بهترین روش های ترک سیگار و اعتیاد

ترک سیگار برای بسیاری از افراد جامعه دشوار و دست نیافتنی به نظر می‌رسد. با روش‌های علمی ارائه شده در این مقاله، مصرف دخانیات را برای همیشه رها خواهید کرد و در مسیر تندرستی گام خواهید گذاشت.

بسیاری از ما جمله مصرف سیگار عامل اصلی سرطان و برای سلامتی زیان آور است را روی پاکت سیگار خوانده‌ایم. مصرف دخانیات اصلی‌ترین علت قابل پیشگیری مرگ و میر در جهان است. بررسی‌های علمی زیادی روی مبحث ترک سیگار و دخانیات صورت گرفته و مقالات مرتبط با سیگار، پرشمارند. همگی این مطالعات نشان می‌دهند با این کار، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مرگبار به شدت کاهش می‌یابد. به همین دلیل است که هر کسی می‌تواند با کنار گذاشتن مصرف دخانیات، زندگی سالم‌تر و شادتری داشته باشد. برای آشنایی با انواع روش های ترک سیگار و دخانیات و انتخاب بهترین راهکار، با ما همراه شوید.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

علت سیگار کشیدن چیست؟

چرا مردم به سمت مصرف دخانیات گرایش دارند؟ کلمه اعتیاد ممکن است برای بسیاری از ما در نگاه اول ناخوشایند و حتی توهین‌آمیز به نظر برسد. اما اعتیاد، معنای بسیار ساده‌تر و عام‌تری دارد. اعتیاد یک اختلال مغزی است که در آن، فرد به شکلی غیر قابل کنترل، درگیر مواد مختلف می‌شود. جالب اینجاست که فرد معتاد از پیامدهای ناگوار عمل خود، آگاهی دارد. با همین تعریف، زیاده‌روی در خوردن تنقلات هم می تواند اعتیاد باشد.

سازمان جهانی بهداشت از سال 1964 میلادی، استفاده از عبارت وابستگی دارویی را به جای کلمه اعتیاد پیشنهاد داده است. ترک سیگار به عنوان یکی از در دسترس‌ترین مواد مخدر در جهان، بهترین راه برای پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر دیگر به حساب می‌آید. وقتی با ساز و کار وابستگی به سیگار آشنا شوید، ترک سیگار برایتان بسیار آسان‌تر می‌شود.

مصرف دخانیات همانند سیگار، موجب ترشح دوپامین در مغز انسان می‌شود. تولید دوپامین در بدن انسان، حس شادی و نشاط را در پی دارد. اما همزمان به مغز می‌آموزد که تجربه تولیدکننده این مولکول شادی‌بخش را تکرار کند. یعنی با هر بار پک زدن به سیگار، مغز می‌آموزد که برای دوپامین بیشتر، باید کام دیگری از آن گرفت. کافیست کمی به این موضوع فکر کنیم. سیگار، بوی خوبی ندارد و همه از مضرات آن آگاهیم. اما با تسلط روی مغز انسان، می‌تواند او را به فرو بردن این دود سمی و مرگبار، تشویق ‌کند.

راه های ترک سیگار

ترک سیگار به صورت ناگهانی

بررسی‌های علمی نشان می‌دهند که حدود سه چهارم افراد سیگاری، ترک سیگار را به صورت ناگهانی انجام می‌دهند. ترک اختیاری، انفرادی و بدون درخواست حمایت از موسسات انجام می‌شود. این در حالی است که تنها 7 درصد مردم می‌توانند سیگار را بدون مصرف دارو، مشاوره یا درمان ذهن ترک کنند. البته به لطف آگاهی عموم مردم، این رویه در حال تغییر است. برای مثال در ایالات متحده امریکا، هم اکنون حدود 34 میلیون نفر انسان سیگاری زندگی می‌کنند. در اواخر دهه 80 میلادی، 92 درصد آن‌ها، ترک سیگار را بدون مشاوره آغاز می‌کردند. اما هم اکنون نیمی از افراد سیگاری امریکا، برای ترک از مشاوره، درمان ذهنی و حمایت موسسات ترک اعتیاد بهره می‌برند.

ترک سیگار با کم کردن

استفاده از سیگار کم نیکوتین و کاستن تعداد سیگار در روز دست کم در تئوری می‌تواند به ترک سیگار بینجامد. بررسی‌های بنیاد همکاری کاکرین در سال 2019 نشان می‌دهد که در بازه زمانی 6 ماهه، تفاوت معناداری بین افرادی که سیگار را یکباره کنار گذاشته‌اند و افرادی که آن را کم کرده و به صفر رسانده‌اند، مشاهده نمی‌شود.

