بررسی فیلم سینمایی متری شیش و نیم ؛ روایتی تازه در فیلم های پلیسی

فیلم متری شیش و نیم به کارگردانی سعید روستایی، پرفروش‌ترین فیلم غیر کمدی تاریخ سینمای ایران است. در این مقاله به نقد و بررسی فیلم سینمایی متری شیش و نیم می‌پردازیم.

سعید روستایی (متولد 23 مرداد 1368)، کارگردان جوان و با استعداد ایرانی، بعد از فیلم موفق «ابد و یک روز» با فیلم «متری شیش و نیم» باز هم به سینماها برگشت. این کارگردان که مدرک کارشناسی سینما از دانشگاه سوره دارد، با فیلم «ابد و یک روز» موج جدیدی از فیلم‌های اجتماعی را در سینمای ایران راه انداخت. فیلم‌های اجتماعی‌ای که به اصطلاح منتقدان بیشتر از این‌که معترض به مشکلات اجتماعی باشند، سعی در سیاه‌نمایی دارند. اما «ابد و یک روز» روستایی از این قاعده جدا بود و هم در بین منتقدان و هم در بین مردم جایگاه ویژه‌ای به دست آورد. این فیلم همچنین در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر جوایز زیادی از جمله بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین فیلمنامه را دریافت کرد.

بعد از آن فیلم موفق، سعید روستایی با فیلم اجتماعی دیگری به نام «متری شیش و نیم» برگشته است. فیلمی که به نظر می‌آید هم در مراحل پیش‌تولید و گرفتن مجوز و هم در مراحل ساخت، فیلم مشکل و دردسرسازی بوده است. چرا که این فیلم علاوه بر استفاده از تعداد زیادی از بازیگران و هنروران، کلیشه همیشگی فیلم‌های پلیسی و شخصیت‌ پلیس ایرانی را می‌شکند. در این مقاله بعد از معرفی بازیگران و شخصیت‌ها، به نقد و بررسی فیلم سینمایی متری شیش و نیم خواهیم پرداخت. در انتها هم برخی از دیالوگ‌های ماندگار فیلم متری شیش و نیم را با هم می‌خوانیم. با ما همراه باشید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• داستان فیلم متری شیش و نیم
• شخصیت‌ ها و بازیگران فیلم سینمایی متری شیش و نیم
• تیزر فیلم متری شیش و نیم
• نقد و بررسی فیلم سینمایی متری شیش و نیم
• جوایز و میزان فروش
• دیالوگ های ماندگار

این مقاله حاوی اسپویل‌های فراوان است.

داستان فیلم متری شیش و نیم

داستان فیلم متری شیش و نیم راجع به پلیسی به نام صمد است که سعی در پیدا کردن خلافکاری به نام ناصر خاکزاد دارد. ناصر خاکزاد یکی از پایه‌های اصلی تولید و فروش مواد مخدر (شیشه) است. نیمه اول فیلم به جستجوی صمد، این مامور اداره مبارزه با مواد مخدر، برای پیدا کردن ردی از ناصر خاکزاد می‌گذرد. صمد برای پیدا کردن ناصر از مصرف کنندگان شروع می‌کند تا به خرده فروشان و در نهایت به ناصر خاکزاد می‌رسد. در نیمه دوم فیلم با شخصیت ناصر آشنا می‌شویم و شاهد تلاش او برای رهایی از این مخمصه هستیم.

این فیلم مضمونی اجتماعی دارد و علاوه بر مشکلات معتادان، به آسیب‌شناسی افراد درگیر در تولید و فروش مواد مخدر می‌پردازد. فضای فیلم کاملا واقعگرایانه است و تصویری تلخ و دلخراش از وضعیت افرادی که در دام اعتیاد افتاده‌اند را به نمایش می‌گذارد.

شخصیت‌ ها و بازیگران فیلم سینمایی متری شیش و نیم

در این قسمت می‌توانید با شخصیت‌های اصلی فیلم متری شیش و نیم بیشتر آشنا شوید.

