آیا دروغ در آمار کرونا یک واقعیت پشت پرده است؟ آیا دولت‌ها به مردم خود در این رابطه دروغ می‌گویند؟ در این مقاله سعی می‌کنیم پاسخی برای این سوالات پیدا کنیم.
شبکه تلویزیونی HBO سال گذشته یک مینی سریال پنج قسمتی به نام Chernobyl پخش کرد که به ماجرای فاجعه هسته‌ای نیروگاه چرنوبیل می‌پرداخت. تم اصلی این سریال پنهان‌کاری و دروغگویی دولت شوروی در رابطه با این حادثه بود. دروغی که در نهایت به یک فاجعه بزرگ ختم شد و پیامدهای سنگینی را به دنبال داشت. با شیوع ویروس کرونا و انتشار آن از کشور چین، تعدادی از مقامات سیاسی سایر کشورها اعلام کردند که دولت چین نیز مثل رفتاری که شوروی در قضیه چرنوبیل داشت، آمار واقعی کرونا را پنهان می‌کند و مانع از انتشار اخبار درست در این زمینه می‌شود. این اتهامات بعدا به سایر کشورهای درگیر این ویروس نیز زده شد. اما آیا دروغ در آمار کرونا موضوعی شبیه چرنوبیل است یا باید آن را با اختلافات سیاسی بین کشورها مرتبط بدانیم؟ با پلازا همراه باشید تا کمی دقیق‌تر به این موضوع بپردازیم.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
- دروغ در آمار کرونا ؛ آیا دولت ها آمار واقعی را اعلام نمی کنند؟
- آمار دروغ کرونا ؛ توهم توطئه یا واقعیت پشت پرده؟
- چرا باید به آمارهای کرونا مشکوک باشیم؟
دروغ در آمار کرونا ؛ آیا دولت ها آمار واقعی را اعلام نمی کنند؟
گزارش‌های متعددی وجود دارند که بیان می‌کنند دولت‌ها آمار واقعی مبتلایان و همچنین تعداد مرگ و میر مربوط به کرونا در کشورشان را به درستی در اختیار رسانه‌ها قرار نمی‌دهند. برای مثال می‌توانیم به آمریکا اشاره کنیم که این روزها بالاترین آمار بیماران و همچنین فوتی‌های کرونایی را در اختیار دارد. طبق اعلام خبرگزاری‌های رسمی مانند NBC News، دولت آمریکا شمار افرادی را که در آسایشگاه‌ها یا خانه‌های سالمندان به خاطر ابتلا به کرونا فوت می‌کنند، مورد محاسبه قرار نمی‌دهد. این خبرگزاری حدود یک ماه پیش اعلام کرد که نزدیک به 2500 نفر در 24 ایالت آمریکایی و در آسایشگاه‌ها جان خودشان را به خاطر ابتلا به این ویروس از دست داده‌اند.
در گزارش دیگری در همین راستا که فاکس نیوز آن را منتشر کرد، در ایالت فلوریدا، بیش از 730 آسایشگاه و خانه سالمندان درگیر ویروس کرونا شده و تعداد زیادی از افراد در این مراکز جان خودشان را از دست داده‌اند. برخی دیگر از منابع خبری هم اعلام کردند که در یک مرکز توانبخشی در نزدیکی ایالت ویرجینیا، تنها در یک روز 40 نفر در این مرکز به خاطر ابتلا به کرونا جان باختند. جالب اینجاست که هیچ کدام از این موارد در آمارهای رسمی که دولت ایالات متحده اعلام می‌کند به حساب نیامده‌اند.
بر اساس یک نظرسنجی که پایگاه خبری USA Today انجام داد، حدود 50 درصد مردم آمریکا اعلام کردند که آمار مبتلایان و مرگ و میر مربوط به کرونا که از سوی دولتشان اعلام می‌شود را دروغ می‌دانند. رسانه‌های معتبر دیگری مثل نیویورک تایمز و واشنگتن پست هم بارها به موضوع دروغ در آمار کرونا اشاره کرده‌اند. نکته قابل توجه آن است که همه این رسانه‌ها جزو خبرگزاری‌های داخلی و بعضا وابسته به دولت آمریکا هستند، اما وخامت اوضاع به حدی بوده که نتوانسته‌اند چشمشان را به روی حقیقت ببندند.
