معمولاً هنگام بیماری، تشخیص سرماخوردگی و آنفولانزا برایمان سخت می‌شود. چطور می‌توانیم سرماخوردگی و آنفولانزا را از هم تشخیص بدهیم؟ همراه ما باشید
با تغییر فصل و سرد شدن هوا طبیعی است که بدن ما نیز به این تغییر واکنش نشان دهد. این تغییر می‌تواند به شکل سرماخوردگی و آنفولانزا باشد. آبریزش بینی، عطسه و سرفه‌های مداوم، تب، گلودرد و غیره علائمی هستند که ما را به شک می‌اندازند که بین سرماخوردگی و آنفولانزا کدام یک را گرفته‌ایم. خوشبختانه به غیر از آزمایش‌های پزشکی، راه‌های دیگری نیز وجود دارد که با کمک آن می‌توان به این موضوع پی برد. نکته مهم‌تر این است که با شیوع بیماری کرونا و شباهت آن به آنفولانزا باید بتوانیم این چند بیماری را از هم تشخیص بدهیم. در جدول زیر، تفاوت علائم بیماری‌های کرونا، آنفولانزا، سرماخوردگی و آلرژی فصلی را مشاهده می‌کنید.
سرماخوردگی و آنفولانزا از آن دسته بیماری‌هایی هستند که توسط ویروس‌هایی که به بافت‌ها و اندام‌های بدن حمله می‌کنند و بر اعمال آن تأثیر سوء می‌گذارند ایجاد می‌شوند. این بیماری‌ها می‌توانند از شخصی به شخص دیگر منتقل شوند و روی بخش‌های مختلف بدن تأثیر بگذارند. اما خوشبختانه بسیاری از بیماری‌های واگیردار ازجمله سرماخوردگی و آنفولانزا به وسیله دارو درمان می‌شوند. در این مقاله با این دو بیماری و تفاوت‌های آنها بیشتر آشنا می‌شویم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
سرماخوردگی چیست؟
سرماخوردگی یک عفونت تنفسی است که در اثر ویروس ایجاد می‌شود. طبق اعلام انجمن ریه آمریکا، بیش از 200 نوع ویروس مختلف وجود دارد که می‌تواند باعث سرماخوردگی شود. سرعت شروع سرماخوردگی تدریجی است. علائم شایع این بیماری عبارتند از:
- آبریزش بینی
- احساس گرفتگی بینی
- گلودرد
سایر علائم مانند تب، لرز، سردرد، سرفه، درد عضلانی، احساس ناراحتی در قفسه سینه، اسهال، تهوع و استفراغ و دل‌درد معمولاً به ندرت دیده‌شده و یا اصلاً شایع نیستند.
با اینکه هر موقع از سال می‌توانید به این بیماری مبتلا شوید، ولی احتمال ابتلا آن در زمستان بسیار بیشتر است. علت این امر این است که اغلب ویروس‌های سرماخوردگی در دمای سرد و خشک (رطوبت کم) بهتر رشد می‌کنند. این ویروس‌ها را به عنوان موجودات زنده در نظر نگیرید؛ زیرا آنها به‌تنهایی قادر به تولیدمثل نیستند.
ویروس به یک سلول زنده حمله می‌کند و بعد از تصاحب ژن‌های آن، سلول‌های میزبان را وادار می‌کند که تعداد بسیاری ویروس تولید کنند. در نهایت این ویروس‌ها دیواره سلول را پاره می‌کنند و از آن خارج می‌شوند. ویروس‌ها زمانی فعالند که جانوری زنده، گیاه یا یک سلول باکتریایی را آلوده کرده باشند.
فرد سرماخورده تنها زمانی می‌تواند شما را بیمار کند که به سمت صورت شما سرفه یا عطسه کرده باشد و شما ماسک یا پوششی برای محافظت از بینی و دهانتان نداشته باشید. راه دیگر انتقال لمس اشیاء یا مکان‌هایی است که فرد بیمار لمس کرده است. تنها لمس کردن باعث بیماری شما نمی‌شود، بلکه بلافاصله زدن دستتان به چشم، بینی و دهان است که موجب بیماری می‌شود.
نحوه درمان سرماخوردگی
سرماخوردگی یک عفونت ویروسی است؛ بنابراین آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان آن تأثیری ندارند. با این حال داروهای بدون نسخه مانند قرص سرماخوردگی بزرگسالان، استامینوفن و آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند درد و سایر علائم سرماخوردگی را تا حد زیادی تسکین دهند. در حالت سرماخوردگی بدن آب زیادی از دست می‌دهد؛ پس بهتر است با خوردن مایعات فراوان این کمبود را جبران کنیم.
