یکی از برنامه‌های پرطرفدار با موضوع کتاب و کتابخوانی، برنامه کتاب باز است؛ برنامه‌ای آموزشی و گفت‌وگو محور که از سال 95 در شبکه نسیم پخش خود را آغاز کرد. فصل پنجم برنامه کتاب باز به تازگی آغاز شد.
برنامه کتاب باز که در حوزه کتاب و کتابخوانی فعالیت دارد، از سال 95 تولید و از شبکه نسیم پخش می‌شود. این برنامه با هدف ترویج و گسترش فرهنگ مطالعه در ایران به تهیه کنندگی و کارگردانی محمدرضا رضاییان تولید شده و چهار فصل از این برنامه پرطرفدار روی آنتن رفته است. این برنامه تلویزیونی به موضوعات مختلفی در حوزه کتاب می‌پردازد و با توجه به وجوه سرگرم‌کننده کتاب، حال خوب کتابخوانی را با مخاطب به اشتراک می‌گذارد. در ادامه به بررسی و معرفی فصل پنجم برنامه کتاب باز پرداخته و مروری بر عوامل، مهمانان و مجری برنامه کتاب باز خواهیم داشت. با پلازا همراه باشید.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
- مجری برنامه کتاب باز در فصل های مختلف
- بررسی فصل های گذشته کتاب باز
- ساختار برنامه کتاب باز
- کارشناسان و مهمانان برنامه کتاب باز
- تاریخ آغاز فصل پنجم کتاب باز
مجری برنامه کتاب باز در فصل های مختلف
برنامه کتاب باز تاکنون دو مجری داشته که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.
سروش صحت
سروش صحت، بازیگر، فیلمنامه‌نویس و کارگردان سینما و تلویزیون در سال 1344 در اصفهان متولد شد. او تا 19 سالگی در اصفهان زندگی کرد و با قبولی در دانشگاه تهران به تهران آمد. سروش صحت مدارک کاردانی رادیولوژی، کارشناسی شیمی کاربردی و کارشناسی ارشد آلودگی و حفاظت محیط زیست دریا دارد. صحت با مجموعه «جنگ 77» به کارگردانی مهران مدیری در سال 1377 پا به عرصه هنر گذاشت و به شهرت رسید. او همزمان با بازیگری، نویسندگی را هم تجربه کرد. سارا سالار، نویسنده رمان «احتمالا گم شده‌ام» که جایزه هوشنگ گلشیری را هم دریافت کرده همسر سروش صحت است.
سروش صحت در سال 1398 برنده سیمرغ سیمین بهترین کارگردانی برای فیلم «جهان با من برقص» در سی‌و‌هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر شد. به گفته سروش صحت، برنامه کتاب باز، اولین کار اجرا و احتمالا آخرین آن است. او پیشنهاد اجرای این برنامه را صرفا به دلیل علاقه‌اش به حوزه کتاب، کتابخوانی و هم‌صحبتی با افراد مختلف در مورد کتاب قبول کرده است.
امیرحسین صدیق
امیرحسین صدیق، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون در سال 1351 در تهران به دنیا آمد. او در کودکی عضو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شد و در کلاس‌های تئاتر شرکت کرد. امیر حسین صدیق با سریال «زی‌زی‌گولو» به کارگردانی مرضیه برومند به شهرت رسید. او در سال 1394 و 1395 مجری‌گری برنامه کتاب باز را پذیرفت و فصل اول کتاب باز را اجرا کرد. او پیش از این وظیفه مجری‌گری مجموعه «کودکی غلامحسین خان» به کارگردانی مرضیه برومند را بر عهده داشت که در سال 1375 ساخته شد.
بررسی فصل های گذشته کتاب باز
در این قسمت مروری بر فصل‌های قبلی کتاب باز خواهیم داشت.
فصل اول برنامه کتاب باز
محبوبیت فصل اول برنامه کتاب باز را می‌توان به دلیل رویکرد نو به موضوع کتابخوانی و شناخت سلیقه مخاطب دانست. در فصل اول امیر حسین صدیق اجرای برنامه را برعهده داشت و در فضایی ساده و صمیمی با مهمانش گفت‌وگو می‌کرد و برایش چای و دمنوش آماده می‌کرد. اکثر مهمانان فصل اول افراد شناخته‌شده عرصه سینما و تلویزیون از جمله سیامک انصاری، محمدحسین میثاقی، محمدرضا شریفی‌نیا، مهرانه مهین ترابی، افسانه بایگان و… بودند که از کتاب‌های مورد علاقه خود می‌گفتند و گاهی صفحه‌ای از یک کتاب را می‌خواندند. این محتوا برای مخاطب جذاب بود؛ چراکه چهره‌های آشنا و محبوب از کتاب و مطالعه می‌گفتند و کتاب‌هایی هم معرفی می‌کردند. به گفته تهیه‌کننده عوامل در فصل اول کار برندینگ انجام دادند تا برنامه کتاب باز جا بیفتد.