صمد

صمد بر خلاف کلیشه‌های فیلم‌های پلیسی در ایران، ماموری بداخلاق و خشن است که حتی خودش هم پرونده‌ای دارد که هنوز در جریان است. صمد مانند تمام اقشار جامعه شخصیتی خاکستری دارد و هم به خشم می‌آید هم حتی گاهی دروغ می‌گوید. پیمان معادی، بازیگر سرشناس در عرصه‌های بین‌المللی، نقش صمد را به بهترین نحو ایفا کرده است.

ناصر خاکزاد

ناصر خاکزاد در خانواده‌ای فقیر بزرگ شده و به گفته خودش برای تامین مخارج خانواده‌اش به سمت خلاف کشیده شده است. او که یکی از سرکرده‌‌های تجارت شیشه است، قبلا هم یک بار بازداشت شده اما قسر در رفته است. شخصیت ناصر هم از کلیشه‌های فیلم‌های ایرانی دور است. او علی رغم همه خلاف‌هایی که کرده، انسانی دل‌نازک، خانواده دوست و حتی عاشق است. نوید محمدزاده در نقش ناصر خاکزاد بازی می‌کند. با این‌که محمدزاده در این فیلم باز هم شخصیتی عصبی مانند اکثر فیلم‌های قبلی‌اش دارد، اما به خوبی شخصیت خاکستری این خلافکار را به نمایش می گذارد.

الهام

الهام نامزد سابق ناصر خاکزاد است و پریناز ایزدیار آن را بازی می‌کند. با این‌که الهام فقط در یک سکانس حضور دارد اما علاوه بر لو دادن مکان ناصر به پلیس، اطلاعات جالبی درباره خاکزاد به پلیس و البته به بینندگان می‌دهد.

حمید

حمید یکی از همکاران صمد است که پسرش در جریان یک گروگان‌گیری کشته شده است. حمید معتقد است که ناصر خاکزاد دستور آن گروگان‌گیری را داده بوده و مسئول مرگ پسرش است. با این‌که خود حمید در جریان فیلم نقش اساسی‌ای ندارد، اما در شناساندن شخصیت‌های صمد و ناصر نقش مهمی را ایفا می‌کند. هومن کیایی، بازیگر تئاتر، نقش حمید را ایفا کرده است.

قاضی

نقش قاضی را فرهاد اصلانی بازی کرده است. البته به شخصیت قاضی خیلی پرداخت نشده و تاثیر مهمی در روند اصلی داستان فیلم ندارد.

تیزر فیلم متری شیش و نیم

در این قسمت می‌توانید تیزر فیلم متری شیش و نیم را تماشا کنید.

نقد و بررسی فیلم سینمایی متری شیش و نیم

در همان سکانس ابتدایی فیلم، صمد را می‌بینیم که چند در را به سختی پشت سر هم باز می‌کند. این سکانس درواقع تصویری از نقش صمد در کل فیلم است. صمد در نیمه اول فیلم سعی در پیدا کردن ناصر خاکزاد، یکی از مهره‌های اصلی تجارت مواد مخدر دارد. او مانند همان سکانس اول، تک تک در‌هایی که به ناصر ختم می‌شود را به زحمت باز می‌کند.

صمد در ابتدا سراغ ضعیف‌ترین قربانیان داستان می‌رود: مصرف کنندگان. در اینجا یکی از تکان‌دهنده‌ترین سکانس‌های فیلم را می‌بینیم؛ وضعیت نابسامان معتادان زاغه‌نشین در قسمتی از شهر که احتمالا اکثر بینندگان فیلم، حتی از وجود ‌چنین مکان‌هایی هم اطلاع نداشته‌اند. در سکانس دیگری هم تعداد زیادی از این معتادان را در بازداشت اداره مبارزه با مواد مخدر می‌بینیم. چیزی که این سکانس‌ها را جذاب می‌کند این است که روستایی در این سکانس‌ها بیش از هزار نفر هنرور را به کار گرفته است که همگی آنها واقعا گرفتار اعتیاد هستند. درواقع روستایی واقعگرایی فیلم‌هایش را به حد اعلای خود می‌رساند و تصویری مستند از معتادان جامعه به نمایش می‌گذارد.

