شرکت گوگل در حال حاضر از فناوری یکپارچه سازی هوش مصنوعی، سخت‌افزار و نرم‌افزار استفاده می کند ولی به نظر می رسد در حوزه موبایل هنوز تمرکز خوبی از خود نشان نداده است.
اولین تلفن اندرویدی گوگل یعنی 2008 T-Mobile G1، در سال 2008 به بازار آمد و گوگل از این محصول بسیار خوشحال شد. همان‌طور که می‌بینید یک دهه بعد از آن، سیستم عامل اندروید به صورت گسترده در گوشی‌های مختلف به کار گرفته شده است.
استراتژی گوگل در زمینه گسترش اندروید اکنون در بهترین وضعیت خودش قرار دارد. مهم‌تر از آن، اکنون اولویت اول گوگل، گوشی‌های هوشمند نیست؛ بلکه تمرکز اصلی شرکت در حوزه هوش مصنوعی بوده و این شرکت به ادغام نرم‌افزار، سخت‌افزار و هوش مصنوعی فکر میکند.
گوشی‌های جدید پیکسل 2 و پیکسل XL 2 را در نظر بگیرید. این دو گوشی بسیار شگفت‌انگیز هستند. اما گوگل واقعاً قصد ندارد که تعداد قابل توجهی از این دو دستگاه را به فروش برساند. چرا گوگل نمی‌خواهد فروش انبوه داشته باشد ؟
گوگل تعداد بسیار کمی از گوشی‌های هوشمند پیکسل نسل اول خود را فروخت با اینکه اگر می خواست می توانست تعداد گوشی های بیشتری بفروشد.
گوگل، احتمالاً بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین شرکت در سراسر جهان است. این کمپانی ده ها هزار نفر از باهوش‌ترین افراد را استخدام کرده که روی حل مسائل پیچیده کار می‌کنند. قطعاً فروش گوشی‌های هوشمند کار پیچیده‌ای نیست. پس چرا گوگل در این زمینه چندان موفق نیست؟
حتی با خوش‌بینانه ترین حدس و گمان‌ها، گوگل تعداد قابل توجهی از گوشی‌های پیکسل نسل اول را نفروخته است. بر اساس اطلاعات منتشر شده از comScore در ماه اوت (شهریور)، تنها 7 درصد از مردم ایالات متحده آمریکا از گوشی‌های پیکسل استفاده می‌کنند. نمودار زیر درصد استفاده از سایر برندها را نیز نشان می‌دهد.
ممکن است با مشاهده نمودار فوق بگویید فروش حتی 7 درصد (حدود چند میلیون) برای دستگاهی که اولین سال عرضه آن به بازار است، عددی قابل توجه می‌باشد. اما این نکته را فراموش نکنید که سازنده این گوشی کمپانی گوگل است نه وان پلاس و از شرکتی مانند گوگل خیلی بیش از این انتظار می‌رود. البته به نظر می‌رسد روند فروش گوشی‌های پیکسل در سال دوم نیز چندان متفاوت نیست.
فروش دستگاه‌های پیکسل 2 و پیکسل XL 2 با مسائلی مواجه است که نسل اول گوشی‌های هوشمند «Made by Google» نیز با آن درگیر بودند و مانع از عملکرد صحیح آنها می‌شد. از جمله این مشکلات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قیمت آنها نسبتاً زیاد است. به خصوص با توجه به این که شرکت گوگل بر خلاف سایر سازندگان گوشی‌های اندرویدی، نیاز به حاشیه سود زیاد برای محافظت از خود ندارد. همچنین قیمت‌گذاری گوشی‌های پیکسل جداقل به لحاظ فلسفی بر خلاف بیانیه ماموریت گوگل است. طبق این بیانیه هدف ارائه گوشی‌های اندرویدی به میلیاردها کاربر جدید در کشورهای در حال توسعه تحت الشعاع قرار می‌گیرد.
- دسترسی به اینترنت محدود است. نگاهی به گوگل استور بیندازید. بسیاری از نسخه‌ها از رده خارج شده یا با تاخیر سه الی پنج هفته‌ای ارائه شده‌اند. البته دسترس‌پذیری در مقایسه با سال گذشته تا حدودی بهتر شده است. اما شیب افزایش آن بسیار کم است. علاوه بر این، گوشی‌های پیکسل همچنان فقط در اپراتور ورایزون (verizon) موجود هستند. به نظر شما، گوگل اگر بخواهد نمی‌تواند با اپراتورهای بیشتری قرارداد فروش داشته باشد؟!
