شرکت کوکا کولا از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین برندها در زمینه تولید نوشیدنی است. امروزه این نام به عنوان یکی از نمادهای فرهنگ عامیانه مدرن شناخته می‌شود. در ادامه با تاریخچه این کمپانی جهانی آشنا می‌شویم.
کمتر کسی است که حداقل یک بار در طول زندگی خود نوشابه کوکا کولا را مصرف نکرده باشد. نام این برند قدیمی آمریکایی سال‌ها مترادف نوشیدنی‌های گازدار بوده است. گستردگی فعالیت‌های این شرکت تنها به ایالات متحده محدود نشده و سرتاسر دنیا را در بر می‌گیرد. امروزه نوشابه‌های گازدار به یکی از پرمصرف‌ترین مواد غذایی در سرتاسر دنیا تبدیل شده‌اند. با تغییر فرهنگ عام جهانیان، نوشیدنی‌های محبوب کمپانی کوکا کولا نیز دستخوش تحولاتی قابل توجه شدند. امروزه نوشابه‌های رژیمی این برند که تحت عنوان زیرو و لایت شناخته می‌شوند، انتخاب اول بسیاری از افراد برای نوشیدنی هستند. تنوع محصولات این شرکت و اعتبار قابل توجه نام کوکا کولا، آن را بالاتر از رقیبان خود بر قله صنعت نوشابه‌سازی نشانده‌اند. در ادامه به تاریخچه این برند و محصولات آن می‌پردازیم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
تاریخچه شرکت کوکا کولا
در این قسمت گذشته پر فراز و نشیب این کمپانی نوشابه‌سازی را بررسی می‌کنیم.
قرن نوزدهم، تولد یک برند
نخستین خشت‌های این کمپانی محبوب در قرن نوزدهم و در خلال جنگ داخلی آمریکا توسط یکی از افسران نیروهای شمالی به نام جان پمبرتون نهاده شد. پمبرتون پس از برداشتن جراحاتی شدید به مصرف مورفین روی آورد. در این زمان، اعتیاد سربازان به این ماده بسیار شایع و برای ارتش شمال مسئله‌ای دردسرساز بود. پمبرتون در جست و جو به دنبال جایگزینی برای مورفین، داروخانه شخصی خود را تاسیس کرد. وی در این داروخانه با ترکیب دانه‌های درخت کولای آفریقایی و برگ کوکا شربتی دارویی برای بهبود اعصاب خلق کرد. بسیاری این شربت را الهام گرفته از نوشیدنی موفق وین مارتینی در فرانسه می‌دانند. تفاوت این دو در وجود دانه‌های کولا در شربت پمبرتون بود.
جالب است بدانید یک سال پیش از تلاش‌های پمبرتون یک گروه اسپانیایی نوشیدنی مشابهی به نام کولا کوکا را در جریان مسابقاتی در شهر فیلادلفیا ارائه کرده بودند. کوکا کولا در سال 1953 حقوق این نوشیدنی را خریداری کرد. با منع خرید و فروش مشروبات الکلی در آمریکا، شرکت پمبرتون نمونه‌ای جدید از نوشیدنی خود را عرضه کرد. این محصول جدید با استقبال قابل توجهی از جانب مردم روبرو شد. شربت خوش‌طعم پمبرتون به مرور راه خود را به داروخانه‌های دیگر پیدا کرد. او این نوشیدنی را با شعار دارویی مناسب برای بسیاری از بیماری‌ها تبلیغ می‌کرد. در ادامه سه نوع از نوشیدنی کوکاکولا توسط تولیدکنندگانی مختلف به بازار عرضه شدند. در این زمان پمبرتون اجازه استفاده از فرمول این نوشیدنی را به دو شرکت دیگر داد، اما به کار بردن نام کوکا کولا را تنها مختص به فرزند خود، چارلی، عنوان کرد.
