حساسیت فصلی ؛ علایم، دلایل و روش درمان

اگر در زمان‌های خاصی از سال عطسه یا سرفه می‌کنید، ممکن است دچار آلرژی فصلی باشید. راه‌های مختلفی وجود دارد تا بتوانید از شر حساسیت فصلی خلاص شوید.

اگر شما یکی از میلیون‌ها نفری هستید که در سراسر دنیا با آمدن فصل بهار یا فصل‌های دیگر سال شروع به عطسه و سرفه می‌کنید و آبریزش بینی و خارش دارید، احتمالا حساسیت فصلی دارید. در این مطلب قصد داریم در ابتدا آلرژی فصلی را برایتان شرح داده و علایم مربوط به آن را بررسی کنیم. سپس دلایلی که ممکن است موجب ایجاد آلرژی فصلی شوند را برایتان خواهیم گفت و در انتها مواردی که می‌توانند به درمان این اختلال کمک کنند را بازگو خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• حساسیت فصلی چیست؟
• علایم آلرژی فصلی
• دلایل حساسیت فصلی
• تشخیص آلرژی فصلی
• روش درمان حساسیت فصلی

حساسیت فصلی چیست؟

حساسیت فصلی که با نام آلرژی فصلی هم شناخته می‌شود، در واقع در اثر التهابات مخاط بینی در فصل‌های خاصی از سال ایجاد می‌شود. به این نوع آلرژی یا حساسیت فصلی، زکام در اثر حساسیت یا زکام بهاره نیز گفته می‌شود.

آلرژی فصلی وقتی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن شما، به ماده آلرژی‌زایی مثل گرده گل واکنش اضافی نشان دهد. بیشترین عامل آلرژی‌زایی که وجود دارد گرده گیاهانی است که به وسیله باد جابه‌جا می‌شود؛ مثل گرده‌های درختان، علف‌ها و غیره. اصولا این حساسیت، در ماه‌های گرم بهار و تابستان برای افراد پیش می‌آید و احتمال اینکه در ماه‌های فصول سرد پاییز و زمستان رخ دهد، بسیار کمتر است. البته گیاهان مختلف، گرده‌های خودشان را در زمان‌های مختلفی از سال می‌پراکنند. به همین دلیل ممکن است با توجه به مکان زندگی و ماده آلرژی‌زایی که به آن حساسیت دارید، این نوع حساسیت فصلی را در بیشتر از یک فصل سال تجربه کنید. از جمله موارد دیگری که ممکن است به آن‌ها آلرژی نشان دهید، خاک گلدان یا پرز حیوانات خانگی است.

علایم آلرژی فصلی

علایم حساسیت فصلی می‌تواند خفیف یا شدید باشد. بیشترین علامت‌هایی که در اثر آلرژی فصلی ایجاد می‌شوند، شامل موارد زیر است:

• عطسه
• آبریزش بینی
• خارش و سوزش چشم
• خارش حلق، گوش و سینوس‌ها
• گرفتگی گوش

نشانه‌های دیگری که ممکن است کمتر برای فرد پیش بیاید شامل موارد زیر است:

• سردرد
• تنگی نفس
• خس‌خس کردن سینه
• سرفه کردن

افراد بسیاری هستند که علاوه بر آلرژی فصلی، مبتلا به آسم هم هستند. اگر فردی هم مبتلا به آسم بوده و هم حساسیت فصلی داشته باشد، ممکن است علاوه بر موارد گفته‌شده دچار حمله آسم نیز بشود.

دلایل حساسیت فصلی

حساسیت فصلی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن، ماده‌ای که به وسیله باد منتقل شده باشد را به عنوان عنصری خطرناک و آسیب‌زننده بشناسد. بدن با آزاد کردن هیستامین و مواد شیمیایی دیگر در خون، به این عنصر آلرژی‌زا واکنش نشان می‌دهد. این مواد شیمیایی باعث واکنش‌های حساسیت‌زای بدن می‌شوند. دلایل رایج آلرژی فصلی از فصلی به فصل دیگر متفاوت است.

• فصل بهار: درختان مسبب اصلی آلرژی‌های فصل بهار هستند. در مناطق شمالی عرض جغرافیایی زمین، گرده‌های درخت صنوبر یکی از دلایل اصلی ایجاد حساسیت برای مردم است. دیگر درختان آلرژی‌زا عبارتند از درخت چدار، توسکا، شاه‌بلوط هندی و بید.
• فصل تابستان: اصولا آلرژی فصلی برای بسیاری از افراد در ماه‌های گرم‌تر سال یعنی همان فصل تابستان اتفاق می‌افتد. از دلایل اصلی ایجاد آلرژی در فصل تابستان می‌توان به علف‌های به خصوصی اشاره کرد؛ مانند علف تلخه و لوئیچه‌ چمنی.

