کارما چیست؟ قوانین شگفت انگیز کارما که زندگی انسان را متحول می کنند

کارما یک مفهوم انتزاعی و قدرتی نهان است که به طور پنهان، تاثیرات عجیب و شگفت‌انگیزی بر زندگی انسان‌ها دارد. در این مطلب شما را با کارما و قوانین خارق‌العاده آن آشنا خواهیم کرد.

کارما (Karma) قانون علت و معلول و قاعده ناگسستنی جهان هستی است. کارما در واقع لغتی برگرفته از زبان سانسکریت (زبان باستانی هندوستان) بوده که به معنای «عمل» است. کارما، مفهوم و شالوده اصلی برخی مذاهب شرقی از جمله هندوییسم و آیین بودایی است. اگرچه ویژگی‌های کارما با توجه به هر سنت و آیین متفاوت است، اما به طور کلی بیانگر چرخه رابطه علت و معلولی است؛ یعنی هر عملی که انجام می‌دهیم، بر آینده ما تاثیر خواهد داشت. هر انسان با هر دین و مذهبی، به قضا و قدر معتقد است و باور دارد که دیر یا زود نتیجه اعمال خوب و بد خود را خواهد دید. این باور همان کارما است که همه ما با نام آن آشنا هستیم. در ادامه این مقاله از پلازا مفهوم دقیق کارما، قوانین و تاثیرات آن بر زندگی انسان را به طور مفصل مورد بررسی قرار می‌دهیم.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

• کارما چیست و چه مفهومی دارد؟
• قوانین کارما چیست؟

کارما چیست و چه مفهومی دارد؟

تقریبا تمام انسان‌ها نام کارما را شنیده‌اند و تا حدی نیز با مفهوم آن آشنا هستند. اما عده بسیاری هستند که مفهوم واقعی کارما را درک نکرده‌اند و از آن به عنوان تقدیر و سرنوشت یاد می‌کنند. واقعیت این است که بیشتر انسان‌ها، ماهیت کارما را به اشتباه متوجه شده‌اند و این سوء برداشت نیز هیچ کمکی به رشد و تعالی بشر نمی‌کند. زمانی که معنا و مفهوم واقعی کارما را درک کنیم، بدون شک می‌توانیم از آن به عنوان ابزاری قدرتمند در جهت رشد و تعالی وجود خود استفاده کنیم. اما معنی کارما چیست و دقیقا به چه مفهومی اشاره دارد؟ در تصویر زیر نماد کارما را مشاهده می‌کنید.

کارما در اصل به معنای اعمال، اقدامات و مجموعه رفتارهای انسان در زندگی است که در آینده او تاثیرات مثبت و منفی می‌گذارند. این مفهوم همچنین به ابعاد معنوی رابطه علت و معلولی نیز اطلاق می‌شود و بر این باور است که عملکرد و انتخاب‌های افراد (علت) بر آینده او تاثیر خواهند گذاشت (معلول). نیت و کردار نیک موجب شکل‌گیری کارمای خوب و تجدید حیات بهتر شده، در حالی که نیت و اعمال بد منجر به شکل‌گیری کارمای منفی و شوم می‌شود.

فلسفه کارما با ایده تولد دوباره در بسیاری از مکاتب ادیان هند، ارتباط نزدیکی دارد. در این مکاتب، کارما در لحظه اکنون بر آینده فرد در زندگی فعلی او و همچنین بر ماهیت و کیفیت زندگی آینده‌اش تاثیر می‌گذارد. یعنی کارمای خوب و بد می‌تواند بر آینده و زندگی پس از مرگ (تولد ادواری- انتقال روح از جسم مرده به جسمی جدید) انسان تاثیر بگذارد. در واقع کارما بر این باور است که اعمال انسان، خالق آینده او هستند و سرنوشت هر شخص از پیش تعیین نشده است. یعنی انسان با اعمال نیک و بد خود، سرنوشت خویش را رقم می‌زند و نتیجه گفتار و کردار خوب و بد خود را خواهد دید.

بنابراین کارما بر این باور است که سرنوشت انسان‌ها از پیش تعیین نشده و اگر این چنین باشد، به دور از حق بوده و اصلا منصفانه نیست. زندگی به انسان فرصت‌های بسیاری می‌دهد تا با انتخاب‌های خوب و بد بتواند سرنوشت خود را رقم بزند. اما در عین حال، قانون کارما نیز وجود دارد و انسان می‌تواند نتیجه تمام اعمال و انتخاب‌های خود را مشاهده کند. بنابراین کارما نه تنها به رابطه میان اعمال و پیامدهای آن، بلکه به دلایل منطقی و مقاصد اعمال انسان نیز مربوط می‌شود.