احداث شرکت اختصاصی
در سال 1887 تاجری به نام آسا کندلر بخش قابل توجهی از سهام کمپانی پمبرتون را خرید. با این وجود حق استفاده انحصاری چارلی از نام کوکاکولا مشکلات فراوانی برای او ایجاد می‌کرد. کندلر در سال 1892 شرکت کوکا کولا را ثبت کرد. او در سال‌های پیش از این انتقال، ناچار به فروش نوشابه‌های خود تحت نام‌هایی چون Yum Yum و Koke، به دلیل حق اختصاصی چارلی پمبرتون در استفاده از نام کوکاکولا بود. برتری کیفی محصول کندلر در زیر سایه نام شناخته‌شده کوکا کولا قرار داشت. با مرگ جان پمبرتون، کندلر موقعیت را برای تصاحب کامل کوکاکولا غنیمت شمرد. اعتیاد وحشتناک چارلی به الکل و تریاک در نهایت منجر به مرگ او شد. در این زمان کندلر حقوق کامل کوکاکولا را با پرداخت 300 دلار به همسر دکتر پمبرتون به دست آورد. این موضوع او را به تنها سهام‌دار این شرکت تبدیل می‌کرد.
در سال 1914 مارگارت دوزیر، از سهام‌داران سابق شرکت کوکاکولا، کندلر را به جعل امضای او محکوم کرد. این ادعا پس از تحقیقات فراوان و بررسی امضاهای دکتر پمبرتون تایید شد. در سال 1919 شرکت کوکا کولا توسط گروهی از سرمایه‌گذاران به مبلغ 25 میلیون دلار خریداری و بازسازی شد. در طول سال‌های پس از آن شاهد ادغام این کمپانی با شرکت‌های بطری‌سازی چون JTL، شرکت BCI و Johnston بوده‌ایم.
قرن بیستم، بلوغ یک برند
نخستین تبلیغات کوکاکولا در سال 1894 و تحت پوسترهایی انجام شد. در این زمان شربت کولا به عنوان دارویی برای رفع مشکلات معده به فروش می‌رفت. با گذشت حدود 50 سال از تولد کوکا کولا، این برند به یکی از نمادهای زندگی آمریکایی‌ها تبدیل شده بود. رمز و رازهای پیرامون فرمول مخفی به کار رفته در تولید نوشابه‌های این شرکت نیز بر جذابیت آن می‌افزودند. در اواسط دهه 50 میلادی نخستین قوطی‌های نوشابه کوکاکولا تولید شدند.
در سال 1985 این کمپانی نوشیدنی جدیدی به نام New Coke را به بازار عرضه کرد. تحقیقات حاکی از طعم بهتر این نوشابه نسبت به همتای قدیمی خود و محصولات سایر رقبا چون پپسی بودند. با این وجود قدرت نوستالژی طرفداران کوکاکولا بر کیفیت برتر نوشیدنی جدید غلبه کرد. در این زمان شیفتگان کوکاکولای قدیمی اعتراضات فراوانی را بر ضد این شرکت به راه انداختند. این مسئله منجر به عرضه نوع قدیمی نوشابه کوکاکولا تحت عنوان Coca Cola Classic شد.
قرن بیست و یکم، سلطنت یک برند
با ورود به هزاره جدید، کوکا کولا نفوذ خود را در سراسر جهان گسترش داد. امروزه محصولات این شرکت در تمامی کشورها، به جز کره شمالی و کوبا، عرضه می‌شوند. این کمپانی در سال 2007 تولید نوشابه‌های New Coke را متوقف کرد. فرمول نوشیدنی‌های کوکاکولا تا به حال ثابت مانده است. آنها در ادامه عبارت Classic را از محصولات خود حذف کردند. بسیاری دلیل این امر را استراتژی جدید این شرکت در راستای تغییر چهره برند خود می‌دانند. در حال حاضر کوکاکولا به عنوان یکی از موفق‌ترین، بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین برندهای دنیا شناخته می‌شود.
راز نوشابه کوکاکولا
نوشابه‌های معمولی این شرکت از ترکیب آب گازدار، شکر، کافئین، فسفوریک اسید، رنگ کاراملی و طعم‌دهنده‌های طبیعی ساخته می‌شوند. کوکاکولا از ارائه اطلاعات در مورد طعم‌دهنده‌های طبیعی نوشابه‌های خود امتناع می‌کند. ماهیت مرموز این ترکیب‌ها را می‌توان یکی از دلایل جذابیت این برند دانست. فرمول مخفی کوکاکولا ابتدا در گاوصندوق مخصوص این شرکت در یکی از بانک‌های قدیمی آمریکا نگه‌داری می‌شد. در حال حاضر این فرمول در جایگاهی امن در موزه «جهان کوکاکولا» قرار دارد. شایعات فراوانی پیرامون این فرمول وجود دارد که اکثر آنها از دسترسی تنها دو نفر از مدیران این شرکت به فرمول مخفی حکایت می‌کنند.