در اواسط فیلم بالاخره صمد به ناصر می‌رسد و او را دستگیر می‌کند. البته ناصر را در حالی پیدا می‌کنند که در خانه‌اش به قصد خودکشی تعداد زیادی قرص خورده است. حتی قبل از این‌که خود ناصر را ببینیم، با توضیحاتی که نامزد سابقش می‌دهد تا حدودی با او آشنا شده بودیم؛ فردی که همیشه اضطراب دارد و بدون قرص خوابش نمی‌برد و احتمالا از ترس اینکه بازداشت شود با کفش می‌خوابد. ناصر به نظر می‌آید از زندگی‌اش سیر شده و به هدف اصلی‌اش که تامین خانواده‌اش بوده دست یافته است. او حتی در سکانسی به این موضوع اشاره می‌کند و می‌گوید که اگر ماموران فقط یک ساعت دیرتر رسیده بودند همه چیز تمام شده و مُرده بود.

شخصیت اصلی که در نیمه اول فیلم صمد است، در نیمه دوم جای خود را به ناصر می‌دهد. در همین مطلب بارها به واقعگرایی این فیلم اشاره شد. اما در بعضی قسمت‌ها، شخصیت ناصر از این واقعگرایی دور می‌شود. از همان سکانس اول بیننده، تاثیر کارهای ناصر را بر افراد ضعیف جامعه می‌بیند. اما در نیمه دوم فیلم، به خصوص در یک سوم پایانی فیلم، شخصیت ناصر به نوعی نشان داده می‌شود که بیننده حتی با او همزادپنداری کند و به اصطلاح دلش برای او بسوزد.

البته از طرف دیگر، همین ویژگی می‌تواند از نکات مثبت فیلم باشد. چرا که در فیلم متری شیش و نیم، روستایی سعی کرده این خلافکار را آسیب‌شناسی کند و ویژگی‌های مثبت شخصیتش را هم به نمایش بگذارد. ناصر اگرچه خودش غرق در مرداب خلاف شده است، اما سعی دارد برادر و خواهرزاده‌هایش را از این محیط شرارت‌بار دور کند تا در آینده تبدیل به آدمی چون خودش نشوند. در تایید همین موضوع می‌توان به سکانسی در قسمت‌های پایانی فیلم اشاره کرد که ناصر به وکیلش می‌گوید تمام تلاشش را بکند تا خانه پدر و مادرش مصادره نشود و آنها دوباره به خانه قدیمی‌شان برنگردند.

در یکی از سکانس‌های بازداشتگاه، درهای همه سلول‌ها باز می‌شود و ناصر که در راهرو ایستاده است در بین معتادان بازداشتی قرار می‌گیرد. ناصر که در بین این جمعیت گیر کرده، حسابی دچار وحشت می‌شود و از نگهبانان می‌خواهد تا او را از بازداشتگاه خارج کنند. در این سکانس به روشنی نشان داده می‌شود که تاثیر خلاف‌های ناصر بالاخره دامن خودش را هم خواهد گرفت.

همان طور که انتظار می‌رفت ناصر در انتها موفق به رهایی از مرداب متعفنی که خودش آن را ساخته، نمی‌شود. سکانس دلخراش اعدام ناصر با تصویر بازگشت خانواده‌اش به خانه قدیمی‌شان ادغام شده است. ناصر نه تنها نتوانسته خود را نجات بدهد، بلکه وضعیت خانواده‌اش هم همچنان مانند قبل و چه بسا بدتر است.

در سکانس پایانی، صمد را می‌بینیم که در ماشین و پشت چراغ قرمز است. مرد معتادی به اصرار شیشه‌های ماشین را پاک می‌کند. اگرچه ناصر اعدام شده، اما تبعات فعالیت‌های ناصر یا افرادی مانند ناصر همچنان در سطح شهر مشهود است.

فیلم متری شیش و نیم نگاه تازه‌ای به مساله اعتیاد و مواد مخدر دارد. علاوه بر هنرنمایی‌های بازیگران فیلم، به شخصیت‌ها به خوبی و با وسواس زیاد پرداخته شده است. از دیگر ویژگی‌های مثبت این فیلم می‌توان به فیلمبرداری خوب هومن بهمنش اشاره کرد که با قاب‌بندی‌های مناسبش، حس و حال این فیلم را به خوبی به بیننده انتقال می‌دهد. از طرف دیگر، به نوعی می‌توان گفت که مهم‌ترین نقطه ضعف فیلم متری شیش و نیم، دیالوگ‌های شعارزده و اغراق‌آمیز ناصر خاکزاد در یک سوم پایانی فیلم است.