برخی افراد برای جلوگیری از سرماخوردگی و یا تسکین علائم سرماخوردگی از داروهای طبیعی مانند روی، زینک، ویتامین‌های C، دی، A و مکمل‌های غذایی استفاده می‌کنند. موارد ذکرشده ممکن است که در بهبود بیمار و یا تقویت سیستم ایمنی مؤثر باشند، ولی مدارک کافی برای اثبات این ارتباط در دسترس نیست. لازم به ذکر است که افراط در مصرف این داروها نه‌تنها مفید نیست، بلکه می‌توانند مضر نیز باشد.
معمولاً سرماخوردگی با مراقبت‌های پزشکی درون خانه طی 7 الی 10 روز خوب می‌شود. البته این حرف در صورتی درباره سرماخوردگی و آنفولانزا درست است که شما بیماری زمینه‌ای نداشته باشید. این مراقبت‌ها شامل خوردن مایعات گرم فراوان و غذاهای مقوی، بخور دادن و استراحت است. با این حال هنگام سرماخوردگی در صورت بروز چنین علائمی فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- اگر سرماخوردگی شما بعد از یک هفته بهبود نیافته است.
- اگر شما شروع به تب شدید کردید.
- تب شما پایین نمی‌آید.
آنفولانزا چیست؟
آنفولانزا یکی از معدود بیماری‌های دستگاه تنفسی به حساب می‌آید. آنفولانزا فصلی است و معمولاً از پاییز تا بهار شیوع پیدا می‌کند. این بیماری در فصل زمستان به اوج خودش می‌رسد. یکی از شباهت‌های سرماخوردگی و آنفولانزا نحوه دچار شدن به این بیماری است. هردو بیماری، یعنی سرماخوردگی و آنفولانزا از طریق قطرات پخش‌شده توسط فرد آلوده به وجود می‌آیند.
اگر به آنفولانزا دچار شدید، بدانید که یک روز قبل از بیمار شدن تا 5 الی 7 روز بعد از آن ناقل این بیماری به حساب می‌آیید. شایع‌ترین نوع آنفولانزا A و B است که از ویروس‌هایی با همین نام به وجود آمدند. ویروس آنفولانزا هرساله فعالیت متفاوتی دارد؛ به همین دلیل است که هرسال واکسن جدیدی برای آن تولید می‌شود.
متأسفانه بین سرماخوردگی و آنفولانزا، آنفولانزا خطر بیشتر و جدی‌تری دارد. این بیماری در صورت سهل‌انگاری می‌تواند به بیماری‌های جدی‌تری مانند ذات‌الریه تبدیل شود. افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، سالمندان، کودکان و زنان باردار بیشتر در معرض خطر این ویروس هستند.
علائم شایع آنفولانزا عبارتند از:
- شروع ناگهانی
- تب
- لرز
- سردرد
- گلودرد
- درد عضلانی
- سرفه
- بی‌اشتهایی
- اسهال، حالت تهوع و استفراغ (به خصوص در کودکان)
- احساس ناراحتی در قفسه سینه
سایر علائم مانند آبریزش بینی، احساس گرفتگی بینی و شکم درد معمولاً به ندرت دیده‌شده و یا اصلاً شایع نیستند.
نحوه درمان آنفولانزا
بهترین روش درمان سرماخوردگی و آنفولانزا مصرف مایعات گرم و استراحت است. استفاده از مایعات گرم برای پیشگیری از کم آبی بدن به‌شدت توصیه می‌شود. همان‌طور که قبلاً اشاره شد، در طی درمان می‌توانید از داروهای مُسَکن برای کاهش علائم بیماری و بهبودی‌تان نیز استفاده کنید. این داروها شامل استامینوفن، پروفن، آسپرین و غیره می‌شوند. البته لازم به ذکر است که مصرف این داروها بدون تجویز پزشک مخصوصاً آسپرین برای کودکان می‌تواند مضر باشد و به بیماری‌های جدی‌تری ازجمله بیماری‌های ریوی بینجامد.
اگر علائم آنفولانزا را دارید، بهتر است در 48 ساعت اول به پزشک مراجعه کنید. داروهای تجویزشده توسط پزشکتان باعث می‌شود از آسیب‌های بعدی آن مانند ذات‌الریه جلوگیری شود. هرچه مدت زمان بیمار بودن شما کمتر باشد، احتمال آسیب رسیدن به ریه شما نیز کمتر می‌شود.