- دسترس‌پذیری بین‌المللی آن بسیار محدود است. این یک مشکل چند ساله با محصولات و سرویس‌های گوگل است. به نظر می‌رسد این شرکت معتقد است اغلب بازارهای جهانی ارزش سرمایه‌گذاری یا دردسر ندارند.
- سخت‌افزار مورد استفاده در این گوشی‌ها چندان برجستگی ندارد. هیچ جک هدفون 3.5 میلی‌متری در آن دیده نمی‌شود. حتی اسلات حافظه میکرو SD هم ندارد. هیچ ویژگی سخت‌افزاری قابل توجهی ندارد و حتی طراحی پیکسل 2 از رده خارج شده است. آیا این بهترین محصولی است که کمپانی بزرگ گوگل می‌تواند تولید نماید؟!
تمامی این مسائل نتیجه تصمیمات گرفته شده توسط گوگل است. شما می‌توانید برای هر یک از مشکلات گفته شده توضیحات منطقی و قابل توجهی ارائه دهید. اما باور این که گوگل در حوزه فروش گوشی‌های هوشمند نمی‌تواند کار بهتری انجام دهد، کمی سخت است.
این یک سرگرمی نیست!
اگر قبول کنیم که شرکت گوگل در فروش گوشی‌های هوشمند چندان هم ناکارآمد نیست، تنها توضیح منطقی باقی مانده این است که گوگل نمی‌خواهد حجم زیادی از گوشی‌های هوشمند را به فروش برساند. اما چرا گوگل چنین تصمیمی گرفته است؟
آیا تولید سخت‌افزار برای گوگل تنها «سرگرمی» است و این شرکت نگاه جدی به آن ندارد؟ نمی‌توان این دلیل را پذیرفت. مدیر عامل گوگل، ساندار پیچی و مدیر بخش سخت‌افزار این شرکت، ریک استریلو، در مورد تولید بخش سخت‌افزار بسیار جدی هستند. به طوری که این شرکت امیدوار است در طی پنج ساله آینده درآمد قابل توجهی از این بخش کسب کند. گوگل در سال 2016 نزدیک به 90 میلیارد دلار درآمد داشته است. بنابراین وقتی صحبت از درآمد قابل توجه می‌شود، منظورمان فروش ده ها میلیون گوشی است.
آیا تولید سخت‌افزار برای گوگل تنها «سرگرمی» است؟ نمی‌توان این توضیح را پذیرفت!
بدون در نظر گرفتن برخی از عدم موفقیت‌های عجیب گوگل، این شرکت در حال حاضر گام‌هایی برداشته است که نشان می‌دهد در حوزه سخت‌افزار بسیار جدی و پیگیر است. به گونه‌ای که یک عملیات سخت‌افزاری یکپارچه راه اندازی کرده است ( این بخش تحت نظارت استلوه، مدیرعامل سابق شرکت موتورولا قرار دارد). همچنین همان‌طور که می‌دانید، گوگل اکنون بخش بزرگی از تیم مهندسی اچ تی سی را نیز در اختیار دارد و بخشی از درآمد خود را به تبلیغات تلویزیونی و سایر فعالیت‌های بازاریابی اختصاص داده است. پیامی که دو سال پیش در رابطه با سخت‌افزار منتشر شد، به طور قابل ملاحظه‌ای سازگار بود که برای شرکتی که در سایر مناطق با فلیپ فلاپ‌هایی که تولید میکند، شناخته شده، کمی عجیب است.
با دوستانی این چنینی …
چرا گوگل برای تولید گوشی‌های هوشمند هزینه میکند، اما عمدتاً در هنگام فروش آنها عقب نشینی کرده و تا حد زیادی ضعیف عمل میکند؟ به عنوان یک سرنخ برای پاسخ به این سوال، نگاهی به بررسی اخیر در مورد سهم بازار جهانی که توسط IDC منتشر شده است، خواهیم داشت.
در حال حاضر نام گوگل در میان پنج سازنده برتر گوشی‌های هوشمند دیده نمی‌شود. زیرا گوگل متکی بر دیدگاه «هوش مصنوعی + نرم‌افزار + سخت‌افزار» خود است و قصد دارد هر سه مورد را به صورت یکپارچه داشته باشد. بدون در نظر گرفتن اپل که در گوشی‌های خود از سیستم عامل اندروید استفاده نمی‌کند، در مورد روند سایر سازنده‌ها و نقاط قوت فروش آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سامسونگ: یک شرکت بسیار غنی و ثروتمند است. این کمپانی با ارائه گوشی‌های اندرویدی، کنترل کافی روی فعالیت‌های کاربران دارد و به نظر می‌رسد با ارائه پلتفرم‌های اختصاصی، خود را از کنترل گوگل بی نیاز کرده است.