این مفهوم در ضرب‌المثل معروف «هرچه کنی به خود کنی گر همه نیک و بد کنی» نیز مستتر است. مفهوم کارما همچنین در قانون سوم نیوتون که اذعان دارد «هر عملی، عکس‌العملی دارد» نیز قابل درک است. یعنی محال است که انسان، کار خوب یا بدی انجام دهد و عواقب آن را مشاهده نکند. در واقع کارما به نوعی انسان‌ها را به سزای اعمال خوب و بدشان می‌رساند و بسیار منصفانه عمل می‌کند. یکی از اساتید برتر بودایی، کارما را بدین شکل توصیف می‌کند:

کارما یک عمل است نه یک نتیجه. آینده و سرنوشت شما از سنگ نیست که نتوانید آن را تغییر دهید. شما در همین لحظه می‌توانید با تغییر مقاصد و اعمال خود، زندگی‌تان را متحول کرده و آینده خود را رقم بزنید.

حقیقت این است که کارمای خوب و بد بر اساس اقدامات و افکار شما در هر لحظه شکل می‌گیرد. یعنی این شما هستید که با عملکرد کنونی خود، آینده‌تان را می‌سازید. هیچکس به جز شما مسئول کارهای خوب و بدتان نیست و هرآنچه که در زندگی یک فرد اتفاق می‌افتد، نتیجه اعمال او است. کارما همچنین بر این باور است که اعمال انسان در این دنیا، سرنوشت او را در زندگی دیگرش تعیین می‌کند.

تعریف دیگری از کارما نیز توسط خانم باربارا اوبرین، ارائه شده است که این مفهوم انتزاعی را به سادگی بیان می‌کند:

کلمه «کارما» به معنای «عمل» است نه «سرنوشت». در آیین بودایی، کارما یک انرژی است که با اعمال، اراده، افکار و گفتار شکل می‌گیرد. همه ما در هر لحظه از زندگی در حال خلق کارما هستیم و کارمایی که می‌سازیم، هر دقیقه از زندگی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شاید گمان کنید که «کارمای شما» همان اعمالی است که در زندگی پیش از تولد خود انجام داده‌اید. اما این باور، طرز تفکر آیین بودایی درباره کارمای هر انسان نیست. کارما یک «عمل» است نه یک «نتیجه» و آینده نیز از پیش تعیین نشده است. شما در همین لحظه می‌توانید با تغییر افکار و اعمال ارادی خود، زندگی‌تان را تغییر دهید.

اما کارما در اسلام به گونه دیگری تعریف شده است و بر این باور است که کارما، به معاد اعتقادی ندارد. یعنی کارمای هندوها اذعان دارد که انسان نتایج تمام اعمال خوب و بد خود را در این دنیا می‌بیند. در صورتی که دین اسلام تنها با بخشی از این ادعا موافق است. یعنی انسان نتیجه تمام اعمال خود را در این دنیا نمی‌بیند و بخشی از پاداش و جزای او به دنیای آخرت موکول می‌شود. عده‌ای از روحانیون اعلام داشته‌اند که کارما در قرآن و اسلام وجود ندارد، اما برخی اساتید عرفان و قانون جذب، نظر دیگری دارند.

مفهوم کارما با عقیده و جهت‌گیری اسلامی در قرآن ذکر شده است، اما مقصود آن همان چیزی نیست که بوداییان به آن اعتقاد دارند. در سوره زلزال، آیات 7 و 8 قرآن کریم چنین آمده است: «هرکس ذره‌ای نیکی کند، پاداش آن را خواهد گرفت و هرکس ذره‌ای بدی کند نیز به سزای عمل خود خواهد رسید». در واقع هندوان به تناسخ (بازگشت روح به دنیا) معتقد هستند. یعنی روح انسان پس از مرگ، مجددا به این دنیا باز می‌گردد و کارمای زندگی پیشین او بر زندگی و آینده جدیدش تاثیر خواهد داشت. در حالی که دین اسلام به تناسخ اعتقادی نداشته و اذعان دارد که روح انسان پس از جدا شدن از جسم او دیگر به این دنیا بازنمی‌گردد و تا زمان قیامت در برزخ باقی می‌ماند. به همین دلیل است که کارما در اسلام، جایگاه ویژه‌ای ندارد.

