تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی | راهنمای کامل برای صاحبان مشاغل خرد

خرده فروشی و عمده فروشی دو مفهوم مهم و اصلی زنجیره تامین کالاها و خدمات را تشکیل می‌دهند. در این مطلب تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

خرده فروشی (Retailing) و عمده فروشی (Wholesaling) مفاهیم اولیه کسب و کار و زنجیره تامین نیازها و خواسته‌های مشتریان محسوب می‌شوند. اگر صاحب یک کسب و کار هستید که محصولاتی را خرید یا فروش می‌کنید، باید با عناصر اصلی زنجیره تامین آشنا باشید. یکی از مهم‌ترین تصمیماتی که برای جهت‌گیری کسب و کار خود باید اتخاذ کنید، انتخاب میان خرده فروشی و عمده فروشی است. اما تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی چیست؟ خرده فروشی به معنای فروش مستقیم محصولات و خدمات به مصرف‌کنندگان نهایی است؛ در حالی که عمده فروشی به معنای فروش محصولات و خدمات به کسب و کارهایی است که مصرف‌کننده نهایی نیستند.

خرده فروشی و عمده ‌فروشی، قطب‌های توزیع محصولات و خدمات هستند که بخش عمده‌ای از زنجیره تامین را تشکیل می‌دهند. هر یک از این دو قطب در نوع خود دارای اهمیت هستند و هر کسب و کار باید با توجه به نوع فعالیت و میزان سرمایه خود یکی از آنها را به عنوان استراتژی کاری خود انتخاب کند. در ادامه این مقاله از پلازا در حوزه کسب و کار، تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

• خرده فروشی چیست؟
  • انواع خرده فروشی
• عمده فروشی چیست؟
  • انواع عمده فروشی
• تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی

خرده فروشی چیست؟

خرده فروشی به معنای فروش کالاهای مصرفی و خدمات به مشتریان نهایی است که از طریق کانال‌های توزیع مختلف انجام می‌شود. خرده فروشان نیز تقاضای مشتریان و مصرف‌کنندگان را از طریق زنجیره تامین برآورده می‌سازند. زنجیره تامین، سیستمی از سازمان‌ها، افراد، فعالیت‌ها، اطلاعات و منابعی است که در تامین نیازهای مصرف‌کنندگان دخیل هستند. اصطلاح «خرده فروش» به شخص یا اشخاصی اشاره دارد که نیازها و سفارشات مصرف‌کنندگان نهایی را در مقیاس کم و کوچک، برآورده می‌سازند.

خرده فروشی نوعی فرآیند توزیع است که در آن تمام محصولات و خدمات به صورت مستقیم و بدون هیچگونه واسطه‌ای، به دست مصرف کننده واقعی و نهایی می‌رسند. در واقع خرده فروش به جای آنکه محصولات خود را به شرکت‌های بزرگ بفروشد، آنها را به دست مصرف کنندگان نهایی یک محصول می‌رساند. این کار معمولا از طریق یک نقطه فروش مشخص انجام می‌شود. نقطه فروش می‌تواند یک فروشگاه و یا یک وب‌سایت اینترنتی معتبر باشد که هدف آن فروش بی‌واسطه محصولات به مصرف کنندگان است.

خرده فروشان محصولات را از تولیدکنندگان خریداری می‌کنند و سپس آنها را از طریق نقاط فروش به دست مصرف‌کنندگان حقیقی می‌رسانند. یعنی به جای آنکه محصولات خود را به صورت یک جا و در حجم انبوه به شرکت‌های مختلف بفروشند، آنها را به دست مصرف‌کننده نهایی محصول می‌رسانند. در مجموع، به تجارتی که محصولات را در مقیاس اندک و صرفا برای مصرف به مصرف‌کننده نهایی می‌فروشد و هدف آن فروش چند باره محصولات نباشد، «خرده فروشی» گفته می‌شود. در واقع، خرده فروشان به عنوان واسطه میان عمده فروشان و مشتریان در نظر گرفته می‌شوند. زیرا خرده فروش، کالاها را در حجم انبوه از عمده فروش خریداری کرده و آن را در مقدار کم به مصرف‌کننده نهایی می‌فروشد.