ترک سیگار با مکمل و دارو

• برچسب نیکوتین: چسب پوستی نیکوتین، این ماده را از طریق جذب پوستی در اختیار بدن قرار می‌دهد. قبل از کاربرد برچسب نیکوتین، حتما با دستور‌العمل استفاده از آن آشنا شوید تا دچار التهاب پوست نشوید.

• آدامس نیکوتین: این داروی ترک سیگار، به همراه برچسب نیکوتین، در لیست داروهای اساسی سازمان بهداشت جهانی قرار دارد. آدامس نیکوتین در انواع 2 و 4 میلی‌گرم ساخته می‌شود. نوع اول مخصوص سیگاری‌های تفننی و دیگری مخصوص سیگاری‌های دائم است.

• اسپری نیکوتین: روش دیگر برطرف کردن مشکلات عوارض ترک سیگار، استفاده از اسپری بینی نیکوتین است. این دستگاه، نیکوتین را از طریق بخار سرد وارد دهان می‌کند. اما بیشتر افراد ترجیح می‌دهند ترک سیگار را با برچسب یا آدامس نیکوتین تجربه کنند.

• داروهای ضد افسردگی: بررسی‌ها نشان می‌دهند که مصرف داروهای ضد افسردگی در ترک سیگار موثرند. مصرف این داروها می‌تواند درصد موفقیت فرد را در ترک طولانی مدت سیگار، افزایش دهد. بدیهی است که مصرف این داروها همانند بوپروپیون و نورتریپتیلین باید با نظارت پرشک متخصص صورت گیرد.

• وارنیکلین، کلوندین و ریمونابانت: تحقیقان انجام شده روی وارنیکلین نشان می‌دهد که مصرف 2 میلی‌گرم در روز، احتمال ترک را 33 درصد افزایش می‌دهد. کلوندین نیز می‌تواند فرد را تا 50 درصد در ترک دخانیات همراهی کند. اما از عوارض جانبی مصرف و قطع مصرف کلوندین (خشکی دهان، فشار خون) نمی‌توان گذشت. در نهایت به ریمونابانت می‌رسیم که به خاطر عوارض جانبی شدید، در سال 2008 به همراه تارانابانت منسوخ شده است.

نکات مهم هنگام مصرف داروی ترک اعتیاد

بررسی‌های انجمن سرطان امریکا نشان می‌دهد کاربرد داروی ترک سیگار 25 درصد افراد را حداقل 6 ماه پاک نگه می‌دارد. اما 96 درصد آن‌ها پس از 6 ماه، دوباره به سمت مصرف دخانیات روی می‌آورند! این امر، نشانگر اهمیت مشاوره، درمان ذهنی و آموزش در ترک سیگار است. اراده برای ترک سیگار و خرید داروی ترک اعتیاد، به تنهایی در کنار گذاشتن سیگار، موثر نخواهد بود.

داروهای ترک سیگار، نیکوتین را بدون دود کردن، وارد بدن فرد می‌کنند. بدین ترتیب تا زمان کنار گذاشتن سیگار، جلوی عوارض کمبود نیکوتین را می‌گیرند. در هر صورت، فراموش نکنید که برای کارایی بهتر و پیشگیری از بازگشت دوباره به سمت استعمال سیگار، داروهای ترک سیگار را با مشاوره یک روانشاس مجرب و خبره در زمینه درمان ذهن استفاده کنید.

بهترین روش های ترک سیگار و اعتیاد

مراجعه به موسسه ترک سیگار

روش های ترک سیگار، زمانی به موفقیت کامل ختم می شوند که با مشاوره و کمک رساندن، همراه باشند. حمایت یک مشاور با تجربه و مسئول، می تواند شما را همواره از وضعیت روحی، جسمی و انتظاراتتان آگاه کند. به همین دلیل، ریشه مصرف دخانیات را در نهادتان هدف گرفته و آن را به بهترین شکل، از میان برمی‌دارد. آیا نام صحبت‌های انگیزشی، رفتاردرمانی شناختی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را شنیده‌اید؟ این مباحث‌ها از مهم‌ترین روش‌هایی است که روانشناسان برای ترک اعتیاد به کار می‌برند.

