از کجا آمده اند یا چرا به وجود آمده اند؟ اصلا مفهوم و کاربرد ارز رمزنگاری شده و بیت کوین را می دانید؟ پاسخ بیشتر کسانی که این سطور را خوانده اند منفی است. اینکه ما کاربران و مردم ایرانی دقیقا چه زمان و چگونه با این نسل جدید سر و کار پیدا می کنیم را نمی توان با اطمینان تعیین کرد. اما دسته کم یک چیز را می توان با قطعیت گفت: وقت آن فرا رسیده تا این پدیده های نوین را بشناسیم و خود را برای رسیدن نسل بعدی آماده کنیم.
« فناوری زنجیره بلوکی، نسل دوم اینترنت است که می رود جایگزین نسل اول شود ».
اگر قرار بود حق مطلب را در مورد اهمیت بیت کوین و زنجیره بلوکی ادا کنیم باید حداقل ده دوازده پاراگراف توضیح می دادیم در حالی که همین یک جمله که از الکس تَپ اسکات (Alex Tapscott) اهمیت ماجرا را نشان می دهد. نسل جدید ابزارهای مالی و اعتباری چه بخواهیم و چه نخواهیم بالاخره از راه خواهند رسید و سرزده وارد زندگی های ما می شوند.
هدف ما در این مطلب، ارائه ی ساده و روان مفهوم این نسل و پدیده های مربوط به آن است. در اینجا با زبانی ساده این مفاهیم را شرح می دهیم، طوری که خواننده به آسانی و در زمان اندک با همه چیز آشنا خواهد شد.
ارز رمزنگاری شده چیست؟
ارز رمزنگاری(cryptocurrency) شده همان پول است منتها از نوع دیجیتالی آن. یعنی پولی که وجود خارجی و فیزیکی ندارد. اگر از شما بپرسند ارز رمزنگاری در عمل چه چیزی است باید پاسخ دهید کدهایی که در کامپیوترهای مختلف وجود دارد. در واقع ارز رمزنگاری شده همان پول دیجیتالی است. پولی که ما از آن استفاده می کنیم در طول هزاران سال تکامل پیدا کرده و سیستم ها پیشرفته ای برای مدیریت آن به وجود آمده است.
پول یا ارز هر کشور توسط بانک مرکزی تهیه می شود، بانک های مختلف جابجایی آن را کنترل می کنند و ارزش آن توسط قانون کشور تعیین می شود. اما ارز رمزنگاری شده هیچکدام از این زیرساخت ها را ندارد زیرا به جای هزاران سال به یک باره و در عرض چند سال به وجود آمده است.
اما دنیای دیجیتال میدان تحقق کارهای بزرگ در زمان کم است. برای حفاظت از پول های دیجیتالی در برابر سرقت و برای اینکه کارشناس کامپیوتری نتواند برای خود پول دیجیتالی تولید کند، پول های دیجیتالی را رمز نگاری می کنند به همین خاطر به آن ارز رمزنگاری شده می گویند. رمزنگاری پول دیجیتالی مانند همان کارهایی است که بانک مرکزی روی اسکناس ها انجام می دهد تا کسی نتواند آن ها را جعل کند.
ارز رمزنگاری شده درست مانند پول است، می توان با آن خرید کرد، چیزی را در ازای آن فروخت، قرض گرفت، سرمایه گذاری کرد و هر کار دیگری که با پول می کنیم. در شکل زیر همه ی ارزهایی رمزگذاری شده ی جهان را مشاهده می کنید، قسمت بالایی مربوط به چند پول دیجیتالی مشهور است که بیش از همه استفاده می شوند.
بیت کوین چیست؟
بین کوین (Bitcoin) اولین ارز رمزنگاری شده ی جهان است. نخستین جرقه ی پیدایش بیت کوین توسط یک کارشناس کامپیوتر استرالیایی به نام کریگ رایت زده شد. کریگ رایت برای اینکه شناسایی نشود از نام مستعار « ساتوشی ناکاموتو» استفاده کرد و تا سال ها در دنیای مجازی به این نام شناخته می شد.
رایت کلید پیدایش بیت کوین را در سال 2008 با انتشار یک مقاله زد. این مقاله درباره ی پول الکترونیکی بود و طرح های کریگ رایت در این زمینه را شرح می داد. رایت با همین طرح ها بین سال های 2008 تا 2009 ساختار بیت کوین را طراحی کرد. به این ترتیب اولین پول دیجیتالی و معتبر جهان متولد شد.