فصل دوم کتاب باز
فصل دوم کتاب باز در سال 96 پخش شد و مجری این فصل به سروش صحت تغییر کرد. «نماداستان» از بخش‌های جدی و خلاقانه این فصل بود که مهمانان برنامه با استفاده از چند کلمه معین باید پشت میزی نشسته و داستان می‌نوشتند و در انتها نوشته خود را می‌خواندند. از دیگر ویژگی‌های فصل دو این بود که تعادل مهمان‌ها برقرار شد و هم مخاطب عام و هم مخاطب کتاب باز را راضی کرد. پس علاوه بر چهره‌های دنیای تصویر و ورزش مثل کوروش تهامی، هادی حجازی‌فر، برانکو ایوانکوویچ، محمد معتمدی، شقایق دهقان و لیندا کیانی، نویسندگان و شاعران مشهور هم در برنامه حضور داشتند؛ مثل فاضل نظری، ناصر فیض، رضا امیرخانی و غیره.
فصل سوم برنامه کتاب باز
در فصل سوم که در سال 97 پخش شد، برنامه فضای به نسبت سنتی‌تری داشت. در این فصل حضور کارشناس در برنامه بیشتر شد و مهمان‌های فصل‌های گذشته به عنوان کارشناس در برنامه حضور داشتند؛ مثل مسعود فراستی، دکتر کاکاوند، مجتبی شکوری و احسان رضایی. ترکیب مهمان‌ها از چهره‌های شناخته شده سینما و ورزش، بیشتر به سمت نویسندگان، ناشران و منتقدان رفت؛ از جمله سوگل مشایخی، هوشنگ گلمکانی، احسان ناظم بکایی و غیره.
فصل چهارم
در فصل چهار برنامه کتاب باز که از شهریور 98 آغاز به پخش کرد کارشناس جدیدی به برنامه اضافه شد به‌نام منصوره مصطفی زاده به عنوان کارشناس کتاب کودک که از روش‌های علاقه‌مند کردن بچه‌ها به کتاب صحبت می‌کرد. مسعود فراستی و احسان رضایی هم به عنوان کارشناس سینما و ادبیات در برنامه حضور داشتند. از دیگر نکات مثبت این فصل نمایش معادل فارسی برای لغات خارجی در پایین تصویر بود. این فصل با حضور مهران مدیری به پایان رسید.
ساختار برنامه کتاب باز
کتاب باز یک برنامه آموزشی و گفت‌وگو محور است که توانسته توجه مردم را به خود جلب کند. عموم مردم کتاب باز را برنامه‌ای باکیفیت و باارزش می‌دانند. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، به عقیده محمدرضا رضائیان، تهیه‌کننده این برنامه، کتاب باز به نوعی مکمل سایر برنامه‌هاست. تاکید شبکه بر این بوده که وارد مباحث آسیب‌شناسی کتاب نشوند؛ چراکه همه می‌دانیم سرانه مطالعه در کشور پایین است. سازندگان ترجیح دادند بر وجوه لذت‌بخش و سرگرم‌کننده کتاب و مطالعه تمرکز بیشتری داشته باشند. آنها تلاش کردند تا با نیازسنجی، برنامه کتاب باز را مطابق با سلیقه مخاطب تولید کنند. رضائیان در ادامه گفت:
جرقه ساخت برنامه کتاب باز، پس از تولید یک برنامه مناسبتی برای شبکه دو به نام «کتاب باز» به وجود آمد؛ با وجود اینکه برنامه مناسبتی تمام شده بود، اما دغدغه ما در حوزه کتاب برطرف نشد. در نتیجه جلسات متعددی با دوستان حوزه تولید محتوا برگزار کردیم تا بعداز دو سال پیشنهادی برای ساخت برنامه با موضوع کتاب دریافت کردیم و در جلساتی که با عوامل برنامه و شبکه داشتیم این برنامه را طراحی کردیم.