• فصل پاییز: پاییز یکی از اصلی‌ترین فصل‌های آلرژی‌زا محسوب می‌شود. از اصلی‌ترین گیاهانی که باعث ایجاد آلرژی در فصل پاییز می‌شوند «آمبروسیا» است. این گیاه بیش از 40 گونه مختلف در سراسر دنیا دارد. گرده‌های این گیاه و گونه‌های مختلف آن بسیار آلرژی‌زاست و می‌تواند نشانه‌های آلرژی فصلی شدیدی ایجاد کند. از جمله گیاهان دیگری که باعث ایجاد حساسیت فصلی پاییز می‌شوند می‌توانیم به گزنه، ترش‌چوب و بارهنگ اشاره کنیم.
• فصل زمستان: در این فصل، بیشتر موارد آلرژی‌زا از بین می‌روند. هوای سرد باعث می‌شود بسیاری از افرادی که مبتلا به حساسیت فصلی هستند، در فصل زمستان از شر آن خلاص شوند. اما باز هم ممکن است افراد به مواردی مثل خاک گلدان، پرز و موی حیوانات خانگی، گرد و غبار یا سوسک‌ها حساسیت نشان دهند.

البته نکته مثبتی که راجع به این نوع حساسیت وجود دارد این است که این موارد آلرژی‌زای خانگی را راحت‌تر می‌توان به نسبت گرده‌های گیاهان از بین برد.

تشخیص آلرژی فصلی

به طور کلی آلرژی فصلی را می‌توان راحت‌تر از آلرژی‌های دیگر تشخیص داد. اگر علایم و نشانه‌های آلرژی فقط در زمان‌های خاصی از سال برای شما پیش می‌آید، یعنی دچار آلرژی فصلی هستید. پزشک شما می‌تواند گوش‌ها، بینی و حلقتان را چک کند تا تشخیص دهد شما حساسیت فصلی دارید یا خیر.

روش درمان حساسیت فصلی

بهترین درمان برای حساسیت فصلی دوری کردن از مواردی است که باعث ایجاد حساسیت در شما می‌شوند. البته داروهای مختلفی هم وجود دارند که باعث درمان آلرژی می‌شوند.

دوری کردن

سعی کنید تدابیری بیندیشید تا در فصل‌هایی که آلرژی دارید از موارد آلرژی‌زا دوری کنید. در این فصل‌های خاص پنجره‌ها را ببندید، بیشتر در خانه بمانید و کمتر در محیط بیرون رفت و آمد کنید. اگر مجبورید در فضای بیرون از خانه رفت و آمد کنید، ماسکی روی صورت خود بزنید؛ به خصوص در شرایط وزش باد. مورد دیگری که می‌تواند بسیار به شما کمک کند، دوری کردن از سیگار و استعمال دخانیات است. سیگار کشیدن باعث تشدید نشانه‌های آلرژی می‌شود.

دارو

مصرف داروهایی مثل آنتی‌هیستامین یا سیتریزین برای کم کردن علایم حساسیت فصلی موثر است. این داروها شامل موادی مثل استامینوفن، دیفن‌هیدرامین و فنیل‌اِفرین هستند. همچنین می‌توانید از اسپری‌های استروئیدی برای بینی استفاده کنید.

در مواردی که آلرژی فصلی بسیار شدید باشد، ممکن است پزشک برای شما تزریق داروی ضدحساسیتی تجویز کند که بتواند برای دوره‌ای شما را از شر علایم حساسیت خلاص کند. البته این احتمال وجود دارد که برخی درمان‌های مربوط به آلرژی باعث ایجاد عوارض جانبی مانند خواب‌آلودگی و سرگیجه شود.

در این مطلب راجع به آلرژی فصلی و علایم و درمان‌های آن صحبت کردیم. علایم و نشانه‌های مربوط به حساسیت فصلی می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی در فرد شود. اگر شما هم شک دارید که دچار آلرژی فصلی هستید یا خیر، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. او در ابتدا بررسی خواهد کرد که آیا حساسیت دارید یا خیر و سپس به شما راهکارهایی خواهد داد که بتوانید از موارد آلرژی‌زا دوری کنید یا برایتان دارو تجویز خواهد کرد. اگر راهکارهایی برای رهایی از حساسیت فصلی سراغ دارید، در قسمت نظرات برایمان راجع به آن‌ها بنویسید.