واژه ی بیت کوین به 2 چیز اشاره دارد:
- ارز رمزنگاری شده ی بیت کوین که اولین و بزرگ ترین پول دیجیتالی دنیا است.
- یک سیستم پرداخت که کاربرد آن دریافت و پرداخت پول به صورت آنلاین است.
بیت کوین علاوه بر مجازی بودن و رمزنگاری شدن، 2 ویژگی مهم دیگر هم دارد که در واقع تفاوت های بیت کوین با پول های معمولی هستند. این دو تفاوت عبارت اند از:
نامتمرکز
هیچ بانک یا موسسه ی مرکزی وجود ندارد که بیت کوین ضرب کند و یا آن را کنترل نماید. جریان پول دیجیتالی بیت کوین توسط افراد زیادی در سراسر جهان مدیریت می شود و این سیستم پولی توسط افراد مختلف جریان پیدا می کند.
همتا
بیت کوین های هرکس در اختیار خودش است و هنگامی که شخصی آن را برای دیگری ارسال می کند، بیت کوین مستقیم به دست فرد مقابل می رسد. هیچ گونه بانک یا واسطه ای برای بیت کوین وجود ندارد.
بیت کوین و به طور کلی پول های دیجیتالی رفته رفته در حال تبدیل شدن به پدیده ای جهانی هستند. تعداد افرادی که حالا از پول های دیجیتالی استفاده می کنند نسبت به 10 سال قبل چند برابر شده است. بیت کوین فایده های زیادی دارد که بیشتر آن ها در همه ی پول های دیجیتالی مشترک هستند.
برخی از مزایای استفاده از بیت کوین عبارت اند از:
استفاده ی آسان
با وجود اینکه به دست آوردن بیت کوین زیاد آسان نیست، خرج کردن آن بسیار ساده می باشد. تنها کافی است آدرس عمومی گیرنده را داشته باشید (این کار اغلب با اسکن QR انجام می شود)، مبلغ مورد نظر را وارد کرده و پرداخت را انتخاب نمایید.
در پیوند با اینترنت
بیت کوین برای اینترنت ساخته شده است. پیوند دادن آن با سرویس های آنلاین کار ساده ای است. بسیاری از وب سایت ها همراه با سرویس های بیت کوین مانند قیمت جاری و اطلاعات زنجیره ی بلوکی رابط برنامهنویسی کاربردی[1] (API) را نیز ارائه می دهند. برای نمونه Reddit که وب سایتی برای جمع آوری محتوا می باشد از Bitcointip bot[2] برخوردار است. این سرویس همچنین به کاربران امکان می دهد در درون خود وب سایت Reddit بیت کوین های خود را برای یکدیگر بفرستند.
سرعت
زمان لازم برای انجام یک تراکنش بیت کوین برابر با زمان فرستادن یک ایمیل است. ارسال پول به حساب های بانکی در کشورهای دیگر ممکن است چند روز طول بکشد اما این کار با استفاده از بیت کوین ظرف چند ثانیه انجام می شود. در عین حال، بهتر است ابتدا برای دریافت تاییدیه از شبکه منتظر بمانیم.
ایمنی
رمزنگاری به کار رفته در بیت کوین بسیار پیشرفته است و در حال حاضر هیچ کس نمی تواند آن را بشکند. تقریبا تمام سرقت های بیت کوین به دلیل ذخیره ی نامناسب آن یا هک شدن صرافی ها روی می دهد. تا کنون مشاهده نشده است که هیچ کس رمزنگاری بیت کوین را بکشند و در این مورد تلاش های زیادی صورت گرفته است. بسیاری از کارشناسان خبره و شناخته شده ی حوزه ی امنیت آشکارا تلاش کرده اند حفره های امنیتی این رمزنگاری را پیدا کنند و همگی آن ها به شکست اعتراف کرده اند.
ضد تورم
حداکثر بیت کوین هایی که در آینده وجود خواهد داشت تنها 21 میلیون است. رشد کند شمار بیت کوین ها به معنای آن است که رفته رفته شاهد افزایش ارزش این سکه ها در آینده خواهیم بود. هیچ قطعیتی وجود ندارد که این روند افزایش نسبت به پول بدون پشتوانه در آینده همچنان ادامه پیدا کند؛ با این وجود اگر این سکه ها همانند امروز، در آینده نیز برای انجام تراکنش های مالی استفاده شوند و تعداد آن ها رفته رفته کمتر شود، سطح قیمت ها اندکی بالا می روند.
قسمت دوم: آشنایی با پول دیجیتالی، بیت کوین و بلاک چین (قسمت دوم)