برنامه کتاب باز از برنامه‌های مشابه خود در زمینه کتاب متفاوت عمل کرده و حوصله مخاطب را سر نمی‌برد. وقتی پای برنامه نشسته‌اید، متوجه گذر زمان نمی‌شوید؛ چراکه برنامه شبیه گپ‌وگفت‌ها و دورهمی‌های خانوادگی است که با سلامی ساده آغاز می‌شود، آیتم‌ها کوتاه و گفت‌وگوها دلنشین هستند.
کارشناسان و مهمانان برنامه کتاب باز
در این قسمت مروری بر برخی از معروف ترین مهمانان و کارشناسان برنامه کتاب باز خواهیم داشت.
مسعود فراستی
مسعود فراستی که از فصل سوم به عنوان کارشناس برنامه در کتاب باز حضور داشت، در سال 1330 در تهران متولد شد. او دو سال آخر دبیرستان را به عنوان مترجم در یک شرکت مشغول به کار بود و در 19 سالگی به ایتالیا رفت و در رشته فلسفه و نمایش درس خواند. او در فرانسه لیسانس هنرهای تجسمی و در دانشگاه پاریس لیسانس جامعه شناسی و کارشناسی ارشد اقتصاد سیاسی گرفت.
سپس در سال 59 به ایران بازگشت و بعد از چند سالی تدریس فرانسه، در سال 1366 در نشریه هفتگی سروش مشغول به کار نقدنویسی شد که شروعی جدی برای نقد بود. مسعود فراستی تا به امروز در دانشکده‌های سوره، سینما تئاتر، باغ فردوس و… تحلیل فیلم تدریس کرده است. از موارد قابل‌توجه در کارنامه کاری او می‌توانیم به حضور در برنامه‌های گوناگونی از جمله هفت به عنوان منتقد، ترجمه کتاب‌های سینمای کمدی و بیان فردی، فانوس خیال و نویسندگی کتاب‌های نقد چیست، منتقد کیست، اسطوره جان فورد، افسانه چاپلین، کوروساوا سامورای سینما، جنگ برای صلح، همیشه استاد، دیالکتیک نقد و موارد دیگر اشاره کنیم.
مجتبی شکوری
مجتبی شکوری دانش آموخته مهندسی مکانیک در دانشگاه شریف تهران و همچنین یک معلم است. او در سال 92 به عنوان سخنران برتر سال انتخاب شد. به گفته مرتضی شکوری آرزوی کودکی او با وجود لکنت زبان، این بود که روزی سخنگوی دولت شود. او از کارشناسان محبوب برنامه کتاب باز است که امید و انگیزه را در دل مخاطب و به ویژه نوجوانان ایجاد می‌کند.
دکتر رشید کاکاوند
دکتر کاکاوند در سال 1346 در نیشابور متولد شد. او شاعر، داستان‌نویس، ترانه سرا، پژوهشگر ادبیات فارسی، مجری رادیو و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی است. او اجرای برنامه‌هایی مثل رادیو هفت و صدبرگ را برعهده داشته و به تفال حافظ و داستان‌گویی نیز معروف است.
احسان رضایی
احسان رضایی داستان‌نویس، منتقد ادبی، مجری و کارشناس برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی مختلف درباره کتاب است و تالیفاتش در زمینه تاریخ و ادبیات است. او موسس و سردبیر پایگاه نقد داستان است. برنامه کاغذرنگی که به سردبیری احسان رضایی تولید شد، در چهاردهمین جشنواره کتاب و رسانه برگزیده شد.
تاریخ آغاز فصل پنجم کتاب باز
فصل پنجم برنامه کتاب باز، از 15 شهریور امسال روی آنتن رفت و به گزارش خبرگزاری صبا، در این فصل، 100 قسمت تولید و پخش خواهد شد. مرضیه برومند مهمان اولین شب از فصل جدید برنامه کتاب باز بود. این فصل از کتاب باز، از شنبه تا چهارشنبه، ساعت 19 در شبکه نسیم پخش می‌شود و تکرار آن روز بعد ساعت 1، 8 و 13 بازپخش می‌شود.
برنامه کتاب باز که در حوزه کتاب و کتابخوانی فعالیت دارد، با هدف ترویج و گسترش فرهنگ مطالعه در ایران و با توجه به وجوه سرگرم‌کننده کتاب، حال خوب کتابخوانی را با مخاطب به اشتراک می‌گذارد. آیا شما هم از طرفداران برنامه کتاب باز هستید؟ به نظر شما کدام قسمت از برنامه کتاب باز جالبتر و جذابتر بود؟