- هوآوی: می‌توان گفت نسخه ثانویه سامسونگ بوده که روز به روز در حال پیشرفت است.
- Oppo و Vivo: این دو برند متعلق به شرکت BBK الکترونیک هستند و تمرکز آنها روی بازار چین و کشورهای در حال توسعه است. این دو کمپانی فقط به تولید انبوه و قابل ملاحظه اهمیت می‌دهند؛ در نتیجه برای رسیدن به این هدف، طرح‌های مشابه آیفون را مد نظر قرار می‌دهند و به جای در نظر گرفتن هوش مصنوعی و تلفیق عمیق آن با گوگل، به طور فزاینده‌ای حالت‌های زیبایی را در گوشی‌های خود اعمال کرده‌اند.
در حال حاضر مجموع گوشی‌هایی که توسط سامسونگ، هوآوی و BBK فروخته شده ، تقریباً نیمی از گوشی‌های اندرویدی موجود را در بر می‌گیرد. گوگل نمی‌تواند در طولانی مدت روی هیچ یک از این شرکت‌ها حساب کند.
شرکت‌های ال جی، شیائومی و برخی دیگر، در حال وارد شدن به پنج سازنده برتر (به لحاظ فروش) هستند.
اکنون زمان آن فرا نرسیده است!
برای یک لحظه خود را جای مدیر عامل گوگل، ساندار پیچی قرار دهید. شما می‌دانید که روند صعودی تولید گوشی‌های هوشمند تا حدودی متوقف شده است. از این پس پیشرفت‌های بزرگ از طریق هوش مصنوعی حاصل می‌شود. شما باید راهی بیابید که هوش مصنوعی را در مرکز هر گوشی هوشمندی وارد کنید. مشکل این جاست که شما نمی‌توانید به موفق‌ترین شرکای خود اعتماد کنید. از طرفی شرکایی که چندان موفق نبوده‌اند و حوزه آنها کوچک‌تر است، ممکن است پس از مدتی از دور خارج شوند.
خب، در این موقعیت شما چه تصمیمی اتخاذ می‌کنید؟ شما نیز احتمالاً شروع با ساخت گوشی‌های هوشمند خود خواهید کرد. و سعی می‌کنید هر آن‌چه تا کنون ساخته‌اید، از بین نبرید.
گوگل خط تولید گوشی‌های هوشمند خود را راه‌اندازی کرد تا در آینده آن را بهبود ببخشد. خط تولید گوشی‌های پیکسل سازندگان همکار کمتری را تحت تاثیر قرار داد و تنها الهام بخش دوست‌داران آن است تا مسیر خود برای شکل‌دهی افکار عمومی را دنبال کند که گوشی‌های اندرویدی باید چگونه باشند. اگر تمامی آنها شکست بخورند، گوگل می‌تواند به کمپانی‌های اصلی برسد و با اپل و سامسونگ مقابله کند.
گوگل قطعاً باید یک سازنده گوشی‌های هوشمند رقابتی باشد. اما لزومی ندارد (یا نمی‌خواهد) یک فروشنده رقابتی گوشی‌های هوشمند باشد. حداقل در حال حاضر این طور است.
گوگل نمی‌خواهد سامسونگ بیش از این پلتفرم‌های اختصاصی بسازد و راه خود را از وی جدا کند. این اتفاق پیش از این، با خرید موتورولا رخ داده است. در سال 2014 اعلام شده بود که گوگل از تلاش‌های سامسونگ برای تغییر تجربه کار کردن با اندروید « ترسیده است » و این دو شرکت می‌بایست با یکدیگر به صورت مسالمت‌آمیز مشکلات را حل کنند. به فاصله کمی بعد از آن، گوگل موتورولا را به لنوو فروخت. از آن زمان به بعد، تغییر قابل ملاحظه‌ای در آن دیده نشد. سامسونگ بخشی از سهم بازار خود را از دست داد. اما هنوز هم تاثیر گذار ترین سازنده گوشی‌های هوشمند اندرویدی است. سیستم عامل homegrown Tizen سامسونگ اکنون آماده است.
فروش گوشی های هوشمند یک وسیله است، نه پایان.