البته در اروپا هم اوضاع خیلی بهتر از آمریکا نیست. برای نمونه در انگلستان، یک مقام سابق سازمان بهداشت، در گفتگو با اسکای نیوز اعلام کرد که تعداد مرگ و میر ناشی از کرونا تقریبا دو برابر چیزی است که دولت به صورت رسمی اعلام می‌کند. اظهار نظرهای مشابهی در سایر کشورهای اروپایی در مورد آمارهای دولتی مربوط به کرونا وجود دارند که بیشتر آنها از سوی کارشناسان بهداشت یا مسئولان سابق این کشورها اعلام شده‌اند.
گذشته از کشورهای غربی، در بحث آمار دروغ کرونا، متهم ردیف اول کشور چین است. خبرگزاری دیلی میل به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که دولت چین از اواخر دسامبر سال 2019 از شیوع ویروس کرونا اطلاع داشته، اما این موضوع را به طور رسمی اعلام نکرده است. حتی گفته می‌شود دانشمندانی که در ابتدا نسبت به انتشار این ویروس هشدار داده بودند توسط دولت چین دستگیر شدند. روزنامه واشنگتن پست هم در همین رابطه نوشت که بر اساس بررسی‌های صورت گرفته از مراکز تدفین، آمار واقعی قربانیان کرونا در ووهان چین چیزی در حدود 16 برابر آمارهای رسمی است. در این گزارش آمده است که مراکز جسد سوزی، از تاریخ 23 مارس روزانه 3500 خاکستردان حاوی خاکستر قربانیان کرونا را به خانواده‌های آنان تحویل داده‌اند که با این حساب تعداد فوت شدگان به حدود 42000 نفر می‌رسد.
در کشور خودمان هم حرف و حدیث‌های زیادی درباره آمارهای رسمی کرونا وجود دارد. علاوه بر دیدگاه کلی که بر جامعه حاکم است، رسانه‌ها و مقامات سیاسی خارجی نیز ابهامات زیادی را به آمار ارائه شده توسط وزارت بهداشت ایران وارد می‌کنند. تا جایی که حتی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در یک کنفرانس خبری، رسما آمارهای مرگ و میر کرونا در ایران و چین را زیر سوال برد و اعلام کرد که آنچه در تلویزیون از اجساد و کفن‌های قربانیان نشان داده می‌شود، بیشتر از آمارهای اعلام شده توسط این دو کشور است.
آمار دروغ کرونا ؛ توهم توطئه یا واقعیت پشت پرده؟
با همه این تفاسیر، باید چه چیزی را باور کنیم؟ آیا دولت‌ها راست می‌گویند یا حق با افرادی است که مسئله دروغ در آمار کرونا را مطرح می‌کنند؟ واقعیت آن است که نمی‌توانیم تنها از یک زاویه به این موضوع نگاه کنیم. عوامل متعددی هستند که باید در کنار یکدیگر مورد بررسی قرار بگیرند. برای مثال وقتی ویروس کرونا در خارج از کشور چین شیوع پیدا کرد، محققان و دانشمندان متوجه شدند که رفتار این ویروس با آنچه که چینی‌ها گزارش کرده بودند متفاوت است. اما همین محققان این احتمال را نیز مطرح کردند که ویروس جهش پیدا کرده و رفتارش تغییر کرده باشد. بنابراین نمی‌توان هرگونه عدم مطابقت آمارها و آزمایش‌ها را به پای دروغگویی دولت‌ها گذاشت.
از سوی دیگر معادلات سیاسی بین کشورها را نمی‌توان در این قضیه بی‌تاثیر دانست. برای نمونه دو کشور چین و آمریکا بارها یکدیگر را به ارائه آمارها و اطلاعات نادرست متهم کرده‌اند. حتی این دولت‌ها پا را فراتر گذاشته و اتهام ساخت ویروس کرونا در آزمایشگاه را به طرف مقابل وارد ساخته‌اند. این ادعاها بیش از آنکه رنگ و بوی واقعیت داشته باشند، شبیه مجادلات سیاسی هستند که معمولا در سطح بین‌المللی شاهد آنها هستیم. مخصوصا این اتفاق در مورد کشور ما نیز زیاد رخ داده و رسانه‌های خارجی فارسی زبان، در دوران اوج شیوع کرونا، بیش از آنکه به فکر آگاه‌سازی مردم و ارائه دستورالعمل‌های بهداشتی باشند، تمرکزشان را روی دروغ جلوه دادن آمارهای وزارت بهداشت گذاشته بودند. البته ما قصد نداریم به مسائل سیاسی بپردازیم و صرفا آنچه که اتفاق افتاده را بیان می‌کنیم تا شاید به روشن شدن واقعیت کمک کند.