انواع خرده فروشی

خرده فروشی انواع مختلفی دارد و به شیوه‌های گوناگونی انجام می‌شود. انواع خرده فروشی شامل موارد زیر است:

خرده فروشی فروشگاهی

فروشگاه‌های زنجیره‌ای، بهترین نوع فروشگاه‌های خرده فروشی برای جذب طیف وسیعی از مشتریان هستند. این فروشگاه‌ها انواع مختلفی از محصولات را به فروش می‌رسانند و منحصر به یک محصول خاص نیستند. سایر مدل‌های فروشگاه‌های خرده فروشی شامل سوپرماکت‌ها و هایپرمارکت‌ها، داروخانه‌ها و دکه‌ها هستند که محصولات خود را به مصرف‌کنندگان واقعی می‌فروشند.

خرده فروشی اینترنتی

خرده فروشی اینترنتی همانطور که از نام آن پیداست، به معنای فروش محصولات و خدمات به صورت اینترنتی و غیر حضوری است. یعنی خرده فروشان محصولات خود را از طریق درگاه‌های دیگری چون کانال‌ها، وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی به مصرف‌کنندگان نهایی می‌فروشند.

خرده فروشی تخفیفی

در این نوع خرده‌فروشی، محصولات و خدمات با قیمتی پایین‌تر از آن چیزی که بر روی آنها درج شده به فروش می‌رسند. این فروشگاه‌ها با فروشگاه‌های موجود در بازار به رقابت می‌پردازند و توجه مصرف‌کنندگان را به خود جلب می‌کنند.

عمده فروشی چیست؟

عمده فروشی نیز به معنای فروش کالاها و خدمات در مقیاس بالا به مشتریانی مانند خرده فروشان، شرکت‌ها، صنایع و سایر ارگان‌ها با قیمت پایین است. عمده فروشی نوعی کسب و کار و تجارت است که کالاها در آن به کسانی غیر از مصرف‌کنندگان واقعی فروخته می‌شوند. به عبارت دیگر، عمده فروشی به این معناست که یک کسب و کار مقادیر زیادی از کالاهای مختلف را به طور مستقیم از تولیدکنندگان یا توزیع‌کنندگان خریداری و انبار کرده و سپس به کسب و کارهای دیگر می‌فروشد.

در واقع عمده فروشان کسانی هستند که محصولات خود را به کسب و کارها یا صنایعی می‌فروشند که مصرف‌کننده نهایی نیستند. آنها محصولات خود را در مقیاس‌های بالا اما با قیمت پایین می‌فروشند و مانند خرده فروشان به تک فروشی و یا فروش در فروشگاه‌ها اکتفا نمی‌کنند. عمده فروشان به موقعیت مکانی، نوع چیدمان و ظاهر فروشگاه خود توجه ویژه‌ای ندارند؛ زیرا آنها نوع خاصی از محصولات را می‌فروشند و مشتریان آنها عموما خرده فروشان یا مشاغلی هستند که به صورت کلی خرید می‌کنند.

خرده فروشان و شرکت‌ها نیز به وجوه ظاهری یک فروشگاه عمده فروشی، اهمیتی نمی‌دهند و از این رو عمده فروشان نیز برای کار خود از فروشگاه‌های لوکس و مد روز استفاده نمی‌کنند. یک عمده فروش در تجارت عمده فروشی عموما به کمیت محصولات توجه بیشتری نسبت به کیفیت آنها دارد و توجه خود را به فروش انبوه معطوف می‌کند. برای شروع یک تجارت عمده فروشی، به دلیل گستردگی حجم کار به سرمایه زیادی نیاز دارید و در عین حال نیز به تبلیغات گسترده احتیاجی نیست. تنها چیزی که برای گسترش تجارت عمده فروشی خود نیاز دارید، چندین بازاریاب حرفه‌ای است که محصولات شما را به شرکت‌ها و مشاغل بزرگ معرفی کنند.