از جمله موفق‌ترین مراکز درمان ذهنی در مورد اعتیاد می‌توانیم به موسسه ترک سیگار ندای سلامت اشاره کنیم. دکتر فرهاد حبیب زاده به عنوان مشاور موسسه ندای سلامت، سابقه ای 10 ساله در همراهی افراد برای ترک دخانیات و مواد مخدر دارد. او علاوه بر مشاوره و درمان ذهن گروهی رایگان برای سازمان‌ها و نهادهای دولتی، از هیپنوتراپی (درمان با هیپنوتیزم) و طب سوزنی نیز برای کمک به مراجعه کنندگان استفاده می‌کند. با مراجعه به صفحه اینستاگرام دکتر فرهاد حبیب زاده، می‌توانید در مورد موفقیت دوره‌های درمان ذهن و آگاهی از برنامه‌های ترک اعتیاد اطلاعات بیشتری کسب کنید.

پیامدهای ترک سیگار

کنار گذاشتن دخانیاتی همانند سیگار، هم پیامدهای مثبت دارد و هم عوارض نامطلوب. البته وجود عوارض ترک سیگار نباید شما را از کنار گذاشتن این مخدر خطرناک و رایج، منصرف کند. برای تشویق شما به ترک اعتیاد به سیگار، اول از همه پیامدهای مثبت آن را مرور می‌کنیم.

مزایای ترک سیگار در زندگی انسان

• مزایای کوتاه مدت ترک سیگار: روشن کردن سیگار، فشار خون انسان را به سرعت افزایش می‌دهد. 20 دقیقه پس از کشیدن سیگار، فشار خون بار دیگر به حالت نرمال باز می‌گردد. گاز سمی مونو اکسید کربن تا 12 ساعت پس از کشیدن سیگار در خون باقی می‌ماند. دو روز پس از کنار گذاشتن سیگار، می‌توانید از بهبود حس چشایی و بویایی خود مطمئن شوید.

• پیامدهای طولانی مدت ترک سیگار: سه ماه پس از ترک سیگار، کارکرد سیستم گردش خون و تنفس به وضع طبیعی باز می‌گردد. 9 ماه بعد از ترک سیگار، سرفه و تنگی نفس کاهش می‌یابد. سه ماه بعد، خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری به نصف کاسته می‌شود. 5 سال بعد از ترک سیگار، خطر سکته مغزی به اندازه افراد غیر سیگاری کم می‌شود. در این مدت ریسک ابتلا به سرطان‌های گوناگون، به شدت کاهش می‌یابد. با رسیدن سال‌های ترک سیگار به 10، خطر مرگ بر اثر سرطان ریه به نصب کاهش می‌یابد. 15 سال پس از کنار گذاشتن سیگار ریسک ابتلا به بیماری عروق کرونری قلب، به حد افراد غیر سیگاری می‌رسد.

مهم ترین عوارض ترک سیگار

البته در این میان نباید عوارض جانبی ترک سیگار را نادیده گرفت. این پیامدهای منفی، اثر مستقیم کمبود نیکوتین در بدن انسان به حساب می‌آیند. همین عوارض هستند که کار ترک اعتیاد به سیگار را برای بیشتر افراد سیگاری، غیر ممکن می‌کنند.

• علائم کمبود نیکوتین (کوتاه مدت): مشکلاتی نظیر عصبانیت، بی‌قراری، افسردگی، دشواری تمرکز و بی‌خوابی ممکن است بین یک تا 4 هفته شما را درگیر کند. دقت کنید که یبوست، سرفه، سرگیجه، خواب دیدن و آفت دهانی نیز ممکن است به خاطر کمبود نیکوتین رخ دهند. این در حالی است که خستگی، خشکی دهان، تپش قلب، بثورات جلدی و عرق کردن، نشانه کمبود نیکوتین نیستند.

• چاقی حاصل از ترک سیگار: در نظر داشته باشید که کنار گذاشتن سیگار به طور میانگین وزن شما را طی 12 ماه، 4 تا 5 کیلوگرم افزایش می‌دهد. بیشتر این چاقی حاصل از ترک سیگار در سه ماهه اول ترک رخ خواهد داد. ضد اشتها بودن نیکوتین، خاصیت چربی سوزی آن و تاثیر این ماده بر افزایش سوخت و ساز، مهم‌ترین دلایلی است که کنار گذاشتن دخانیات موجب افزایش وزن می‌شود.