لازم به ذکر است که فرمول امروزی نوشابه‌های کوکا کولا تفاوت‌های فراوانی با ترکیبات شربت پمبرتون دارد. او در تهیه محصول خود از کوکائین و کافئین بهره می‌برد. این ترکیبات از برگ کوکا و دانه کولا به دست می‌آمدند. کوکائین در سال 1903 از لیست ترکیبات نوشیدنی کوکاکولا حذف شد. دانه‌های کولا یکی از طعم‌دهندگان اصلی نوشابه‌ها بوده و هر کدام از آنها حدود 3.5 درصد کافئین و مزه‌ای تلخ دارند.
محصولات کوکا کولا
نوشیدنی‌های شرکت کوکا کولا بسیار متنوع هستند. این کمپانی در کنار عرضه نوشابه‌های مشکی عادی، نوشیدنی‌های میوه‌ای مختلف، نوشابه‌های بدون کافئین، نوشابه‌های رژیمی و بدون قند نیز تولید می‌کند. نوشابه‌های میوه‌ای این شرکت در طعم‌های متعددی چون آلبالویی و گیلاسی عرضه می‌شوند.
در طول تاریخ شاهد تولید موارد مخصوص و کمیابی از جانب این شرکت بوده‌ایم. این نوشیدنی‌های خاص عمدتا با محوریت مناسبت‌های جهانی مختلف عرضه می‌شوند. معروف‌ترین این موارد کوکاکولای طلایی است که در سال 2001 و برای بزرگداشت میزبانی مسابقات المپیک در چین تولید شد. از دیگر نوشابه‌های معروف شرکت کوکاکولا می‌توان به نمونه‌های وانیلی، تمشکی، لیمویی، پرتقالی، Life، زنجبیلی، انرژی‌زا، دارچینی و قهوه‌ای اشاره کرد.
رقبای برند کوکا کولا
بدون شک بزرگ‌ترین رقیب برند کوکا کولا شرکت پپسی است. این دو شرکت در طول تاریخ رقابتی تنگاتنگ داشته و در کنار Dr Pepper مشهورترین برندهای نوشیدنی‌های غیر الکلی در جهان هستند. تولیدکنندگان محلی در سراسر دنیا به رقابت با این برندها می‌پردازند. در آمریکای مرکزی و جنوبی شرکت Big Cola، در فرانسه کمپانی Corsica Cola و Breizh Cola، در سوئد برند Julmust، در اسکاتلند Irn-Bru و در آلمان Vita Cola از جدی‌ترین رقبای کوکاکولا به حساب می‌آیند.
حواشی برند کوکا کولا
شرکت کوکاکولا در طول تاریخ برخی از جذاب‌ترین روش‌های تبلیغاتی را در پیش گرفته است. بسیاری این کمپانی را مسئول خلق شکل امروزی بابانوئل در جوامع مسیحی می‌دانند. گروه موسیقی محبوب The Hillside Burgers در سال 1971 قطعه‌ای برای تبلیغات تلویزیونی انقلابی این شرکت منتشر کرد. این آهنگ موفق را می‌توان از مشهورترین قطعات موسیقی دهه 70 میلادی دانست. شرکت کوکاکولا در سال 1982 کمپانی فیلم‌سازی Columbia Pictures را خریداری کرد؛ خریدی نه چندان موفق که در نهایت منجر به فروش مجدد آن به سونی شد.
کوکاکولا در طول تاریخ حامی بسیاری از رویدادهای ورزشی بوده است. از این رویدادها می‌توان به المپیک سال 1996 و المپیک زمستانی سال 2010 اشاره کرد. این شرکت یکی از شاخص‌ترین برندهای 100 سال گذشته دنیا بوده و در بسیاری از فیلم‌ها، آهنگ‌ها، سریال‌ها و سایر محصولات رسانه‌ای شاهد اشاره به آن هستیم. مدیران کوکاکولا همواره نقشی قابل توجه در جریان‌های سیاسی در سراسر دنیا داشته‌اند. این امر منجر به حجم عظیمی از انتقادات به آنها شده است. کوکاکولا در سال 2015 به عنوان سومین برند ارزشمند دنیا، پس از گوگل و اپل انتخاب شد.
در این مطلب به بررسی تاریخچه شرکت کوکا کولا و محصولات محبوب آن پرداختیم. آیا شما از طرفداران نوشابه‌های این برند هستید؟ نظراتتان را با ما در میان بگذارید.