قوانین کارما چیست؟

حال که با مفهوم کلی و فلسفه کارما آشنا شدید، در این بخش به معرفی و تشریح قوانین کارما می‌پردازیم. به نظر شما قانون کارما چیست و بکارگیری قوانین آن چگونه می‌تواند زندگی انسان را دستخوش تغییر قرار دهد؟ بسیاری از فلاسفه هند و بودایی علاوه بر تعریف این مفهوم انتزاعی، قوانینی را نیز برای آن تعریف کرده‌اند. انسان‌ها با آگاهی از این قوانین خارق‌العاده می‌توانند زندگی خود را متحول کنند و با ابعاد معنوی متفاوتی از جهان هستی آشنا شوند.

12 قانون اصلی و شگفت‌انگیز کارما شامل موارد زیر است:

1. قانون اصلی: «هرچه بکارید، همان را برداشت می‌ کنید»

توضیح ساده و مختصر قانون اصلی این است که تمام افکار و اعمال خوب و بد ما عواقبی را به دنبال خواهند داشت. یعنی اگر خواهان صلح، عشق، آرامش و غیره هستیم، باید مطابق با آن عمل کنیم. این امر به عنوان «قانون علت و معلول» نیز شناخته می‌شود. مفهوم دیگری که در این قانون نهفته است، همان انرژی (اندیشه و عمل) است که ما به جهان اطراف خود منتقل می‌کنیم که دیر یا زود، عواقب آن را مشاهده خواهیم کرد. بر اساس این قانون، کارما همان چیزی را به زندگی شما منعکس می‌کند که خودتان به آن تابانده‌اید.

2. قانون خلق: «هر آنچه طلب می کنیم، با مشارکت محقق خواهد شد»

جهانی که در پیرامون خود مشاهده می‌کنیم، در نتیجه اهداف و نیات خود ما به وجود آمده است. از آنجا که ما عضوی از جهان هستی محسوب می‌شویم، پس اهداف و مقاصد ما نیز تکامل آفرینش را مشخص می‌کنند. انسان با هر چیزی که پیرامونش را احاطه کرده است، عجین می‌شود؛ پس مسئولیت خطیر بشر این است که محیط اطرافش را با آمال و آرزوهای نیک خود تطبیق دهد. یعنی انسان باید اطمینان حاصل کند که محیط پیرامون او با خواسته‌های درونی‌اش هماهنگ است یا خیر.

3. قانون تواضع و فروتنی: «عدم پذیرش آنچه که وجود دارد موجب استمرار آن می شود»

«پذیرش» یکی از فضیلت‌های جهانی است که در بسیاری از مکاتب دینی و عقیدتی دنیا وجود دارد. به بیان ساده، انسان باید شرایط و موقعیت کنونی خود را بپذیرد تا بتواند آن را تغییر دهد. هر فردی که به جای تلاش برای بهبود شرایط منفی به بزرگنمایی و تمرکز بر روی آن مشغول شود، محکوم به درجا زدن در نقطه صفر است. یعنی هیچ خیری در تمرکز بر نقاط تاریک و منفی زندگی نیست. بنابراین انسان در قدم اول باید شرایط منفی را بپذیرد و سپس برای تغییر آن تلاش کند.

4. قانون رشد: «رشد و تکامل انسان بر هر شرایطی ارجحیت دارد»

وجود ما تنها چیزی است که بر آن اشراف و کنترل داریم. اقداماتی که پس از شکل‌گیری انگیزه قوی در انسان، جامه عمل می‌پوشند در واقع می‌توانند شرایط مثبت و منفی را در زندگی وی رقم بزنند. تغییر واقعی زمانی اتفاق می‌افتد که با خود عهد ببندیم آنچه که در قلبمان وجود دارد را تغییر دهیم. یعنی رشد و تعالی انسان در وهله اول در گرو تغییر خودش است.

5. قانون مسئولیت: «زندگی انسان حاصل اعمال اوست نه هیچ چیز دیگر»

زمانی که در زندگی انسان، آشفتگی وجود دارد اغلب نشانگر وجود آشفتگی و تلاطم در وجود خودش است. بنابراین اگر می‌خواهیم زندگی‌مان را تغییر دهیم، باید چارچوب‌های قلبی و ذهنی خود را تغییر دهیم. تغییر کلی در زندگی با ایجاد تغییرات درونی مثبت به وجود می‌آیند.

6. قانون پیوند: «همه آنچه در جهان هستی وجود دارد به نوعی با یکدیگر درآمیخته هستند»

گذشته، حال و آینده ما به یکدیگر مرتبط هستند. بنابراین اگر به دنبال ایجاد تغییرات اساسی در زندگی خود هستیم، باید تلاش کنیم این پیوندها و ارتباطات را تغییر دهیم. زیرا هر کار کوچک و بزرگی که در زندگی انجام می‌دهیم، همه و همه به یکدیگر مرتبط می‌شوند و اساس زندگی ما را تشکیل می‌دهند. یعنی گذشته ما اساسا نباید بر حال یا آینده ما تاثیر منفی داشته باشد.

