فیلترینگ اینستاگرام همواره یکی از موضوعات داغ فضای مجازی بوده است. امروز قصد داریم، صحت و سقم دستور فیلترینگ اینستاگرام و قانون حجاب اجباری در این شبکه اجتماعی را مورد بررسی قرار دهیم.
اینستاگرام کاربران زیادی در کشور دارد؛ به گونهای که برخی از افراد تمام تبلیغات مربوط به کسب و کار خود را در این شبکه اجتماعی منتشر میکنند. اما چند روزی است که بحث فیلترینگ و حجاب اجباری در اینستاگرام در جراید و فضای مجازی به راه افتاده که واکنش بسیاری از مردم را در پی داشته است.
ما هم مثل شما نمیدانیم که این اخبار تا چه حد واقعیت دارد، برای همین تصمیم گرفتیم تا با نگاهی موشکافانه رسانههای خبری کشور را مورد بررسی قرار دهیم تا از درستی یا دروغ بودن فیلترینگ اینستاگرام باخبر شویم.
آنچه در ادامه میخوانید:
- فیلترینگ اینستاگرام در ایران
- حجاب اجباری در اینستاگرام ؛ از شایعه تا واقعیت
- کدام کشورها اینستاگرام و دیگر شبکه های اجتماعی را فیلتر کرده اند؟
- کره شمالی
- جمهوری اریتره
- چین
- عربستان سعودی
- و…
- سخن پایانی
فیلترینگ اینستاگرام در ایران
علیرغم اینکه همواره گمانهزنیهایی مبنی بر فیلترینگ اینستاگرام در ایران شنیده میشود، اما این موضوع تاکنون هرگز به مرحله اجرایی نرسیده یا توسط مقامهای مربوطه تکذیب شده است. تلاش برای فیلترینگ اینستاگرام در مجلس یازدهم با جدیت پیگیری میشود؛ به گونهای که در اوایل اردیبهشت سال 1399 نیز 400 نفر از طلاب در نامهای به سید ابراهیم رییسی، رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران خواستار برخورد با شخص محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و ابوالحسن فیروز آبادی، دبیر شورای فضای مجازی شدند.
آنها در این نامه خواستار جایگزینی اینترنت ملی و استفاده از پیامرسانهای داخلی شدند، البته دستگاههای دولتی همواره بر این امر تاکید کردهاند که با راهاندازی شبکه ملی اینترنت، تغییری در استفاده از شبکههای اجتماعی برون مرزی مانند اینستاگرام ایجاد نخواهد شد.
محمد جواد آذری جهرمی از طریق ارتباط اینترنتی در ویژه برنامه باغ رمضان خطاب به حجت الاسلام زائری، مجری برنامه گفت:
فشارها برای فیلترینگ اینستاگرام زیاد است اما فعلاً تصمیم بر آن است که فعالیت آن ادامه داشته باشد، در عین حال هر چیزی در شرایط مختلف امکانپذیر است.
به نظر میرسد که اختلافات بر سر موضوع فیلترینگ در آیندهای نه چندان دور بین احزاب داخلی کشور تشدید خواهد شد.
حجاب اجباری در اینستاگرام ؛ از شایعه تا واقعیت
چند روزی است که خبری مبنی بر اجباری شدن حجاب در اینستاگرام در فضای مجازی پخش شده است که واکنش بسیاری از کاربران را در پی داشت. سرهنگ رامین پاشایی، معاونت اجتماعی پلیس فتا در خصوص هنجارشکنی برخی از کاربران اینستاگرام گفت:
در رابطه با کشف حجاب در فضای مجازی، به علت اینکه زیر مجموعه ناهنجاریها قرار میگیرد، تخلف محسوب میشود.
به گفته ایشان در رابطه با این قانون هیچ تفاوتی بین افراد مشهور و عادی وجود نخواهد داشت؛ به عبارت دیگر تمام افراد با تعداد فالوور زیاد یا کم مشمول این قانون خواهند شد و در صورت عدم رعایت حجاب مجازات خواهند شد. ایشان اذعان کردند که تخلفات فضای مجازی عموماً به مباحث کلاهبرداری، هتک حرمت، فیشینگ و جرایم اخلاقی مربوط میشوند، اما گونههای دیگری از جرایم نیز در این فضا رخ میدهد.
