مشتری که بزرگترین سیاره منظومه شمسی محسوب میشود به همراه زحل هدف تحقیقات بسیاری قرار گرفته اما بر خلاف حلقههای مسحور کنندهی زحل، بارزهی اصلی سیاره مشتری مجموعه ابرهای عظیم و طوفانهای توفندهی آن است که تحت عنوان لکه قرمز عظیم (Great Red Spot) شناخته میشود. به تازگی کاوشگر فضایی جونو (Juno) تصاویر جدیدی از این طوفانهای سیاره مشتری ثبت کرده است.
با هنرنمایی جونو در ثبت چنین تصاویری، مهندسین ناسا دریافتند که شدت طوفانهای سیاره مشتری بسیار فراتر از آنچه است که تاکنون تصور میشد. ناسا به کمک عکسهای ارسال شده توسط این کاوشگر، انیمیشنی کامپیوتری ساخته تا شمایی از آنچه که زیر «لکه قرمز عظیم» میگذرد را به تصویر بکشد.
از طریق اطلاعات پیشین آشکار شده بود که مساحت این تودهی ابر از کره زمین هم بیشتر است اما در مورد عمق آن اتفاق نظر بین دانشمندان وجود نداشته ، تا اینکه به لطف این تصاویر جدید مشخص شد که ژرفای این تودهی ابر متحرک و در حال چرخش، بیش از 320 کیلومتر است.
به گفتهی پروفسور «اندی اینگرسول» استاد علوم نجومی در موسسه تکنولوژی کالیفرنیا: «جونو نشان داد که ارتفاع لکه قرمز عظیم بین 80 تا 160 کیلومتر از ژرفترین اقیانوسهای کره زمین هم بیشتر است. همچنین حرارت بسیار بالایی که زیر این توده ابر محبوس شده سبب ایجاد بادهای توفندهای در اتمسفر سیاره میشود»
کسی به ضرس قاطع نمیتواند بگوید از چه زمانی این لکه قرمز عظیم در حال تاخت و تاز در اتمسفر مشتری است اما اکثر محققین روی حداقل 350 سال اتفاق نظر دارند. هر چند نتایج تازه ترین مطالعات حاکی از آن میباشد که وسعت این توده ابر با شیبی ملایم رو به افول نهاده و حتی عنوان شده که طی چند دههی گذشته مساحت کل آن یک سوم کاهش پیدا کرده است.
البته با توجه به عدم شناخت کافی از منبع و منشاء این طوفانها دانشمندان مطمئن نیستند که آیا این موضوع سبب محو شدن کامل لکه قرمز عظیم از سیاره مشتری خواهد شد و یا بلعکس این روند کاهشی، موقت بوده و در آینده باز هم شاهد بزرگتر شدن آن خواهیم بود.
ماموریت اخیر جونو هشتمین پرواز نزدیک این فضاپیما بر فراز سیاره مشتری بوده و قرار است برای نهمین بار نیز این نوع پرواز را در تاریخ 16 دسامبر (25 آذر) تجربه نماید. البته مطابق زمانبندی اولیه این کاوشگر به پایان مجموعه ماموریتهای خود نزدیک میشود اما با توجه به اینکه در شریط مطلوبی به سر میبرد احتمالاً ناسا به این زودیها از آن دست نخواهد کشید و ماموریتهای بیشتری به آن محول خواهد کرد.