7. قانون تمرکز: « انسان در یک لحظه نمی تواند به دو موضوع مجزا فکر کند»

با توجه به تعالی و رشد معنوی انسان، بشر هرگز نمی‌تواند با دارا بودن افکار اعمال منفی، انتظار داشته باشد که از لحاظ معنوی، رشد کند. بنابراین انسان باید تمام توجه خود را بر خواسته‌هایش معطوف کند تا در نهایت به مقاصد خود دست پیدا کند.

8. قانون بخشش: «فداکاری و بخشش، مقاصد حقیقی ما را نشان می دهند»

به طور کلی تمام احساسات و اهداف حقیقی ما باید در رفتارمان تجلی پیدا کنند. فداکاری و بخشندگی تنها در صورتی فضیلت محسوب می‌شوند که به دیگران کمک کنیم و همه چیز را تنها برای خودمان نخواهیم. بخشش و یاری رساندن به دیگران یکی از بهترین شیوه‌های دستیابی به رشد معنوی و اخلاقی است. بدون داشتن طبع فداکارانه، رشد معنوی غیرممکن است.

9. قانون تغییر: «تاریخ تا زمانی که تغییر نکند به حیات و تکرار خود ادامه می دهد»

هدف و تعهد آگاهانه نسبت به ایجاد تغییر، تنها روش تغییر و چیره شدن بر گذشته است. تاریخ تا زمانی که توسط یک نیرو و یا یک انرژی مثبت تحت تاثیر قرار نگیرد، به مسیر پیشین خود ادامه می‌دهد.

10. قانون همین لحظه و اکنون: «لحظه اکنون تنها چیزی است که داریم»

داشتن نگاه نادم و پریشان نسبت به گذشته و وقایع آن، تمام فرصت‌های زمان حال را از بین می‌برد. افکار و الگوهای رفتاری قدیمی به انسان اجازه زندگی در لحظه اکنون و کسب تجارب جدید را نمی‌دهد. در گذشته زندگی کردن، مسبب اصلی ویرانی زمان حال و منفعل بودن انسان است.

11. قانون صبر و پاداش: «هیچ چیز با ارزشی، بدون صبر و تحمل بدست نمی آید»

تنها با داشتن تفکر زیبا و مثبت نمی‌توانیم به مقاصد خود دست پیدا کنیم. پاداش اعمال و رفتار ما و همچنین دستیابی به موفقیت و کامروایی تنها در گرو تلاش، صبر و استواری بدست می‌آیند. بدون داشتن صبر و حوصله، نمی‌توان از طلوع روشن فردا لذت برد. بنابراین تلاش و صبر و تحمل، راز دستیابی به آمال و آرزوها است.

12. قانون اهمیت: «بهترین پاداش نصیب کسانی می شود که تمام تلاش خود را می کنند»

اگر نتیجه نهایی هر کار، حرفی برای گفتن نداشته باشد، بدون شک فاقد ارزش و اعتبار است. انرژی و مقاصد انسان، مولفه‌های حیاتی هستند که میزان اهمیت و موفقیت نتیجه پایانی یک عمل را تعیین می‌کنند. یعنی ارزش هر کار با توجه به هدف انجام آن مشخص می‌شود. مسلما اگر هدفی خیر برای انجام یک فعل وجود نداشته باشد، هیچگونه ارزش معنوی و حتی دنیوی نخواهد داشت. بنابراین پاداش نهایی نیز نصیب کسانی می‌شود که تمام تلاش خود را در جهت تحقق هدفی خیر و متعالی صرف می‌کنند.

ما در این مقاله مفهوم کارما و قوانین آن را به طور جامع و کامل مورد بررسی قرار دادیم. همانطور که خواندید، کارما در اصل به معنای اعمال، اقدامات و مجموعه رفتارهای انسان در زندگی است که در آینده او تاثیرات مثبت و منفی می‌گذارند. کارما در واقع لغتی برگرفته از زبان سانسکریت بوده که به معنای «عمل» است. کارما، مفهوم و شالوده اصلی برخی مذاهب شرقی از جمله هندوییسم و آیین بودایی است. قوانین شگفت‌انگیز کارما نیز برای رشد و تعالی انسان بسیار کارآمد بوده و بکارگیری آنها موجب سعادت بشر می‌شود.