گوگل همچنین نمی خواهد پلتفرمی را که برای ایجاد و حفظ آن کار می‌کرد، تضعیف کند. با وجود این که بسیاری از سازندگان گوشی‌های اندرویدی در حال تلاش برای کسب درآمد هستند، ورود یک بازیکن قدرتمند می‌تواند منجر به ایجاد موجی از تغییرات در مورد خروج یا تقویت سایر سازندگان شود. این امر می‌تواند کمپانی‌های سامسونگ و هوآوی را در موقعیت خرید قوی‌تری قرار دهد و حتی سهم بازار اپل را بیشتر کند.
گوگل نمی‌خواهد در صورت امکان تبدیل به شرکتی شود که به تولید حجم انبوهی از گوشی‌های هوشمند مشغول هستند. این یک صنعت پیچیده، کارآفرین و بسیار رقابتی است که در یک مسیر پییچده منجر به تولید کالا می‌شود. آن چه گوگل واقعاً می‌خواهد این است که کارهایی که تاکنون به خوبی انجام شده، به همان صورت حفظ کند. یعنی پلتفرم اندروید را کنترل کند و باعث شود سایر شرکت‌ها در مورد زنجیره تامین همچنان نگران باشند.
نگاهی به پنج سال آینده
قدیمی‌ها می‌گویند: با نرمی صحبت کن و چوب بزرگی را حمل کن. خط تولید پیکسل، همان چوب بزرگی است که هنگامی که سایر سازنده‌ها با شکست مواجه شدند، گوگل از آن استفاده میکند. ریسک در معرض خطر قرار گرفتن پلتفرمی که طی یک دهه ساخته شده، نیز همان صحبتی است که به نرمی انجام می‌شود.
زیبایی این چوب بزرگ در این جاست که شما نیازی نیست از آن استفاده کنید. شما فقط به حمل آن در اطراف می‌نگرید. به همین ترتیب گوگل هم نیاز به فروش تعداد زیادی گوشی پیکسل ندارد تا به هدف خود برسد. البته نمی‌توان گفت گوگل در صورت رسیدن به هدف خود، فروش انبوه را نیز در دستور کارش قرار نمی‌دهد.
بدترین سناریو برای گوگل این است که تبدیل به یک سازنده «واقعی» گوشی‌های هوشمند شود که نه تنها با اپل، بلکه با سامسونگ، هوآوی و سایر سازنده‌های گوشی‌های هوشمند اندرویدی نیز به رقابت بپردازد. اگر این اتفاق بیفتد، پنج سال آینده در دنیای گوشی‌های اندرویدی، بسیار آشفته خواهد بود. درگیری با سامسونگ، اجتناب ناپذیر خواهد بود؛ زیرا این غول فناوروی کره‌ای می‌تواند در مقابل جنجال گوگل در جبهه سخت‌افزار خود مقاومت کند. کل اکوسیستم اندروید کوچک‌تر می‌شود و تنوع سازندگان کمتر خواهد شد. زیرا سازندگان کوچک توسط شرکت‌های بزرگ خریده شده یا به طور کلی از فعالیت باز می‌ایستند.رقبایی مانند آمازون و مایکروسافت می‌توانند مجدداً تلاش کنند و جایگزین وسوسه برانگیزی برای پلتفرم‌های هوشم مصنوعی و موبایل گوگل ارائه دهند.
در بهترین سناریو، مدل فعلی ادامه پیدا میکند. به این معنی که کمپانی گوگل موفق به متقاعد کردن سازندگان گوشی‌های هوشمند خواهد شد تا دنباله‌رو رهبری گوگل باشند و به شدت کار میکند تا هوش مصنوعی گوگل را در تمام محصولاتش وارد کند. اگر این اتفاق بیفتد، من شک دارم که تلفن‌های هوشمند پیکسل از الان به بعد، پنج ساله شوند. یعنی به احتمال زیاد خط تولید آن متوقف خواهد شد. در بهترین حالت، نام پیکسل، یک برند ویترینی باقی خواهد ماند. تنها به این دلیل که به سازندگان تلفن‌های هوشمند یادآوری کند که گوگل هر زمان بخواهد، می‌تواند کنترل بخش‌های مختلف را در اختیار بگیرد.
چه گوگل به یک فروشنده انبوه تلفن‌های هوشمند تبدیل شود، یا نشود، یک چیز مشخص است: گوگل قصد دارد به برترین شرکت هوش مصنوعی تبدیل شود. حتی اگر در این راستا روند پیشرفت اندورید را تضعیف کند.