انواع عمده فروشی

عمده فروشی نیز مانند خرده فروشی دارای انواع مختلفی است که هر کسب و کار با توجه به نوع فعالیت و میزان بودجه خود، یکی از آنها را برمی‌گزیند. انواع مختلف عمده فروشی شامل موارد زیر است:

عمده فروشی تجاری

عمده فروشان تجاری افرادی هستند که در درجه اول مشغول خرید، ذخیره و جابجایی اجناس در مقادیر بالا و فروش مجدد آنها در مقیاس پایین‌تر به خرده فروشان و شرکت‌ها هستند. این نوع عمده فروشان با نام‌های مختلفی از جمله عمده فروش، توزیع کننده، خریدار عمده، توزیع کننده صنعتی، واردکننده و صادرکننده شناخته می‌شوند. عمده فروشی تجاری بخش عمده‌ای از اشکال عمده فروشی را تشکیل می‌دهد و سهم بزرگی در تامین نیازها و خواسته‌های خرده فروشان و سایر شرکت‌ها دارد.

نمایندگان، دلالان و کارگزاران

نمایندگان، دلالان و کارگزاران نیز واسطه‌های مستقلی هستند که حقی نسبت به کالاهایی که می‌فروشند ندارند، اما در عوض برای فروش محصولات وارد مذاکره و معامله می‌شوند. نمایندگان و کارگزاران، محصولات شخص یا شرکتی دیگر را می‌فروشند و در هر خرید و فروش ذی‌نفع هستند و از سوی صاحب کالاها و محصولات، کمیسیون دریافت می‌کنند.

این افراد معمولا محصولات غیر رقابتی تعدادی تولیدکننده را به چندین خرده فروش، معرفی کرده و آنها را به خرید آن محصولات ترغیب می‌کنند. این دسته از عمده فروشان برای تولیدکنندگانی که دارای سرمایه محدود هستند و نمی‌توانند نیروهای فروش زیادی را استخدام کنند، گزینه‌های بسیار مناسبی محسوب می‌شوند.

دفاتر و شعب فروش تولید کنندگان

دفاتر و شعب فروش تولیدکنندگان، متعلق به خود تولیدکنندگان است و این دفاتر در مکانی جدا از کارخانه‌های تولید قرار دارند. این دفاتر در درجه اول به منظور توزیع محصولات تولیدکنندگان در سطح عمده فروشی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از این دفاتر دارای انبار هستند که موجودی و محصولات در آنجا نگهداری می‌شوند و برخی دیگر نیز صرفا دفاتر فروش و مذاکره هستند.

تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی

حال که با مفاهیم خرده فروشی، عمده فروشی و انواع مختلف آنها آشنا شدید، به نظر شما تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی چیست و چه عواملی آنها را از یکدیگر متمایز می‌سازند؟ مقایسه عمده فروشی و خرده فروشی با توجه به ویژگی‌ها و نوع فعالیت هریک از آنها صورت می‌گیرد و هر کسب و کار بر اساس میزان بودجه خود یکی از این دو را برمی‌گزیند. تفاوت اصلی عمده فروشی و خرده فروشی را می‌توان در میزان قیمت و حجم کالاهایی که معامله می‌شوند خلاصه کرد.

تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی در جزئیات و نحوه کار آنها مشخص می‌شود؛ اگرچه تفاوت آشکار این دو مفهوم از نام آنها کاملا مشهود است. عمده فروشی به معنای فروش کالاها به صورت گسترده و با قیمت پایین است، در حالی که خرده فروشی به معنای فروش کالاها و خدمات به میزان اندک و با قیمتی بالاتر است. در واقع محصولات و خدمات در فرآیند عمده فروشی به واسطه‌ها و دلالان فروخته می‌شوند، اما در خرده فروشی، کالاها به صورت مستقیم به دست مصرف‌کننده واقعی و نهایی می‌رسند. یعنی در خرده فروشی تمام واسطه‌ها حذف شده و تنها یک فروشنده و یک خریدار در راس معاملات دخیل هستند.

دیگر تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی در این است که عمده فروش، رابطه و پیوندی را میان تولیدکننده و خرده فروش ایجاد می‌کند، در حالی که خرده فروش رابطه‌ای را میان عمده فروش و مشتری به وجود می‌آورد. یعنی عمده فروش یک واسطه میان خرده فروش و مشتری است که با فروش کالاهای خود به میزان انبوه، نقش واسطه را در بازار ایفا می‌کند.

در واقع عمده فروشان، اجناس خود را از طریق واسطه‌ها به بازار تزریق می‌کنند، اما با مشتریان و مصرف‌کنندگان نهایی در ارتباط نیستند. آنها اغلب با شرکت‌ها و خرده فروشانی سرو کار دارند که محصولات را به صورت جزئی و تکی و در فروشگاه‌های کوچک و بزرگ به فروش می‌رسانند.