تفاوت سرماخوردگی و آنفولانزا چیست؟
در ادامه ویدیو «تفاوت آنفولانزا و سرماخوردگی» را مشاهده می کنید.
به طور کلی در سرماخوردگی بیمار عطسه و آبریزش بینی شدید دارد که در آنفولانزا کمتر مشاهده می‌شود. در آنفولانزا نیز تب شدید، گلودرد، سرفه، سردرد و درد عضلانی شدید به خصوص در قسمت قفسه سینه به سراغ بیمار می‌آید. آنفولانزا برخلاف سرماخوردگی شروع ناگهانی دارد؛ یعنی کمتر از 48 ساعت بعد از آلوده شدن بیمار، علائم را بروز می‌دهد. ولی شروع بیماری در سرماخوردگی تدریجی است و گاهی تا چند روز هم به طول می‌انجامد که فرد بیمار علائم بیماری را بروز دهد.
عامل به وجود آمدن هر دو بیماری، یعنی سرماخوردگی و آنفولانزا ویروس است. البته لازم به ذکر است که نوع این ویروس در سرماخوردگی و آنفولانزا متفاوت است. سرماخوردگی معمولاً طی چند روز (7 الی 10 روز) بهتر می‌شود؛ اگرچه ممکن است علائم آن تا دو هفته نیز ادامه داشته باشند. دوره بهبودی آنفولانزا نیز 1 الی 2 هفته است؛ البته این در صورتی است که شما به پزشک مراجعه کرده و در حال درمان باشید. باز تکرار می‌کنیم که اگر علائم آنفولانزا را دارید، در 48 ساعت اول به پزشک مراجعه کنید تا از عوارض آن جلوگیری کنید.
راه های پیشگیری
بهترین راه پیشگیری سرماخوردگی و آنفولانزا رعایت بهداشت فردی است. شستن مکرر دست‌ها به مدت 20 ثانیه و عدم زدن آنها به صورت مهم‌ترین اقدام محسوب می‌شود. اجتناب از افراد مشکوک به بیماری و زدن واکسن آنفولانزا نیز می‌تواند در پیشگیری مؤثر باشد. خوردن غذاهای سالم مانند میوه‌ها و سبزی‌ها که از قبل خوب شسته و ضدعفونی شده‌اند، استراحت به مقدار لازم و عدم داشتن استرس و نگرانی نیز در سالم ماندن نقش مهمی دارند.
افرادی که از همه بیشتر باید خطر آنفولانزا را جدی بگیرند عبارتند از:
- افراد بالای 65 سال
- زنان حامله
- زنانی که دو هفته از زایمانشان می‌گذرد
- کودکان زیر 2 سال
- کودکان زیر 18 سال که آسپرین مصرف می‌کنند
- کسانی که به دلیل HIV، درمان با استروئید یا شیمی‌درمانی، سیستم ایمنی ضعیف دارند
- افرادی که بسیار چاق هستند
- افراد مبتلا به بیماری مزمن ریه یا قلب
- مبتلایان به اختلالات متابولیک مانند دیابت، کم خونی یا بیماری کلیوی
- افرادی که در مراکز مراقبت طولانی مدت مانند خانه سالمندان زندگی می‌کنند
در صورت بهبود پیدا نکردن و بروز چنین علائمی فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- سخت شدن تنفس
- گلودرد شدید
- سرفه‌های چرکین
- تب بالا و پایدار
- درد قفسه سینه
همچنین اگر کودک شما علائم زیر را داشت فوراً او را به پزشک برسانید:
- اشکال در تنفس
- بی‌حالی و منفعل شدن
- خستگی شدید
- بی‌اشتهایی
- اشکال در خوابیدن یا بیدار شدن
- اسهال و استفراغ
- سرفه و تب بالا
کلام آخر
بیمار شدن امر غیرعادی و ترسناکی نیست؛ سرماخوردگی و آنفولانزا بیماری‌هایی هستند که هر انسان سالمی حداقل یکبار تجربه‌شان کرده است. با این حال با رعایت اصول بهداشتی فیزیکی و روانی تا حد زیادی می‌توانید از بیمار شدن اجتناب کنید. در این روزها که اغلب کشورها درگیر ویروس کرونا هستند، سلامتی فردی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. امیدواریم با رعایت اصول بهداشتی، همیشه سالم و تندرست باشید. نظر شما در این باره چیست؟ اگر نظر یا دیدگاهی در این باره دارید لطفاً در قسمت کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.