گورتکس چیست؟ آشنایی با مهم ترین فناوری لباس ضد آب

گورتکس یک ماده ضد آب، ضدباد و با قابلیت عبوردهی هواست که در بسیاری از محصولات صنعتی و پزشکی کاربرد دارد. برای آشنایی بیشتر با این محصول با ما همراه باشید.

گورتکس که یک ماده مصنوعی ساخته شده از پلی تترافلوئورواتیلن کشیده شده در سرعت بالا است، برای اولین بار در سال 1969 توسط رابرت دبلیو گور (Robert W. Gore) به‌دست آمد. این ماده قابلیت ضد آب، ضدباد و قابلیت عبور‌دهی بالای هوا رادارد؛ برای مثال در لباس و تجهیزات روزمره اجازه ورود آب به داخل را نمی‌دهد، اما بخارات عرق از لباس به‌راحتی قابل عبور هستند. این ماده مصنوعی به دلیل دوام بالا و بی‌اثر بودن از نظر شیمیایی، در صنعت پزشکی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• گورتکس چیست؟
• گورتکس چگونه کار می‌کند؟
• چند نوع پارچه گورتکس وجود دارد؟
• چه محصولاتی از تکنولوژی گورتکس استفاده می‌کنند؟

گورتکس چیست؟

وقتی یک ژاکت ضد آب می‌خرید، می‌خواهید مطمئن شوید که از موادی ساخته شده است که از وارد شدن عناصر جلوگیری کند، در حالی که اجازه عبور عرق از لایه خروجی آن را می‌دهد. از نظر علمی تکنولوژی‌هایی وجود دارد که برای رسیدن به این دستاورد به ما کمک می‌کنند؛ اما در همه این خصوصیات فقط یک نام تکرار می شود و آن گورتکس است.

PTFE جامد که به طور غیرمنتظره‌ای حدود 800% کشیده می‌شود، یک ساختار میکروسکوپی با 70% هوا است که در بازار به عنوان گورتکس معرفی می‌شود. گور-تکس از پلی تترافلوئورواتیلن (به صورت خلاصه  ePTFE ) انبساط‌یافته ساخته شده است که درسال  1969 توسط رابرت دبلیو گور زمانی که او PTFE را تحت شرایط خاص با سرعت بالا کشید به‌دست آمد. نتیجه آن یک ماده میکروسکوپی به شدت قوی بود که ساییدگی کمی در برابر آب و خواص آب و هوایی خوبی دارد.

مواد گورتکس به صورت عمومی بر پایه کشیدن ترمومکانیکی PTFE و دیگر محصولات فلوئوروپلیمری هستند. به طور گسترده در کاربردهایی مثل مواد مصنوعی با عملکرد بالا، ایمپلنت‌های پزشکی، فیلتر واسطه‌ای، عایق سیم‌ها و کابل‌ها و واشر و درزگیرها استفاده می‌شوند. اما گور-تکس بیشتر بخاطر استفاده محافظتی، عبوردهی هوا و لباس بارانی شناخته شده است.

در سال 1978 رابرت دبلیو گور و همکارانش گورتکس سنتی را معرفی کردند که اولین لباس بیرونی عبورده هوا و ضد‌ آب و ضد‌باد در جهان بود. لایه خارجی گورتکس مصنوعی به صورت بیرونی با یک اصلاح دفع آب بادوام (Durable Water Repellent) پوشیده شده است. DWR لایه خارجی اصلی را از خیس شدن محافظت می‌کند که عبوردهی هوای کل ماده ساخته شده را کاهش می‌دهد. بدون DWR لایه خارجی خیس می‌خورد، هیچ عبوردهی هوایی وجود نخواهد داشت و عرق‌های ایجاد شده در داخل نمی‌توانند خارج شوند و باعث رطوبت می‌شوند. ممکن است اینطور به نظر برسد که پارچه در حال نشت دادن است، اما اینطور نیست.

گورتکس چگونه کار می‌کند؟

تولید یک پارچه مصنوعی که جلوی باران را بگیرد تقریبا ساده است. اما تولید یک پارچه مصنوعی که هم جلوی باران را بگیرد و هم اجازه عبور عرق را بدهد، بسیار سخت است. راز موفقیت گورتکس در تعدادی از ویژگی‌های زیر است.

لایه محفظ گورتکس

در قلب تکنولوژی گورتکس یک لایه محفظ بسیار نازک وجود دارد. این لایه محفظ گور-تکس حاوی بیش از 9 میلیون هسته میکروسکوپی است که حدودا 20000 مرتبه کوچکتر از قطره آب، اما 700 مرتبه بزرگتر از یک قطره بخار آب هستند. این به این معنی است که آب در حالت مایع خود قادر به عبور به درون غشا نیست، اما بعنوان بخار آب از عرق اجازه عبور به خارج را دارد.

لایه آستری گورتکس

ویژگی دیگر گورتکس لایه آستری آن است. زمانی که  لایه‌های آستری گورتکس به یکدیگر پیوند یا پیچ می‌خورند، معمولا باعث تولید یک ماده سنتزی مثل نایلون می‌شود. گور-تکس در یک رنج از ساختارهای مصنوعی می‌آید که چهار نوع ساختارهای سه لایه (وقتی غشا از هر دو طرف به ماده مصنوعی پیوند خورده)، دو لایه (غشا از یک طرف به ماده مصنوعی پیوند خورده و می‌تواند یک آستر در طرف دیگر داشته باشد که اجازه عایق شدن را می‌دهد)، عایق شده و عایق نشده دارد.