اگر این دیالوگ‌ها حذف می‌شد و شخصیت ناصر مانند باقی فیلم در موقعیت‌های مختلف خودش را نشان می‌داد، قطعا فیلم متری شیش و نیم به واقعیت زندگی نزدیک‌تر شده بود.

جوایز و میزان فروش

متری شیش و نیم برای نخستین بار، روز جمعه 12 بهمن ماه 1397 در بخش سودای سیمرغ سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و از چهارشنبه 25 اسفند 1397 نیز در سراسر کشور به صورت گسترده اکران شد.

فیلم متری شیش و نیم که با بودجه 7 میلیارد تومانی ساخته شده، حدود 27 میلیارد تومان فروش داشته است. این فیلم دومین فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران و همچنین پرفروش‌ترین فیلم غیر کمدی تاریخ سینمای ایران است.

فیلم متری شیش و نیم در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر در 11 قسمت مختلف نامزده بوده و 3تای آنها (بهترین تدوین، بهترین صدابرداری و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران) را برای خود کرده است. در نوزدهمین دوره جشن حافظ، این فیلم جوایز بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر مرد (برای پیمان معادی) و بهترین فیلمبرداری را گرفت. همچنین در بیست و یکمین دوره جشن خانه سینما، فیلم متری شیش و نیم موفق شد جوایز بهترین کارگردانی و بهترین تدوین را بگیرد.

امتیاز کاربران به این فیلم در سایت سینما تیکت 4.2 از 5 است.

دیالوگ های ماندگار

در این قسمت نگاهی به برخی از دیالوگ‌های ماندگار و به یاد ماندنی فیلم متری شیش و نیم می‌اندازیم.

صمد:

اون که نوش جونت خوردی، اونم دستش درد نکنه زده. برو اتفاقا خداتو شکر کن مامورم دستم بسته‌س. وگرنه همون بلایی رو سرت می‌آوردم که تک تک خونواده‌های این بدبختا آرزوشون بوده سرت بیارن. {اشاره به یکی از معتادها} محصول کار شماستا.

قاضی:

کی به شما اجازه داده بابت عقده‌های بچگیت یه ملتی رو بدبخت کنی؟

ناصر خاکزاد:

داداش بزرگم پول نداشتیم واسش کلیه بخریم، افتاد مُرد. رفتیم واسش کفن خریدیم متری شیش و نیم، مغازه بغلیش پارچه لباس مشکی مادرم رو خریدیم متری 4 تومن. کی گفته ما همیشه باید تحمل کنیم؟

ناصر خاکزاد:

من با 5 سال خلاف یجوری زندگی کردم که شاه نکرد.

ناصر خاکزاد:

من از این دارم می‌سوزم من مُرده بودم. اینا منو آوردن زنده کردن خودشون بُکُشن.

ناصر خاکزاد:

وقتی همه زندگیت می‌شه یه دختر، 5 سال عمرمو گذاشتم پاش. من می‌دونم با یکی دیگه‌س، می‌دونم اون منو لو داده، من می‌دونم اون منو لو داده، می‌دونم دیگه منو نمی‌خواد. ولی من الان دلم پر میکشه واسه اینکه یه بار دیگه ببینمش.

فیلم متری شیش و نیم از محبوب‌ترین فیلم‌های ایرانی است که اخیرا ساخته شده است. در این مقاله بعد از نگاهی به جزئیات این فیلم از قبیل داستان و شخصیت‌ها، به نقد و بررسی فیلم سینمایی متری شیش و نیم پرداختیم. در انتها هم به جوایز این فیلم و برخی از دیالوگ‌های معروف آن نگاهی انداختیم. نظر شما راجع به فیلم متری شیش و نیم چیست؟ آیا شخصیت‌های اصلی این فیلم مانند صمد و ناصر برای شما شخصیت‌هایی ملموس و قابل باور بودند؟ شما می‌توانید در پایین همین صفحه نظرات خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.