ایشان همچنین متذکر شدند که در تخلفات فضای مجازی تفاوتی با جرایم دنیای واقعی وجود ندارد و آن چیزی که باعث تشویش اذهان عمومی میشود، پلیس با جدیت با آن برخورد خواهد کرد. پیشتر نیز رئیس پلیس فتا، تورج کاظمی در رابطه با انتشار عکس با پوشش نامناسب گفته بود:
تشخیص جرم بودن یا نبودن این اقدام بر عهده مراجع قضایی است. پلیس با توجه به وظیفه خود مستندات را به مقام قضایی مربوطه تحویل داده و در صورت تشخیص جرم، با مجرمان برخورد خواهد کرد.
کدام کشورها اینستاگرام و دیگر شبکه های اجتماعی را فیلتر کرده اند؟
پلتفرم اینستاگرام به دلیل راحتی استفاده و تعداد کاربران بالا، یکی از محبوبترین اپلیکیشنهای فضای مجازی در کشور محسوب میشود. همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم، مبحث فیلترینگ اینستاگرام در ایران بارها توسط احزاب و اشخاص سیاسی کشور مطرح شده است، اما این برنامه همچنان به فعالیت خود در ایران ادامه میدهد.
نکته جالب این است که سانسور یا مسدودسازی اینستاگرام در کشورهای دیگری نیز انجام میشود. برای مثال فیلترینگ اینستاگرام در چین یا کره شمالی به صورت کامل اجرا میگردد. ناگفته نماند که اینستاگرام در ترکیه نیز در جریان برخی اتفاقات سیاسی فیلتر میشود.
به طور کلی میتوان گفت که 20% کاربران به صورت کاملاً آزاد از اینترنت استفاده میکنند و بیشتر دولتهای جهان به روی محتوای منتشر شده در فضای مجازی، خصوصاً اینستاگرام نظارت میکنند.
کدام کشورهای دنیا شبکههای اجتماعی را فیلتر کرده اند؟
اگرچه هر کدام از پلتفرمهای فضای مجازی قوانین سخت گیرانهای برای فعالیت کاربران در نظر گرفتهاند، اما انتشار محتوایی خلاف قوانین برخی از کشورها در آن امکانپذیر است. فضای مجازی به مردم، کمپانیها و دولتها در اشتراکگذاری عقاید و تبلیغات بسیار کمک کننده است.
در عین حال فضای مجازی همانند هر ابزار دیگری در معرض مطالب غیر اخلاقی و خلاف عرف جامعه نیز قرار دارد. برای مثال سازمانهایی وجود دارند که از شبکههای اجتماعی برای گسترش پروپاگاندا و عقاید خود استفاده میکنند. به طور کلی کشورهایی که در ادامه معرفی خواهیم کرد، بیشترین میزان سانسور و فیلترینگ شبکههای اجتماعی را دارند.
کره شمالی
مردم کشور کره شمالی تنها به 30 وبسایت داخلی کشور دسترسی دارند و شبکههای اجتماعی نظیر فیسبوک، یوتیوب و توییتر به طور رسمی در این کشور فیلتر شدهاند. در حقیقت فقط اشخاص یا ارگانهای حکومتی و نظامی کره شمالی اجازه استفاده از اینترنت جهانی را دارند.
جمهوری اریتره
جمهوری اریتره کشوری در شرق قاره آفریقا و در همسایگی سودان است که فضای بسیار امنیتی دارد. استفاده از پهنای باند وایفای در این کشور ممنوع است و دسترسی مردم به اینترنت تنها از طریق مودمهای کم سرعت Dial-up امکان پذیر است؛ به عبارت دیگر تنها 1% مردم این کشور میتوانند از شبکههای اجتماعی استفاده کنند.
چین
برخی از مردم سانسور اینترنتی کشور چین را به اصطلاح «فایروال بزرگ» نامگذاری کردهاند. فیلترینگ اینستاگرام و دیگر شبکههای اجتماعی در چین به علت قوانین و مقررات سختگیرانه دولتی است. در حقیقت دولت چین IPهای مربوط به کاربران شبکههای اجتماعی موجود در کشور را مسدود کرده و برخی از محتوای اینترنتی را حذف میکند.