آب‌ بندی درزگیرها

ویژگی آخر آب‌بندی درزگیرها است. درزگیر‌ها یک ژاکت ضد آب را با ضد آبی کامل و بدون نشت کردن تولید می‌کنند. اگر شما به بیشتر ژاکت‌های ضد آب‌ تان نگاه کنید، نوارهایی می‌بینید که در هر شکافی که اطراف دوخت‌ها به‌وجود آمده‌اند استفاده شده‌اند. اما هر چه نوار بیشتری داشته باشد، کمتر هوا عبور پیدا می‌کند.

چند نوع پارچه گورتکس وجود دارد؟

تکنولوژی گورتکس در حال رشد است و امروزه انواع متفاوتی از مواد مصنوعی آن در دسترسند. در ادامه به چند نوع پارچه گورتکس اشاره خواهیم کرد.

گورتکس

همان‌طور که قبلا اشاره شد گورتکس سنتی یک ماده مصنوعی تطبیق‌پذیر است که می‌تواند برای همه انواع فعالیت‌ها بکار رود؛ از گورتکس کوهنوردی گرفته تا لباس روزانه. ضد بادی بادوام، ضد آب بودن و توانایی عبور هوا، گور-تکس را به ساختارهای دولایه و سه لایه تقسیم‌بندی می‌کند که به آنچه که گورتکس برای آن استفاده می‌شود بستگی دارد.

گورتکس اکتیو

همانطور که از نامش پیداست، گورتکس اکتیو برای فعالیت‌های حرکتی مثل اسکی کردن و یا بالا رفتن از کوه مناسب‌تر و پرمصرف‌تر است. با این نوع از فعالیت‌ها شما یک ژاکت می‌خواهید که به‌راحتی نفس بکشید و اجازه فعالیت‌های زیاد را به شما بدهد و به خوبی از شما محافظت کند. گور-تکس فعال سبک و به طرز شگفت‌آوری عبورده هوا است و از سه لایه برای محافظت بیشتر ساخته شده است.

گورتکس پرو

گورتکس پرو طوری مهندسی شده که ناهموار و سخت، بادوام و قابل استفاده در شرایط سخت و شدید باشد. وقتی شما فعالیتی انجام می‌دهید که تحت شرایط سخت است، مثل چندین روز کوهنوردی و دوچرخه‌سواری آزاد، این پارچه یک ساختار سه لایه محکم برای حداکثر محافظت را فراهم می‌کند.

یک همایش برای مردمی که لوازمشان را برای سفر کردن، اسنوبورد، صخره‌نوردی، کمپینگ، دوچرخه‌سواری در کوهستان، پیاده‌روی و…کاور می‌کنند، در مرکز GORE-TEX برگزار شد و اطلاعات زیر به بازدیدکنندگان ارائه گشت:

• گورتکس از فلوراید ساخته شده است.
• Gore-Tex برای مناطق سرد است نه مناطق استوایی.
• گور-تکس فقط یک غشای محافظت‌کننده است نه یک لباس بیرونی.
• ژاکت‌های ضد آب باید در یک خشک‌کننده خشک شوند.
• ضد آب بهترین است و دفع‌کننده آب بدترین است.
• تعداد زیادی زیر دسته‌ وجود دارد؛ اما به طور عمومی ضد آب و نگه‌دارنده باد نیستند.
• اندازه‌گیری‌های «عبوردهی هوا» استانداردی صنعتی ندارند.
• تست‌های گور همه‌چیز را تست کرده و گارانتی دارند.

چه محصولاتی از تکنولوژی گورتکس استفاده می کنند؟

در ادامه با محصولاتی آشنا می‌شویم که با پارچه گورتکس ساخته شده‌اند.

کاپشن گورتکس

بارزترین محصولاتی که از این تکنولوژی استفاده می‌کنند، ژاکت‌های هاکی هستند. ژاکت‌های ضد آب، ضد باد و قابل تنفس، محافظتی که شما برای بسیاری از فعالیت‌های خارجی‌تان نیاز دارید را فراهم می‌کنند.

بوت و کفش های پیاده روی گورتکس

این تکنولوژی در چکمه‌ها آن‌ها را به شدت عبورده هوا و ضد آب می‌کند. پس چه شما در زمین مرطوب بر مسیرهای گل‌آلود راه بروید، چه زمانی که پای شما نیاز به راه رفتن در یک روز تابستانی داشته باشد، چکمه‌های گورتکس تضمین می‌کنند که پای شما خشک بماند.

دستکش گورتکس

محصول دیگری که از این تکنولوژی سود برده است، دستکش‌ها هستند. دستکش‌های گورتکس هم ضد آب هم عبورده هوا هستند؛ یعنی دست‌های شما وقتی هوا سرد است، گرم می‌مانند و وقتی شما عرق می‌کنید، خشک می‌مانند؛ حتی در شرایط سخت.

استفاده های دیگر

گور-تکس به دلیل آنکه در بدن غیر فعال است، در استفاده‌های پزشکی نیز استفاده می‌شود. گورتکس به صورت گسترده در موارد پزشکی مثل بخیه، گرافت‌های عروقی، اتصالات قلبی و رباط مصنوعی زانو استفاده شده است. این ماده همچنین اخیرا به طور گسترده در جراحی گلوکولام (Glaucoma surgery) استفاده شده است.

گورتکس یک ماده مصنوعی است که در سال 1969 ساخته شد و به دلیل خواص منحصربه‌فردی که دارد، امروزه بسیار مورد توجه است. از این تکنولوژی در صنعت پوشاک، پزشکی و حتی نظامی به مقدار زیادی استفاده می‌شود. نظر شما در مورد این پارچه و موارد استفاده آن چیست؟