علاوه بر مواردی که در رابطه با دروغ در آمار کرونا به آنها اشاره کردیم، در ادامه این مقاله خواهیم گفت که چرا آمارهای مربوط به ویروس کرونا، فارغ از اینکه دولت‌ها در این مورد پنهان‌کاری می‌کنند یا خیر، چندان قابل اطمینان نیستند.
چرا باید به آمارهای کرونا مشکوک باشیم؟
شاید شما هم مثل خیلی از مردم دنیا عادت کرده باشید که هر روز آمار مبتلایان و فوتی‌های ویروس کرونا را از منابع موثق چک کنید. شاید این کار را با امید به کاهش آمار انجام می‌دهید و منتظرید که روند رشد این ویروس بالاخره متوقف شود، اما باید بدانیم که آمارها در این زمینه چندان قابل اتکا نیستند. می‌پرسید چرا؟ اول از همه اینکه آمار مبتلایان صرفا مربوط به افرادی می‌شود که مورد آزمایش قرار گرفته‌اند. به نظر شما آیا همه مبتلایان به کرونا، تست مخصوص برای تشخیص این بیماری را داده‌اند؟ مسلما پاسخ منفی است. اصلا در هیچ کشوری (حتی پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا) امکان ندارد همه افراد در معرض بیماری بتوانند آزمایش بدهند. به همین خاطر کارشناسان به طور تخمینی می‌گویند که تعداد واقعی افراد مبتلا شده به کرونا حدود 10 برابر آمار رسمی اعلام شده است. البته همین آمار تخمینی هم اصلا دقیق و قابل اعتماد نیست.
مورد مهم بعدی آن است که در بسیاری از کشورها، آمار مرگ و میر مربوط به خارج از بیمارستان‌ها مورد محاسبه قرار نمی‌گیرد. همان‌طور که در بخش اول این مقاله هم گفتیم، بسیاری از افراد در آسایشگاه‌ها و خانه‌های سالمندان یا در زندان به این ویروس مبتلا می‌شوند و جان خودشان را از دست می‌دهند. برای مثال در یک کشور اروپایی مثل بلژیک که با دقت بالایی هم آمار فوتی‌ها در آسایشگاه‌ها را گزارش می‌کند، حدود 40 درصد از مرگ و میر کلی ناشی از کرونا، در خارج از بیمارستان‌ها رخ داده است که عدد بسیار قابل توجهی است.
از سوی دیگر باید بدانیم که آزمایش‌های تشخیص ویروس کرونا به‌طور 100 درصد دقیق نیستند و در موارد زیادی دیده شده که دچار اشتباه شده‌اند. برخی از کیت‌های تست کرونا، نتیجه آزمایش را به اشتباه غلط اعلام می‌کنند و برخی دیگر، افراد سالم را مبتلا نشان می‌دهند. البته بر اساس آماری که وجود دارد، تعداد تست‌های غلط منفی 30 درصد بیشتر از تعداد تست‌های غلط مثبت هستند. این هم یک مورد دیگر که نشان می‌دهد برای تخمین درست تعداد مبتلایان به کرونا باید دست بالا را بگیریم.
یک نکته دیگر هم وجود دارد که همه باید به آن توجه داشته باشند؛ اینکه نمی‌توان نتایج حاصل از آزمایش روی یک جامعه آماری را به همه مردم در کشورهای مختلف تعمیم داد. برای مثال در ابتدا اعلام شده بود که بر اساس مطالعات انجام گرفته، نرخ مرگ و میر ناشی از کرونا حدود 1 درصد تعداد مبتلایان خواهد بود. اما همین‌طور که می‌بینیم، در کشورهای مختلف و حتی گاهی در شهرهای مختلف یک کشور، نرخ مرگ و میر بسیار متفاوت است.
در این مقاله تلاش کردیم تا به شکلی بی‌طرفانه به موضوع دروغ در آمار کرونا بپردازیم. نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا فکر می‌کنید دولت‌ها در این زمینه پنهان‌کاری می‌کنند؟ لطفا نظرات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.