تفاوت عمده دیگری که میان خرده فروش و عمده فروش وجود دارد، تفاوت قیمت محصولات و خدمات آنها است. قیمت کالاهای عمده فروشان همیشه پایین‌تر از خرده فروشان است؛ زیرا سود آنها از فروش به صورت انبوه بدست می‌آید و با پایین آوردن قیمت‌ها می‌توانند تعداد بیشتری از محصولات خود را به یک خرده فروش و یا یک شرکت بفروشند. خرید از عمده فروشان برای شرکت‌های بزرگ، بسیار مقرون به صرفه‌تر از خرده فروشان است، اما مصرف‌کنندگان نهایی که محصولات را برای مصرف شخصی، برآورده ساختن نیاز روزمره و به مقدار اندک خریداری می‌کنند، باید به سراغ خرده فروشان بروند.

تجارت عمده فروشی نیازی به هنر و تکنیک‌های جذب مشتری و افزایش فروش ندارد؛ زیرا عمده فروشان با مصرف‌کنندگان نهایی سرو کار ندارند و طرف حساب آنها شرکت‌ها و کسب و کارهای بزرگ است. هنر فروش و شیوه‌های جذب مشتری، مختص به تجارت خرده فروشی است؛ زیرا آنها به صورت روزانه با مشتریان مختلف در ارتباط هستند و باید با ترفندهای تجاری مختلف، محصولات خود را به مصرف‌کنندگان نهایی بفروشند.

سرمایه مورد نیاز برای شروع کسب و کار عمده فروشی بسیار بیشتر از خرده فروشی است؛ زیرا عمده فروشان باید حجم گسترده‌ای از محصولات را خریداری کنند. اما خرده فروشان برای شروع کسب و کار خود نیاز به سرمایه کلان ندارند و می‌توانند با سرمایه‌ای محدود کار خود را شروع کرده و آن را به تدریج افزایش دهند. علاوه بر این، موقعیت مکانی و نوع چیدمان فروشگاه‌های خرده فروشی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است؛ در حالی که این موضوع در تجارت عمده فروشی اهمیت چندانی ندارد. دلیل این امر آن است که ظاهر زیبا و جذاب فروشگاه یکی از فاکتورهای مهم جذب مشتری محسوب می‌شود. از آنجایی که خرده فروشان به طور مستقیم با مصرف‌کنندگان در ارتباط هستند، باید به ظاهر فروشگاه خود توجه ویژه‌ای داشته باشند.

عمده فروشان برای جذب مشتری، نیاز به تبلیغات ندارند؛ زیرا آنها با شرکت‌های بزرگ و خرده فروشان در ارتباط هستند و بازاریابان مخصوص خود را دارند. اما خرده فروشان باید برای فروش محصولات و خدمات خود تبلیغات داشته باشند و کالاهای خود را با شیوه‌های مختلف به مصرف‌کنندگان معرفی کنند.

جمع بندی

ما در این مقاله تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم و مفاهیم هریک را توضیح دادیم. همانطور که خواندید، خرده فروشی به معنای فروش کالاهای مصرفی و خدمات به مشتریان نهایی است که از طریق کانال‌های توزیع مختلف انجام می‌شود. عمده فروشی نیز به معنای فروش کالاها و خدمات در مقیاس بالا به مشتریانی مانند خرده فروشان، شرکت‌ها، صنایع و سایر ارگان‌ها با قیمت پایین است. تفاوت بین خرده فروشی و عمده فروشی در میزان خرید محصولات و قیمت آنها است.

به طور کلی عمده فروشی، راحت‌تر از خرده فروشی است؛ زیرا عمده فروشان محصولات خود را به صورت عمده و در حجم انبوه به فروش می‌رساند و نیازی به تبلیغات و فروشگاه لوکس ندارد. از طرف دیگر خرده فروشی چنین نیست؛ زیرا خرده فروشان به طور مستقیم با مصرف‌کنندگان در ارتباط هستند و برای جذب آنها باید از تبلیغات و جلوه‌های بصری استفاده کنند. همچنین سرمایه مورد نیاز برای شروع تجارت خرده فروشی بسیار کمتر از عمده فروشی است.