به طور کلی کشور چین دستور فیلترینگ اینستاگرام، گوگل، فیسبوک، توییتر و وبسایتهایی نظیر ویکیپدیای چینی را در طی سالیان اخیر به نهادهای مربوطه ابلاغ کرده است؛ به گونهای که استفاده از چنین پلتفرمهایی برای مردم چین تخلف محسوب میشود.
عربستان سعودی
دولت عربستان سعودی بسیاری از کتابها، مجلات، روزنامهها و فیلمهای منتشر شده در اینترنت را سانسور میکند. به عبارت دیگر دسترسی مردم به حدود نیم میلیون وبسایت غیر مجاز است. شبکههای مجازی مانند فیسبوک و توییتر در این کشور فیلتر نیستند و سازمانهای داخلی برای رسیدگی و تولید محتوا در یوتیوب نیز فعالیت میکنند.
بنگلادش
دولت بنگلادش در سال 2015، فیسبوک و شبکههای اجتماعی دیگر را به مدت 22 روز فیلتر کرد. مقامهای کشور بنگلادش همچنین 18 هزار وبسایت غیر اخلاقی را برای مبارزه با محتوای مستهجن فیلتر کردهاند.
سوریه
شرایط جنگی در سوریه باعث شده است که وضعیت اینترنت در این کشور بسیار بیثبات باشد. مقامات دولتی این کشور اکثر شبکههای اجتماعی که محتوای سیاسی در آنها منتشر میشود را مسدود کردهاند. پیامرسانهای اینترنتی و پلتفرمهای ویدیویی نیز به شدت تحت کنترل نهادهای نظارتی هستند.
تونس
شرایط فیلترینگ شبکههای اجتماعی قبل از وقوع انقلاب در کشور تونس به شدت تحت تاثیر سانسور بود. دولت این کشور دسترسی کاربران به محتوای اینترنتی را محدود نمیکند، اما ناشران محتوا نظیر مجلات و صاحبان وبلاگ را به شکل جدی کنترل میکند. علاوه بر این شرکتهای ارایهدهنده سرویسهای اینترنتی باید مشخصات کاربران از قبیل نام، آدرس محل سکونت و اطلاعات شخصی را در اختیار دولت بگذارند.
ویتنام
حزب کمونیست کشور ویتنام دسترسی مردم به وبسایتهایی نظیر گوگل، یاهو و مایکروسافت MSN را بسیار محدود کرده است. به طور کلی وبسایتهای مخالف دولت و نهادهای حقوق بشری در این کشور فیلتر هستند. علاوه بر این، استفاده از شبکه اجتماعی فیسبوک نیز در این کشور تخلف محسوب میشود.
میانمار
آشوب و درگیری در کشور میانمار باعث شده است که مقامات دولتی محدودیتهای بسیاری در استفاده از ایمیل، شبکههای اجتماعی و به طور کل تمام وبسایتهای اینترنتی اعمال کنند. کافینتها موظف هستند که تمام اطلاعات شخصی مراجعهکنندگان را ذخیره کرده و در صورت لزوم در اختیار نهادهای مربوطه بگذارند.
به طور کل کشورهای دیگری نظیر کوبا، مصر، جزایر موریس، پاکستان، اتیوپی، الجزایر و اوگاندا نیز محدودیتهایی در باب استفاده از شبکههای اجتماعی نظیر فیسبوک، توییتر و یوتیوب اعمال کردهاند.
سخن پایانی
چند صباحی است که موضوع فیلترینگ اینستاگرام دوباره در خبرگزاریهای کشور مطرح شده تا جایی که محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات آن را تکذیب کرده است. به نظر شما فیلترینگ اینستاگرام چه تبعاتی برای کاربران اینترنتی خواهد داشت؟ آیا مشکل محتوای غیراخلاقی موجود در فضای مجازی، صرفاً با مسدود کردن آن حل خواهد شد؟ قانون حجاب اجباری در فضای مجازی چطور؟ نظرات خود در این زمینه را در پایین همین صفحه با ما به اشتراک بگذارید.